مقاله مرتبط:
با مرگ محمدشاه قاجار، ميرزا محمدتقی خان فراهانی معروف به اميركبير، تلاش زيادی برای به سلطنت رساندن ناصرالدين شاه به عمل آورد و در نهايت با تدبير او، كار سلطنت، سامان يافت.
اميركبير كه پس از ورود ناصرالدين شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزيده شده بود، در ابتدا بكارگيری القاب و تعارفات بیمعنا را در نامه‌های اداری حذف كرد. اخذ رشوه را ممنوع کرد و جلوی اختيارات بیحد و حساب و نامشروع درباريان را گرفت. برای متعادل كردن دخل و خرج مملكت، بر بيشتر وظايف و مستمری‌هايى كه اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و امرای لشكر، بدون استحقاق از خزانه دولت دريافت می‌كردند، خط بطلان كشيد. اخذ مالياتها را بر اساس صحيحی قرار داد چنان‌كه در اندک مدتی، خزانه خالی مملكت از درآمد ماليات پر شد. بر گسترش كشاورزی همت ورزيد و مدرسه عالی دارالفنون را تاسيس كرد.
استقلال نظر و خدمات عمومی و به طور كلی، سياست داخلی و خارجي اميركبير كه در جهت منافع و مصالح كشور بود، در محيط دربار و اجتماع رجال و شاهزادگان و وابستگان و حقوق بگيران بيگانه، قابل قبول و مورد پسند نبود. اين افراد بانفوذ و قدرتمند كه از اقدامات اميركبير رنجيده بودند، برای متوقف كردن اميركبير دست به هر كاری زدند ولی چون او را مستقيم و مستقل يافتند، اتهامات زيادی را به صورت شايعه به او وارد کردند.
ناصرالدين شاه در ابتدا به اين بدگوييها توجهی نمی‌كرد. اما توطئه، گسترده بود و اصرار در ترساندن شاه، ادامه يافت. سرانجام بر اثر دسيسههای فراوان اطرافيان به ويژه مهد عليا مادر ناصرالدين شاه، اميركبير در ۲۰ محرم سال ۱۲۶۸ قمری (۲۸ آبان ۱۲۳۰ شمسی) از صدارت عزل شد و ميرزا آقاخان نوری به جای وی به صدارت عظمی رسيد. اما در اين ميان بدگویی ديگران تا آنجا ادامه يافت كه شاه وحشتزده، با عزل امير از تمامی مقامها، او را به كاشان تبعيد کرد. پس از مدتی فرمان قتل اميركبير نيز صادر شد و سرانجام امير را در بيستم دی ماه ۱۲۳۰ شمسی، در حمام فين كاشان به قتل رساندند.
اميركبير مردی كاردان، باهوش، وطندوست و باكفايت بود. در زمان صدارت خود خدمات شايسته و درخور تحسينی به ايران و ايرانيان کرد. وی منافع ملت را برهمه چيز مقدم ميداشت و هيچ‌گاه در مقابل اجانب سر فرود نمی‌آورد. مهم‌ترين اقدامات فرهنگی وی را ميتوان تأسيس دارالفنون تهران نام برد. نكته تأسف‌بار اين است كه دارالفنون ۱۳ روز پس از قتل اميركبير افتتاح شد.
در همین روز:
- تشكيل جبهه ملی به رهبری دكتر «محمد مصدق» (۱۳۲۸ شمسی)
- روز آمار و برنامه‌ريزی
- نام شهر ناصری به اهواز تبدیل شد. (۱۳۱۱ شمسی)
- اظهارات صلح‌آميز يزدگرد يکم سازنده شهر يزد (۳۹۹ میلادی)
- زادروز نادرشاه سردار بزرگ مشرق زمين (۱۶۸۸ میلادی)
- اختراع باتری در هلند (۱۷۴۰ میلادی)
- «آندره ژاک کارنرين Andre-Jacques Carnerin» فرانسوی نخستين فردی بشمار می‌آيد كه با چتر نجات فرود آمده است. (۱۷۹۷ میلادی)
- ارائه نخستين ماشين فتوكپی (۱۹۳۸ میلادی)
- روز ملی «واتيكان»
دیدگاه