جشنواره سال نوی چینی، بزرگترین رویداد در چین برای جشن سال نو
جشنواره سال نوی چینی، مهمترین رویداد در چین است که مردم، طی ۱۶ روز آغاز سال جدید خود را با برپایی مراسمهای سنتی و نمایشهای مختلف، جشن میگیرند.
جشنواره سال نوی چینی یا اسپرینگ فستیوال یا اسپرینگ فستیوال Spring Festival (جشنواره بهاره)، مهمترین جشنواره و تعطیلات در چین محسوب میشود. سال جدید چینی که سال سگ است، ۱۸ فوریه (۲۹ بهمن) آغاز میشود.
جشنواره سال نوی چینی که در یک چهارم کشورهای جهان جشن برگزار میشود، مهمترین مراسم در کشور چین است و علاوه بر چین، در منطقه خود مختار هنگ کنگ، شبهجزیره ماکائو در جمهوری خلق چین، تایوان وهمچنین کشورهای همسایه چین یعنی سنگاپور، کره جنوبی و بسیاری از شهرهای چینی برگزار میشود.
تاریخ شروع سال نوی چینی هر سال تغییر میکند و بر اساس تاریخ ذکر شده در تقویم قمری چینی مشخص میشود؛ اما بین تاریخ ۲۱ ژانویه (۱ بهمن) تا ۱ ژانویه (۱ اسفند) متغیر است. جشنواره دیرینه سال نوی چینی که طی ۱۶ روز برگزار میشود، از روز اول سال نو آغاز میشود و تا شروع جشنواره لَنتِرن یا Lantern Festival ادامه پیدا میکند. تعطیلات ۷ روزه سال نوی چینی از ۱۵ فوریه تا ۲۱ فوریه (۲۶ بهمن تا ۲ اسفند) است.
هر سال نوی چینی مانند هر سال شمسی، سال یک حیوان است و حیوان مختص هر سال هم بر اساس برج القمر چینی مشخص میشوند. سال ۲۰۱۸ چینی سال سگ است.
آداب و رسوم و سنن
مرتبط با آغاز سال نو در بخشهای مختلف کشور چین متفاوت است؛ بهعنوان مثال مردم قسمت شمالی این کشور، خوردن نوعی پیراشکی جدید در شب سال نو را بر خود لازم میدانند.
مردم ساکن جنوب رود یانگ تسه نیز در چنین شبی، خود را ملزم به خوردن غذایی رُل مانند با ترکیباتی شبیه پیراشکی به نام Spring roll یا نوعی کیک برنج چسبنده میدانند.
آیینها و رسوم اصلی هم شامل دور هم جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر برای صرف شام و تجدید دیدار با یکدیگر و دادن پاکتهای قرمز رنگ به یکدیگر، پوشیدن لباس نو، آتشبازی و استفاده از تزیینات جالب و زیبا میشود.
تدارکات سال نو
تدارکات سال نوی چینی شامل چندین کار میشود که هر یک از آنها با آداب و رسوم خاصی انجام میشود و چینیها با انجام آنها با اشتیاق و انرژی کامل به استقبال سال جدید میروند.
مناجات با خدای آشپزخانه
چینیها از قدیم بر این باور بودهاند که خدایی به نام خدای اجاق گاز آشپزخانه (Kitchen Stove God) وجود دارد که اداره امور مربوط به آشپزخانه و کار خانه را بر عهده دارد؛ البته امروزه تعداد چینیهای معتقد به این عقیده، بهتدریج در حال کاهش است و درحالحاضر تعداد کمی از آنها در بیست و سومین روز دوازدهمین ماه قمری برای انجام بدون مشکل امور خانگی خود و ختم به خیر شدن آنها دعا میکنند.
نگارهای از خدای آشپزخانه و اجاق گاز
تمیز کردن خانهها
چینیها از قدیم رسم داشتهاند که یک هفته قبل از آغاز سال جدید میلادی، یعنی از بیست و سومین روز دوازدهمین ماه قمری که مصادف با ۸ فوریه (۱۹ بهمن) است، منازل خود را با دقت و وسواس خاصی تمیز کنند. آنها این کار را بهمنزله خداحافظی با سال در حال اتمام انجام میدهند و آن را با آرزوی خوشبختی در سال جدید انجام میدهند.
تزیین ساختمانها و خیابان با اشیای تزیینی قرمز رنگ
تمام خانهها، ساختمانها و خیابانها در حین برگزاری جشن سال نو با اشیای تزیینی قرمز رنگ، آذین بسته میشوند. رنگ اصلی برای تزیین در این مراسم، قرمز است؛ زیرا چینیها معتقد هستند که قرمز، رنگ فرخنده و مبارکی است.
فضای سراسر چین در هنگام برپایی جشنواره سال نو، بسیار زیبا و فرحبخش میشود؛ فانوسهای قرمز رنگ آویزان شده، سراسر خیابانها را فرا میگیرد و نوارهای پهن قرمز رنگ هم بهصورت جفت روی درها چسبانده میشوند؛ بانکها و ساختمانهای دولتی این کشور نیز با تصاویری که دربردارنده مفاهیم مرتبط با موفقیت و کامیابی است، تزیین میشوند.
تزیین اماکن عمومی معمولا یک ماه قبل از شروع سال نوی میلادی انجام میشود؛ اما از قدیم رسم بر این بوده است که خانهها درست در شب سال نو تزیین شوند. بهدلیل اینکه سال ۲۰۱۸ چینی سال سگ است، تمام تزیینات با تم سگ است و به کودکان عروسکهای سگ قرمز رنگ و نقاشیهایی با موضوع سگ، هدیه داده میشود.
شب سال نوی چینی همراه با اعضای خانواده
در هر کشوری شروع سال نو، بهانهای برای جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر است و در چنین زمانی هر فردی هر کجا که میخواهد باشد، خود را ملزم به حضور در جمع اعضای خانواده خود میداند و همه اعضای خانواده چنین انتظاری را از یکدیگر دارند. طبیعتا چینیها هم از این قاعده مستثنی نیستند.
شام دورهمی
در کل چینیها خوردن را دوست دارند و در طول ۱۶ روزی که جشن برگزار میشود، این کار را زیاد انجام میدهند! شام شب سال نو در چین، شام دورهمی نام دارد و مهمترین وعده سال نو محسوب میشود. در چنین شبی اعضای چند نسل از اعضای یک خانواده دور هم جمع میشوند و از غذا و از با هم بودن لذت میبرند. شام پر خیر و برکتی که در چنین شبی تهیه و سرو میشود، باید شامل غذاهایی مانند ماهی، پیراشکی چینی و رلهای پیراشکی باشد. اعضای خانواده قبل از شروع شام، با احترام کامل از بزرگان خود میخواهند که ابتدا آنها شروع کنند.
غذاهای مورد استفاده در طول جشن
در واقع این غذاها نمادی از ارزشهای پسندیده مانند خوشبختی است و غذاهایی مانند ماهی که در فرهنگ چینی نماد پیشی گرفتن است، نیز در میان آنها دیده میشود. این غذاها در تمام ۱۶ روزی که جشن برگزار میشود، سرو میشود.
جشنهای نیمه شب
همانگونه که اهالی نیویورک، در میدان تامیز در واپسین لحظات باقیمانده به زمان سال میلادی جدید، منتظر افتادن توپ زمان هستند، چینیها هم شب سال نو تا نیمه شب بیدار میمانند تا لحظه شروع سال نو را از دست ندهند. آنها پس از صرف شام دورهمی، یکی از پربینندهترین برنامههای تلویزیونی در چین یعنی Spring Festival Gala را در کنار یکدیگر تماشا میکنند.
اغلب چینیها در این شب از طریق اپلیکیشن ویچت (WeChat) برای اقوام و آشنایان خود پیامهای کوتاهی را ارسال میکنند و از پاکتهای قرمز رنگ این اپلیکیشن نیز بهعنوان هدیه سال نو و تبریک آن، زیاد استفاده میشود.
آتش بازی
مدت زمان زیادی است که چینیها با روشن کردن فشفشه از همان دقایق ابتدایی سال نو، شروع آن را جشن میگیرند. در سراسر چین، روشن شدن فشفشهها در لحظات آغازین سال جدید، صدای مهیبی را ایجاد میکند که هر لحظه بر شدت آن افزوذه میشود و حسی آمیخته از ترس و هیجان را در مردم ایجاد میکند. آتشبازی و درخشش نور خیرهکننده فشفشهها در تاریکی شب در جشنهای همگانی در شهرهای بزرگ یا جشنهای خصوصی در مناطق روستایی چین، جزء جداییناپذیر جشنواره سال نوی چینی است.
هدایای سال نو و پاکتهای قرمز رنگ
هدیه دادن و هدیه گرفتن در روزهای آغازین سال نو، تقریبا در تمام کشورها رایج است. چینیها هم در روزهای آغازین سال نو، نیز بهوفور این کار را انجام میدهند. رسم هدیه سال نوی افراد مسن به افراد جوانتر، در مناطق روستایی چین هنوز هم پررنگ است؛ البته افراد جوان بیشتر ترجیح میدهند که هدیه سال نو را که اغلب پاکتهای قرمز هستند، بگیرند؛ چه بهصورت فیزیکی و چه بهصورت مجازی.
متداولترین هدیه سال نو در چین، پاکتهای قرمز حاوی پول هستند. مردم چین معتقد هستند که این پاکتها بهخاطر رنگ قرمز خود، خوششانسی میآورند. معمولا این پاکتها به کودکان و افراد مسن بازنشسته داده میشوند. از قدیم عرف جامعه این بوده است که کارفرمایان نیز این پاکتهای قرمز را بهعنوان عیدی به کارمندان خود بدهند.
نمایشهای همگانی و فعالیتهای فرهنگی
از ابتدای آغاز جشنواره در بیشتر شهرهای چین، شاهد برگزاری مراسم جالبی همچون رقص اژدها، رقص شیر و نمایشهایی با موضوع اعضای سلسله امپراتوری مانند ازدواج یکی از اعضای خانواده امپراتوری هستیم. همچنین بسیاری از محصولات و فرآوردههای سنتی چینی به مردم پیشنهاد میشود؛ برخی از این محصولات غذاهای سبک و میانرده عجیب چینی در سایر ایام سال بهندرت دیده میشود.
نمایشگاههایی که در پکن در مقابل معابد برگزار میشود، بهترین مکان برای آشنایی با آداب و رسوم کهن چینی است. این نمایشگاه در پارکها از نخستین روز سال قمری تا آغاز جشنواره لنترن برگزار میشود.
تاریخچه جشنواره
برپایی این جشنواره ریشه در تاریخ باستان چین دارد و سابقه برگزاری آن به سه هزار سال میرسد. با گذشت زمان، بهتدریج مراسمات و آداب و رسوم بیشتری به این جشنواره اضافه شده است.
بایدها و نبایدها در جشنواره
چینیها هم همانند مردم اکثر کشورها معتقد هستند که هرآنچه در ابتدای سال رخ میدهد، کل سال را تحتتاثیر قرار میدهد؛ به همین دلیل خرافات زیادی در رابطه با جشنواره سال نوی چینی در فرهنگ چینی وجود دارد. مردم چین از گذشتههای بسیار دور بر این باور بودهاند که ظاهر اشیا (رنگ و شکل آنها)، نشانهای از خوشیمن یا شوم بودن آنها است.
راهنمای روزبهروز جشنواره سال نوی چینی
اگر قصد سفر به چین در هنگام برپایی این جشنواره را دارید، میتوانید تاریخ برگزاری وقایع مختلف، زمان شروع به کار بانکها و سازمانهای دولتی و زمان بازگشایی مغازهها، میزان شلوغی ایستگاههای حمل و نقل عمومی و همچنین فعالیتهای اقتصادی در روزهای مختلف جشنواره را مشاهده کنید.
تاریخ | اتفاقات | میزان شلوغی ایستگاههای حمل و نقل عمومی | فعالیتهای اقتصادی |
---|---|---|---|
۱ تا ۱۴ فوریه (۱۲ تا ۲۵ بهمن) | جمع شدن مردم در خانههای خود و نظافت منازل | فوقالعاده شلوغ | پایان سال کاری، متوقف شدن فعالیتهای کاری |
۱۵ فوریه (شب سال نو) | چسباندن نوارهای پهن قرمز به درها، آویزان کردن فانوسهای قرمز، شام دورهمی، آتشبازی، هدیه دادن پاکتهای قرمز به کودکان، بیدار ماندن تا نیمه شب برای تماشای ویژه برنامه سال نو | نسبت به روز قبل کمی بهتر است؛ اما در برخی مناطق باز هم شلوغ است | اکثر فروشگاهها تا بعدازظهر بسته است |
۱۶ فوریه (روز اول سال نو) | آتشبازی و روشن کردن فشفشههایی مانند WW3 در نیمه شب، آتشبازی در صبح زود، آتشبازی در غروب (قبل از سرو شام)، هدیه دادن پاکتهای قرمز به کودکان | خلوت | تعطیلی همه بانکها و مراکز دولتی، تنها مراکز خرید بزرگ تعطیل نیستند |
۱۷ فوریه (روز دوم سال نو) | بازدید از دوستان و آشنایان، روشن کردن فشفشه در هنگام استقبال از مهمانها و همچنین قبل از شام | خلوت | تقریبا همه بانکها و مراکز دولتی تعطیل هستند، تنها مراکز خرید بزرگ باز هستند |
۱۸ فوریه (روز سوم سال نو) | بازدید از دوستان و اقوام ساکن در داخل شهر یا مناطق روستایی نزدیک شهر | ایستگاههای وسایلنقلیه عمومی داخل شهری و اتوبوسهای در حال تردد به روستاها شلوغ هستند؛ اما وضعیت ایستکاههای وسایل نقلیه بینشهری و همچنین وضعیت پروازهای داخلی مناسب است | برخی از بانکها و مراکز دولتی کار خود را شروع میکنند، ساعات کاری نسبت به روزهای عادی کمتر است و فعالیتهای اقتصادی نیز کمتر انجام میشود و همچنان تنها برخی از مراکز خرید بزرگ باز هستند. |
۱۹ و ۲۰ فوریه (روز چهارم و پنجم) | اتمام تعطیلات رسمی، ادامه یافتن برخی از بازدیدها و حضور برخی از مردم در محل کار | بسیار شلوغ | بیشتر بانکها و مراکز دولتی کار خود را شروع کردهاند؛ اما باز هم ساعات کاری نسبت به روزهای عادی کمتر است و فعالیتهای اقتصادی نیز کمتر انجام میشوند و بیشتر فروشگاهها و مراکز خرید نیز باز هستند. |
۲۱ فوریه (روز ششم) | آغاز کار برای برخی از افراد | بسیار شلوغ | برخی از فروشگاهها، شرکتها و ادارات کار خود را بهطور جدی آغاز میکنند؛ زیرا چینیها معتقدند عدد شش خوشیمن است و شانس میآورد |
۲۲ فوریه تا ۲ مارس (۳ تا ۱۱ اسفند) مصادف با روزهای هفتم تا پانزدهم سال نو | پایان جشنواره سال نوی چینی و آغاز جشنواره لَنترن | فوقالعاده شلوغ | برخی از فروشگاهها روز هشتم سال نو (۲۳ فوریه یا ۴ اسفند) را برای شروع کار انتخاب میکنند؛ زیرا طبق باورها عدد هشت نیز مانند عدد شش خوشیمن است؛ اما افرادی که به این عقاید معتقد نیستند؛ کار را در روز هفتم آغاز میکنند |
دیدگاه