مونته تستاچیو، زباله دانی ۲۰۰۰ ساله رم

مقاله‌ی مرتبط:

این تپه ممکن است در نگاه اول، تپه‌ای معمولی به‌ نظر آید اما در واقع یک زباله‌دان بسیار قدیمی است که از زمان روم باستان بر جای مانده است و بزرگترین زباله‌دان قدیمی دنیا نیز به‌شمار می‌رود. این زباله‌دان، ناحیه‌ای دایره‌شکل به قطر یک کیلومتر دارد و مرکزش منطقه‌ای ۲۰ هزار مترمربعی را پوشش می‌دهد. ارتفاع این تپه ۳۵ متر است، اما احتمالا این ارتفاع در زمان‌های قدیم بسیار بیشتر بوده است. کل این تپه از کوزه‌های سرامیکی رومیِ دور ریخته‌ شده ساخته شده است که در آن زمان برای نگهداری روغن زیتون استفاده می‌شد. گفته می‌شود این تپه، حاوی بقایای ۵۳ میلیون کوزه است که حدود ۶ میلیارد لیتر روغن زیتون در آنها نگهداری می‌شد.

در زمان‌های گذشته، این کوزه‌ها ظروف اصلی نگهداری انواع مواد غذایی و نیز مورد استفاده در حمل‌و‌نقل بوده‌اند. از این کوزه‌ها به تعداد زیادی ساخته می‌شد؛ زیرا هزینه‌ی بسیار کمی داشت و همچنین به‌ محض رسیدن به مقصد مورد نظر، بازیافت یا از بین برده می‌شدند. بسیاری از این کوزه‌ها بعد از اتمام عمرشان، به‌عنوان لوله یا گلدان، مجددا مورد استفاده قرار می‌گرفتند. کوزه‌های شکسته، خُرد و با بتن ترکیب شده و به‌عنوان مصالح ساختمانی استفاده می‌شدند.

اما کوزه‌های روغن زیتون قابلیت بازیافت نداشتند؛ زیرا به‌ علت آغشته بودن به روغن زیتون، بیش از حد چسبناک و بد بو بودند. به‌ همین دلیل به زباله‌دان انداخته می‌شدند.

"مونته تساتچیو" یک زباله‌دان معمولی نبود، بلکه محلی بسیار سازمان‌دهی‌شده و مهندسی شده برای دور ریختن زباله بود. حفاری‌ها نشان می‌دهد که این تپه، چندین طبقه‌ی پلکانی با دیوارهای نگهدارنده دارد. دیوارهایی ساخته شده از کوزه‌های سالم که پر از خاک و خرده‌های سفال هستند تا تعادل دیوارها را حفظ کنند. احتمالا کوزه‌های خالی را توسط الاغ یا قاطر به بالای تپه می‌برده‌اند و در همان‌جا آنها را می‌شکستند تا با خرده‌هایش، کوزه‌های سالم دیگر را پر کنند. در آن زمان برای از بین بردن بوی بد روغن زیتون، مقداری آهک روی کوزه‌های شکسته می‌ریختند. تعداد زیاد کوزه‌های شکسته در مونته تستاچیو حاکی از تقاضای بالا برای روغن در امپراطوری روم است که در آن زمان بزرگ‌ترین شهر دنیا با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر بوده است. بیشتر این کوزه‌ها هنوز هم مهر یا نوشته‌ی سازنده‌اش را روی خود دارند که اطلاعاتی همچون وزن روغن کوزه، محلی که روغن را درونش ریخته‌اند، نام فردی که کوزه را وزن کرده و نیز نام فردی که کوزه را حمل کرده است نشان می‌دهد. مطالعه و تحقیق روی این سنگ‌نوشته‌ها و نیز ساخت تپه نشانگر این است که میزان واردات روغن زیتون روم به میزانی رسید که تا پایان قرن دوم پس از میلاد مسیح کافی بود؛ تا جایی که هر ساله ۱۳۰ هزار کوزه روغن، در این محل ذخیره می‌شده است. تخمین‌ها حاکی از این است که روم، سالانه ۷.۵ میلیون لیتر روغن زیتون وارد می‌کرده است.

کوزه‌ای دست‌نخورده که برای روغن زیتون استفاده می‌شده است. این کوزه اکنون در موزه‌ی شهر وینچستر نگهداری می‌شود.

تکه‌های شکسته‌ی کوزه در زباله‌دان

نمایی از زباله‌دان که اکنون پوشیده از درخت‌های کوچک و علف شده است

نوشته‌های روی کوزه

دیوارهای طبقه‌طبقه‌ی مونته تستاچیو