رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان (قسمت دوم)

کشور ارمنستان مملو از سرزمین‌های کوهستانی و پوشیده از دشت است که رودها و تندآب‌های بسیاری در آن جریان دارد. این کشور از پوشش جنگلی کمی برخوردار است و توسط دو دریای سیاه و دریای کاسپین محصور شده است.

در شمال و شرق، کشورهایی از جمله گرجستان و جمهوری آذربایجان و در جنوب و غرب سرزمین‌هایی همچون ایران و ترکیه با این کشور مرز مشترک دارند. متاسفانه خاک کشور ارمنستان از نظر مواد غذایی مرغوب و حاصلخیز نیست و همین امر تاثیرات شگرفی را در صنعت کشاورزی آن، وارد کرده است. اگر قصد سفر به ارمنستان را دارید، با کجارو همراه باشید تا اطلاعاتی مفید و جامع را در مورد رژیم غذایی مردم سرزمین ارمنستان در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

غذاهای اصلی در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان

خوراکی‌هایی که در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به غذاهای اصلی محسوب می‌شوند، معمولا از گوشت و ماهی تشکیل شده است. گوشت‌های مصرفی برای طبخ انواع غذاهای گوشتی را گوشت گوسفند، گاو، خوک، مرغ، بوقلمون و ماهی تشکیل می‌دهد.

انواع غذاهای تهیه شده از گوشت

غذاهای تهیه شده از در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، از اهمیت فوق‌العاده و ویژه‌ای برخوردار هستند و یکی از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین خوراکی‌های طبخ شده در این کشور، محسوب می‌شوند. این غذای پرمصرف در کشور ارمنستان، نیز همانند انواع سوپ و دیگر غذاهای سنتی مانند khash  (کله‌پاچه) و آبگوشت بزباش، به روشی کاملا استادانه و ماهرانه تهیه و طبخ می‌شود. به‌گونه‌ای که اگر برای اولین مرتبه، طعم یکی از انواع غذاهای گوشتی این کشور را میل کنید، مطمئن باشید تا مدت‌ها طعم و مزه‌ی عالی و مطبوع آنرا از یاد نخواهید برد.

جالب است بدانید، در رژیم غذایی مردم این کشور، تنوعی از غذاهای آیئینی و مذهبی وجود دارد که با استفاده از گوشت طبخ می‌شود. از جمله‌ی این غذاهای بسیار رایج و سنتی که علاوه بر روش تهیه‌ی آسان، از طعمی بی‌نظیر و مطبوع نیز برخوردار هستند، کباب شیشلیک، کماج و کلوچه‌های پر شده از گوشت و ظرف غذاهایی متشکل از انواع مرغ و بوقلمون، نام دارند. این غذاها در کشور ارمنستان با روشی کاملا سنتی و با قدمتی بیش از ۱ هزار و ۵۰۰ سال سال، تهیه و طبخ می‌شوند. پیشنهاد می‌کنیم هنگام سفر به این کشور زیبا و دوست‌داشتنی، حتما از این غذاهای سنتی و لذیذ کشور ارمنستان میل کنید.

نوش جان...

کباب شیشلیک در گویش مردم کشور ارمنستان، خُرُواتز (khorovats)، تلفظ می‌شود. آن‌ها khorovats را روی منقلی که در بین‌ مردم این کشور به نام karsi khprovats معروف است، تهیه می‌کنند. یک آشپز یا کباب‌پز ماهر قبل از تهیه‌ی این کباب دوست‌داشتنی، گوشت بره را به قطعات ضخیم و بزرگ تقسیم‌بندی کرده و همراه با چربی و دمبه‌ی گوسفند، درون ظرفی مملو از سسی که با سرکه و یک نوشیدنی بومی است، قرار می‌دهند. با این روش، علاوه بر ترد شدن و داشتن طعمی ترش و دوست‌داشتنی، هنگام کباب کردن گوشت‌ها روی آتش‌، همگی با هم و در یک زمان کباب می‌شوند. نحوه‌ی قرار دادن گوشت‌ها و چربی‌ها در یک سیخ، به‌صورت یک‌درمیان است، گاهی اوقات نیز از سبزیجاتی مانند فلفل دلمه، فلفل سبز و پیاز نیز مابین قطعات گوشت و چربی استفاده می‌کنند. پرواضح است که تهیه و آماده‌سازی ظرف‌های غذای گوشت، در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان امری سخت و دشوار است. بنابراین می‌توان بیان کرد که این غذاها حقیقتا از طعم و مزه‌ای بکر و منحصربه‌فرد برخوردار هستند. به‌گونه‌ای که اگر تنها یک‌ مرتبه طعم غذاهای گوشتی آشپزان ارمنی را میل کنید، دوباره و دوباره خواهان امتحان کردن لقمه‌ی دیگری از آن غذاها خواهید بود.

Kyufta (کوفته)

توپ‌های کوچک ترد و لطیف یا همان کوفته‌ی معروف، یکی دیگر از غذاهای رایج، پرطرفدار، محبوب و لذیذی است که در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به‌وفور و در مقدار بسیار زیاد، تهیه و طبخ می‌شود. آشپزان کشور  ارمنستان برای تهیه‌ی این غذای خوشمزه، برش‌های نازکی از گوشت را آماده کرده و با گوشت‌کوب مخصوصی، شروع به کوبیدن و نرم کردن آن‌ها می‌کنند. سپس زمانی که نتیجه‌ی دلخواهِ کوبیدن گوشت حاصل شد، با اضافه کردن تخم‌مرغ، آرد، نمک، شیر یا آب، کنیاک، پیازهای قهوه‌ای و ادویه‌های مخصوصی که برای طبخ کوفته استفاده می‌شوند، به مخلوط کردن مواد با دست، مشغول می‌شوند. در مرحله‌ی آخر نیز توپ‌های کوچکی از گوشت برداشته و درون ظرفی از آب گرم، قرار می‌دهند. زمانی که آب به‌تدریج و به‌آرامی شروع به جوشیدن کرد، شعله را کم کرده و پس از نیم ساعت یا یک ساعت، کوفته‌های خوش‌عطر و لذیذ را برای اعضای خانواده یا مشتریان خود، سرو می‌کنند.

 Dolmas (دلمه)

دلمه‌ها نیز یکی دیگر از غذاهای تهیه شده در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به شمار می‌آیند که در عین طعم و عطر دلپذیرشان، از محبوبیت و مصرف بالایی نیز برخوردار هستند. در کشور ارمنستان چندین گونه‌ی مختلف از این غذای لذیذ، تهیه و طبخ می‌شود. دلمه‌ای تهیه شده از گوشت مزه‌دار شده به‌همراه برنج که بین برگ‌های درخت انگور قرار گرفته و به‌صورت پیچ در سسی مرکب از انواع ادویه‌های خوش‌عطر و لذیذ بومی، به‌آرامی طبخ می‌شود. مردم این کشور معمولا این نوع دلمه را همراه ماست و سبزی‌خوردن میل می‌کنند. دلمه‌ی تابستانی نوع دیگری از این غذای پرطرفدار محسوب می‌شود. آشپزان کشور ارمنستان، این غذای لذیذ را با استفاده از برگ کلم سفید، طبخ می‌کنند.

دلمه با برگ کلم سفید

و اما دلمه‌هایی نیز با استفاده از بادمجان (دلمه‌ی بادمجان)، گوجه‌فرنگی (دلمه‌ی گوجه‌فرنگی)، سیب (دلمه‌ی سیب) و به (دلمه‌ی به) توسط زنان و مادران خانه‌دار این کشور تهیه و طبخ می‌شود. شاید تنها تفاوت انواع دلمه در کشور ارمنستان، ماده‌ای است که به‌عنوان پایه یا کالبد اصلی غذا در نظر گرفته می‌شود؛ در حالی که تمامی این خوراک‌های دوست‌داشتنی با استفاده از گوشت مزه‌دار شده و برنج طبخ می‌شوند.

پلو

پلوها نیز از دیگر غذاهای اصلی در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به شمار می‌آیند. معمولا آشپزان این کشور برای تهیه‌ی پلو از روش بخارپز کردن برنج استفاده می‌کنند. اغلب این غذا به‌عنوان غذای فرعی و پس از غذاهای اصلی مصرف می‌شود. آشپزان کشور ارمنستان پلو را همراه زردآلو و کشمش تهیه و میل می‌کنند.

دسر

خلاف بسیاری از فرهنگ‌های غذایی در کشورهای مختلف جهان که از سالاد به‌عنوان یک وعده‌ی غذایی سبک استفاده می‌کنند، مردم کشور ارمنستان علاقه‌ی بسیاری به میل کردن این خوراکی‌‌ها به‌عنوان پیش‌غذا و خوراکی اشتهاآور دارند. آن‌ها با تهیه‌ی تنوع جالبی از سالادها و قرار دادن آن‌ها روی میز غذاخوری، بلافاصله مشغول میل کردن شده تا اشتهای لازم برای خوردن غذای اصلی را پیدا کنند. انواع دسر نیز نمونه‌ای از خوراکی‌های دوست‌داشتنی و لذیذ است، که برای مردم کشور ارمنستان اهمیت بالایی دارند. مطمئن باشید، اگر مهمان خانواده‌ای از کشور ارمنستان شدید، به‌محض ورود به منزل آن‌ها، تنوع جالبی از دسرهای وسوسه‌انگیز را روی میز غذاخوری خواهید دید.

دسرهایی که توسط مردم کشور ارمنستان تهیه می‌شوند، به تازه بودن مواد اولیه، عطر خوش و تزیین با سلیقه‌ی آن‌ها بوسیله‌ی هنر زنان و مادران خانه‌دار این کشور، در سراسر جهان شهره هستند. آن‌ها معمولا از میوه‌های تازه که اغلب با سلیقه‌ی تحسین‌برانگیزی پوست کنده شده و برش خورده‌اند، به‌عنوان دسر استفاده می‌کنند. خوارکی لذیذی که در تمامی فصول سال تدارک و مصرف آن را از دست نمی‌دهند. حتی در زمستان نیز که ممکن است به‌دلیل سرمای شدید، از تولید میوه‌ها کاسته شود، انواع دسرهای میوه‌ای مانند دسر تهیه شده از سیب، گلابی و انگور را در مصرف روزانه‌ی مردم کشور ارمنستان خواهید یافت. از جمله دسرهایی که زنان خانه‌دار این کشور نسبت به تهیه‌ی آن بسیار حساس هستند، انواع کیک (tort) است. چراکه هر زن ارمنستانی، دستور پخت و تکنیک خاص خود را در تهیه‌ی کیک به کار می‌برد. تکنیکی که موجب فخر و مباهات هر زن خانه‌دار می‌شود. اغلب این خوراکی‌های لذیذ و اشتهاآور مملو از گردو، شکلات و خامه هستند. کیک‌های تهیه شده در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به مراتب بزرگ‌تر از دسرهایی است که شما در هر نقطه از جهان خواهید دید. خوراکی‌هایی که شامل هفت لایه از کیک و انواع مواد خوشمزه و دوست‌داشتنی است که لابلای هر لایه از آن قرار می‌گیرند. معمولا در مرکز کیک توده‌ای از خامه‌های لذیذ، انواع میوه‌های شیرین شده با عسل، گردو، مارمالاد و هر نوع خوراکی که کمک بیشتری به افزایش طعم و مزه‌ی آن شود، قرار خواهد گرفت. مطمئن باشید، فقط با دیدن برشی از این نوع کیک، وسوسه شده و خواهان امتحان کردن آن خواهید شد.

دسرهای سنتی که در کشور ارمنستان تهیه و طبخ می‌شود، معمولا از جمله خوراکی‌هایی است که در رژیم غذایی مردم کشور یونان نیز وجود دارد؛ همین امر یکی از درگیری‌ها و مجادلات فرهنگی بین این دو کشور است که هرکدام، آنرا مختص فرهنگ غذایی کشور خود می‌داند. هرچند در این کشمکش و مباحثه سرانجام کشور ارمنستان پیروز میدان به نظر می‌رسد، چراکه گردو یکی از مواد اصلی و همیشگی دسرهای تهیه‌ شده است، از خوراکی‌های بومی کشور ارمنستان بشمار می‌آید؛ چیزیکه مردم کشور یونان را مجبور به سکوت و عقب‌نشینی می‌سازد.

باقلوا

تنوع جالب و خوشمزه‌ای از باقلوا (شیرینی متشکل از چندین لایه‌ی بسیار باریک و نازک که آغشته به عسل و آجیل فراوان است)، کلوچه‌های گوشتی یا میوه‌ای که پس از سرخ شدن در عسل یا شربت قرار می‌گیرند، تا علاوه بر شیرین‌ شدن، لطافت و تردی مورد نظر را به‌دست آورند، kataifi (این خوراکی لذیذ با استفاده از گندم خیس شده در عسل و خرده‌های انواع آجیل تهیه می‌شود)، halvah (شیرینی محبوب که توسط دانه‌های کنجد به‌صورت خمیری به هم چسبیده تهیه می‌شود) و پودینگ برنج (نوعی خوراکی نرم و لطیف که با آرد برنج، تخم‌مرغ و برخی از ادویه‌های مخصوص تهیه می‌شود)، از جمله دسرهای سنتی در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان محسوب می‌شوند که عضو جدانشدنی وعده‌های غذایی آن‌ها هستند.

یکی از دسرهای محبوبی که در فصل تابستان توسط مردم کشور ارمنستان تهیه و میل می‌شود، paghpaghak (نوعی بستنی)، نام دارد. این دسر خوشمزه در تنوع بی‌نظیری از طعم و مزه در این کشور تهیه و عرضه می‌شود. بستنی‌هایی که در کشور ارمنستان از شهرت بیشتری برخوردار هستند، Shant و Tamara نام دارند، که هردو در مغازه‌های شیرفروشی محلی تهیه می‌شوند. البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی با روش‌های جدید به تهیه‌ی این خوراکی خوشمزه می‌پردازند. مردم کشور ارمنستان با استفاده از شکلات، میوه و فندق این بستنی‌های فوق‌العاده را تهیه می‌کنند.

نان

نان لواش

نان سنتی کشور ارمنستان لواش نام دارد. این نان خوشمزه و لذیذ در سراسر جهان مشهور و دوست‌داشتنی است. در واقع می‌توان گفت که رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان بدون نان لواش، نیست و نابود می‌شود. یعنی اهمیت این ماده‌ی مغذی به‌اندازه‌ای است که آن‌ها نبود نان لواش را برابر با فراموش شدن رژیم غذایی کشورشان می‌دانند. مردم این کشور هنگام صرف صبحانه، ناهار و شام این نان دوست‌داشتنی را نیز میل می‌کنند. امروزه نیز نانواهای کشور ارمنستان همانند گذشته نان لواش را درون تنور می‌پزند. البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی، از تنورهای جدید برای طبخ آن استفاده می‌کنند. این نان مهم و با ارزش، با استفاده از آرد و آب، بسیار نازک و لطیف تهیه می‌شود. مردم کشور ارمنستان، با خشک کردن نان لواش، آن را به‌مدت طولانی نگهداری کرده و تنها با پاشیدن مقداری آب روی نان‌های خشک شده، تنها با صرف چند دقیقه، دوباره نانی تازه و خوش‌بو را در اختیار خواهند داشت. به‌گونه‌ای که تصور خواهید کرد، لحظاتی پیش آن را از نانوایی خریداری کرده‌اند.

البته چند نوع دیگر از نان در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان وجود دارد که رایج‌ترین آن‌ها matnakash نام دارد. نانی به‌شکل بیضی یا گرد که از طعم خوب و دلپسندی برخوردار است.

انواع نوشیدنی

Matsun

مردم کشور ارمنستان در سطح وسیع و گسترده‌ای به مصرف نوشیدنی‌های سنتی موجود در رژیم غذایی کشورشان پایند بوده و این عمل را نوعی فرهنگ و ارزش ملی تلقی می‌کنند. از جمله نوشیدنی‌های سنتی که در این کشور تهیه و به‌وفور میل می‌شود، آب معدنی Jermuk (آب معدنی که در منطقه‌ای کوهستانی واقع در جنوب کشور ارمنستان تهیه می‌شود) وmatsun (با ترکیب ماده‌ای شبیه به ماست که از kefir گرفته شده، آب و برخی از ادویه‌ها که معمولا نمک و نعنا هستند، این نوشیدنی ناب تهیه می‌شود. در واقع نوشیدنی مانند دوغ لذیذ ما ایرانی‌ها است، که در گویش مردم ارمنستان، matsun نامیده می‌شود. به نظر می‌رسد این خوراک بیشتر در قفقاز تهیه می‌شود)، نام دارند.

Matsun

Matsun یکی از فرآورده‌های رایج و پرطرفدار در میان مردم کشور ارمنستان محسوب می‌شود که از شیر گوسفند به‌دست می‌آید. این خوراکی لذیذ، در بین مردم این کشور بسیار محترم و ارزشمند است و یکی از نوشیدنی‌هایی است که در اغلب روزها، توسط آن‌ها میل می‌شود. در واقع Matsun یکی از نوشیدنی‌های سنتی در رژیم غذایی مردم ارمنستان است که برای سلامتی بدن انسان و همچنین برطرف کردن تشنگی بسیار مفید و سودمند خواهد بود. آن‌ها این نوشیدنی را با یخ و مقداری سبزیجات خشک معطر میل می‌کنند. kamats-matsun نوشیدنی دیگری است که در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان وجود دارد و بی‌شباهت به Matsun نیست. البته مردم این کشور برای تهیه‌ی kamats-matsun به یک هفته زمان نیاز دارند، تا پس از گذشت این زمان، آن را از پارچه‌ی مخصوصی از جنس کتان که به‌عنوان صافی در نظر گرفته می‌شود، عبور دهند. این نوشیدنی بیش‌ از حد غلیظ بوده و کمی ترش‌مزه به نظر می‌رسد. البته نمی‌توان گفت که این دو نوشیدنی، تنها نوشیدنی‌های موجود در رژیم غذایی مردم این کشور به شمار می‌آیند، ولی مردم کشور ارمنستان، از این نوشیدنی‌های لذیذ در تهیه‌ی برخی از سالاد‌ها به‌عنوان چاشنی و همچنین درست کردن سوپ سرد، استفاده می‌کنند. طعمی دوست‌داشتنی و فوق‌العاده که با اضافه کردن matsun و kamats-matsun به برخی از خوراکی‌ها، به وجود خواهد آمد.

آب‌معدنیJermuk

یکی دیگر از نوشیدنی‌های رایج در کشور ارمنستان، آب معدنی Jermuk نام دارد. این آب گازدار طبیعی، از کوه‌های واقع در استان قدیمی کشور ارمنستان که Jermuk نام دارند، گرفته می‌شود. آن‌ها این نوشیدنی سالم و تازه را در بطری‌های مختلف بسته‌بندی کرده و به فروش می‌رسانند. طبق گزارشی که کارشناسان تغذیه در این کشور ارائه داده‌اند، آب‌معدنی‌های Jermuk خاصیت درمانی فوق‌‌العاده‌ای دارند. آن‌ها برای درمان افرادی که از بیماری التهاب معده، زخم معده، دیابت، بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی و حتی ناراحتی‌های عصبی مانند افسردگی، از این آب شفابخش استفاده می‌کنند.

قهوه و چای

افزون‌بر نوشیدنی‌هایی که پیش‌تر معرفی شد، قهوه از جایگاه مهمی در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان برخوردار است. مردم این کشور، معمولا این نوشیدنی فوق‌‌العاده را به سبکی که در کشورهای ترک‌زبان مرسوم است، تهیه و میل می‌کنند. آن‌ها در قهوه‌جوش مخصوص، آن‌را جوشانده و زمانی که کف دلخواه و مورد نظرشان، بر قهوه ظاهر شد، آن را میل می‌کنند. البته اکثر مردم کشور ارمنستان، قهوه را بر خاکستر زغال یا ماسه‌ی داغ تهیه می‌کنند. آن‌ها پس از میل کردن قهوه، لیوانی از آب یخ می‌نوشند تا از تلخی طعم آن، بکاهد. چای دیگر نوشیدنی موجود در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان محسوب می‌شود که مانند قهوه و دیگر نوشیدنی‌های سنتی، از طرفداران زیادی برخوردار نیست.

میزان مصرف چای در این کشور بسیار محدود و در مقیاسی اندک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اغلب در فصل زمستان، زمانی که آن‌ها احساس سرمای زیادی داشته باشند، چای را همراه با گیاهان خشک همچون: آویشن، دارچین، میخک و زنجبیل دم کرده و با شکر میل می‌کنند.

میوه‌ و سبزیجات

مردم کشور ارمنستان در مصرف سبزیجات و میوه‌ها بسیار مصمم و جدی هستند. در رژیم غذایی آن‌ها این مواد مفید و مغذی به‌صورت‌های مختلفی از جمله خام، خشک شده، تهیه شده به‌صورت ترشی و شور و همچنین استفاده شده به‌عنوان آجیل و تنقلات لذیذ و خوشمزه، مورد مصرف قرار می‌گیرند. پرواضح است که این مواد از جمله مواد اولیه‌ی لازم و ضروری در تهیه‌ی انواع سوپ و غذاهای اصلی به شمار می‌آیند. نه‌تنها سبزیجات تازه بلکه میوه‌هایی مانند به، لیمو، گیلاس، کشمش، آلوچه، انار و زردآلو در طبخ تنوع جالبی از غذاهای سنتی و ملی مردم کشور ارمنستان مورد استفاده‌ی آشپزان و زنان خانه‌دار قرار می‌گیرد. همچنین این مواد در سطح وسیع و گسترده‌ای برای مزه‌دار کردن ظرف غذاهای تهیه شده از ماهی نیز مصرف می‌شوند.

میز غذاخوری یک خانواده‌ی ارمنستانی بدون حضور انواع سبزیجات و گیاهان مزه‌دار شده یا نمک‌اندود شده مانند کدو، بادمجان، خرفه و... غیرقابل‌تصور و به‌دور از ذهن خواهد بود. آشپزان کشور ارمنستان برای تهیه‌ی انواع سوپ‌های تهیه شده با گوشت از سیب‌ها، به، زردآلوهای دونیم شده و گردو استفاده می‌کنند. تا طعمی خاص و لذیذ را برای سوپ‌هایشان به ارمغان آورند. همچنین آن‌ها در تهیه و طبخ ظرف غذاهای تشکیل شده از ماهی، با میوه‌هایی مانند زغال‌اخته، گیلاس، قارچ‌ها، آلوچهف کشمش تازه، کشمش خشک و... طعم و مزه‌ای بی‌نظیر و فوق‌العاده را ایجاد می‌کنند. برخی از سبزیجات در رژیم غذایی مردم این کشور، تقریبا به‌صورت خام و نپخته و در همان ابتدا به غذای اصلی تشکیل شده از گوشت، اضافه می‌شوند، تا کم‌کم طعم و مزه‌ی واقعی خود را به خورد گوشت دهند. از جمله‌ی این مواد می‌توان به بادنجان، کدوتنبل، نخودفرنگی، عدس، انواع حبوبات و دیگر سبزیجات و گیاهانی که در این کشور رشد می‌کنند، اشاره کرد. خوراک‌ سبزیجات تهیه شده در رژیم غذایی این کشور از تنوعی بالغ بر 300 نوع مختلف برخوردار است که توسط وسعت زیادی از گیاهان و سبزیجات پرورش یافته در زمین‌های بومی کشور ارمنستان تهیه می‌شوند. سبزیجات و گیاهانی که به‌راحتی در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرند.

وعده‌های غذایی

صبحانه (nakhajash)

در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، صبحانه یکی از وعده‌های اصلی غذایی شناخته می‌شود. آن‌ها در این وعده‌ی غذایی از یک فنجان قهوه‌ی درست شده به سبک سنتی، نان و مربا استفاده می‌کنند. البته امروزه بسیاری از خانواده‌های این کشور، با به روز شدن جامعه‌، از خوراکی‌هایی مانند گوشت سرد، ماهی، ترشی و شور سبزیجات و انواع املت استفاده می‌کنند. رایج‌ترین املتی که در این کشور توسط مادران و زنان خانه‌دار تهیه می‌شود، با استفاده از گوجه و تخم‌مرغ طبخ می‌شود که به املت گوجه‌فرنگی مشهور است. رستوران‌ها و هتل‌های این کشور نیز با گرفتن هزینه‌ای برابر با 2 تا 5 دلار از مشتریان خود، این غذای لذیذ را سرو می‌کنند. در قهوه‌خانه‌ها نیز معمولا کلوچه‌ و کیک‌های خوشمزه و اشتها‌آور برای مشتریان سرو می‌شود. نوعی از صبحانه‌ی محبوب و پرطرفدار در کشور ارمنستان، صبحانه‌ی روستایی یا کشاورزی است که در آن ماست مشهور کشور ارمنستان matsun، در غلظت‌های مختلف که به‌طرز باورنکردنی لذیذ و خوشمزه است، میل می‌شود. اگر این ماست کمی ترش‌مزه بود، با اضافه کردن مقدار شکر یا عسل، از طعم فوق‌العاده‌ای برخوردار خواهد شد.

ناهار (jash, nakhajash)

به نظر می‌رسد در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، وعده‌ی غذایی که در وسط روز میل می‌شود، بسیار ساده و سبک در نظر گرفته می‌شود. البته آن‌ها در ساعت 5 تا 7 عصر وعده‌ی اصلی را که معمولا پس از فراغت از کار خواهد بود، میل می‌‌کنند. در واقع منظور از josh وعده‌ی غذایی فوق‌العاده مفصل و بزرگ است. در حالی که nakhajash به‌معنای یک وعده‌ی غذایی سبک و مختصر شناخته می‌شود. بنابراین هنگام سفر به این کشور زیبا و دوست‌داشتنی، مراقب باشید که از چه کلماتی برای سفارش وعده‌های غذاییتان استفاده می‌کنید.

شام

در کشور ارمنستان تمامی رستورا‌ها و اغذیه فروشی‌ها از ساعت 5 بعد از ظهر تا نصف شب زمانی که آخرین مشتری آنجا را ترک نکرده است، به فروش خود ادامه می‌دهند. شام کامل‌ترین وعده‌ی غذایی را در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان تشکیل می‌دهد. این وعده‌ی کامل با شروع کننده‌های غذا که اغلب تنوع جالبی از سالادهای لذیذ را شامل می‌شود، آغاز می‌شود. این سالاد‌ها ترکیبی از حبوبات سبز، پنیر، برش‌هایی از سوسیس‌های خوشمزه، گوشت گوسفند طعم‌دار و خشک شده، حبوبات، سبزیجات و نان، خواهد بود. پس از آن اغلب از سوپ استفاده می‌کنند و این غذای دوست‌داشتنی در انواع مختلف طبخ و سرو می‌شود.

و اما غذای اصلی که معمولا از گوشت یا ماهی تشکیل شده است، با سلیقه‌ی آشپز یا مادر خانواده در حد فوق‌العاده‌ای خوش‌طعم و لذیذ طبخ می‌شود. البته گاهی اوقات ممکن است، با سلیقه‌ی ستودنی آشپز تلفیقی از گوشت و ماهی، غذای اصلی را تشکیل دهد. و در آخر، طبق عادات و رسوم غذایی سنتی مردم کشور ارمنستان، در پایان لیستی از میوه‌ها، دسرها، شیرینی‌ها و فنجان کوچکی از قهوه‌ی ارمنی، حضور خواهد داشت که طبق سلیقه‌ی افراد خانواده انتخاب و میل می‌شود.

آخرین وعده‌ی غذایی (entrik)

مربای گردو

معمولا در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، آخرین وعده‌ی غذایی قبل از خواب و بسیار سبک خواهد بود. که همراه فنجان کوچکی از چای گیاهی یا چای غربی، نان و مربا و شاید ماست معروفشان matsun میل می‌شود. البته نباید مربای مخصوص و منحصربه‌فرد تهیه شده در رژیم غذایی آن‌ها را فراموش کرد که در نوع خود بسیار لذیذ، خوشمزه و فوق‌العاده است. این مربای محبوب، از گردوی سبز تهیه می‌شود. زنان کشور ارمنستان برای تهیه‌ی آن، گردوی سبز را در شربتی از قند تا زمانی که نرم و لطیف شود، می‌جوشانند. هنگامی که رنگ آن به ارغوانی سیر تبدیل شد، مربا حاضر و آماده‌ی سرو کردن خواهد بود.