گیاهان دارویی استان هرمزگان (قسمت دوم)

اغلب ما سفر را کسب تجربه‌ای جدید می‌دانیم. تجاربی که بی‌شک در آینده از آن استفاده خواهیم کرد. با این وجود، بیماری و درد در هر شرایطی ممکن است به سراغ انسان بیاید که گاهی در شرایط سفر و کوهنوردی دسترسی به کادر پزشکی و درمان برایمان امکان‌پذیر نیست. در چنین شرایطی، گیاهان دارویی کمک موثری خواهند بود. اکثر این گیاهان در یکی از اندام‌های خود ماده‌ای دارند که به بهبود و تسکین دردهای ما کمک می‌کند.

نام علمی: Adiantum capillus veneris

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی علفی و چند ساله دارای دمبرگ‌های بسیار نازک و مویی که در اماکن سایه‌دار و کم نور می‌روید.

پر سیاوش در درمان سرماخوردگی، تب و سرفه بسیار موثر است. این گیاه درمان کننده بیماری‌های ریوی، یرقان، ادرارآور، قاعده آور و عرق آور است. برای رفع گرفتگی نفس بچه‌ها، دفع سنگ مثانه، برطرف کردن اسهال، تقویت طحال و کلیه و درمان برونشیت می‌توان از پر سیاوش بهره گرفت. اگر پماد این گیاه یا دمنوش آن‌را به سر خود بمالید به تقویت مو، رشد آن و رفع شوره سر کمک کرده‌اید.

نام علمی: Nigella sativa

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی یک ساله و گلدار که دانه‌ی آن خواص درمانی دارد.

اگر پوستی صاف و یکدست می‌خواهید از این گیاه پر خاصیت غافل نشوید. سیاه دانه برای درمان جوش‌های زیر پوستی بسیار مفید و موثر است. سیاه دانه دردرمان بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های کلیه، بیماری‌های دستگاه گوارش، نفخ دردناک شکم و تسکین درد‌های شکمی بسیار مفید است. از دیگر خواص مهم سیاه دانه کاهش دردهای ناشی از عواض شیمی درمانی در بیماران سرطانی است. با مصرف سیاه‌دانه می‌توان کراتین موجود در خون را تا حد زیادی مهار کرد و مانع دفع پروتئین در ادرار شد. اثر این گیاه در کمک به بهبودی بهتر بیماری میگرن و سردردهای مزمن شناخته شده است. این گیاه همچنین برای زنان شیرده جهت افزابش ترشح شیرمادر مفید است.

نام علمی: Ephedra strobilacea

ویژگی‌های ظاهری: درختچه‌ای به ارتفاع ۱.۵ متر با برگ‌های خیلی کوچک، گل‌های زرد رنگ و بسیار معطرو میوه‌هایی به رنگ قرمز و گوشتی است. ریش باز با نا‌م‌های محلی گوناگون که معروف ترین آن ‌افدرا است نیز شناخته می‌شود. این گیاه طعمی تلخ دارد.

ریش بز دارویی ۲۵۰۰ ساله در تاریخ چین است و در طب سنتی چینی به ماهوآنگ به معنی کنف زرد معروف است. گیاهی بسیار مفید برای کنترل حمله‌ی آسمی است. تقویت قلب، تحرک جریان گردش خون، درمان رو ماتیسم و سیفلیس و رفع ناراحتی‌های مجاری تنفسی از خواص این گیاه است. ریش بز دارویی موثر برای مغز و اعصاب در مقابل تنش‌های روزانه و خستگی است و تب‌بر و معرق است.

نام علمی: Cymbopogon olivieri

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی علفی و پر شاخه به ارتفاع ۱۰ تا ۳۵ سانتی متر با ظاهری سفید و پنبه‌ای و گل‌هایی به رنگ سفید مایل به زرد و یا حتی ارغوانی رنگ است که سرشاخه گیاه قسمت مورد استفاده آن است.

سر شاخه‌ی گلدار این گیاه به گفته‌ی بقراط ضد تشنج، مقوی و نیرو دهنده است. رفع سردرد، رفع بیماری‌های دستگاه تناسلی و رفع ناراحتی‌های مجاری ادراری از خواص شناخته شده این گیاه است. این گیاه تلخ تب‌بر و برای سرما خوردگی مفید است. گاهی برای رفع سوهاضمه و دل درد از این گیاه استفاده می‌شود. از دیگر اثرات فارماکولوژیکی این گیاه می‌توان به ضد اسپاسم بودن آن ( آنتی اسپاسمودیک) اشاره کرد.

ویژگی‌های ظاهری: درختچه‌ای با خارهایی به رنگ سفید به ارتفاع ۱ تا ۳ متر و گا‌هایی به رنگ کرم مایل به زرد است . محلیان زاهدان و بوشهر این گیاه را با نام موره می‌شناسند.

در طب سنتی شیر شتری را که با گیاه مغیر تغذیه شده باشد، برای درمان بیماری صرع مفید می‌دانند. این گیاه را بیشتر برای دا‌م‌ها بکار می‌برند و مصرف سرشاخه‌های آن موجب ازدیاد شیر گاو و شتر می‌شود.

نام علمی: Maringa Peregarina

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی درختچه‌ای که روغن آن به گز روغن یا طلای چرب معروف است.

از صمغ گیاه گازرخ برای درمان اسهال و درد گوش استفاده می‌کنند. جوشانده این گیاه برای رفع اسپاسم عضلانی و گل آن برای معالجه‌ی بیماری‌های عضلانی و تومور مفید است. ازدیگرخواص معروف این گیاه ضد نفخ بودنش است. ریشه‌ی این گیاه را می‌توان دافع کرم و انگل، خلط آور، اشتها آور، تصفیه کننده خون و کمک کننده به بهبود بیمار‌های قلب دانست.

نام علمی: Typha latifolia

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی چند ساله که ارتفاع آن ۱ تا ۲ متر، به رنگ قهوه‌ای، بومی مرداب‌ها، برکه‌ها و باتلاق‌ها با گل‌هایی نر و ماده است. گل‌های نر این گیاه زرد رنگ و گل‌های ماده آن قهوه‌ای رنگ است. دانه‌های این گیاه را کرک‌هایی شبیه پنبه پوشانده است .

در فرهنگ آمریکایی این گیاه به عنوان منبع غذایی و دارویی حائز اهمیت فراوان است. ساقه‌ها و ریشه‌های این گیاه به صورت خام و پخته مصرف می‌شود. ریشه‌ی این گیاه برای از بین بردن جای جوش، سوختگی و زخم ضماد بسیار موثر است.

تهیه شده در کجارو