رشد گردشگری ایران در سه سال گذشته چگونه بوده است

تا چند ماه دیگر دولت یازدهم نیز به پایان دوره کاری خود می‌رسد و مسئولان مختلف این دولت از سال ۹۶ درصدد گزارشی از عملکرد خود برمی‌آیند از جمله سازمان میراث فرهنگی.

این سازمان به‌طور قطع روی آمار گردشگران نیز انگشت خواهد گذاشت تا عملکرد خود را  مثبت نشان دهد. بخشی از این آمار مربوط به تعداد ورود گردشگران خارجی به ایران خواهد بود. چون به عقیده برخی از افراد، هراندازه تعداد گردشگران خارجی به کشور بیشتر باشد، عملکرد سازمان نیز درخشان‌تر بوده است. اما به‌واقع باید دانست که این آمار چقدر مبتنی‌بر آمار علمی و تا چه اندازه صحیح است.

افزایش آمار با وجود تحریم‌ها

سازمان میراث فرهنگی از ابتدای دولت نهم اعلام کرد که آمار تعداد گردشگران ورودی به کشور حدود یک میلیون و ۱۶۲ هزار نفر بوده است، این آمار با پایان دولت نهم به حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسید چیزی معادل دو برابر. با تمدید حضور دولت نهم و شروع فعالیت دولت دهم، این آمار به حدود چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسید.

در دولت دهم که ایران با مشکلات زیادی از جمله تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی مواجه شد بازهم سازمان میراث فرهنگی هرسال از افزایش ورود گردشگران خبر می‌داد.

با این وجود آماری که در مدت ۸ سال ارائه می‌شد، مورد انتقاد کارشناسان حوزه گردشگری بود. چه از لحاظ منبع دریافت آمار، که مبهم بود و چه از نظر شمارش. چرا که منتقدان اعلام می‌کردند بسیاری از این افراد را نمی‌توان گردشگر دانست چون هر کسی با داشتن تنها یک گذرنامه در دست و ورود به کشور، جزو این آمار به حساب آمده است. مانند بسیاری از افراد برای فعالیت‌های تجاری از مرزهایی مانند جلفا وارد ایران شده و پس از پایان روز و فعالیت کاری به کشورشان برمی‌گشتند.

پس شمارش این افراد به‌عنوان گردشگر کاری اشتباه است. چرا که گردشگر تعریف جداگانه‌ای دارد. بنابراین نمی‌توان گفت که همه چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر گردشگر واقعی هستند این آمار بیشتر شبیه به آمار اغراق شده به نظر می‌رسد.  

اغراق در آمار برنامه‌ریزی را به اشتباه می‌اندازد

آذر ماه سال ۹۲ مرتضی رحمانی‌موحد، معاون سازمان گردشگری کشور که یک ماه بود سکان معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی را به دست گرفت در اولین نشست خبری خود گفت:

آمارهای سازمان گردشگری خام و بدون تجزیه و تحلیل است و هر تبعه خارجی که از راه مرزهای زمینی، هوایی و دریایی وارد ایران می‌شود و آمار آنها از سوی پلیس مهاجرت ثبت و به ما اعلام می‌شود مبنای ورود گردشگر خارجی به کشور است.

رحمانی افزود که در حال فراهم کردن ساز و کارهایی برای تجزیه و تحلیل آمارهایی که از سوی پلیس مهاجرت به سازمان میراث فرهنگی اعلام می‌شود هستیم تا بتوانیم پس از بررسی کامل و آنالیز آنها به آمار واقعی از گردشگران خارجی به کشور دست پیدا کنیم.

از آن زمان تا کنون این سازمان همان رویه دولت‌های قبل را پیش گرفته و هرسال از افزایش ورود گردشگران خبر می‌دهد و تنها این جمله را اضافه می‌کند که این آمار براساس آمار پلیس مهاجرت است. ولی تاکنون نه تنها این آمار بررسی و آنالیز نشده بلکه سیستمی نیز برای تجزیه و تحلیل آن فراهم نیامده است.