هفته نامه کجارو: از واکنش ها به مصوبه ضد ایرانی کنگره تا ژورنال الکترونیکی برای لباس اقوام ایرانی

در آخرین هفته پاییز ۹۴، دنیای گردشگری و میراث فرهنگی کشورمان مانند هفته‌های قبل، با اخبار داغی همراه بود. انتقاد گسترده فعالان گردشگری دولتی و خصوصی کشورمان به مصوبه ضد ایرانی کنگره آمریکا مبنی بر محدودیت سفر اتباع ۳۸ کشور به آمریکا در صورت اخذ روادید ایران، بازتاب بین‌المللی پیدا کرد. موج محکومیت‌ها در خصوص این اقدام ضد ایرانی رئیس‌جمهوری و کنگره ایالات متحده که به قصد تضعیف صنعت گردشگری ایران صورت گرفت، با بیانیه سازمان گردشگری کشورمان و واکنش مقامات عالی‌رتبه نظامی و سیاسی همراه شد. هفته دیگر که مصادف با روز اجرای برجام (Implement Day) است، می‌توان شاهد نبرد گردشگری کشورمان با اقدامات ضد ایرانی و سیاسی غرب بود. از دیگر اتفاقات قابل تامل هفته گذشته، مروری دوباره بر پرونده ثبت یلدای ایرانی، در میراث ناملموس یونسکو بود که مصادف با شب یلدا اتفاق افتاد.

با هفته‌نامه خبری کجارو همراه باشید.

قطعا یکی از مهمترین خبرهایی که دنیای گردشگری ایران را در هفته گذشته تحت‌تاثیر قرار داد، اقدام کنگره آمریکا در ایجاد محدودیت سفر اتباع ۳۸ کشور غربی برای ورود به آمریکا، در صورت سفر به ایران بود. این اقدام کنگره، با واکنش تند مقامات کشورمان و حتی تورگردانان ایران همراه شد. در پی این واکنش، وزیر امور خارجه ایالات متحده (جان کری) در نامه‌ای رسمی به وزیر امور خارجه ایران، تلاش کرد تا مصوبه کنگره را کم‌رنگ و مانع از بروز مشکل در اجرای برجام بداند که قرار است از هفته آینده اجرایی شود. اما، این همه داستان نبود و مسئولان گردشگری کشورمان به‌خصوص سازمان میراث فرهنگی ایران، در بیانیه‌ای، این مصوبه ضد ایرانی را محکوم کرد.

همچنین، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در نامه‌ای به طالب ریفاعی، دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی، مصوبه اخیر کنگره آمریکا مبنی بر محدودیت سفر اتباع برخی کشورها به ایران را در تعارض اساسی با اهداف صلح‌طلبانه‌ی گردشگری دانست. در نامه مسعود سلطانی‌فر خطاب به دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی آمده است: «همانگونه که مستحضرید، متاسفانه دولت آمریکا در اقدامی مغایر با حقوق گردشگران در انتخاب آزادانه مقاصد خود، با تصویب لایحه‌ای اتباع ۳۸ کشور جهان را که با آنان لغو روادید منعقد کرده بود، ملزم کرده تا در صورت سفر به کشور کهن و پرجاذبه ایران، برای ورود مجدد به خاک آمریکا درخواست روادید کنند. این اقدام سیاسی آمریکا که با هدف ایجاد محدودیت سفر به ایران و در نتیجه آسیب به صنعت گردشگری ایران اتخاذ شده است، صرف‌نظر از این‌ که مغایر قواعد و حقوق بین‌المللی است، در تعارضی اساسی با اهداف صلح‌طلبانه‌ای است که گردشگری همواره در پی آن بوده است.

همان طور که در پاراگراف آخر بیانیه سازمان میراث فرهنگی آمده است: موج عظیمی که در گردشگری ایران شکل گرفته دارای چنان قدرت و ظرفیتی است که به‌سادگی نمی‌توان مانع تاثیرگذاری آن شد و طرح مزبور نیز خللی در عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی از گردشگران جهان وارد نمی‌کند.

امیدواریم برنامه‌های گسترده معرفی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گردشگری ایران‌زمین که با هدف جذب ۲۵ میلیون گردشگر ظرف سال‌های آینده در دستور کار قرار گرفته است، بتواند همچنان گردشگران خارجی مشتاق سفر به کشورمان را برای انجام این سفرها، ترغیب کند. اکنون، با این مصوبه‌ها، کار گردشگری ما سخت شده است و سازمان گردشگری و فعالان دولتی و خصوصی کشورمان را به عزمی جدی و ملی برای توسعه این صنعت درآمدزای فرصت‌آفرین برای ایران فرامی‌خواند.

خبردار شدیم که سرپرست واحد باستان‌شناسی طرح‌های عمرانی پژوهشکده باستان‌شناسی کشورمان اعلام کرده است که بیش از ۲۴۰۰ اثر باستانی و تاریخی در محدوده سدها و شبکه‌های آبیاری و زهکشی سراسر کشور شناسایی شده است. بر اساس بند "ج" ماده ۱۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه، شناسایی و مستندسازی آثار تاریخی – فرهنگی در محدوده جغرافیایی اجرای طرح باید توسط دستگاه مجری با نظارت بر تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صورت گیرد .همچنین بر اساس ماده یک آیین‌نامه اجرایی بند ج ماده ۱۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تمامی دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون برنامه چهارم توسعه، موظفند که قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی – تاریخی در مکان اجرای طرح اقدام کنند. موضوعی که به نظر می‌رسد فعلا با مشکلاتی ساختاری و اجرایی در عمل روبه‌رو شده است و این قضیه تهدیدی بالقوه برای میراث باستانی کشور است.

انتظار می‌رود با همکاری سازمان میراث فرهنگی و وزارت نیرو، کارگروه مشترکی برای تدوین فرایند مطالعات سدسازی و بررسی اکتشافات تاریخی و باستانی در دستور کار قرار بگیرد تا شاهد آسیب‌رسانی به آثار تاریخی کشورمان در فرآیندهای سدسازی گسترده نباشیم.

اواسط هفته پیش بود که دبیر کارگروه مد و لباس وزارت ارشاد، از آماده‌سازی ژورنال الکترونیکی جشنواره پیوند خبر داد. قرار است برای رونق‌بخشی به تولید و استفاده از لباس اقوام ایرانی در همه استان‌های کشور، این ظرفیت‌های ناب فرهنگ ایرانی به‌صورت ژورنال الکترونیکی طراحی و تدوین شود تا بین همه مردم توزیع گردد. این برای نخستین بار است که یک مرکز دولتی کشور در قالب مد و لباس، تلاش می‌کند برای فرهنگ سازی صنعت مد که در میان نسل جوان ایرانی نیز با استقبال فراوانی روبه‌رو شده است، لباس متنوع و جذاب اقوام ایرانی را تبلیغ و تشویق کند. درباره جشنواره پوشاک اقوام ایرانی که با معرفی آیین ۱۸ استان کشور در نگارخانه آسمان برگزار می‌شود و تا ۱۶ دی ماه ادامه دارد، در روزهای آینده در سرویس خبری کجارو، بیشتر خواهید شنید.

بی‌شک، فرهنگ سازی بهینه برای تقویت و ارزش گذاری به رونق لباس اقوام ایرانی در کشور، جذاب سازی موثری برای توسعه گردشگری ایران به‌خصوص در روستاها ایجاد می‌کند و صنایع دستی کشورمان را بیش از پیش، در کانون توجهات بین‌المللی قرار خواهد داد و در این بین، نقش بنیاد ملی مد و لباس ایرانی اسلامی در ظرفیت آفرینی، غیرقابل‌انکار است.

باز هم شب یلدایی دیگر را هفته پیش تجربه کردیم و پرونده ثبت جهانی شب یلدای ایرانیان در میراث ناملموس یونسکو، به نقل محافل خبری کشور تبدیل شد. کشورمان در ۱۹ مارس ۲۰۱۵ میلادی، در منبع آنلاینی که یونسکو برای ثبت میراث‌های ناملموس کشورها ایجاد کرده است، نسبت به ثبت این شب، در صفحه ویژه اشتراک گذاری پرونده های چندملیتی اقدام کرده تا کشورهای دیگر در صورت دارا بودن نسبتی مشابه، آمادگی خود را برای ثبت چندملیتی این سنت باستانی اعلام کنند.

یلدای ما ایرانی ها باید مانند جوز غند نراق و تالاب شادگان و مرداب انزلی و صدها و شاید هزاران ظرفیت مادی و معنوی فرهنگ و تمدن ایران، ثبت جهانی شود تا از این فرصت های تبلیغاتی رسمی، برای معرفی گوشه هایی از توانمندی صنعت گردشگری کشورمان استفاده کنیم.

هفته پیش، خبر رسید که معاون گردشگری کشورمان، سهم صنعت گردشگری ایران را از تولید ناخالص داخلی (GDP)، ۶.۵ درصد اعلام کرد و ابراز امیدواری کرد که استان کرمان به‌زودی با ۵ جاذبه گردشگری بین‌المللی، به برترین قطب گردشگری ایران تبدیل شود. اگرچه صنعت گردشگری کشورمان نسبت به قابلیت های موجود، درآمدزایی مطلوبی را تجربه نمی کند، اما امیدواریم با همت و عزم مسئولان و همه مردم، سهم گردشگری در اشتغال آفرینی در ایران ۱۴۰۰ به بعد، درصد قابل‌ملاحظه از رشد اقتصاد کشورمان را به ارمغان آورد.

هفته قبل خبر رسید که پس از انتخاب مدینه منوره به‌عنوان شهر نمونه سال ۲۰۱۷، در اجلاس کارشناسان ارشد نهمین کنفرانس وزیران گردشگری کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در پایتخت کشور آفریقایی نیجریه، شهر تبریز ایران به‌عنوان شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شد. از ایران، تبریز و یزد، برای انتخاب نهایی معرفی شده بودند. در پی این انتخاب، برخی مقامات دولتی و فعالان گردشگری استان فارس، از انتخاب مسئولان کشورمان با توجه به ظرفیت‌های گسترده شیراز در عرصه میراث گردشگری و باستانی ایران، انتقاد کردند. اگرچه کمیته معرفی شهرهای نمونه گردشگری ایران در اجلاس وزیران گردشگری سازمان کنفرانس اسلامی، از وجود چارچوب و استانداردی در انتخاب و معرفی شهرهای نمونه گردشگری ایران به این مجموعه خبر دادند، اما به نظر می‌رسد چنین انتخاب هایی نباید تعامل استان های کشور را در توسعه جذاب سازی گردشگری و رونق صنایع دستی و میراث فرهنگی شهرهای مختلف کشور، تحت‌تاثیر قرار دهد.

اینکه تبریز، پایتخت فرش ایران یا خوزستان، پایتخت خلاق ادبی یا اصفهان، پایتخت خوراک و . . . شود، نه از ظرفیت‌های کاشان و اصفهان و لرستان می کاهد و نه موجی از گردشگران را به‌سمت تبریز می کشاند و از شیراز و وضع بی مثالش بازمی‌دارد. بعید است که گردشگر خارجی عاشق ایران، به کشورمان سفر کند و تبریز و اصفهان را ببیند، اما شکوه تمدن بزرگ پارسی را در تخت جمشید (نخستین اثر ثبت شده ایران در یونسکو) مشاهده نکند. . .

هفته گذشته، آغاز نخستین روزهای فصل زمستان بود که هر ساله در کشورمان با مقدمات برگزاری جشنواره‌های سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در دهه فجر همراه است. امسال نیز، جشنواره فیلم فجر در کنار جشنواره‌های تئاتر، از هفته پیش خبرساز شد. جشنواره‌هایی که نقش بسیاری در گردشگری هموطنان به‌خصوص پایتخت‌نشینان، برای شرکت در رویدادهای فرهنگی و هنری ایفا می‌کنند. هفته پیش خبر رسید که بیش از ۹ هزار اثر در جشنواره تجسمی فجر ثبت‌نام کرده‌اند. این تعداد اثر که فرصت نمایش آن به مخاطبان داده می‌شود، رونق گالری گردی و نمایشگاه گردی را در دی و بهمن ماه، داغ‌تر خواهد کرد که در روزهای آینده بیشتر به آن خواهیم پرداخت. مهلت ارسال آثار به این جشنواره، ۲۰ دی ماه به اتمام خواهد رسید. گفتنی است، بیش از ۴ هزار هنرمند از ۴۰ کشور جهان، در جشنواره امسال حضور خواهند یافت.

نقالی و دانش لنج‌سازی ایرانی هم جهانی می‌شود

هفته گذشته در کنار حرف و حدیث‌هایی که درباره ثبت جهانی شب یلدای ایرانی به گوش می‌رسید، خبردار شدیم که مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی کشورمان از مراحل تدوین نهایی پرونده ثبت دو پرونده ایرانی در فهرست میراث در خطر یونسکو خبر داد. نقالی و دانش لنج‌سازی ایرانیان در خلیج همیشه فارس، در حالی پرونده آن‌ها برای ثبت نهایی به یونسکو ارسال شده که اخیرا، خانه نقالی در کشور برای صیانت از این میراث در خطر، تاسیس و راه‌اندازی شده است. انتظار می‌رود اطلاع‌رسانی مسئولان مربوطه به مردم برای ثبت پرونده های میراث ملموس و ناملموس ایران در فهرست یونسکو، زمینه را برای مشارکت بیشتر مردم در حفاظت از این میراث های ارزشمند به‌همراه آورد.

شهر فرودگاهی امام خمینی، به هلندی‌ها رسید

خبر بعدی آن که، اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل در مراسم امضای قرارداد پروژه اجرای شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) با شرکت مشاور کارفرمای هلندی اظهار کرد: با توجه به اینکه توسعه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) زمان بسیاری طول کشیده است، ازاین‌رو تکمیل این پروژه به‌عنوان یک وظیفه ملی از اهمیت خاصی برخوردار است. رئیس شورای هماهنگی و سیاست‌گذاری تامین مالی خارجی پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی گفت: چند شرکت ایرانی نیز برای همکاری با شرکت ناکو انتخاب شدند و در اجرای پروژه مشارکت خواهند کرد. شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به وسعت ۱۴ هزار هکتار ساخته می‌شود که فاز نخست این پروژه شامل ترمینال مسافری «سلام» با ظرفیت حدود ۵ میلیون مسافر در سال، ترمینال مسافری «ایران‌شهر» با ظرفیت ۲۰ تا ۲۲ میلیون مسافر در سال و بخشی از منطقه آزاد تجاری خواهد بود.

امیدواریم پرتال اطلاع‌رسانی فرودگاه امام خمینی، همواره در فرایند ساخت و تکمیل طرح‌های عمرانی و خدماتی این مجموعه که تاثیر بسیاری در رونق گردشگری خارجی کشورمان دارد، تلاش بیشتری به خرج دهد.

رالی کویرنوردی سمنانی ها برگزار شد

در هفته گذشته، سمنان به‌واسطه رالی امید و نشاط، خبرساز شد. نخستین تور رالی کویرنوردی، جمعه هفته گذشته برگزار شد. مدیرکل میراث فرهنگی این استان گفته بود که این تور، نخستین مرحله از جام صلح و دوستی است و در سه سطح استانی، ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود. این رالی از جایگاه شهدای گمنام شهر آغاز و با در ۶۰۰ کیلومتر، مناطقی از شهمیرزاد، مهدی‌شهر، لاسجرد و سرخه را درنوردید. برگزاری رالی در استان دیدنی سمنان، می‌تواند در جذب گردشگر داخلی و خارجی مثمر ثمر باشد. ایران، سال ۹۴ را با رالی های گسترده‌ای در می‌کند که رالی بزرگ کویر لوت در سال آینده با حضور بزرگان ماراتن جهان، می‌تواند نقطه عطفی بر این فعالیت‌ها باشد.

امیدواریم برگزاری رالی کویرنوردی و همچنین تورهای پیاده روی سراسری الهام گرفته از پیاده روی موفق اربعین، در جهت رشد گردشگری روستایی ایران، در دستور کار فعالان گردشگری کشورمان قرار بگیرد.

زیباسازی خیابان‌های قدیمی تهران و مشکلات خیابان سعدی

چندیست که شهرداری تهران برای پیرایش معماری شهری، نسبت به ساماندهی و مرمت فضای بیرونی برخی از نقاط پررفت و آمد و مشهور پایتخت اقدام کرده است که ساماندهی معماری منظر خیابان و میدان انقلاب تهران یکی از آن‌ها است. اخیرا، شیوه مرمت و پاکسازی جداره‌های خیابان سعدی تهران، با انتقاد فعالان میراث فرهنگی کشور مواجه شد.

پروژه‌ی «پیرایش و آرام‌سازی پهنه خیابان‌های تهران» توسط سازمان زیباسازی، از ابتدای امسال آغاز شد، طرحی که توسط پیمانکاران مختلف در سراسر شهر تهران و به‌خصوص بافت‌های قدیمی‌تر در دست انجام است، از انقلاب گرفته تا ناصرخسرو و خیابان سعدی. اما در این طرح یکی از مهمترین مواردی که گاه و بیگاه صدای اعتراض و هشدارهای کارشناسان میراث فرهنگی را بلند می‌کند، بی‌توجهی به جداره‌های تاریخی و ارزشمند این خیابان‌هاست و حالا نوبت خیابان سعدی و جداره‌های تقاطع خیابان تقوی است و تیشه‌هایی که کارگران ساختمانی به ریشه‌ی گچ‌بری‌های باقی‌مانده بالای مغازه‌ها می‌زنند و آنچه باقی می‌ماند، آجرهای قدیمی و منحصربه‌فرد و شکسته و خردشده زیر پای رهگذرانی است که آن‌ها هم به حال این آجر شکسته‌ها دل می‌سوزانند...

از شهرداری تهران به‌خصوص سازمان زیباسازی و معاونت عمرانی آن انتظار می‌رود که در بهسازی و پاکسازی خیابان‌های قدیمی شهر تهران توسط عوامل پیمانکار، علاوه بر حضور ناظر شهرداری، نماینده‌ای هم از سازمان میراث فرهنگی استان تهران برای کاهش آسیب‌های احتمالی به میراث باستانی و تاریخی نقاط قدیمی شهر، حضور داشته باشد تا شاهد خبرهای ناگواری مبنی بر آسیب به نقاط تاریخی شهر نباشیم.

تلاش برای ثبت جهانی سرو ابرکوه

سرو ابرکوه در استان یزد، یکی از ظرفیت‌های گردشگری و تاریخی ممتاز استان یزد به شمار می‌رود. بافت تاریخی شهر ابرکوه، یکی از توانمندی‌های باستانی و گردشگری این استان است که به نظر می‌رسد هفته گذشته صحبت هایی مبنی بر ثبت جهانی این سرو دیرزیست، مطرح شد.

شناسایی آثاری که ارزش ثبت در فهرست آثار ملی کشور را دارند و همچنین تلاش برای پرونده‌سازی بهینه آن‌ها برای ثبت در فهرست یونسکو، باید در اولویت‌ فعالیت‌های بین‌المللی سازمان میراث فرهنگی کشورمان قرار بگیرد.

از موزه ها چه خبر؟

یکی از فعالیت‌های اصلی هفته‌نامه یکشنبه‌های کجارو، اطلاع‌رسانی از برنامه‌های موزه‌های کشور در هفته گذشته بود.

موزه ملی ملک تهران، هفته گذشته را پرخبر سپری کرد. کارگاه آموزشی فن پرداز در نقاشی ایرانی، توسط مجید فداییان، نگارگر و محقق هنرهای سنتی برگزار می‌شود. برپایی نمایشگاه عکس روحانیون دوره قاجار از دریچه دوربین عکاسخانه‌های تاریخی کشورمان نیز از دیگر برنامه‌های جالب موزه ملی ملک در هفته گذشته بود که البته همچنان ادامه دارد. موزه ملی ملک را در نشانی http://malekmuseum.org دنبال کنید.

کاخ موزه نیاوران نیز هفته گذشته با خبرهایی همراه بود. راه‌اندازی سالن کنفرانس و گالری هنر و ارائه آثار جدید در موزه جهان‌نمای مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، از جمله اتفاقاتی بود که هفته آخر پاییز، در نیاوران اتفاق افتاد. برگزاری آیین یلدا مخصوص کودکان و خانواده‌هایشان، یکی از برنامه‌های جالب این مجموعه در هفته گذشته بود که مخاطبان بسیاری را به این مجموعه تاریخی شمال تهران آورد. موزه نیاوران را در نشانی niavaranmu.ir دنبال کنید.

موزه هنرهای معاصر تهران نیز که ارزش آثار هنری و تاریخی آن بیش از ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده است، هفته گذشته خبرساز بود. امضای تفاهم نامه بین مرکز هنرهای تجسمی و ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز، در کنار برگزاری نمایشگاه فریده لاشایی با عنوان در جست و جوی گمشده، از جمله اتفاقات مهم این موزه عنوان شد. نمایشگاه آثار فریده لاشایی و منتخبی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، سبب شد تا هفته گذشته، موزه هنرهای معاصر تهران، میزبان مقامات کشور و همچنین علاقه‌مندان به هنر ایران‌زمین شود. این موزه و سینماتک و برنامه‌های گوناگونش را در نشانی tmoca.com دنبال کنید.

کاخ موزه سعد آباد نیز هفته گذشته، نخستین یادبود زنده یاد مرتضی احمدی را با رونمایی از آلبوم موسیقی صدای طهرون قدیم ۳ برگزار کرد. موزه پوشاک سلطنتی که با افتتاح نمایشگاه سیر تحول پوشاک درباری و سلطنتی از دوره قاجار تا پهلوی دوم فعالیت خود را آغاز کرده ، بخشی از موزه را به فعالیت‌های دیداری و شنیداری اختصاص داده است. در این راستا، هفته پیش خبردار شدیم که پخش فیلم مستند از پیله تا زربافت در موزه پوشاک سلطنتی مجموعه سعد آباد انجام شد که امیدواریم این حرکت ها برای تعامل بیشتر مردم با موزه ها، تداوم یابد. موزه سعد آباد را در sadmu.ir دنبال کنید.

هفته‌نامه خبری یکشنبه‌های کجارو، آماده دریافت نظرات و پیشنهادها کاربران محترم پرتال است و امیدواریم کاربران عزیزی که در شهرهای مختلف کشور حضور دارند، اخبار فرهنگی و هنری و گردشگری شهر خود را برای بررسی و انتشار در هفته نامه کجارو، ارسال کنند.

دنیای گردشگری ایران را با پرتال تخصصی کجارو دنبال کنید.