نمک جاده، سلامت مردم و حیات وحش را به خطر می‌اندازد

شهرداری‌ها و بسیاری از مردم برای یخ‌زدایی از جاده‌ها و پیاده‌روهای زمستانی به نمک جاده‌ای روی آورده‌اند. شوربختانه، نمک جاده خطراتی جدی را متوجه آب و محیط زیست کرده و آن‌ها را در معرض آلودگی قرار داده است. تنها یک قاشق چایخوری نمک جاده‌ای برای آلوده کردن ۵ گالن آب کافی است و حذف آن به روش اسمز وارونه نیز هزینه‌ی زیادی می‌طلبد. علاوه بر این، سلامت انسان‌ها، حیوانات خانگی، حیات وحش، آبزیان، پوشش گیاهی، خاک و زیرساخت‌ها نیز به‌شدت تحت تاثیر منفی این ماده قرار می‌گیرد؛ چراکه این نمک‌ها وارد محیط زیست می‌شوند، به آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کنند و از طریق رواناب وارد مخازن آب شیرین می‌شوند.

برنامه‌ی نظارت بر نمک زمستانی (Winter Salt Watch) سازمان ایزاک والتون (Izaak Walton League) عزم را برای مقابله با این مسئله جزم کرده و در خط مقدم ترویج شیوه‌های بهتر برای استفاده از نمک جاده‌ای ایستاده و برای بالا بردن آگاهی و ترویج روش‌های بهتر برای مقابله با خطرات ناشی از یخ‌زدایی با استفاده از نمک جاده، اقدام به تبلیغ «راه‌های هوشمندانه‌تر» برای استفاده از این ماده کرده است. این سازمان تاکید ویژه‌ای بر روی‌آوردن به رویکردهای جایگزینی دارد که شامل استفاده از شن و ماسه یا آب شور است. توضیحاتی درباره‌ی اقدامات این سازمان را در ادامه‌ی این مطلب کجارو بخوانید.

در همین زمستان گذشته، سازمان ایزاک والتون موفق شد ۵۰۰ بسته‌ی آزمایشی کلرید را به داوطلبانی در ۱۷ ایالت از آمریکا توزیع کند. آزمایش‌ها بیانگر سطح دائما بالای یون‌های کلرید در آب‌راه‌های اطراف هشت کلان‌شهر مهم این کشور است که نشانه‌ی استفاده‌ی نادرست از نمک‌های جاده است. در سال جاری، سازمان بسته‌های کلرید را به بیش‌از ۲۰۰ داوطلب جدید ارسال کرده است.

سامانتا بریگس، مدیر برنامه‌ی «آب پاک» سازمان، می‌گوید:

هدف ما، نه‌تنها آگاه‌سازی ساکنان از تاثیر نمک جاده بر جریان‌های آب محلی است، بلکه می‌خواهیم به آن‌ها ابزاری برای پیشبرد تغییرات در روش‌های استفاده از نمک جاده است به کاهش تاثیر نمک و در عین حال، ایمن نگه داشتن جاده‌ها برای رانندگان بینجامد.

نمک‌های جاده‌ای عمدتا از کلرید سدیم، فروسیانید و ناخالصی‌هایی مانند آلومینیوم، کادمیم، کلسیم، کروم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، نیکل، فسفر، پتاسیم و روی تشکیل شده‌اند. تمامی این موارد، از جمله آلاینده‌های آب به‌شمار می‌آیند و شوری آن را تشدید می‌کنند.

آن‌ها چه خطراتی برای انسان‌ها دارند؟ به‌عنوان مثال، کلرید سدیم به یون‌های سدیم (+Na) و کلرید (-Cl) تجزیه می‌شوند. وجود سدیم در آب آشامیدنی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مضر است و همین نکته، اقدامات سازمان حفاظت از محیط زیست (EPA) را برای نظارت بر میزان و محتوای سدیم در منابع آب عمومی توضیح می‌دهد.

در همین حین، انجمن جلوگیری از ظلم به حیوانات در آمریکا (ASPCA) هشدارهایی درباره‌ی مصرف نمک جاده داده و خطرات آن برای پنجه‌ها / چنگال‌های حیوانات خانگی یادآور شده است. تماس پنجه‌ها / چنگال‌های حیوانات با نمک جاده موجب تحریک، التهاب و ترک خوردن و در نهایت، منجر به عفونت آن‌ها می‌شود. هنگامی که حیوانات این نمک‌ها را از روی پنجه‌ها / چنگال‌های خود می‌لیسند، دچار استفراغ، اسهال، افسردگی، گیجی، اختلالات قلبی، تشنج، کما و حتی مرگ زودرس خواهند شد.

مشابه آنچه که برای حیات وحش اتفاق می‌افتد، ورود نمک جاده به مخازن آب نیز دردسرساز است و تقریبا، حذف آن امکان‌پذیر نیست. این مسئله تاثیراتی منفی بر پرندگان، دوزیستان، پستانداران، ماهیان و جمعیت‌های گیاهی آبزی دارد. نمک جاده‌ای موجود در محیط زیست هم در افزایش تنش شوری و هم در بالابردن تنش اسمزی تاثیرگذار است. هر دوی این موارد با انحراف در رشد، تخریب جذب عناصر و مسمومیت همراه است و موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن، پایین آمدن قدرت باروری، کاهش جمعیت و مرگ و میر جانداران خواهد شد. خسارت‌های نمک جاده‌ای بر پوشش گیاهی نیز موجب کاهش منابع غذایی، پناهگاه‌ها و زیستگاه‌ها می‌شود.

به همین صورت، وجود نمک جاده موجب تسریع در خوردگی و از بین رفتن زیرساخت‌ها و یکپارچگی ساختاری می‌شود. خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و پل‌ها، همگی، در معرض آسیب قرار دارند؛ چراکه نمک جاده به آسفالت صدمه می‌زند و آن‌ها را سوراخ می‌کند. خوردگی و ساییدگی در آن‌ها به وسایل نقلیه نیز تسری می‌یابد؛ چرا که طبق گزارش انجمن خودروی آمریکا (AAA) تماس مداوم با نمک جاده، احتمال زنگ‌زدگی و آسیب به اجزای مهم خودرو را بالا می‌برد و نکته‌ای که از همه نگران‌کننده‌تر است، نمک جاده به لوله‌های آب آسیب می‌رساند و موجب نشت فلزات سمی مانند سرب و مس به آب آشامیدنی می‌شود.