گنبد قابوس در جدال با علف های هرز
رشد علفهای هرز روی سقف میراث جهانی هزار ساله گنبد قابوس، نیازمند موارد نیازمند رعایت اصول مرمتی است.
عبدالمجید نورتغانی، مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس، درباره علفهای هرز سبز شده روی این سقف اثر تاریخی بیان کرد:
بوتهها از فروردین ماه امسال شروع به رشد کردهاند و فصلی هستند. این دانهها از طریق پرندگان جا به جا می شود. به همین دلیل برنامهای روی کار است تا گنبد را با کوادکوپتر سمپاشی و موارد مرمتی را رعایت کنیم، این کار هم به راحتی انجام نمیشود.
او در ادامه افزود:
علفهای روی گنبد تیر ماه ۹۶ زدوده شدهاند، اما علفها با فضله پرندگان به راحتی جابهجا میشوند. به نظر میرسد این دانهها در یکی از بهترین جاهای گنبد از نظر اقلیمی گذاشته شدهاند، چون در آن بخش باران و آفتاب وجود دارد. شاید هندسه آجرچینی به شکلی باشد که دانهها به پایین سر نخورند، به همین دلیل در آنجا شروع به رشد میکنند. در زمان ثبت جهانی نیز علفهایی با گونههای مختلف روی گنبد وجود داشت.
او همچنین بیان کرد:
برای نحوه زودودن علفها، در سال ۹۶، اطراف بنا داربستهایی نصب شد. ۱۱ بوته روی گنبد داریم که سه بوته تا به حال خشک شده است. طی یکی دو ماه آینده باقی بوتهها نیز خشک خواهند شد. اما با توجه به تکنولوژی نوین، باید بتوانیم برای زدودن آنها مداخله کنیم.
نورتغانی گفته اسا که رطوبت بنا از دو بخش به وجود میآید. بخشی از پایین وارد بنا میشود و بخش جدیتر، رطوبتهای نزولی است که به واسطه برف و باران روی بنا تاثیر میگذارد. در اینباره نیز قرار است نحوه حفاظت و مرمت ارائه شود، اما ممکن است آسیبهایی در نوع ملات نیز بوده باشد. بحث رطوبت بنای گنبد قابوس سالانه به روشهای مختلفی بازرسی میشوند، هر ۱۵ روز رطوبت بنا اندازهگیری خواهد شد. ما گمانهای در جبهه غربی نیز داریم و همچنین در حال برنامهریزی مراکز پایش آنلاین نیز هستیم. امسال بخشی از تجهیزات خریداری شده و با ابزارهای دقیق، رطوبت و دمای سطح بررسی خواهد شد.
او معتقد است بنای گنبد قابوس تقریبا روی آب بنا شده است. برای مبارزه با رطوبت نمیتوان گفت که چند چاه کنده شود تا سطح آب پایین بیاید، چون اگر این آب خالی شود، ممکن است بنا نشست داشته باشد.
او همچنین در باره سوسکهای بال آتشین توضیح داد:
نظر متخصصان و زیست شناسانی که با ما همکاری میکنند این است که هیچ مقاله علمی وجود ندارد که نشان دهد این نوع حشرات میتوانند به بنا آسیب برسانند. این حشرات اکنون در هر جایی از دشت گرگان وجود دارند. ما سالانه شاهد حضور آنها هستیم و از طرفی هم مرمت خاصی روی بنا انجام ندادهایم که در اثر آن این حشرات به وجود آمده باشند.
علاوه بر اقداماتی که برای محافظت این بنا صورت میگیرد، با تصمیم پایگاه پژوهشی میراث جهانی گنبد قابوس، بنری داخل این بنا، برای چگونگی بازدید و محافظت از برج توسط بازدیدکنندگان نصب شده که در آن بازدیدکنندگان را از نشستن روی سکوها منع و به پا نکوبیدن و آسیب نرساندن به آجرها، آواز نخواندن، سیگار نکشیدن، نخوردن و نیاشامیدن در داخل بنا، عکاسی بدون فلاش و مدیریت زمان بازدید، دعوت کرده است.
منبع عکس: ایسنا
دیدگاه