یورو 2016 و شهرهای میزبان آن: بوردو و ورزشگاه نیو بوردو

بوردو را با معماری کلاسیک و نئوکلاسیکش که از ۲۰۰ سال پیش دست نخورده باقی مانده است، می‌شناسند. با اینکه بوردو بعد از پاریس بیشتر از هر شهر دیگری ساختمان ثبت شده (تاریخی) دارد، شهر هنوز هم سرزنده خاص خودش را داراست و به دلیل جایگاه استراتژیکش در حاشیه رود گارون یکی از شاهرگ‌های اصلی تجارت فرانسه به شمار می‌رود. نتایج یک نظرسنجی که در سال ۲۰۱۳ صورت گرفت، نشان می‌داد مردم فرانسه بعد از پاریس، بوردو را بهترین محل برای زندگی می‌دانند.

تاریخ شهر بوردو

بوردو، یکی از مهم‌ترین شهرهای دوران روم باستان، اولین عصر طلایی‌اش را با دومین ازدواج الینور از آکیتین با شاه هنری دوم در انگلستان از سر گذارند. قلمرو دوشس آکیتین برای سه قرن زیر سلطه انگلستان به شکوفایی رسید. تا آنجا که در قرن هجدهم میلادی، بندر بوردو به راه ارتباطی اصلی فرانسه به اقیانوس اطلس بدل شده بود.

رفته رفته با تکمیل شهر، ساخت خانه‌ها و بناهای تاریخی، بوردو به شمایلی که امروزه آن را می‌شناسیم و به شکلی که در یونسکو به ثبت رسیده است، شکل گرفت. دومین دوران طلایی شهر در قرن نوزدهم میلادی و در عصری که انقلاب صنعتی و اقتصادی در اروپا اوج گرفت، رقم خورد. علاقه‌مندان به این شهر، آن را زیبای خفته نام نهاده‌اند، اما بوردو در یک‌دهه گذشته با حفظ میراث، تاریخ و تمدن خود روند مدرن شدن را هم به خوبی در پیش گرفته است.

منطقه شهر بوردو و حومه آن به پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه هوافضا، مهندسی عمران و واحدهای صنعتی شهرت یافته است، چنان که منطقه‌ای از آن، دره هوافضا نام گرفته است. بوردو همچنین در بایوتکنولوژی، توسعه بازی‌های رایانه‌ای و استارت آپ‌های سبز و اقتصاد دیجیتال سر آمد فرانسه است.

افراد مشهور شهر بوردو

• میشل دو مونتنی، فیلسوف اومانیست (۹۲-۱۵۳۳): شهردار بوردو، کتاب مقالات (Essais) او بعدها راه را برای عصر روشنگری هموار کرد.
• مونتسکیو (۱۷۵۵-۱۶۸۹): فیلسوف عصر روشنگری، از پیشگامان جامعه‌شناسی مدرن.
• اوژن دلاکروا، نقاش (۱۸۶۳-۱۷۹۸): از پیشگامان رمانتیسم، وی آثار متعددی را به «موزه هنرهای زیبای بوردو» اهدا کرد.
• فرانسوا موریاک (۱۹۷۰-۱۸۵۵): برنده نوبل ادبیات در سال ۱۹۵۲، عضو فرهنگستان فرانسه.
• ژاکوس شابان دلمس، سیاستمدار (۲۰۰۰-۱۹۱۵): از اعضای نیروهای مقاومت، ورزشکار بین‌المللی (تنیس، راگبی)، شهردار و عضو پارلمان برای ۴۸ سال.

گشت و گذار در بوردو

Rive Droite: درست همانند پاریس بوردو هم کرانه‌های غربی و شرقی خاص خودش را دارد. کرانه شرقی یا همان Rive Droite که به تازگی بازسازی شده است، منظره‌ای شگفت‌انگیز از شهر و ساختمان‌های مشهورش را در خود جای داده است. شب که فرا می‌رسد، نمای نورانی خانه‌ها و برج ناقوس کلیسای Grosse Cloche و منار مخروطی تور پِی-بِرلند چشم‌اندازی تماشایی خلق می‌کنند.

Old Town: این محله که تا پایین میدان بورس بوردو (Placede la Bourse)  امتداد یافته، زیبایی افسونگر ستون‌های سفید ساختمان‌ها، خیابان‌های سنگفرش شده و مجموعه‌ای از رستوران‌ها و کافه تراس‌ها را در هم می‌آمیزد. اولد تون فهرستی وسوسه‌انگیز از غذاهای محلی و بین‌المللی به گردشگران پیشنهاد می‌دهد.

Les Quais: جلوه‌ای از عظمت بوردو، کاملا نوسازی شده و تنها در دسترس عابرین پیاده. این تفرجگاه‌های حاشیه رودخانه گاروُن به زیبایی قلب شهر را به تصویر می‌کشند و میدان بورس هم افتخار محله است، انعکاس معروفش در آب (Miroir d'Eau آینه آب) منظره‌ای دیدنی هم برای گردشگران و مردم محلی فراهم می‌آورد.

Stade Chaban-Delmas: واقع در مرکز شهر، استادو شابان-دلماس که در گذشته با نام Parc Lescure شناخته می‌شد، به‌عنوان بخشی از تاریخ قرن بیستم بوردو شناخته می‌شود.، استادو شابان-دلماس اولین استادیوم در دنیا بود که سکوهای کاملا پوشیده داشت، بدون آنکه ستون‌های سازه دید تماشاگران را محدود کند.

مسیرهای دوچرخه سواری: بسیاری از مردم بوردو با دوچرخه رفت و آمد می‌کنند. در سال ۲۰۱۲ بوردو لقب شهر گردشگری دوچرخه سواری را به خود اختصاص داد. حدود ۱۶۰ کیلومتر مسیر آسان دوچرخه سواری در ۷ مسیر دوچرخه سواری وجود دارد که از شهر می‌گذرد. از ساختمان‌های ثبت شده در یونسکو تا نماهای شگفت‌انگیز شهر نورانی در شب، گشت و گذار در بوردو با دوچرخه نهایت سادگی است. سازمان دوچرخه شهر بوردو (Vélo Ville de Bordeaux) حدو ۵۰۰۰ دوچرخه برای اجاره در سطح شهر ارائه می‌کند. این شامل ماشین‌های نوآورانه Pibal هم می‌شود، ترکیبی از دورچرخه و اسکوتر.

Trinagle: ناحیه به نام  مثلث (Trinagle) بین میدان گامبتا و تئاتر بزرگ و میدان تورنی، بورس بوتیک‌های مد روز در بوردو است و میدان Place des Grands Hommes هم در قلب آن قرار دارد. خیابان سنت کاترین هم در همان نزدیکی واقع شده است؛ طولانی‌ترین خیابان پیاده‌رو در تمام اروپا به طول ۱/۲۵ کیلومتر.

حمل و نقل بوردو

بوردو به‌عنوان پایتخت اقتصادی جنوب‌غربی فرانسه همیشه برای مسافرین شهری استراتژیک بوده است. این شهر در دوراهی راه‌های شمال-جنوب قرار دارد.

فرودگاه Bordeaux-Mérignac به ۳۲ شهر پرواز دارد (با بیش از ۶۰ مقصد چارتر) که علاوه بر مناطق اصلی فرانسه و شهرهای اروپایی به ۲۴ مقصد دارای مسافت طولانی متصل می‌شود. روزانه حدود ۲۰ پرواز بوردو را به مقصد پاریس ترک می‌کنند.

با قطار تنها ده دقیقه با مرکز تاریخی شهر فاصله دارید، ایستگاه متروی سنت ژان (Saint Jean) بزرگ‌ترین ایستگاه منطقه آکیتین است. این خط شلوغ روزانه حدود ۲۶۰ قطار را جابه‌جا می‌کند که ۲۵ عدد رام از/ به پاریس سفر می‌کنند. ۵ قطار سریع‌السیر به فرودگاه شارل دو گل، ۴ قطار به لیل و سه قطار سریع‌السیر از/ به استراسبورگ در رفت و آمد هستند.

بندر بوردو که امروزه نیز در حال رشد تلقی می‌شود، دومین بندر بزرگ ساحل اقیانوس اطلس محسوب می‌شود. کشتی‌های باربری و تفریحی می‌توانند هم برای توقف‌های کوتاه و هم طولانی مدت در قلب شهر و در کرانه‌های بندر نوسازی شده Port de la Lune پهلو بگیرند.

فاصله با سایر شهرهای میزبان یورو 2016

• فاصله بوردو تا تولوز: ۲۴۵ کیلومتر
• فاصله بوردو تا سنت اتین: ۵۴۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا لیون: ۵۵۵ کیلومتر
• فاصله بوردو تا پاریس: ۵۹۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا سنت دنیس: ۶۰۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا مارسی: ۶۵۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا لنز: ۷۹۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا لیل: ۸۵۰ کیلومتر
• فاصله بوردو تا نیس: ۸۱۰ کیلومتر

شبکه حمل نقل داخلی شهر بوردو

تراموا، اتوبوس، قایق و دوچرخه بوردو را با سیستم حمل و نقل عمومی آن زیر پا کنید. از ۵ صبح تا ۱/۱۵ دقیقه نیمه شب، سه خط اصلی تراموا که از مرکز شهر عبور می‌کنند ستون اصلی شبکه حمل و نقل عمومی این شهر تا حومه آن هستند. حدود ۶۵ خط اتوبوس هم مسافرین را به مرکز شهر و اطراف می‌برند. یک بلیت جهانی (universal) هم امکان دسترسی به قایق‌های BatCub را می‌دهد که به شمال و جنوب رود گاروُن در رفت و آمدند. دوچرخه‌های آماده به کرایه VCub را هم نباید فراموش کرد که مسافرین و مردم محلی را مثل همه به اقصا نقاط شهر می‌رساند.

فوتبال در بوردو

باشگاه FC Girondins de Bordeaux که در سال ۱۸۸۱ به‌عنوان باشگاهی با چند رشته ورزشی تأسیس شد، در سال ۱۹۲۰ تمرکز کامل خود را روی فوتبال گذاشت و در سال ۱۹۳۷ عنوان حرفه‌ای به خود گرفت. جنگ داخلی اسپانیا و ساخت Parc Lescure برای جام جهانی ۱۹۳۸ باشگاه را قدمی بزرگ رو به جلو هل داد. «جن گیر» باسکی بنیتو دیاز سرمربی تیم شد و پناهندگان اسپانیایی همچون سانتیاگو اورتیزبریا را به تیم آورد. بوردو اولین قهرمانی خود در جام حذفی را در سال ۱۹۴۱ به دست آورد و در سال ۱۹۴۳ هم فینالیست شد، با این حال باید تا سال ۱۹۵۰ صبر می‌کرد تا با بازیکنانی مثل دو هاردر، گالیس و سوئیاتک به اولین قهرمانی در لیگ فرانسه دست یابد.

طی ۲۰ سال بعدی این ورزشگاه پستی بلندی‌های متعددی را متحمل شد، اما نتوانست دوباره قهرمان لیگ شود. آنها ۵ بار به فینال جام حذفی رسیدند و همه فینال‌ها را باختند. با این همه بوردو در دهه هشتاد به یکی از قدرت‌های فوتبال فرانسه و اروپا بدل شد. مدیر آنها کلود بِز مردی پر انرژی بود و در حرکتی شوک‌آور امه ژاکه را سرمربی تیم کرد.

بوردو در سال‌های ۸۴ و ۸۵ و ۸۷ چمپیونشیپ را برد و در سال‌های ۸۶ و ۸۷ جام حذفی را، به علاوه دو بار رسیدن به نیمه نهایی اروپا، بوردو را به باشگاه فرانسه بدل کرد،. سرانجام بعد از ۸ سال، خروج ژاکه منجر به افول تیم شد. مشکلات مالی منجر به سقوط باشگاه در سال ۹۱ شد. تنها یک سال بعد زین‌الدین زیدان از باشگاه کن به این تیم پیوست. وی به همراه بیسنته لیزارازو و کریستوف دوگاری، تیم را به فینال جام یوفا ۹۶ رساند. آنها در مسیر رسیدن به فینال میلان را در مرحله یک چهارم نهایی از پیش رو برداشتند.

انتصاب ژان لویی تریاد به ریاست باشگاه مقدمه‌ای شد برای قهرمانی در لیگ در سال ۹۹ که با سه قهرمانی در لیگ کاپ در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ دنبال شد. آنها با لوران به لان روی نیمکت تیم در سال ۲۰۰۹ به یک دبل تاریخی دست یافتند. بعد در سال ۲۰۱۳ و پس از ۲۶ سال، بوردو دوباره قهرمان جام حذفی شد. پیوستن ویلی سانیول به‌عنوان مربی به تیم و نقل مکان به ورزشگاه جدید عصری جدید را در این باشگاه آغاز کرد.

بازیکنان مشهور باشگاه بوردو

• آلن گیرِسه (-۱۹۵۲): عضو تیم قهرمان یوروی ۸۴. گیرسه هنوز با ۱۵۸ گل زده برترین گلزن تاریخ جیرودینز است.
• پاتریک باتیستون (-۱۹۵۷): او در سال‌های ۸۴ و ۸۵ و ۸۷ قهرمان چمپیونشیپ و در سال ۸۶ هم قهرمان جام حذفی شد.
• زین‌الدین زیدان (-۱۹۷۲): طی سال‌های ۹۲ تا ۹۶ با بوردو به بالاترین سطوح رسید و اولین بازی ملی‌اش را انجام داد. در فینال جام یوفای ۹۶ عضو تیم بود.
• کریستوف دوگاری (-۱۹۸۴): یک محصول آکادمی و عضوی از تیم ملی در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ بود.
• ریو مائئدا (-۱۹۸۴): او که از ۸ سالگی با باشگاه بود در سال ۲۰۰۷ قهرمان لیگ کاپ شد و برای تیم ملی هم به میدان رفت.

جالب است بدانید باشگاه بوردو با ۲۱ بازیکن بیشتر از هر تیم دیگری در جام جهانی در تیم ملی فرانسه بازیکن داشته است.

ورزش‌های محبوب دیگر شهر بوردو

بوردو عنوان شهر راگبی را یدک می‌کشد. Union Bègles Bordeaux که تحت هدایت کاپیتان سابق تیم ملی رافائل ایبانز است، یکی از قدرت‌های لیگ Top ۱۴ به حساب می‌آید. هاکی هم در بوردو هم برای مردان و هم برای زنان سنتی برجسته است و باشگاه‌های آنها بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند.

بوری دیاو، قهرمان NBA با سن آنتونیو اسپرز و کاپیتان تیم ملی بسکتبال در حال حاضر رئیس باشگاه بسکتبال JSA Bordeaux است. دو و میدانی، هندبال، موتورسواری و هاکی روی یخ هم از دیگر ورزش‌های محبوب بوردو به شمار می‌روند. بوردو اولین ماراتن خود را در سال ۲۰۱۵ میزبانی کرد.

ورزشگاه نیو بوردو، میزبان یورو ۲۰۱۶ در بوردو

ورزشگاه نیو بوردو (Stade de Bordeaux) که در ماه می سال گذشته میلادی افتتاح شد، رقابت‌های یورو را در شهر بوردو میزبانی می‌کند. این ورزشگاه میزبان چهار رقابت گروهی زیر خواهد بود:

• ۱۱/۰۶/۱۶، ۱۸.۰۰: ولز - اسلواکی
• ۱۴/۰۶/۱۶، ۱۸.۰۰: اتریش - مجارستان
• ۱۸/۰۶/۱۶، ۱۵.۰۰: بلژیک - جمهوری ایرلند
• ۲۱/۰۶/۱۶، ۰۰.۳۰: کرواسی - اسپانیا

این ورزشگاه همچنین در مرحله یک‌چهارم نهایی میزبان یک بازی خواهد بود. 

• موقعیت: بوردو، فرانسه
• تاریخ شروع به ساخت: ۲۰۱۳
• تاریخ افتتاح: ۱۸ مه ۲۰۱۵
• نوع زمین: چمن طبیعی
• هزینه ساخت: ۱۶۸ میلیون یورو
• سازنده: هرتزوگ و دمویرون
• ظرفیت: ۴۲,۱۱۵