انواع سبک های معماری، از گذشته تا به حال (قسمت اول)
بدون شک معماری یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بشر است که به کمک آن می‌تواند عوامل و مسائل بسیار زیادی را ابراز کند. از اهرام مصر گرفته تا سازه‌های ارزشمند تمدن یونان باستان، همه و همه یکی از اصلی‌ترین راه‌ها برای ابراز فرهنگ و نشان دادن آن به یکی از ملموس‌ترین اشکال ممکن بوده‌اند. در ۱۵۰ سال اخیر، فرم‌های هنری جدیدی در معماری پدید آمد که به‌صورت کاملا ملموسی نحوه دید ما را نسبت به فضاهای شهری‌مان تغییر داد و آن را بهبود بخشید. امروزه سعی و تلاش اکثر معماران بر این است که معماری قدیمی و تاریخی را با المان‌های معماری مدرن ترکیب کنند و سازه‌هایی با اشکال بسیار منحصربه‌فرد را خلق کنند و در زمینه معماری سبکی پیشرو را زبانزد کنند.
در حالی که قبول داریم که امروزه اکثر سازه‌های جدید از سبک‌های مدرن و به روز معماری بهره می‌برند، اما همچنان نباید از این مسئله چشم‌پوشی کرد که معماری در طول تاریخ از لحظه‌ای که پدید آمد و تا همین امروز، چندین و چند بار شکل خود را عوض کرده و سبک و سیاقی جدید به خود گرفته است. مطمئنا اگر شما یک گردشگر یا یک جهانگرد باشید، بد نیست که با سبک‌های مختلف معماری از گذشته تابه‌حال آشنایی داشته باشید و نشانه‌های اصلی برای تشخصیشان را بشناسید. قطعا دانستن مواردی به‌ظاهر ساده اما در عمل کاربردی برای تمایز دادن سبک‌های مختلف معماری از یکدیگر و تشخیص درست آن‌ها در سفر باعث می‌شود تا با دستی پر به سفر بروید و از سوی دیگر با تجربیات بیشتری از سفرهای خود بازگردید.
اگر فرق میان انواع ستون‌ها را نمی‌دانید یا با انواع سازه‌ها آشنایی ندارید یا به‌طور کلی از نظر آکادمیک در این زمینه تابه‌حال مطالعه نداشته‌اید به‌هیچ‌وجه نگران نباشید؛ چراکه با یک سری مسائل و موارد خاص به‌سادگی قادر خواهید بود تا با یک نگاه به یک ساختمان و بنا سبک معماری آن را به‌درستی حدس بزنید یا زمان تقریبی ساخت آن را هم تخمین بزنید. پس در ادامه با قسمت اول از این سری مقاله همراه باشید تا با یکدیگر از زمان‌های دور و اولین سبک‌های شناخته شده از معماری شروع کنیم و به زمان حال برسیم. در ادامه سبک‌های مختلف بر اساس زمان و از گذشته تابه‌حال مرتب شده‌اند:
معماری کلاسیک (Classical)
دوره زمانی: ۸۵۰ پیش از میلاد تا ۴۷۶ پس از میلاد
معماری کلاسیک: مادر تمام سبک‌های معماری!
به‌نحوی می‌توان گفت که سبک معماری کلاسیک مادر تمام سبک‌های معماری است. تناسبات زیبا و ظاهر باوقار و باشکوهی که در این سبک از معماری به کار گرفته شده است، زمینه را برای ایده‌های جدید و تحولات آینده فراهم ساخت. عبادتگاه‌های اصلی و سایر نقاط شاخص شهری در تمدن یونان باستان و تمدن روم، به‌وسیله سبک معماری کلاسیک ساخته شده‌اند. آثار و نشانه‌های سبک معماری کلاسیک هم‌اکنون در اکثر شهرهای مهم و پایتخت‌های تمدن‌های نام برده دیده می‌شود که برای شناختن آن یک سری نشانه‌های شاخص وجود دارد.
این سبک را چگونه تشخیص دهیم: سبک معماری کلاسیک را معمولا می‌توان به کمک یک سری نشانه شناخت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون: ساختمان‌های بزرگ و وسیع، به کار بردن طرح‌های خمیده یا گرد در ساختمان یا به‌طور کلی گرد بودن بنا، ستون‌ها و جداره‌هایی از بناهای شاخص که به‌صورت دستی کنده‌کاری شده‌اند و کنگره‌دار هستند و در بسیاری از موارد متعلقات زینتی خاصی که به آن‌ها الحاق شده، است اشاره کرد.
این سبک را در کجا ببینیم: آمفی تأتر کولوسئوم و معبد پاتئون در رم و آکروپولیس در آتن از جمله مثال‌های بارز بناهایی هستند که از معماری کلاسیک در ساخت آن‌ها استفاده شده است.
بیشتر بخوانید:
- کولوسئوم کجاست؟
- آکروپولیس کجاست؟
معماری روم شرقی (Byzantine)
دوره زمانی: ۳۳۰ تا ۱۴۵۳ میلادی
معماری روم شرقی: جزییات تجملاتی و گنبدهای فراوان!
معماری روم شرقی یا بیزانس با بهره بردن از موزاییک‌های براق و گنبدهای فراوان، اکثر تمرکز خود را روی این مسئله گذاشت تا همگان را در زمان پدید آمدنش شگفت‌زده کند! قصرهای سلطنتی که در آن دوره با کمک معماری روم شرقی ساخته شده بود، با جزییات خیره‌کننده و تجملاتی خود و همچنین با سقف‌های بسیار بلند و گنبدهای فراوانش، هر شخصی را مجاب می‌کرد تا به این مسئله اعتراف کند که حاکمی که در این قصر سلطنتی زندگی می‌کند بسیار قدرتمند و ثروتمند است. لازم به ذکر است که مساجد و کلیساهای زیادی هم با کمک این سبک از معماری بنا شده‌اند.
این سبک را چگونه تشخیص دهیم: روش تشخیص دادن سبک معماری روم شرقی کار چندان سختی نیست. فقط کافی است که به گنبدهای بسیار زیاد و جزییات تجملاتی بنا کمی دقت کنید تا متوجه شوید که بنا با کمک سبک معماری روم شرقی ساخته شده است.
این سبک را در کجا ببینیم: مسجد ایاصوفیه در استانبول، کلیسای جامع سینت مارکو در ونیز و کلیسای سکره کر در پاریس از جمله مهم‌ترین بناهایی هستند که با کمک سبک معماری روم شرقی ساخته شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
معماری رمانِسک (Romanesque)
دوره زمانی: ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ میلادی
رمانسک: بدنه گرد و ستون‌های ضخیم!
سبک معماری رومانسک یا رومی‌وار، یکی از سبک‌های معماری قرون وسطی است که معمولا سازه‌هایی که از این سبک تبعیت می‌کردند، بسیار بزرگ، سنگین وزن و در عین حال ساده بودند. در این بناها، دیوارها و بدنه بنا سنگین و ضخیم بودند در حالی که پنجره‌ها بسیار محدود و کوچک بودند و تزیینات داخلی بنا را چیزی فرای فرم‌های لوزی شکل و زیگزاگ تشکیل نمی‌داد!
این سبک را چگونه تشخیص دهیم: فقط کافی است تا به‌دنبال ستون‌های ضخیم و بدنه گرد بگردید.
این سبک را در کجا ببینیم: برج پیزا، اکثر بناهای شهر سن جیمینیانو در ایتالیا و کلیسای جامع دورام در انگلستان از جمله اصلی‌ترین نقاط برای مشاهده بناهایی هستند که از سبک معماری رمانسک بهره می‌برند.
بیشتر بخوانید:
در قسمت اول از این مقاله، سه نمونه از سبک‌های اصلی معماری را بررسی کردیم. نظر شما در مورد این سبک‌ها چیست؟ آیا تابه‌حال بناهایی را مشاهده کرده‌اید که از این سبک‌ها بهره برده باشند؟ نظرات و تجربیات خود را با کجارو در میان بگذارید.
مطالعه قسمت دوم