ورکانه؛ روستایی با معماری رنسانس در همدان
تیم کجارو شنبه، ۱۷ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۳۰
روستای ورکانه به دلیل معماری سنگی‌اش، به عنوان مکانی شبیه معماری دوره رنسانس می‌شناسند. روستایی در استان همدان که خانه‌هایش سرتا سر با سنگ سیاه پوشیده شده است. اما به تازگی مردم این روستا درصدد برآمده‌اند تا معماری آن را سیمانی کنند.
این روستا به لحاظ کار و استفاده از مصالح بومی و محلی به خصوص مصالح سنگی منحصر به فرد است و کاربرد سنگ به صورت یک مصالح عام و متعارف در چهره و سیمای روستا خودنمایی می‌کند. 
کاربرد سنگ نه تنها در پی، بلکه در قسمت اعظم بناها در ساخت دیوارهای باربر و دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورد استفاده قرار گرفته و بیشتر سنگ لاشه است که توسط ملات گل کار شده و پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد و تنها عامل اتصال در دیوارهای سنگی نیز استفاده از تیرهای چوبی است. سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است. پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و آنچه از تاریخ برمی‌آید اینکه نخستین و قدیمی‌ترین محله آن، محله درب مسجد است. پروفسور توفیق موسیوند مخترع اولین قلب مصنوعی جهان نیز در روستای ورکانه همدان چشم به جهان گشود. این روستا به خاطر موسیوند و معماری زیبایش در میان روستاهای همدان مشهور است اما تمام آنچه که از شهرت این روستا باقیمانده در حال از بین رفتن است. مالکان خانه‌های قدیمی در صدد ساخت و ساز بناهای جدید برآمده‌اند. در میان خانه‌های سنگی می‌توان خانه‌هایی را دید که بلا استفاده رها شده و یا در حال ریزش است. کسی داخل آنها زندگی نمی کند. ساکنان به مناطق دیگر کوچ کرده اند. در کوچه های رو به رو و یا شهر همدان. برخی از دیوارهای سنگی خانه‌ها فروریخته و برخی دیگر به مرحله خطرناکی رسیده‌اند. ایرج ورکانه، یکی از ساکنان این روستا بود. اکنون هر هفته به خانه پدری اش در روستا سر می‌زند. وی می‌گوید:
کاربرد سنگ نه تنها در پی، بلکه در قسمت اعظم بناها در ساخت دیوارهای باربر و دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورد استفاده قرار گرفته و بیشتر سنگ لاشه است که توسط ملات گل کار شده و پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد و تنها عامل اتصال در دیوارهای سنگی نیز استفاده از تیرهای چوبی است. سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است. پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و آنچه از تاریخ برمی‌آید اینکه نخستین و قدیمی‌ترین محله آن، محله درب مسجد است. پروفسور توفیق موسیوند مخترع اولین قلب مصنوعی جهان نیز در روستای ورکانه همدان چشم به جهان گشود. این روستا به خاطر موسیوند و معماری زیبایش در میان روستاهای همدان مشهور است اما تمام آنچه که از شهرت این روستا باقیمانده در حال از بین رفتن است. 
مالکان خانه‌های قدیمی در صدد ساخت و ساز بناهای جدید برآمده‌اند. در میان خانه‌های سنگی می‌توان خانه‌هایی را دید که بلا استفاده رها شده و یا در حال ریزش است. کسی داخل آنها زندگی نمی کند. ساکنان به مناطق دیگر کوچ کرده اند. در کوچه های رو به رو و یا شهر همدان. برخی از دیوارهای سنگی خانه‌ها فروریخته و برخی دیگر به مرحله خطرناکی رسیده‌اند. ایرج ورکانه، یکی از ساکنان این روستا بود. اکنون هر هفته به خانه پدری اش در روستا سر می‌زند. وی می‌گوید:بنیاد انقلاب اسلامی کف سازی این روستا را تا جایی پیش برد اما بعد آن را رها کرد. شاید اگر گردشگر به این روستا نمی‌آمد این کار هم انجام نمی‌شد. ولی به هر حال اتفاق خوبی بود.در کوچه پس کوچه‌های روستای ورکانه هر زمان آفتاب غروب می‌کند و یا طلوع می‌شود رقص نور را در میان سنگ های سیاه خانه ها دید. حتی خانه هایی که دیگر مالکی ندارد درشان باز است و محلی برای عکس گرفتن گردشگران شده است. این روستا غیر از اصطبل تاریخی اثری برای سرگرمی گردشگران ندارد. جز همان معماری خاص روستا و فضای سبز اطرافش. اگر قرار باشد معماری این روستا از بین برود دیگر گردشگر به چه بهانه‌ای به این روستا قدم بگذارد؟ منبع: خبرگزاری مهر
دیدگاه