معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با انتشار برنامه‌ی جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوا اعلام کرد که برای کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهر تهران به ۱۷ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است. برنامه کاهش آلودگی هوا با تأکید بر کاهش ذرات معلق و غلظت ۲٫۵ میکرون تنظیم شده و از همین‌رو تمرکز اصلی بر کاهش تولید ذرات اولیه از منابع و ذرات ثانویه ناشی از آلاینده‌های nox و voc است و صرفاً به منابع تولید آلایندگی در داخل مرزهای تهران می‌پردازد.
بر همین اساس با سرمایه‌گذاری عمومی بالغ بر ۱۷ هزار و ۴۲۲ میلیارد تومان می‌توان در طی ۴ سال، نشر آلاینده‌های ذرات معلق را به میزان ۵۵ درصد و سایر آلاینده‌های گازی را به میزان ۴۵ درصد کاهش داد. برای شروع باید ۴۴۰۰ میلیارد تومان از منابع مالی در سال اول از طرف دولت تأمین و مابقی منابع مورد نیاز هم به‌صورت تسهیلات بانکی و آورده مالکان و بهره‌برداران فراهم شود.
سالانه بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ شهروند تهرانی جان خود را در مواجهه مستقیم با ذرات معلق هوای تهران از دست می‌دهند و صدمه اقتصادی آلودگی هوای تهران حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در سال تخمین زده شده است.
مقاله‌های مرتبط
طبق برنامه‌ی مذکور، دلایل ساختاری آلودگی هوا شامل عدم توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک و ارزان، بارگذاری جمعیتی و وسایل نقلیه بیش از حد، کیفیت پایین خودروهای داخلی، عمر بالای ناوگان حمل‌ونقل، واقعی نبودن قیمت حامل‌های انرژی و نقض مقررات اجرایی عنوان شده است. علاوه بر این، کنترل و حذف آلودگی هوا از منبع، پرداخت هزینه‌ی تولید آلودگی از سوی منابع، تأمین بودجه‌ی مورد نظر از بودجه‌های عمومی و تأکید بر توسعه حمل‌ونقل عمومی و ساختار انسان‌محور، از سیاست‌های این برنامه جامع به شمار می‌روند.
بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، همه‌ی وسایل نقلیه فارغ از نوع آن، نقشی ۷۰ درصدی در تولید ذرات معلق دارند؛ در حالی که وسایل گرمایش خانگی و تجاری در تولید ذرات معلق به میزان ۲ درصد، نیروگاه‌ها، پالایشگاه و صنایع ۲۷ درصد نقش داشته‌اند. در بخش آلایندگی وسایل نقلیه نیز کامیون با ۲۳ درصد، اتوبوس‌های شرکت واحد ۱۲ درصد، سایر اتوبوس‌ها ۱۸ درصد، موتورسیکلت ۱۰ درصد و مینی‌بوس ۴ درصد تأثیر گذاشته‌اند.
عکس از خبرگزاری فارس، عکاس: سعید خلیلی
در این برنامه، توجه ویژه‌ای به نوسازی و بهسازی اتوبوس‌های شهر تهران در هر دو بخش عمومی و خصوصی شده، به‌خصوص که سهم اتوبوس‌های شرکت واحد در آلاینده‌های گازی برابر با یک درصد و دیگر ذرات ۱۲ درصد عنوان شده است. سهم عمده‌ی سایر اتوبوس‌ها از کل آلاینده‌های گازی، یک درصد به شمار می‌رود. طبق برنامه‌ی اعلام‌شده، در سال اول باید هزار دستگاه اتوبوس و سال دوم ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس دیگر جایگزین شوند، این در حالی است که ۸۲۰۰ دستگاه اتوبوس واحد و ۴۸۰۰ دستگاه اتوبوس دیگر در تهران فعالیت دارند. بنابراین، برای کاهش حدود ۹ درصدی انتشار ذرات معلق به ۱,۵۸۴ میلیارد تومان بودجه‌ی عمومی در حوزه‌ی جایگزینی اتوبوس‌های شرکت واحد نیاز است.
در یکی از بخش‌های این برنامه جامع، ضمن تأکید بر اهمیت نصب فیلتر دوده، آمده که قیمت متوسط هر دستگاه فیلتر دوده حدود ۱۰۰ میلیون تومان تخمین زده شده است، به این ترتیب هزینه‌ی اجرای برنامه‌ی مذکور ۲۰۰ میلیارد تومان می‌شود و در سال دوم نیز باید همین مبلغ را برای خرید فیلتر دوده هزینه شود که به این ترتیب می‌توان شاهد کاهش انتشار ۳ درصدی ذرات معلق بود.
عکس از خبرگزاری تسنیم، عکاس: Masoud Fardi Anvar
در ادامه‌ی این برنامه به نوسازی و بهسازی ناوگان کامیون نیز اشاره شده؛ به‌خصوص که سهم این نوع وسیله نقلیه در تولید ذرات معلق حدود ۲۰ درصد است، اما می‌توان با جایگزینی و نصب فیلتر دوده این مسئله را کاهش داد، به‌گونه‌ای که در سال اول و دوم اجرای برنامه، ۱۰ هزار کامیون جایگزین و در سال سوم و چهارم نیز ۲۰ هزار کامیون نوسازی خواهند شد. بنابراین با توجه به قیمت متوسط ۶۵۰ میلیون تومان برای هر دستگاه کامیون، به نظر می‌رسد با صرف هزینه‌ی ۶,۲۱۰ میلیارد تومان برای نوسازی و بهسازی کامیون‌ها بتوان ذرات معلق در شهر را به میزان ۲۲ درصد کاهش داد.
در این برنامه به سهم ۱۰ درصدی موتورسیکلت‌ها در تولید ذرات معلق نیز اشاره شده است؛ در همین راستا ۸۰۰ هزار موتورسیکلت بنزینی باید با موتورهای برقی جایگزین شوند که در سال اول ۱۰۰ هزار، سال دوم ۲۰۰ هزار، سال سوم ۲۵۰ هزار و سال چهارم باید ۲۵۰ هزار موتور تحت نوسازی قرار بگیرند. به این ترتیب اگر متوسط قیمت هر دستگاه موتورسیکلت، ۲۲ میلیون تومان در نظر گرفته شود، با ۳,۶۰۰ میلیارد تومان بودجه عمومی می‌توان انتشار ذرات معلق را به میزان ۱۰ درصد کاهش داد. موتورسیکلت‌ها در تولید سایر آلاینده‌های گازی، نقشی ۱۸ درصدی دارند که با نوسازی این مشکل مرتفع می‌شود.
شهرداری تهران درباره‌ی جایگزینی مینی‌بوس‌های فرسوده گفته است که مینی‌بوس‌ها سهمی ۴ درصدی در تولید ذرات معلق دارند و می‌توان در برنامه‌ای سه ساله، مینی‌بوس‌های فرسوده را به‌طور کامل جایگزین کرد. با این اوصاف اگر قیمت متوسط هر دستگاه مینی بوس ۴۵۰ میلیون تومان باشد، با ۳,۰۱۵ میلیارد تومان می‌توان حدود ۲ درصد از تولید ذرات معلق را کمتر کرد.
براساس برنامه‌ی مذکور باید سه میلیون دستگاه سواری فرسوده اسقاط شود؛ به‌خصوص که ۳۹ درصد از آلاینده‌های گازی به این دستگاه‌ها مربوط می‌شود. برهمین اساس لازم است که در سال اول ۵۰ هزار دستگاه، سال دوم ۱۵۰ هزار دستگاه و سال سوم ۱۸۰ هزار دستگاه جایگزین شوند که برای تحقق این هدف به ۴,۲۹۴ میلیارد تومان از محل بودجه‌ی عمومی نیاز است تا بتوان انتشار آلاینده‌های گازی را ۲۵ درصد کاهش داد. علاوه بر این، ۳۰ هزار دستگاه کاتالیست تاکسی باید تعویض شود که در سال اول ۱۰ هزار دستگاه، سال دوم ۱۰ هزار دستگاه و سال سوم ۱۰ هزار دستگاه دیگر جایگزین کاتالیست‌های فرسوده در تاکسی‌های شهر تهران خواهند شد که با صرف ۳۰ میلیارد تومان از محل بودجه‌ی عمومی امکان‌پذیر است و می‌توان منتظر کاهش ۲٫۵ درصدی تولید آلاینده‌های گازی بود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت «traffic.tehran.ir» مراجعه کنید.
دیدگاه