معرفی اتحادیه های خطوط هوایی جهان

اتحادیه‌های هوایی یکی از راهکارهای نوینی هستند که از دهه ۱۹۹۰ میلادی وارد صنعت هوانوردی شده‌اند. به بیان ساده‌تر، اتحادیه هوایی به‌نوعی از مشارکت گروهی در صنعت هوانوردی اطلاق می‌شود که در آن حداقل دو شرکت هواپیمایی یا بیشتر قراردادی را برای همکاری در سطوح بالا منعقد می‌کنند.

دامنه این همکاری دربرگیرنده فعالیت‌های مختلفی از جمله دایر کردن پروازهای مشترک (codeshare)، ارائه هواپیمای جایگزین و... است. برای نمونه، در صورت بروز هرگونه مشکلی برای پرواز یکی از شرکت‌های عضو اتحادیه، نزدیک‌ترین هواپیمای آزاد متعلق به سایر اعضا در اسرع وقت به فرودگاه مدنظر مراجعه کرده و مسافران پرواز را جابه‌جا می‌کند.

تاریخچه اتحادیه خطوط هوایی

اگرچه تشکیل اتحادیه‌های خطوط هوایی پدیده نوینی در صنعت هوانوردی به نظر می‌رسد، ولی در واقعیت قدمت آن به ۹۰ سال قبل باز می‌گردد. در سال‌های دهه ۱۹۳۰ و برای نخستین بار دو شرکت هوایی پان ایر برزیل (Panair do Brasil) و خطوط هوایی پان آمریکن (Pan American World Airways) طی توافقنامه‌ای تصمیم به برقراری پروازهای مشترک در خطوط آمریکای لاتین گرفتند.

البته پس از آن زمان هیچ شرکت هوایی دیگری اقدام به چنین کاری نکرده بود؛ تا اینکه در سال ۱۹۸۹ بزرگترین و نخستین اتحادیه هوایی با همکاری دو شرکت نورس وست ایرلاینز (Northwest Airlines) و کی ال ام (KLM) با هدف اجرای پروازهای مشترک در ابعاد وسیع شکل گرفت.

در سال ۱۹۹۰ نیز اتحادیه خدمات هوایی مشترک آفریقا (African Joint Air Services) شامل کشورهای این حوزه از جمله تانزانیا، اوگاندا و زامبیا اجازه تشکیل اتحادیه خطوط هوایی با حضور شرکت‌های خطوط هوایی آفریقا (African Airways)، ایر تانزانیا (Air Tanzania) و اوگاندا ایر لاینز (Uganda Airlines) را با مسئولیت دولت‌های دو کشور اوگاندا و تانزانیا از سال ۱۹۹۴ صادر کرد. پیش‌تر نیز کشور هلند با وجود محدودیت‌های اتحادیه اروپا اقدام به امضای توافق‌نامه پرواز آزاد (open skies ) با آمریکا کرده بود که طی آن پروازهای هر دو کشور می‌توانستند بدون هیچ محدودیتی در خاک یکدیگر فرود بیایند.

اهمیت این موضوع به آن جهت است که تعداد پروازهای مجاز به فرود در خاک کشور بیگانه به‌لحاظ تعداد و مقصد طبق قوانین دارای محدودیت بوده و توافق بر سر هر تغییری نیازمند گفت‌وگو میان دولت‌ها و شرکت‌های هوایی است.

در حال حاضر تعداد این اتحادیه‌ها روند رو به رشد دارد و در اقصانقاط جهان با مشارکت شرکت‌های هوایی و با هدف ارتقای خدمات ارائه شده به مشتریان به فعالیت می‌پردازند. از جمله برخی از این اتحادیه‌های معتبر می‌توان موارد زیر را نام برد؛

استار الینس (Star Alliance)

یکی از معتبرترین اتحادیه‌های هوایی که در سال ۱۹۹۷ آغاز به‌کار کرده و در حال حاضر نیز با ۲۷ عضو مانند ایرکانادا (Air Canada)، ایر چاینا (Air China)، لوفت هانزا (Lufthansa)، ترکیش ایرلاینز (Turkish Airlines) و... به فعالیت خود ادامه می‌دهد. گفتنی است این اتحادیه برای نخستین بار طرح «مشارکت اعضا» را با هدف خطوط هوایی ارزان قیمت در سال ۲۰۱۵ معرفی و از سال ۲۰۱۶ توسط مانگو - وابسته به خطوط هوایی آفریقای جنوبی- به مرحله اجرا گذاشت.

اسکای تیم الینس (Sky Team Alliance)

یکی دیگر از اتحادیه‌های قدرتمند هوایی که در سال ۲۰۰۰ تاسیس شده و دارای ۲۰ عضو فعال از جمله ایر اروپا (Air Europa)، خطوط هوایی خاورمیانه (Middle East Airlines)، ایر فرانس (Air France) و... است. طبق اعلام CAPA این اتحادیه نیز در سالجاری برنامه جدیدی را برای سفرهای هوایی ارزان‌تر ارائه کرده است.

وان‌ورلد الینس (Oneworld Alliance)

این اتحادیه در سال ۱۹۹۹ تاسیس شده و هم‌اکنون با مشارکت ۱۵ شرکت هوایی مانند قطر ایرویز (Qatar Airways)، بریتیش ایرویز (British Airways) و... در حال فعالیت است. البته Oneworld نیز در سال‌های گذشته دچار تحول شده است؛ به این ترتیب که در چهاردهم فوریه سال ۲۰۱۳ دو شرکت آمریکن ایرلاینز (American Airlines) و یو اس ایرویز (US Airways) با یکدیگر ادغام شده و با نام اتحادیه Oneworld به فعالیت خود ادامه دادند.

با اعلام این توافق عضویت شرکت یو اس ایرویز در اتحادیه Star منتفی شد. همچنین در سال ۲۰۱۲، اتفاق مشابهی در آفریقای جنوبی به وقوع پیوست و در اثر آن دو شرکت هوایی لن ایرلاینز (LAN Airlines) و تم ایرلاینز (TAM Airlines) با یکدیگر ادغام شده و در سال ۲۰۱۴ با تکمیل این فرایند، مجبور به ترک اتحادیه Star و ادامه فعالیت در قالب اتحادیه Oneworld شدند.

ونیلا الینس (Vanilla Alliance)

در بیست و یکم ماه سپتامبر سال ۲۰۱۵ این اتحادیه با هدف توسعه پروازهای منطقه اقیانوس هند و با حضور شرکت‌های متعدد از جمله ایر ماداگاسکار (Air Madagascar) و... آغاز به کار کرده است.

یو فلای الینس (U-Fly Alliance)

این اتحادیه کوچک و نوپا در سال ۲۰۱۶ تاسیس و با ۵ عضو از جمله وست ایر ( West Air) در حال فعالیت است. کلیه اعضای این اتحادیه از زیر مجموعه‌های شرکت مرکزی HNA بوده و نخستین اتحادیه‌ای است که با هدف برقراری پروازهای ارزان قیمت تشکیل شده است.

ولیو الینس (Value Alliance)

این اتحادیه نیز در سال ۲۰۱۶ با ۸ عضو از جمله وانیلا ایر (vanilla Air)، نوک ایر (Nok Air) و... شروع به کار کرده است. نکته جالب‌توجه اینکه این اتحادیه در جایگاه بزرگ‌ترین شرکت‌های ترابری ارزان قیمت جهان قرار دارد.

مزایای حضور اتحادیه‌ها در صنعت هوانوردی

از سال ۱۹۹۰ تاکنون تشکیل اتحادیه‌های خطوط هوایی روند رو به رشدی داشته و این امر بیانگر مزایا و تاثیر مثبت این پدیده در صنعت هوانوردی است. نکته جالب‌توجه اینکه هر دو طرف ـ شرکت‌ها و مسافران ـ از این منافع کاملا بهره‌مند می‌شوند. از جمله تاثیرهای مثبت عملکرد این اتحادیه‌ها برای شرکت‌های هوایی می‌توان به مواردی نظیر کاهش تعداد دفاتر فروش بلیط و تجمیع نمایندگی‌های شرکت‌های هوایی، کاهش تجهیزات و نیروهای عملیاتی زمینی مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری هواپیماها و بخش‌های پذیرش مسافران اشاره کرد. 

در این میان، مسافران مهم‌ترین ذی‌نفع مزایای این اتحادیه‌ها هستند؛ در واقع، هدف اصلی ایجاد چنین تشکلی افزایش خدمات ارائه شده به مشتریان و جلب رضایت خاطر آن‌ها است. در صورت خرید بلیط هواپیما از اعضای هرکدام از این اتحادیه‌ها مسافران از تسهیلاتی مانند قیمت‌های ارزان‌تر، صرفه‌جویی در زمان سفر و مراحل ترخیص فرودگاهی، دسترسی به فرودگاه‌های متعدد طرف قرارداد با شرکت‌های عضو اتحادیه، ثبات قیمت و بلیط‌های جهانگردی با قیمت‌های نازل برخوردار می‌شوند.خرید

تاثیر اقتصادی اتحادیه‌ها در صنعت هوانوردی

فارغ از تاثیر مثبت اتحادیه‌های هوایی در تسهیل امور عملیاتی خطوط هوایی و از طرفی جلب رضایت مشتریان، بخش اقتصاد صنعت هوانوردی نیز بی‌بهره نمانده است. به عبارت دیگر، فعالیت‌های مشارکتی در بخش حمل‌ونقل هوایی باعث رشد فعالیت شبکه‌ای و عقد توافقنامه‌های پرواز مشترک (Codeshare) – توافق‌نامه‌ای که بر اساس آن بلیط‌های یک پرواز با کدی مشترک در برنامه پروازی چند ایرلاین قرار می‌گیرد و مسافران می‌توانند از طربق هر یک از این شرکت‌ها به‌صورت دلخواه و با قیمتی یکسان اقدام به رزرو جا کنند.

یکسان‌سازی خدمات رفاهی، تثبیت قیمت‌ها و پیشگیری از فشار وارده ناشی از قیمت‌های رقابتی بر مسافران می‌شود. همچنین دسترسی به فرودگاه‌ها در اقصانقاط جهان باعث جلوگیری از ترددهای هوایی و زمینی شده و در نتیجه، بار ترافیک در هر دو مورد کاهش می‌یابد.

در خاتمه باید خاطر نشان کرد که در حال حاضر هیچ یک از شرکت‌های هوایی ایرانی در این اتحادیه‌ها عضو نیستند.

اگر به‌دنبال خرید بلیط هواپیما هستید، می‌توانید از طریق موتور جست‌و‌جوی پرواز کجارو، بلیط ارزان هواپیما به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده‌های معتبر خریداری کنید.