غار «ده شیخ» در خطر است
فعالیت‌های انجام شده برای آماده کردن غار ده شیخ برای حضور گردشگر که توسط بخش خصوصی انجام شده، اعتراض غارشناسان را به همراه داشته است.
غار آهکی «ده شیخ» را که در شهرستان پاتاوه استان کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد، یک چوپان کشف کرد و وقتی فهمید که داخل آن هیچ گنجی وجود ندارد آن را لو داد تا مردم همه از وجود چنین غاری مطلع شوند. پس از او یک سرمایه‌گذار خصوصی اقدام به ساخت و ساز در این غار و محیط اطرافش کرد. او دری آهنی برای جلوگیری از ورود حیوانات نصب و ورودی غار را برای حضور گردشگران باز کرد، چرا که باید برای ورود به این غار افراد سینه‌خیز می‌رفتند.
همچنین نورهای رنگارنگی را نیز به قندیل‌های تاریخی تاباند تا بتواند جلوه‌ای دیگر به این غار بدهد. به همین دلیل گردشگر در برخی از قسمت‌ها با رنگ تند سبز و یا آبی رو به روست. بابت حضور هر گردشگر در این غار که هنوز می‌توان ردی از استخوان‌های قدیمی حیوانات را در آن دید، ۱۰ هزار تومان ورودی در نظر گرفته شده است.
ساخت و سازهایی هم پایین‌تر از ورودی غار برای تسهیل در رفت و آمد گردشگران پیش‌بینی شده است. راه سنگ فرش شده و پارکینگی برای حضور خودروها از جمله اتفاقاتی است که موجب شده تا چندین درخت قدیمی در محدوده غار ده شیخ قطع شود.
«جواد نظام‌دوست» از غارنوردان حرفه‌ای و رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایران با انتقاد از این نوع فعالیت‌ها به منظور رفاه حال گردشگران در غارها گفت:
گذاشتن در آهنی برای غار در مواردی اشتباه است و باید تیم متخصص آن را بررسی کند. اشتباه دیگر اینکه بگوییم این در برای جلوگیری از ورود حیوانات کار گذاشته شده است. حیواناتی مانند شغال و ... محل زندگیشان اینجا بوده و ما انسان‌ها هستیم که با ورودمان به چنین جایی محل زندگی آنها را بر هم زدهایم.
نظام‌دوست درباره اینکه سن این غار توسط یک دکترای زمین‌شناسی حدود ۱۳۵ میلیون سال تخمین زده شده نیز گفت:
تخمین عمر غار با برخی آزمایش‌های دقیق آکادمی انجام می‌گیرد که در ایران نیز قابل انجام نیست، سن‌سنجی، پائلوکلیمنت هواشناسی دیرینه از روی استلاکتیت‌ها، کار چشمی و راحتی نیست.
او همچنین به این موضوع انتقاد دارد که بدون هیچ دلیلی روستائیان این غار را علیصدر دوم می‌نامند و برای رفاه حال گردشگران اقدام به تخریب بخش‌هایی درون غار شده است. نظام‌دوست افزود:
این غار تا چهار، پنج سال پیش بکر بوده اما در یکی دو سال اخیر اخباری شنیده‌ایم مبنی‌بر اینکه بدون مطالعه و بررسی در کارگروه غارشناسی شروع به فعالیت‌هایی در این غار کرده‌اند. باید اول غارها مورد شناسایی کامل قرار گیرند که شامل نقشه‌برداری، بررسی ساختار زمین‌شناسی منطقه، زیست‌شناسی درون غار و... می‌شود. ممکن است برخی از این غارها منحصر به فرد باشد سپس درجه‌بندی می‌شوند سپس تیم متخصص آمادهسازی وارد آن خواهد شد این آمادهسازی به منظور نصب چراغ و یا بازکردن مسیر نیست. بلکه منظور این است که چطور باید در آن فعالیت کرد که گونه‌های جانوری آن از بین نرود. به عنوان مثال خفاشی که در این غار زندگی می‌کند، چطور محل زندگی خود را ترک نکند.
وی افزود:
وقتی بدون اطلاع در غار مسدود می‌شود، اولین صدمه را خفاش می‌بیند و اگر خفاش نتواند وارد محل زندگی خود شود محصول زراعی اطراف آن غار بعد از دو سه سال افت می‌کند؛ چون ماموریت خفاش شکار حشرت موذی و آفات نباتی است پس وقتی این کار را انجام ندهد و جا به جایی دانه‌های گیاهی نیز انجام نشود محصول زراعی آسیب می‌بیند. بنابراین با تغییر محل زندگی خفاش به خودمان آسیب زدهایم.
وی افزود که نصب روشنایی در غار مانع رشد جلبک‌ها می‌شود و نصب در که جلوی ورود هوا به داخل غار را می‌گیرد، باعث افت رطوبت مورد نیاز برای حشرات غارزی به خصوص جیرجیرک های غارزی می‌شود.
گفتنی است که به تازگی آیین‌نامه درجه‌بندی غارها نیز تدوین و ابلاغ شده است و نشان می‌دهد که نحوه استفاده از غارها باید به چه صورتی باشد و آیا اصلا گردشگران مجاز به رفتن داخل آنها هستند یا خیر.
دیدگاه