قوم بلوچ | آداب و رسوم + تاریخچه و طوایف بلوچ
قوم بلوچ که فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود را دارد، به‌واسطه هنر سوزن‌دوزی در جهان شهرت یافته است.
قوم بلوچ از اقوام ایرانی هستند و در سرزمینی به نام بلوچستان زندگی می‌کنند. قوم بلوچ به زبان بلوچی صحبت می‌کنند و زبان آن‌ها که ریشه در زبان‌های باستانی ایران دارد و شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی شمال غربی محسوب می‌شود. دین مردم بلوچ، اسلام است و آن‌ها مذهب سنی حنفی دارند. سکونتگاه این قوم در بلوچستان قرار دارد. سرزمین بلوچستان در میان سرزمین‌های پاکستان، ایران و افغانستان است؛ اما مردمان بسیاری از این قوم به کشورهای اطراف خلیج فارس و برخی کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند.
آنچه باید درباره قوم بلوچ بدانید:
- تاریخچه قوم بلوچ
- قوم بلوچ در شاهنامه
- سکونتگاه قوم بلوچ
- اقوام و طایفه‌های قوم بلوچ
- زبان بلوچی
- لباس بلوچ
- آداب و رسوم قوم بلوچ
- صنایع دستی قوم بلوچ
تاریخچه قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ از گذشته دور در ایران حضور داشتند. نگاهی به سابقه این قوم نشان می‌دهد که نام آن‌ها برای اولین بار در کتیبه‌های دوره هخامنشی و کتاب‌های یونانی نوشته شده است. در کتیبه بیستون داریوش در شهر کرمانشاه، از قومی به نام «گدوزیا» نام برده‌اند. این قوم که عنوان «گدروچ» نیز دارند و به آن‌ها «مکه» (maka) هم گفته می‌شد همان مردمان بلوچ هستند. باستان‌شناسان بر این عقیده هستند که واژه مکه از مکران گرفته شده و نام منطقه‌ای در ساحل بلوچستان است.
هرودوت در کتاب خود آورده است که در سواحل خلیج فارس، قومی زندگی می‌کنند که به آن‌ها «ماکا» گفته می‌شود. ماکا یکی از ۱۴ ولایت در گستره ایران هخامنشی محسوب می‌شود. ماکا همان سرزمین مکران است که بلوچها در آن ساکن شدند. در منابع تاریخی از قوم بلوچ با عنوان «بلوص» نیز نام برده‌اند. این قوم ابتدا در شرق کرمان بودند و سپس به ایالت مکران وارد شدند. بعد از حمله سلاجقه به کرمان، قوم بلوچ مهاجرت خود را از شرق کرمان و مکران تا مرزهای شرقی هند گسترش دادند.
قوم بلوچ در شاهنامه
منبع عکس: ناشناس
در منابع باستانی ایران به‌طور مستقیم واژه‌ای با عنوان «قوم بلوچ» به چشم نمی‌خورد. همان طور که گفته شد، در منابع بیشتر نام ایالت مکران آمده؛ اما در منابع پارسی میانه عهد ساسانی، واژه‌ای با عنوان بلوچان ذکر شده است. در شاهنامه فردوسی که منابع آن از منابع پهلوی و فارسی میانه گرفته شده، چندین جا واژه بلوچ ذکر شده است.
واژه بلوچ در شاهنامه فردوسی در ابتدا در داستان سیاوش آمده است. در داستان سیاوش، وقتی او به نبرد با افراسیاب می‌رود، از دو قوم کوچ و بلوچ نام برده می‌شود. نام قوم بلوچ در جای دیگر در داستان کیخسرو و در توصیف سپاه اشکش و آمادگی آن برای نبرد با افراسیاب، جهت کین‌خواهی سیاوش به چشم می‌خورد. اشکش که در این داستان، فرمانده کوچ و بلوچ است، درفشی از پوست پلنگ دارد. فردوسی دلاوری‌های او در میدان جنگ را توصیف می‌کند. برخی پژوهشگران این بیرق را نشان‌دهنده محل سکونت اشکش دانسته‌اند؛ زیرا پلنگ از حیوانات بومی مکران و بلوچستان بوده است. به نظر می‌رسد فردوسی قوم بلوچ را متعلق به سرزمین مکران می‌داند؛ زیرا در شاهنامه آن‌ها را از مقربان شاهان کیانی و متعلق به سرزمین آن‌ها توصیف می‌کند.
منبع عکس: ناشناس
در شاهنامه فردوسی به ویژگی دلاوری قوم بلوچ اشاره شده و مهم‌ترین کارویژه آن‌ها را آمادگی برای حراست و دفاع از مرزهای جغرافیایی، فرهنگی و تمامیت ارضی ایران دانسته‌اند. مقاومت در برابر بی‌عدالتی حکومت‌های مرکزی ایران از دیگر ویژگی‌های این قوم بود. قوم بلوچ در طول تاریخ، زمانی که از حمایت حکومت مرکزی برخوردار می‌شد، بسیار وفادار عمل می‌کرد.
در جایی از شاهنامه در داستان مربوط به انوشیروان آمده است که او قصد حمله به قوم بلوچ را داشت؛ اما به‌دلیل قدرت بسیار بلوچها، او را از این کار منع کرده‌اند. در این داستان، شکست اردشیر از بلوچها را به انوشیروان یادآوری می‌کنند و انوشیروان از حمله به آن‌ها خودداری می‌کند. در این داستان، انوشیروان قوم بلوچ را مردمی ایرانی معرفی می‌کند.
سکونتگاه قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ در جنوب شرق ایران و سرزمین بلوچستان زندگی می‌کنند. علاوه بر این، برخی دیگر از مردمان بلوچ در ایالت‌های بلوچستان پاکستان، ایالت نیمروز و قندهار و زرنج سکونت دارند. جمعیت بسیاری از مردم بلوچ در شهرهای کرمان، قلعه گنج، جیرفت، نرماشیر، ریگان، رودبار جنوب و منوجان قرار دارند. در برخی شهرهای خراسان، هرمزگان، بندرعباس، استان یزد، بندر لنگه و استان‌های شمالی ایران نیز مردمانی از قوم بلوچ زندگی می‌کنند. همچنین بلوچها در کشورهای عربی عمان، امارات، پنجاب و کراچی نیز سکونت دارند. برخی از مردمان بلوچ برای کسب معاش و کار به ترکمنستان و دیگر کشورها رفته و در آنجا ساکن شدند.
اقوام و طایفه‌های قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ نیز مانند دیگر اقوام ایرانی از طوایف مختلفی تشکیل شده است. این طایفه‌ها عبارت‌اند از طایفه یاراحمدی، طایفه بامری، طایفه گمشادزیی، طایفه شه‌بخشی، طایفه سمال‌زایی، طایفه شیرانی، طایفه ریگی و طایفه مبارکی. طوایف دیگری نیز بین مردمان بلوچ هستند که اصالت بلوچی ندارند؛ اما به‌دلیل زندگی در بین طوایف بلوچ، طایفه‌ای تشکیل داده و جزو مردمان بلوچ شده‌اند. اقوام بلوچ برای تاریخ‌شناسان محلی، پژوهشگران و گردشگرانی که روی اقوام مطالعه می‌کنند، اهمیت زیادی دارند.
زبان بلوچی
منبع عکس: ناشناس
زبان مردمان بلوچ، زبان بلوچی است. این زبان در دوره‌های باستانی، دوره میانه و در دوره نو، یکی نبوده و اندک تغییراتی در آن صورت گرفته است. ریشه زبانی این قوم را پهلوی میانه دانسته‌اند. زبان پهلوی میانه ریشه زبان‌های بلوچی، کردی و گیلکی است که در دسته‌بندی زبان‌های پهلوی پارتی قرار می‌گیرند. به‌دلیل حضور اشکانیان و کیانیان در سرزمین سیستان و همسایگی آن‌ها با بلوچستان، زبان این مردم ریشه پهلوی پارتی دارد.
زبان بلوچی به دو شاخه شرقی و غربی تقسیم می‌شود و هرکدام از این شاخه‌ها لهجه‌های متنوعی دارند. ریشه زبان بلوچی همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، به زبان فارسی میانه پهلوی اشکانی می‌رسد. در پاره‌ای از موارد هم دیده شده که زبان بلوچی به پهلوی ساسانی قرابت‌هایی دارد. زبان بلوچی دنباله‌رو زبان‌های باستانی ایران محسوب می‌شود. این زبان تلفظ آواهای گذشته را در خود حفظ کرده است. الفبای زبان بلوچی همان حروف فارسی است. وجود برخی از حروف خاص در الفبای این زبان، آن را از زبان فارسی متمایز می‌کند. برخی از واژه‌های رایج در این زبان با زبان‌های مشابه آن، یکسان هستند و فقط در جمله‌بندی فارسی با هم تفاوت دارند.
عبدالله ناصری از پژوهشگران دوره معاصر، عقیده دارند که زبان بلوچی شباهت زیادی به زبان کردی دارد. بلوچها زبان کردی را می‌فهمند و بسیاری از لغات آن‌ها با لغات کردی یکی است. شباهت زیاد لباس و زبان این دو قوم به یکدیگر سبب شده است که بسیاری تصور کنند قوم کرد و قوم بلوچ از یک ریشه بوده و بعدها از هم جدا شده‌اند.
لباس بلوچ
منبع عکس: ناشناس
بلوچها همچون دیگر اقوام ایرانی، دارای لباس‌های مخصوص به خود هستند. لباس‌های زیبای بلوچی از پارچه‌های نخی و باکیفیت دوخته می‌شوند. لباس‌های بلوچی بین زنان و مردان متفاوت است و هر یک، بخش‌های مختلف و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. لباس‌های زنانه بلوچ از جمله زیباترین لباس های محلی ایرانی هستند. این لباس‌های زیبا با پارچه‌های مرغوب نخی و ابریشمی دوخته شده‌اند. لباس‌های بلوچی با هنر دست زنان بلوچ تزیین شده است و زنان برای حفظ اصالت خود آن‌ها را می‌پوشند. از لباس سنتی بلوچ برای لباس عروس نیز استفاده می‌شود. برای دوخت لباس‌های بلوچی از بلوچی دوزی، پریوار دوزی و آینه‌دوزی استفاده می‌شود.
زنان بلوچ در منطقه‌ای پردرآمد زندگی نمی‌کنند؛ اما لباس برای آن‌ها اهمیت زیادی دارد. آن‌ها در مراسم‌های جشن، لباس‌های سنتی با رنگ‌هایی زیبا را به تن می‌کنند. زیبایی رنگ‌های لباس بلوچی سبب می‌شود که چشم‌انداز آن برای گردشگران و کسانی که از جاهای دیگر بین مردم بلوچ رفت و آمد می‌کنند، بسیار جذاب شود. لباس‌های بلوچی بسیار گران هستند و هزینه آن‌ها ممکن است به مردم این منطقه فشار بیاورد؛ اما این موضوع سبب نمی‌شود که آن‌ها از پوشیدن لباس‌های جذاب و سنتی خود امتناع کنند.
منبع عکس: ناشناس
لباس‌های بلوچی از پاجامگ، سریک، تکو و سربند تشکیل می‌شوند. پاجامگ یک شلوار گشاد و چین‌دار است که زنان بلوچ می‌پوشند. سریک نوعی روسری از چادر بزرگ‌تر و تکو نیز چارقدی است که زنان می‌پوشند. رنگ لباس‌های زنان بلوچ بسیار متنوع و زیبا است. آن‌ها در انتخاب رنگ‌ها از خود سلیقه نشان می‌دهند و در استفاده از زیورآلات نیز بسیار جذاب عمل می‌کنند. جواهراتی که زنان بلوچ استفاده می‌کنند، جزو زیباترین جواهرات مورد استفاده زنان به شمار می‌روند.
لباس مردان بلوچ نیز زیبایی خود را دارد. پوشش سر مردان بلوچ شامل یک عمامه و یک کلاه سوپی است که به آن عرقچین هم می‌گویند. پاجامگ، کمربند و کوش که همان کفش است نیز بخش‌هایی دیگر از لباس مردانه قوم بلوچ را تشکیل می‌دهند. لباس‌های سنتی بلوچی از شهرت بسیاری در ایران و خارج از آن برخوردار هستند.
آداب و رسوم قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ، آداب و رسوم مخصوص به خود را دارند. این قوم مراسم عروسی و عزاداری‌ها را به شیوه رایج در بین خود و با شکوهی کم‌نظیر برگزار می‌کنند.
آداب و رسوم عروسی مردم بلوچ
جشن عروسی بین قوم بلوچ، به شیوه‌ای خاص برگزار می‌شود. آداب و رسوم عروسی در بین قوم بلوچ، مرحله به مرحله انجام می‌شود. مراسم عروسی بین قوم بلوچ هفت شبانه‌روز طول می‌کشد. روز اول عروسی، مراسم جل بندی انجام می‌شود. جل پارچه‌ای است که با آینه و سوزن‌دوزی تزیین شده است. پارچه جل را در یک اتاق که مخصوص عروس است به دیوار آویزان می‌کنند و تا روز عروسی، عروس را در آن اتاق نگهداری می‌کنند. با آویزان کردن جل و تزیینات، گوسفندی با حضور خانواده عروس و داماد انجام می‌شود.
در یکی از هفت شبانه‌روز عروسی، افرادی که در عروسی حضور دارند، بعد از صرف ناهار به مسجد و پس از نماز جماعت، به محل برگزاری جشن می‌روند. دو نفر از طرف خانواده عروس و داماد، به‌عنوان وکیل و معتمد انتخاب می‌شوند و نزد عروس می‌روند و از او می‌پرسند که آیا داماد را به همسری می‌پذیرد؟ سه بار از او می‌پرسند و وقتی به جواب اطمینان کردند به نزد داماد می‌روند و جواب او را هم می‌شنوند و بعد از آن عقد بین عروس و داماد انجام می‌شود. بعد از تمام شدن عقد، مهمانانی که صاحب اسلحه هستند برای اطلاع دیگران از اتمام عقد، شلیک می‌کنند و با فشردن دست مهمان‌ها و تبریک به آن‌ها، مراسم به اتمام می‌رسد.
منبع عکس: ناشناس
در بین قوم بلوچ، رسم بر این است که داماد را به رودخانه می‌برند تا در آنجا استحمام کند. در مسیر رساندن داماد به رودخانه، اطرافیان او شعر خوانی و پایکوبی می‌کنند. این روزها با وجود حمام‌های شخصی و آرایشگاه‌های متنوع، داماد و همراهان او، رودخانه را ترجیح می‌دهند. برای استحمام داماد در رودخانه، او را سوار بر شتر می‌کنند و با تزیین شتر و صدای سرنا و دهل حرکت می‌کنند. روی سر داماد را می‌پوشانند تا آفتاب او را نسوزاند. در این مراسم، یک بچه کوچک را به نشانه اینکه فرزند اول داماد، دختر می‌شود، جلوی داماد می‌نشانند.
در مسیر حرکت به‌سمت رودخانه، هلهله و شادی می‌کنند، سکه و نقل روی سر داماد می‌ریزند. گلوله شلیک می‌کنند و بعد از اینکه به آب رسیدند، دو نفر داماد را از شتر پایین می‌آورند و سر و صورت او را اصلاح می‌کنند. سپس استحمام می‌کند و لباس‌های نو به تن او می‌پوشانند. بعد از آن، داماد سوار بر شتر می‌شود و با شادی و هلهله به‌سمت محل جشن باز می‌گردد.
منبع عکس: ناشناس
در بین قوم بلوچ رسم بر این است که عروس را در جایی استحمام می‌کنند که سقف آن باز باشد و عروس بتواند آسمان را ببیند. این مراسم، شب هنگام انجام می‌شود و سپس عروس را برای آرایش آماده می‌کنند. بعد از آرایش عروس، مراسم جل‌بندی به پایان می‌رسد و مهمان‌ها به خانه خود می‌روند. عروس و داماد، چهار روز را در خانه پدر زن می‌مانند و پس از آن به خانه خود می‌روند و زندگی مشترک را در آنجا آغاز می‌کنند.
رقص بلوچی در مراسم‌های شادی و عروسی برگزار می‌شود. بلوچها رقص‌های متنوعی دارند که به نام‌ها و عناوین سه چاپی، دو چاپی، کوپکو و لنکی شهرت دارند. رقص لیوا نیز بین بلوچها رایج است. این نوع رقص با نواختن دهلی کوچک، سرنا و لیوا انجام می‌شود. چاپ در فرهنگ بلوچی به معنی دست زدن و ناچ به‌معنای رقصیدن است. دوچاپی یک موسیقی موزون و آیینی محسوب می‌شود که بیشتر در جشن‌های شادی و مراسم‌های عمومی در بین قوم بلوچ رایج است و نمادی از هم‌بستگی اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شود.
منبع عکس: ناشناس
برای اجرای مراسم دوچاپی، ابتدا سرنا شروع به نواختن می‌کند و افرادی که قصد رقصیدن دارند، یک نیم‌دایره یا دایره را تشکیل می‌دهند و همراه با آهنگ خاصی که پخش می‌شود، حرکات موزون به شیوه بلوچی انجام می‌دهند. سپس طبال بر طبلی بزرگ می‌زند و به‌همراه کسی که سرنا می‌نوازد و فردی که طبل کوچک می‌زند، ریتمی خاص را اجرا می‌کنند و افرادی که در دایره هستند به وجد می‌آیند. افراد با ریتیمی که نواخته می‌شود و حرکات خاص و منظم خود، کف می‌زنند و چرخیدن آن‌ها آغاز می‌شود. وقتی ریتم، شکل تندتری پیدا می‌کند، رقص نیز تندتر می‌شود و حرکات چهارچاپی انجام می‌شوند.
مراسم عزاداری در بین قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
مراسم عزاداری در بین قوم بلوچ، به شیوه سنتی برگزار می‌شود. بلوچها به سوگواری، «پرسه» می‌گویند. پرسه به‌معنای پرسیدن حال بازماندگان متوفی و تسلی خاطر آن‌ها است. این مراسم در بین ایرانیان باستان، به‌ویژه معتقدان دین زرتشت رایج بود. در بین بلوچها رسم بر این است که وقتی فردی فوت می‌کند، چند نفر از بستگان او خبر فوت فرد متوفی را به خانواده او می‌دهند، سپس با حضور نزدیکان فرد، اطرافیان او و مردم دیگر، او را به خاک می‌سپارند. بعد از آن، مردم برای تسلی خاطر متوفی و پرس‌و‌جو از احوال بازماندگان، به خانه او می‌روند.
بعد از خاکسپاری متوفی، مراسم روز سوم او برگزار می‌شود. این مراسم با عنوان سه فاتحه شهرت دارد. در این روز یک گوسفند برای متوفی قربانی می‌کنند و از گوشت آن برای مهمانان حاضر در مراسم، غذا می‌پزند. در این مراسم، مردان در مسجد و زنان در خانه متوفی به خواندن قرآن و فاتحه برای میت مشغول می‌شوند.
در بین قوم بلوچ علاوه بر مراسم سوم، مراسم هفتم و پانزدهم نیز برگزار می‌شود. مراسم چهلم، ۶ماهه و سالگرد از دیگر رسوم در این زمینه هستند. در این رسوم، رفتن بر سر مزار رسم نیست و بیشتر با تلاوت قرآن و خواندن فاتحه، برای آمرزش متوفی دعا می‌کنند. در بین قوم بلوچ تلاش بر این بوده است که مراسم سوگواری افراد از حوزه عرف خارج نشود؛ ازاین‌رو، این مراسم‌ها را به شیوه سنتی و طبق آیین گذشتگان برگزار می‌کنند.
منبع عکس: ناشناس
مراسم عزاداری بین قوم بلوچ از اهمیت زیادی برخوردار است. آن‌ها مراسم عزاداری ماه محرم را با شکوهی خاص برگزار می‌کنند. در بخش‌های شیعه‌نشین بلوچستان، مراسم محرم از روز اول تا روز دهم برگزار می‌شود و پختن نذری هم در بین آن‌ها رایج است. در روزهایی مثل تاسوعا و عاشورا، بین مردم شربت پخش می‌کنند. در این روزها مردم با پوشیدن لباس سیاه، مراسم سینه زنی و زنجیرزنی را در خیابان برگزار می‌کنند. زنان بلوچ نیز در این مراسم شرکت می‌کنند، آن‌ها پای خود را برهنه می‌کنند و بر سرهایشان گل می‌مالند تا از این طریق میزان غم و اندوه خود و سوگواری در راه امام سوم شیعیان و خاندان او را نشان دهند.
روزه‌داری در بین قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
مردم در بلوچستان به آیین‌های مذهبی پایبند هستند. زنان بلوچ نقشی پررنگ در برگزاری مراسم‌های ماه رمضان و تدارکات مربوط به سحر و افطار دارند. از نیمه ماه شعبان، بلوچها خود را برای ماه رمضان آماده می‌کنند. آن‌ها یک بز یا گوسفند را ذبح می‌کنند تا از آن برای پختن غذای «تباهک» استفاده کنند. پخت غذای تباهک به‌مدت ده روز زمان می‌برد. از این غذا در ماه رمضان استفاده می‌شود. غذاهایی چون نان تیموش، شیرینی چنگال، پکوره و بت‌ماش نیز در ماه رمضان، طبخ می‌شوند و برای افطار و سحر صرف می‌شوند.
منبع عکس: ناشناس
بعد از آماده کردن غذای رمضان، قوم بلوچ خانه‌های خود را غبارروبی می‌کنند. سپس زنان برای نظافت مسجد راهی می‌شوند و مسجد را برای ماه رمضان غبارروبی می‌کنند. برای انجام مراسم سحر، اشخاص بر طبل می‌زنند و اشعاری را در ماه رمضان می‌خوانند تا مردم برای صرف سحری و عبادت بیدار شوند و مردم، در هنگام افطار در مسجد از روزه‌داران پذیرایی می‌کنند.
صنایع دستی قوم بلوچ
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ صنایع دستی مخصوص به خود را دارند. سوزن‌دوزی از معروف‌ترین صنایع دستی قوم بلوچ است که امروزه شهرت جهانی دارد. سوزن‌دوزی روی پارچه‌ها و لباس‌های بلوچی انجام می‌شود. بسیاری از هنرمندان برای زیبا جلوه دادن لباس خود، از پارچه‌های بلوچی، استفاده می‌کنند. سوزن‌دوزی در بین قوم بلوچ سابقه‌ای دیرینه دارد و بزرگترین اساتید و خیاط‌هایی که در جهان مطرح هستند در این زمینه کار کرده‌اند. لباس زنان بلوچی از جنس ابریشم است و با رنگ‌های متنوع و زیبا عرضه می‌شود. سوزن دوزی لباس‌ها نیز با نخ ابریشمی گران‌قیمت انجام می‌شود. هر دختر بلوچ لباسی را می‌دوزد و آن را با سلیقه خود و به شیوه‌ای که از مادر یا مادربزرگ آموخته است، تزیین می‌کند. این سنت را هر زن بلوچی به دختر خود می‌آموزد و آن را سینه‌به‌سینه به دیگران انتقال می‌دهد.
بسیاری از گردشگرانی که به بلوچستان می‌روند، پارچه‌های سوزن‌دوزی شده یا لباس‌های بلوچی آماده می‌خرند و به‌عنوان سوغات سفر به‌همراه خود می‌برند. این روزها هنر سوزن‌دوزی زنان بلوچ در بلدیجات نیز خود را نشان داده است. تزییناتی که روی لباس‌های زنان بلوچ وجود دارد، تنها برای زیبایی آن‌ها نیست، بلکه نوعی نماد محسوب می‌شود و نشان‌دهنده قبیله و طایفه آن‌ها است.
منبع عکس: ناشناس
سفالگری یکی دیگر از صنایع دستی معروف در بلوچستان است. سفال کلپورگان تنها موزه سفالگری در جهان، دارای قدمتی باستانی است. سفالگری در این مکان در گذشته به دست زنان صورت می‌گرفت. آن‌ها بدون داشتن چرخ سفالگری و با استفاده از دست، به کار سفال مشغول بودند و این پیشه را تا به امروز، نسل‌به‌نسل به فرزندان خود منتقل کرده‌اند.
بافت حصیر با برگ‌های خرما یکی دیگر از صنایع دستی رایج در بین مردمان قوم بلوچ است. آن‌ها محصولاتی همچون سبد، حصیر سفره، کلاه جانماز و دیگر وسایل سنتی و تزیینی را تولید می‌کنند. سکه دوزی نیز در بین زنان بلوچ رایج است و برای تزیین در اطراف آینه، روتختی و تابلو استفاده می‌شود.
منبع عکس: ناشناس
زرگری به‌عنوان یکی از صنایع دستی جذاب و زیبا در بین قوم بلوچ شناخته می‌شود. زیورآلاتی که با نگین‌های منقوش تزیین شده‌اند، هنر دست صنعتگران ماهر قوم بلوچ هستند. این پیشه در بین قوم بلوچ از گذشته، رواج داشته است و افرادی که به کار زرگری می‌پرداختند از طبقه‌ای خاص بوده‌اند که پیشه خود را نسل‌به‌نسل انتقال داده‌اند. نقش و نگارهایی که قوم بلوچ روی زیورآلات به کار می‌برند، الهام گرفته از طبیعت و شاخ و برگ درختان هستند. این هنرها را می‌توان در منبت‌کاری، قالی‌بافی و تذهیب نیز مشاهده کرد.
منبع عکس: ناشناس
قوم بلوچ از اقوام ایرانی هستند که سابقه حضور آن‌ها در ایران به روزگار باستان می‌رسد. از خاستگاه این قوم در کتیبه بیستون داریوش هخامنشی، با عنوان ایالت مکران یاد شده است و در کتاب‌ها، کتیبه‌های پهلوی و شاهنامه نیز عنوان قوم بلوچ را به خود اختصاص داده‌اند. قوم بلوچ به زبان بلوچی سخن می‌گویند. زبان بلوچی ریشه در زبان‌های پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی دارد. قوم بلوچ دارای آداب و رسوم خاص خود هستند که در متن به آن اشاره شد. شما هم نظر خود را درباره قوم بلوچ با کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: ناشناس
دیدگاه