بازسازی سرباز هخامنشی به روش اصلی

مسئول گروه حفاظت و مرمت مجموعه جهانی تخت جمشید از اجرای پروژه بازآفرینی یکی از نقوش برجسته هخامنشی به روش دو هزار و ۵۰۰ سال قبل خبر داد و گفت که از سال ۱۳۸۲ تا سال ۱۳۸۴ روی ابزارهای هخامنشی که در نقوش برجسته استفاده می‌شده مطالعاتی انجام شد.

شهرام رهبر افزود:

در این راستا ابزاری مانند قلم موج، قلم تخت، تیشه‌های دندانه‌ای و ... شناسایی و بر این اساس تصمیم گرفته شد با این ابزار و با همکاری یک دانشجوی رشته باستان‌شناسی به نام «فرهاد خسروانی» سر یک سرباز هخامنشی بازآفرینی شود که بر این اساس یکسری از ابزارهای دوره هخامنشی با روش‌های تاریخی توسط آهنگران قدیمی ساخته شد. شناسایی دقیق ابزار مورد استفاده هخامنشیان برای ساخت، تراش و صیقل دادن نقوش و مدت زمان احتمالی که صرف ساخت این نقوش می‌شده از جمله اهداف بازسازی این نقوش سنگی بود.

مسئول کارگاه بازسازی نقش برجسته هخامنشی با تاکید بر اینکه هدف از اجرای این طرح، صرفأ کپی کردن نقوش برجسته سنگی نیست، گفت: در این راستا سر یکی از سربازان هخامنشی که در مجموعه جهانی تخت جمشید وجود دارد انتخاب و تمامی ابعاد، نقوش و جزئیات آن در نظر گرفته شد و سنگتراش با دقت کامل به تراش سنگ پرداخت.

وی با بیان اینکه پروژه از فروردین ماه امسال آغاز شده، گفت:

نکته قابل‌توجه در ساخت این نقش برجسته، استفاده نکردن از ابزار و تجهیزات به‌روز است. به‌طور مثال سنگتراش جهت ایجاد جزییات نقش، باید مسافت کارگاه تا نقش برجسته اصلی را طی کند بدون آنکه از تصاویری با بزرگنمایی زیاد استفاده کند.

دو روش کشیدن طرح در زمان هخامنشیان

رهبر با اشاره به اینکه این پروژه در موزه روباز مجموعه جهانی تخت جمشید اجرا شد، بیان کرد که بر اساس ادعای پژوهشگران در زمان هخامنشی برای کشیدن طرح روی سنگ از ۲ روش گرته کردن و شابلون‌های  چوبی استفاده می‌شده است.

وی در توضیح این روش‌ها نیز بیان کرد که گرته کردن عبارت است از سوزن‌کاری پوست حیوانات یا موادی مشابه بر اساس طرح مورد نظر و انتقال طرح سوراخ‌کاری شده روی  بستر یا تکیه‌گاه با استفاده از  پودرهای رنگی. در این بازآفرینی به‌جای استفاده از پوست حیوانات از ورقه‌های مخصوص که تقریبأ همان خاصیت را دارا هستند و پودر زغال استفاده شد.

وی در خصوص نتایج این کارگاه گفت:

یکی از دستاوردهای کارگاه بازآفرینی این بود که پژوهش گران قبلی معتقد بوده‌اند که برای ایجاد سطوح صیقلی از پودرهای ریز و پوست حیواناتی مانند کوسه استفاده می‌شده است. هرچند این نظریه از نظر ما کاملأ مردود نیست اما این امکان وجود داشته است تا از قلمه‌ای تخت با اندازه‌های مختلف برای ایجاد سطوح کاملأ صیقلی استفاده  کرد.

گزارش علمی و فنی این کارگاه به‌زودی تهیه و منتشر خواهد شد.