روزشمار: ۱۳ آبان؛ تأسیس شهر قزوین به دستور شاپور اول
سوم نوامبر سال ۲۴۵ میلادی شاپور یکم شاه وقت ایران از دودمان ساسانی که در دوران زمامداری خود ایران را ابرقدرت اول جهان کرده بود، دستور بنای شهر قزوین را صادر کرد. کار ایجاد این شهر سه سال طول کشید و در اکتبر (جشن های مهرگان) سال ۲۴۸ میلادی پایان یافت.
قزوین یکی از شهرهای بزرگ ایران در باختر و مرکز استان و شهرستان قزوین است. ریشه شهر قزوین متعلق به دوران ساسانیان است. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده است و به همین دلیل دارای اماکن و موزههای تاریخی بسیاری است. شاه طهماسب صفوی در سال ۹۵۳ هجری قمری بهعلت نزدیکی تبریز به مرزهای عثمانی و آسیبپذیر بودن این شهر و نیز دور بودن از خراسان و هجوم مداوم ازبکان به ایران پایتخت را به قزوین انتقال داد که این پایتخت تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری (بهمدت نیم قرن) ادامه داشت.
نوشتههای باستانی یونان قزوین را با نام «راژیا» معرفی میکند و پس از آن در نوشتههای اروپایی این شهر با نام شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» شناخته میشد. اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن «اردپا» میخواندند و ساسانیان نام این شهر را «کشوین» یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد، نام نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر «قسوین» یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد، ذکر شده است. به هر روی مورخان و باستانشناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده «کاسپین» میدانند و بر این باورند که قوم کاسپیها که در سواحل دریای خزر میزیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
قزوین از نظر تعداد اثر تاریخی رتبه نخست در ایران و سوم در جهان را دارد. این شهر پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف میتوان به میرعماد قزوینی اشاره کرد. در شهر قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله حمام قجر، کاخ چهلستون، امامزاده حسین و خیابان سپه که اولین خیابان ایران است، قرار دارد. آبانبار سردار بزرگترین آبانبار تک گنبدی جهان در قزوین است.
قزوین شهری فارسیزبان است و زبان مادری اکثر اهالی شهر قزوین، فارسی است. بعد از فارسی، زبانهای ترکی و تاتی رایجترین زبانهای شهر قزوین هستند.
سوغات شهر قزوین پسته، باقلوا و شیرینی است.
در همین روز:
- تولد «شيخالرئيس ابوعلی سينا» فيلسوف و دانشمند مشهور ایرانی در بخارا (۳۷۰ قمری)
- کریستوف کلمب جزیره دومینیکا در دریای کارائیب را کشف کرد. (۱۴۹۳ میلادی)
- شهر سن لوئیس پوتوسی مکزیک ساخته شد. (۱۵۹۲ میلادی)
- بانک مونترال بهعنوان قدیمیترین بانک آمریکا تاسیس شد. (۱۸۱۷ میلادی)
- تولد «واسيلی بارتولد» مستشرق معروف روسی (۱۸۶۹ میلادی)
- با حمایت ایالات متحده پاناما از کلمبیا جدا شد. (۱۹۰۳ میلادی)
- لهستان از روسیه اعلام استقلال کرد. (۱۹۱۸ میلادی)
- اعزام یک سگ بهعنوان اولين جاندار فضانورد توسط سفينه شوروی (۱۹۵۷ میلادی)
- کشور دومینیکا از بریتانیا کسب استقلال کرد. (۱۹۷۸ میلادی)
- روز فرهنگ عمومی
دیدگاه