سنگ نوشته های همدان در معرض خطر نابودی
«حسین زندی»، فعال میراث فرهنگی استان همدان با اشاره به ثبت ملی برخی از این سنگنگارهها و ندیده شدن بخش دیگر آنها و در نتیجه تخریب قسمتی از آنها گفت:
او با اشاره به اینکه در مسیر فرعی روستای حیدره در پشت شهر همدان به سمت روستای سولان و روستای امامزاده کوه یک جاده گردشگری در حال احداث است، افزود: متاسفانه تعدادی از این سنگنگارهها به دنبال انفجار مواد منفجره برای باز شدن مسیر تخریب شدهاند و در حال حاضر با حضور یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان، کار متوقف شده است، اما نیاز به عملیاتبخشی این سنگنگارهها وجود دارد.
وی با اشاره به منتهی شدن این مسیر به سمت دره «ماوشان» که یکی از درههای طبیعی و قدیمی همدان است، افزود: در اسناد تاریخی به طور مداوم از این دره نام برده شده است و حالا این عملیات جادهسازی به این دره که یکی از مناطق تفریحی همدان است، میرسد؛ منطقهای که با وجود داشتن این شرایط برای حضور گردشگران به طور قطع با کشیده شدن این جاده، به یک منطقه گردشگری تبدیل میشود و ایجاد این نوع مناطق نیز، به برخی امکانات و تسهیلات گردشگری مانند اقامت، رستوران و مکان بازی نیاز دارد.
زندی در ادامه با تأکید بر اینکه این عملیات جادهکشی سرنوشت دهها چشمه را هم با مخاطره مواجه کرده است، افزود:
دره باستانی «ماوشان» یا دره «مویجین» در طول تاریخ شاهد اتفاقات مهمی بوده و نخستین ورود سپاه اسلام به همدان در این دره رخ داده است، در این دره باستانی سنگنگارههای بسیاری پیدا شده که باستانشناسان و کارشناسان این حوزه پیشینه آنها را به قبل از تمدن کاسیها در همدان نسبت میدهند. این سنگ نگارهها بیشتر روی صخرهها در این منطقه قرار گرفته بودند که به علت عملیات جاده سازی در منطقه تا کنون تعدادی از آنها نابودشده و تنها یک تخته سنگ باقی مانده است.