گفت‌وگوی کجارو با مستر بلیط؛ کرونا گردشگری ایران را به صفر رساند
شیوع ویروس کرونا در ایران و به‌دنبال آن موج کنسلی تورهای مسافرتی، پروازها و بلیط‌های اتوبوس و قطار، آژانس‌ها و تامین‌کنندگان سفر از جمله مستر بلیط را دچار مشکل کرده است.
با اعلام رسمی شیوع ویروس کووید ۱۹ موسوم به ویروس جدید کرونا در بیست‌ونهم بهمن ماه، ایران روزهای پرآشوبی را سپری می‌کند. ویروسی که با ورود خود به کشور منجر به تعلیق مراکز آموزشی، موسسه‌ها و حتی رکود فضای کسب‌وکار شده است. در این میان، صنعت گردشگری یکی از حوزه‌هایی محسوب می‌شود که بیشترین تاثیر را از حضور این مهمان ناخوانده در ایران داشته است.
بنا به‌دلایل بهداشتی، از عموم مردم خواسته شده است تا اطلاع ثانوی از انجام سفر پرهیز کنند؛ در این راستا، مطابق دستور مستقیم وزیر راه، ایرلاین‌ها و فروشندگان بلیط ملزم به استرداد بلیط بدون کسر هزینه استرداد شدند.
از طرفی، طبق پیش‌بینی‌ها این بحران در ایام تعطیلات نوروز نیز ادامه خواهد یافت و تعداد بسیاری از مسافران اقدام به لغو تور یا برنامه سفر خود در این ایام کرده‌اند. بسته شدن مرزهای سایر کشورها برای شهروندان ایرانی به‌دلیل شیوع کرونا نیز منجر به کنسلی تورهای خارجی به مقصدهای پرطرفدار گردشگران ایرانی مانند ترکیه شده و رکوردی بی‌سابقه را برای گردشگری ایران رقم زده است.
در همین زمینه، تصمیم گرفتیم در قالب مصاحبه‌ای تلفنی، به پای صحبت‌های حمیدرضا اشجع، مدیرعامل مستر بلیط و قائم مقام هلدینگ گردشگری عتیق گشت، از فروشندگان آنلاین بلیط هواپیما، اتوبوس و قطار بنشینیم تا اطلاعات دقیق‌تری درباره‌ی وضعیت فعلی صنعت گردشگری کشور کسب کنیم. در ادامه، همراه کجارو باشید.
شیوع گسترده کرونا در جهان و به‌ویژه در ایران چه مشکلاتی را برای مستر بلیط ایجاد کرده است؟
گسترش کرونا باعث شده است تا تمهیداتی برای پیشگیری همکاران‌مان از این بیماری پیش‌بینی شود و یکی از این راه‌حل‌ها، دورکاری تا حد ممکن است؛ ولی این امکان برای برخی از بخش‌ها، از جمله واحد خدمات مشتریان وجود ندارد. البته زیرساخت‌های دورکاری برای این بخش نیز وجود دارد، منتهی در مرحله تست به سر می‌برد.
از طرفی، این چالش در قسمت فروش و خدمات مشتریان نیز وجود دارد که با حجم بالایی از کنسلی و استرداد بلیط در طی روزهای گذشته مواجه بودیم و متاسفانه فروش مستر بلیط دچار افت ۷۰ درصدی شده؛ حتی در برخی از روزها آمار کنسلی از میزان فروش بیشتر بوده است.
همچنین، بابت کنسلی‌های انجام شده، کارمزدی به ما تعلق نمی‌گیرد و کارمزد قبلی نیز برگشت می‌شود، تراز سود و زیان ما در این مدت منفی بوده است.
به نظر شما چه کسانی متضرر اصلی استرداد وجه بلیط بدون کسر جریمه هستند؟
از آنجایی که ما در زنجیره گردشگری، نقش واسطه را داریم، بزرگ‌ترین آسیب متوجه خود مسافران بوده است؛ زیرا به موقع موفق به انجام برنامه سفر خود نشده‌اند. بعد از آن شرکت‌های تامین‌کننده متضرر این بحران محسوب می‌شوند؛ چراکه با هزینه‌های جاری و هزینه‌های عملیاتی مواجه هستند و درآمدشان به‌شکل چشمگیری کاهش داشته است. پس از آن نیز شرکت‌های واسطه مانند فروشندگان بلیط نظیر مجموعه ما، از آسیب‌دیدگان شیوع کرونا محسوب می‌شوند؛ زیرا بابت خدماتی که ارائه کرده‌ایم، هیچ دریافتی‌ای نداشته‌ایم.
البته این موضوع قبلا نیز وجود داشته است و مختص الان نیست؛ زمانی که کنسلی اتفاق می‌افتاد، جریمه کنسلی به تامین‌کننده پرداخت می‌شد و وجهی به فروشنده واسطه تعلق نمی‌گرفت. با شرایط فعلی به‌دلیل افزایش حجم استرداد، این موضوع پررنگ‌تر شده است.
آیا روند استرداد وجه نیز مشکلاتی را به‌دنبال داشته است؟
بله، به‌دلیل محدودیت سقف تراکنش در سیستم‌های بانکی، روند عودت وجه را نیز با تاخیر مواجه کرده است.
یکی از نقدهایی که به بخش‌نامه «لغو سفر» وارد شده، عدم حمایت از صاحبان کسب‌وکار در حوزه گردشگری است. چه پیشنهادی برای حمایت و بقای این صنعت برای فعالیت مجدد در زمان پس از بحران کرونا دارید؟
تصمیمی که برای استرداد وجه بلیط‌ها بدون اخذ جریمه گرفته شد، لزوما باید اتفاق می‌افتاد؛ ولی در حال حاضر شرایط از هر نظر دشوار بوده و مدیریت آن کار بسیار سختی است و در نتیجه افراد بسیاری شغل خود را در این وضعیت از دست می‌دهند. متاسفانه تابه‌حال هیچ تصمیم یا حمایتی در این رابطه اتفاق نیفتاده است.
پیش‌بینی شما درباره آینده چیست؟ آیا امیدی به بهبود این وضعیت دارید؟
در حال حاضر، سفرهای کاری به قوت خود باقی است و فروشی که ما در حال حاضر داریم، از بابت سفرهای غیرتفریحی است. نکته جالب اینکه قبلا اغلب مسافران قیمت بلیط هواپیما را با قطار و اتوبوس مقایسه می‌کردند و در نهایت، قطار یا اتوبوس را با توجه به قیمت بلیط برای سفر خود انتخاب می‌کردند؛ ولی اکنون با توجه به کاهش قیمت بلیط هواپیما، خرید بلیط قطار و اتوبوس کمتر شده و اغلب تمایل به خرید بلیط هواپیما دارند و عملا فروش بلیط هواپیمای ما از نظر اعدادی، تفاوت چندانی نداشته است. در واقع، کاهش کمی در رابطه با فروش بلیط هواپیما داشته‌ایم؛ منتهی در فروش بلیط‌های اتوبوس و قطار با کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی مواجه هستیم.
البته با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، از میزان این سفرهای کاری نیز کاسته خواهد شد. همچنین با ادامه فرآیند بیماری تا فروردین و پس از آن ماه مبارک رمضان، در نهایت شاید از خرداد بازار سفر مجددا رونق بگیرد.
ولی دو نکته وجود دارد؛ هفته گذشته نیز که دانشگاه‌ها و خوابگاه‌های تهران تعطیل شدند، با افزایش فروش مواجه شدیم حتی یکشنبه گذشته فروش ما به سه برابر رسید. این موج تدریجی در بازگشت به محل تحصیل نیز اتفاق خواهد افتاد. از طرف دیگر، سفرهای تفریحی یکی از نیازهای زندگی است. با وجود اینکه این سفرها الان محدود شده‌اند؛ ولی پیش‌بینی می‌کنم که از خرداد، تیر و مرداد این مسئله* برون‌داد خواهد داشت و باعث افزایش موج سفر می‌شود.
در واقع، رکود بازار شب عید گردشگری در آن زمان رونق گرفته و تلافی می‌شود؟
تلافی نمی‌شود؛ اما در آن سه ماه ذکر شده، میزان سفرها بیشتر از برآوردی که وجود دارد، اتفاق می‌افتد. به هر حال این افت وجود دارد؛ به‌ویژه که وضعیت اقتصادی نیز دچار تنش شده است. در مجموع، طبق آماری که از تورها و هتل‌ها در اختیار داریم، بازار گردشگری عید نوروز امسال به صفر رسید.
حتی قبل از صدور بخش‌نامه، عده‌ای با علم بر سوخت شدن هزینه‌های پرداختی خود، به‌دلیل نگرانی، از سفر امتناع کردند.
آیا احتمال کنسلی پروازهای داخلی وجود دارد؟
این احتمال وجود دارد؛ زیرا تعداد مسافران کاهش چشمگیری داشته و ظرفیت ضریب اشغال هواپیما از یک میزان مشخص به بالا دارای توجیه اقتصادی است؛ پس در صورت کاهش آمار مسافران، این احتمال چندان هم دور از انتظار نیست. البته بعید به نظر می‌رسد که پروازها کاملا قطع شود؛ چراکه ایرلاین‌های دولتی به‌هیچ عنوان این کار را انجام نمی‌دهند؛ ولی قطعا تعداد پروازها کاهش پیدا خواهد کرد.
نظر شما درباره کاهش قیمت بلیط پروازهای داخلی چیست؟
قیمت‌گذاری بلیط‌ها توسط ایرلاین‌ها انجام می‌شود و فروشندگانی مانند ما فقط بابت فروش، کارمزد دریافت می‌کنیم. طبق بررسی‌های ما قیمت بلیط‌ها به‌طور میانگین بین ۳۰ تا ۳۵ درصد نسبت به دو هفته قبل کاهش داشته است. البته این کاهش قیمت در مسیرهای مختلف، متفاوت است؛ در مسیرهای پروازی غیرتفریحی، کاهش چندانی اتفاق نیفتاده؛ ولی در برخی از مسیرها مانند کیش کاهش چشمگیر بوده است.
آیا میزان تماس‌های تلفنی شما در این چند روز بیشتر شده است؟
قطعا ابهام‌ها و سوالاتی که از بابت بخش‌نامه صادره وجود داشت، حجم زیادی از تماس را ایجاد کرد. تاخیر استرداد وجه از طریق سیستم بانکی نیز یکی از عواملی بود که منجر به افزایش تعداد تماس‌ها شد. در مجموع، ما پاسخگوی نزدیک به ۶,۶۰۰ تماس در روز بودیم.
دیدگاه