شواهدی از استقرار دوره نوسنگی در گنج دره شناسایی شد
«حجت دارابی» سرپرست فصل اول کاوش لایه­ نگاری و تعیین عرصه و حریم تپه گنج ­دره هرسین در کرمانشاه گفت:
این کاوش متکی بر ایجاد یک برش لایه­ نگاری در بالای تپه و همجوار با محل کاوشهای قبلی «فیلیپ اسمیت» کانادایی با هدف بازنگری تاریخ استقرار محوطه و کسب اطلاعاتی از شروع کشاورزی و دامپروری در زاگرس مرکزی انجام شد.
دارابی افزود که ادامه کاوشها منجر به شناسایی و ثبت بقایای معماری از خشت و چینه شد.
وی گفت که در بخش زیرین برش لایه­نگاری ضمن کشف بقایای فضاهای معماری با قطعات شاخ و جمجمه حیوانات در داخل آنها کاوش با هدف مطالعه شروع استقرار در محوطه انجام شد و در همین حال لایه­نگاری در تپه گنج ­دره اتمام نیافته است.
این باستانشناس گفت:
نکته قابلتوجه در کاوش گنج ­دره، شناسایی شواهدی از استقراری کوتاه­مدت در پیرامون تپه بود که به نظر میرسد مربوط به دوره نوسنگی بی­سفال و جدیدتر از استقرار موجود در خود تپه باشد.
وی در ادامه از ایجاد یک گمانه در پناهگاه مجاور تپه تا عمق حدود ۲ متری برای دستیابی به شواهدی احتمالی از دوره­های قدیم­تر از گنج­ دره نیز خبر داد که ظاهرا حاوی بقایای دوران پارینه ­سنگی است.
بر اساس تفاهم نامه مشترک بین دانشگاه رازی، دانشگاه کپنهاگ و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، طرح بازنگری لایه­نگاری تپه گنج­دره هرسین و همچنین تعیین عرصه آن به سرپرستی «دکتر حجت دارابی» و «دکتر توبیاس ریشتر» انجام یافت. مجوز فصل اول کاوش لایهنگاری و تعیین عرصه و حریم گنج دره هرسین توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده بود.
تپه گنج دره مربوط به دوره نوسنگی است و در شهرستان هرسین، روستای قیسوند واقع شده و در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهی ثبت ۴۳۹۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تا پیش از کشف گوبکلیتپه در کردستان ترکیه و نیز تپهی شیخیآباد در روستای کردویج در دینور، از گنج دره بهعنوان کهنترین سکونتگاه انسان یاد میشد.
این تپه در کنار جاده اصلی هرسین به کرمانشاه و در فاصله ۷ کیلومتری از شهر هرسین قرار گرفته است.