معنی ضرب المثل فارسی؛ شاه می بخشه، شیخ علی خان نمی بخشه

محمد مهدی حسنی | پنجشنبه, ۲۷ خرداد ۹۵ ساعت ۲۳:۰۰

در این سری از معانی ضرب‌المثل‌ها می‌خواهیم در مورد معنا و کاربرد ضرب‌المثل «شاه می‌بخشه، شیخ علی خان نمی‌بخشه» سخن بگوییم. این ضرب‌المثل به زمان حکومت صفی میرزا، یکی از پسرهای شاه عباس دوم، باز می‌گردد. با کجارو همراه باشید.

تاریخچه  ضرب‌المثل شاه می بخشه، شیخ علی خان نمی بخشه

 در روایات آمده است صفی میرزا معروف به شاه سلیمان در سال ۱۰۷۸ هجری قمری، به‌عنوان فرمانروا انتخاب شد و طبق اسناد برجای مانده از آن دوران، او ۲۹ سال برای مردم کشور ایران فرمانروایی کرد. وی فردی به شدت ظالم بوده و همه‌ی مردم از او می‌ترسیدند.

 فردی به اسم شیخ علی‌خان به‌عنوان وزیر در دستگاه سلطنت شاه سلیمان خدمت می‌کرد. او بسیار باهوش و قدرتمند بوده است و چون صفی میرزا یکسره به دنبال تفریح و عیش و نوش بود، به نوعی تمام امور حکومت توسط شیخ علی‌خان انجام می‌گرفت. وی نزد پادشاه بسیار عزیز و قابل اعتماد بود و از سال ۱۰۸۶ هجری قمری تا سال ۱۱۰۱ هجری قمری، رسما شاه کشور ایران به حساب می‌آمد.

 شیخ علی‌خان برای مردم و کشور ایران اهمیت بسیاری قائل بوده است. به طوری که بعضی از شب‌ها لباس مردم عادی برتن می‌کرد و در بین مردم شهر قدم می‌زد تا از مشکلات مردم با خبر شود و حال و هوای شهر را از نزدیک جویا شود. به دستور شیخ علی میرزا ساختمان‌ها و کاروانسراهای زیادی در اقصاء نقاط کشور طراحی و ساخته‌ شده است.

شاه سلیمان مهمانی‌های زیادی برگزار و همیشه تعدادی نوازنده‌ و خواننده‌ دعوت می‌کرد تا باعث گرمی و شادی جشن‌هایش شوند و زمانی که مهمانی به پایان می‌رسید، به آن‌ها مقدار زیادی پول و جواهر حواله می‌داد تا فردای آن روز به نزد شیخ علی خان بروند و حواله را به پول و جواهر تبدیل کنند.

شیخ علی خان که می‌دانست این حواله‌ها خزانه‌ی مملکت را بسیار خالی می‌کند، از دادن آن‌ها امتناع می‌کرد و بهانه می‌آورد که خزانه خالی است و از دادن پول و جواهر معذوریم. نوازندگان و مطربان هم با رویی غمگین و ناراحت به خانه‌هایشان بازمی‌گشتند و با خود می‌گفتند شیخ علی‌خان چه قدرت و نفوذی دارد و با این که شاه سلیمان می‌بخشد، او نمی‌بخشد.

از آن زمان تا به امروز برای هنگامی که فردی در مورد اموال دیگران تصمیم می‌گیرد این ضرب المثل را به کار می‌برند:

ضرب‌المثل شاه می‌بخشه، شیخ علی خان نمی‌بخشه.

شما دوستان عزیز می‌توانید برای دسترسی به معانی ضرب‌المثل‌های ایرانی با کجارو همراه باشید. منتظر نظرات و خاطرات شما دوستان کجارویی عزیز در مورد این ضرب‌المثل هستیم.

مطالب مرتبط:

دیدگاه