کاپیتان هواپیما پاسخ می‌دهد (قسمت دوم)

کاپیتان‌‌های هواپیما اطلاعات زیادی درباره‌ی شرایط خاص، نکات علمی و ایمنی هواپیما دارند. آن‌ها می‌توانند پاسخ بسیاری از سوالات مارا بدهند. در این سری مقالات سوالاتی توسط مردم از کاپیتان با سابقه‌ی هواپیما، آقای جان کاکس (John Cox) پرسیده شده و ایشان به صورت علمی به آن‌ها پاسخ می‌دهند.

هواپیما‌ها سیستم پیشرفته‌ای برای یخ‌زدایی در هوا دارند. چرا وقتی هواپیما در فرودگاه است توسط عوامل خارجی یخ‌زدایی می‌شود؟

سیستم‌ یخ‌زدایی هواپیما فقط برای نوک بال‌ها، پروانه‌ها و دم استفاده می‌شود. تیوب خلبان و شیشه‌ی جلوی هواپیما درونش گرم‌کننده دارد تا یخ نزند. در سطح زمین، یخ روی کل سطح بال‌ها و هواپیما تشکیل می‌شود که به خاطر وزنش بال‌ها را خم کرده و فرم هواپیما را عوض می‌کند. این موضوع ممکن است بسیار خطرناک باشد.

به همین دلیل باید پیش از پرواز، کل این یخ‌ها زدوده شوند. محلول گرم ضد‌یخ تمامی یخ‌ها را از هواپیما پاک می‌کند. سپس یک ژل ضخیم روی سطح هواپیما تشکیل می‌شود که در طول بلند شدن هواپیما از زمین از سطح آن پاک می‌شود. این ژل دوام زیادی ندارد پس خلبان باید محاسبه کند که پس از یخ‌زدایی چقدر زمان برای شروع پرواز دارد.

شرکت‌های هواپیمایی در حال افزایش صندلی‌های هر پرواز هستند. آیا این موضوع مشکلی برای ایمنی پرواز ایجاد نمی‌کند؟

خیر. هر هواپیما به صورت استاندارد تعداد مشخصی از مسافر و خدمه را می‌تواند در خود جای دهد. این تعداد باید بتوانند در موارد اضطراری در کمتر از ۹۰ ثانیه هواپیما را ترک کنند. بیشتر شرکت‌ها در زمان خرید هواپیما حداکثر صندلی را سفارش نمی‌دهند و پس از مدتی تعداد صندلی‌ها را افزایش داده اما همچنان این تعداد استاندارد است و ایمنی فدای تعداد نمی‌شود.

Yaw یا انحراف از مسیر چیست و بر هواپیما چه اثری می‌گذارد؟

YAW انحراف و تکان خوردن دماغه‌ی هواپیما نسبت به بال‌های آن است (به‌سمت چپ یا راست). این موضوع ممکن است جهت حرکت را تغییر داده و باعث شود بال‌ها به صورت متقارن حرکت نکنند. در این حالت یکی از بال‌ها پایین رفته و دیگری بالا می‌رود و به اصطلاح هواپیما رول می‌کند. هواپیماهایی که بال‌های آن‌ها کمی تاب دارد به صورت طبیعی متمایل به YAW هستند. در این هواپیماها باید سکان توسط وسیله‌ای به نام تعدیل کننده‌ی Yaw یا (Yaw damper) تنظیم شود.

آیا بزرگ بودن هواپیما مانند A380 روی سرعت آن تاثیری دارد؟

هواپیمای A380 بسیار بزرگ است و پهنه‌ی بالی معادل ۲۶۰ فوت یا حدود ۸۰ متری دارد! با داشتن این پهنا، این هواپیما فقط می‌تواند در مسیرهای مخصوص در فرودگاه حرکت کرده و فاصله‌ی نوک بال‌هایش با اجسام در مسیر و هواپیماهای دیگر بسیار کمتر از میزان معمول است. به همین دلیل، کاپیتان‌های این هواپیما ترجیح می‌دهند مسیر تاکسی (مسیر روی باند برای حرکت و جایگیری هواپیما) را با سرعت کمتر و احتیاط بیشتری طی کنند. وزن بالای هواپیما باعث می‌شود تا مسافت توقف آن نیز پس از ترمز طولانی‌تر باشد. نظر شما نیز درباره‌ی توهم سرعت کمتر به خاطر مقیاس بزرگ هواپیما درست است اما هواپیماهای بزرگ معمولا با سرعت کمتری در باند حرکت می‌کنند.

شایعاتی پیرامون استفاده از هواپیمای ایرباس A321-LR در مسیرهای فرا اطلسی وجود دارد. آیا هواپیماهایی با بدنه‌ی باریک مثل این مدل می‌توانند آینده‌ سفر هوایی باشند؟

این امکان وجود دارد که شرکت‌های مختلف شروع به استفاده از ایرباس A321-LR برای پروازهای فرا اطلسی بکنند. بازه‌ی پروازی این هواپیما اجازه‌ی چنین کاری را می‌دهد. سالهای زیادی است که برای مسیرهای خلوت‌تر روی اقیانوس اطلس از هواپیمای بوئینگ ۷۵۷ استفاده می‌شود. هردوی این هواپیماها به تک سکانه یا هواپیماهای با بدنه‌ی باریک (Narrow Body Aircrafts) مشهور هستند.

با توجه به اینکه ارائه‌ی خدمات به شهر‌های پایین‌رده‌تر که مسافران کمتری دارند، در حال افزایش است، امکان افزایش پرواز‌های مستقیم با هواپیماهای کوچک‌تر به‌جای پرواز غیر مستقیم با هواپیما‌های عریض زیاد است. البته این هواپیماها جایگزین هواپیماهای عریض و بزرگ در مسیرهای اصلی نخواهند شد. بحث‌هایی درباره‌ی خدمات پرواز ارزان در مسیر‌های فرا اطلسی وجود دارد. این موضوع در گذشته موفق نبود، اما تازگی چند شرکت هواپیمایی بزرگ مایل به این کار شده‌اند.

آیا وابستگی زیاد به سیستم‌های پرواز خودکار باعث افزایش سانحه در پرواز‌های تجاری شده است؟

خیر. تعداد سوانح در حال کاهش است. وابستگی زیاد به سیستم پرواز خودکار عامل بسیاری از سوانح است، اما آمار کلی در حال کاهش است. در صنعت هوانودری تمرکز بر استفاده‌ی صحیح از سیستم‌های خودکار همزمان با حفظ مهارت پرواز دستی است. تمرین‌ها باید شامل استفاده‌ی گسترده از سیستم‌های خودکار و پرواز دستی باشند.

آیا در شرایط اضطراری امکان فرود هواپیما‌های بزرگ روی باند‌های کوچکتر از حد استاندارد وجود دارد؟

بله این کار ممکن است. هر هواپیما یک طول باند استاندارد بر طبق قوانین فیزیک توقف دارد. این طول بسیار کوتاه‌تر از آن است که بیشتر مردم احساس می‌کنند. در زمان فرود در باندهای کوتاه، کاپیتان با دقت سرعت را کنترل کرده، روی اول باند فرود آمده و از تمامی ابزار کاهش سرعت (ترمز‌ها، اسپویلرها و حرکت معکوس پره‌های جت) استفاده می‌کند.

اگر قصد خرید بلیط هواپیما را دارید، با استفاده از کجارو می‌توانید بلیط هواپیما ارزان به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده‌های معتبر خریداری کنید.