چهار فصل اراک؛ بزرگترین حمام ایران
محمدی سه شنبه، ۱۳ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۰۰
اگر گذرتان به شهر اراك افتاد و خواستید از این شهر عبور کنید، بازدید از حمام چهار فصل را از دست ندهید. این اثر باستانی با مساحت ۱۶۰۰ متر مربع که به عنوان بزرگترین حمام ایران شناخته میشود، در دوران قاجاریه و توسط حاج محمدابراهیم خوانساری در زمان احمدشاه قاجار بنا شده است.
این مجموعه کمنظیر در ضلع شرقی خیابان شاهپور قدیم و خیابان دکتر بهشتی (عباسآباد) فعلی واقع شده است. گفته میشود دلیل نامگذاری این بنا به نام چهارفصل، وجود نقاشیها و نگارههایی از چهار فصل سال که در چهار گوشه این حمام وجود دارد. رنگهای استفاده شده در این حمام بیشتر آبی، زرد، خاکستری، فیروزهای، سبز، قرمز و نارنجی است. نقشهای گل و گیاه و پرندگان هم در این تصاویر دیده میشود. این حمام حدود ۱۶۰۰ مترمربع مساحت دارد و به عنوان بزرگترین حمام ایران شناخته میشود. در حالی که آب مورد نیاز حمام از آب جاری قنات تامین میشده و به لحاظ تامین آب و همچنین حفظ گرما و حرارت، کف حمام حدود سه تا ۳/۵ متر از کف خیابان پایینتر ساخته شده است. سقف تمامی بخشهای حمام با آجر و ملات گچ و آهک به صورت گنبدی طاق زده شده و کف حمام با سنگهای سیاه گرانیت و ملاط آهک و ساروج پوشیده شده است. وجه تمایز این حمام با دیگر حمامها، داشتن قسمتی مجزا برای اقلیتهای مذهبی است كه در ویكیپدیا درمورد انگیزه ساخت این حمام اینگونه نقل شده است:
در دوره ۵۰ ساله حکومت ناصری که ایران به آرامشی نسبی دست یافته بود و امنیت نسبی در قلمروهای مختلف این سرزمین وجود داشت، این امر باعث شد که ۸۵ خانواده یهودی از سنجان و روستاهای اطراف به سلطانآباد (اراک) مهاجرت کنند و در شمال شرقی گذر سپهداری و در ضلع شرقی خیابان محسنی، محلهای احداث كرده و سکنی گزینند و به تجارت و فروش پارچه پرداختند. این گروه از تاسیسات و امکانات شهری نظیر گورستان، مدرسه و ... برخوردار بودند اما حمامی در اختیار آنها قرار نداشت. نمایندگانی از این اقلیت به حاج محمدابراهیم خوانساری رجوع کرده و به او خاطرنشان کردند که اقلیتهای صاحب کتاب که در بلاد مسلمانان ساکن هستند، تحت حمایت آنان و حکومت اسلامی قرار دارند و حاکم شرع متعهد به حفظ جان، مال و ناموس آنهاست. پس حاج محمد ابراهیم خوانساری دستور داد در مقابل قلعه شخصی وی، حمامی بسازند که پیروان همه ادیان ابراهیم بتوانند از آن استفاده کنند. این بنا در خلال سالهای ۱۲۹۲ تا ۱۲۹۴ و طی حدود ۳۸ ماه احداث شد. این بنا در سال ۱۳۷۳ به موزه تبدیل شد و در اوایل دهه ۱۳۸۰ نیز مورد مرمت قرار گرفت.در این موزه از اشیای باستانی دیگری مثل سکههای دورههای مختلف تاریخی، عقدنامههای دوره قاجار، کتابها و نسخههای خطی، ظروف مسی و قلمزنی، خمرههای سفالی، لوازم ریسندگی، اسباب قدیمی حمام، دهها پیکره مربوط به مردم شناسی و همچنین محراب تاریخی و با ارزش مسجد جامع ساوه که از آثار منحصر به فرد معماری و گچبری دوره سلجوقیان است نیز در این محل نگهداری میشود. تهیه شده در کجارو
دیدگاه