سیل چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

مینا بهزادی‌منش
مینا بهزادی‌منش جمعه، ۱۴ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۸:۰۵
سیل چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

سیل پدیده‌ای طبیعی در علم زمین‌شناسی است که بر اثر عوامل متعدد به وجود می‌آید. سیلاب‌های عظیم جهان، آثار مخرب زیادی در طول تاریخ برجا گذاشته‌اند.

پدیده‌های طبیعی در طول زمان زندگی افراد مختلف را روی کره زمین تغییر داده‌اند. سیل و سیلاب از متداول‌ترین پدیده‌های طبیعی در نقاط مختلف جهان هستند که در طول سالیان دراز جان انسان‌های زیادی را گرفته‌اند و آثار مخرب غیر قابل جبرانی به جا گذاشته‌اند. بخشی از دلایل وقوع سیل کاملا طبیعی هستند و بخشی دیگر به‌دلیل تغییر اکوسیستم زمین، بر اثر دخالت نادرست انسان در طبیعت ایجاد می‌شوند.

زمین‌شناسان و کارشناسان حوزه‌های مختلف علوم محیط زیست، در طول سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در جهت مهار و کنترل پدیده مخرب سیل کرده‌اند که تا حدودی موفق بوده است؛ اما سیل چیست و چگونه باعث خرابی می‌شود؟ برای یافتن پاسخ این پرسش در ادامه با ما همراه شوید. ما در این مقاله به معرفی پدیده طبیعی سیل و آثار مخرب آن در سال‌های گذشته در ایران و نقاط مختلف جهان می‌پردازیم. گرچه در مواردی سخن از آثار سودمند سیلاب‌ها نیز گفته می‌شود، میزان خسارت‌های جانی و مالی این پدیده طبیعی بیشتر از آثار سودبخش آن است.

آنچه می‌خواهید درباره سیل و آثار مخرب آن بدانید:

سیل چیست؟

تصویر وقوع سیل در ساحل دریا

منبع عکس: خبر آنلاین، عکاس نامشخص

سیل و سیلاب پدیده‌هایی طبیعی هستند که با افزایش سطح آب رودخانه‌ها در زمان بارندگی‌های شدید رخ می‌دهند. رگبارهای شدید و ناگهانی یا بارش‌‌های آرام و طولانی سبب افزایش سطح آب رودخانه‌ها می‌شوند و آب‌های اضافه به بستر خشکی رودها سرریز می‌کنند. طغیان رودخانه‌ها و افزایش احتمال وقوع سیل تابع شدت بارندگی در هر منطقه، نفوذپزیری خاک آن و نقشه توپوگرافی ناحیه مورد نظر است.

در مناطقی که پوشش گیاهی انبوه دارند، امکان وقوع سیل پایین‌تر است؛ اما تخریب جنگل‌ها و مناطق پردرخت باعث انباشت آب باران پس از بارندگی‌ها می‌شوند و احتمال وقوع سیل را بالا می‌برند. با بررسی تعداد و مطالعه بر میزان شدت و خرابی سیل‌ها در یک منطقه در طول دوره‌های چند ۱۰ ساله و با رعایت موارد ایمنی مختلف می‌توان تا حدودی از ویرانگری سیل‌ها جلوگیری کرد؛ اما راهی برای کنترل کامل این پدیده وجود ندارد.

سیلاب رودخانه ای گل آلود

منبع عکس نامشخص

جغرافی‌دانان و کارشناسان بلایای طبیعی سیل‌ها را بر اساس شدت ویرانگری آن‌ها دسته‌بندی می‌کنند. به‌طور مثال، مخرب‌ترین سیل ۱۰۰ سال گذشته در مناطق سیل‌خیز را سیل‌ ۱۰۰ ساله می‌نامند؛ یعنی هر ۱۰۰ سال یک بار احتمال وقوع چنین سیلی پیش‌بینی می‌شود. به این ترتیب سیل‌ها را با نام‌هایی مانند سیل ۱۰۰ ساله، ۱۰ ساله و ۵۰ ساله می‌شناسند.

در طول سال‌های اخیر و با گرم شدن زمین سیل‌های ناگهانی بیشتر اتفاق افتاده‌اند و حجم خرابی آن‌ها غیر قابل پیش‌بینی بوده است. این سیل‌ها به‌صورت حجم عظیمی از آب گل آلود اتفاق می‌افتند و در مسیر خود همه چیز را جابه‌جا می‌کنند. بیشترین آمار مرگ و میر انسان در حوادث سیلابی جهان نیز در سیل‌های ناگهانی گزارش شده‌اند. مناطق پست و بیابانی نسبت به مناطق جنگلی و ساحلی بیشتر در معرض خطر این دست سیل‌ها قرار دارند.

سیلاب ویرانگر داخل شهر

منبع عکس: سایت فرارو، عکاس نامشخص

به‌جز سیل‌های ناگهانی، موارد دیگری از انواع سیلاب‌ها در مناطق مختلف جهان اتفاق می‌افتند که از میان آن‌ها می‌توان به سیل‌های رودخانه‌ای، ساحلی، آهسته، شهری و سیل‌هایی که در اثر شکسته شدن سدها یا نوسان آب دریاچه‌ها به وجود می‌آیند اشاره کرد. شایع‌ترین سیل بین موارد مطرح شده سیل‌های رودخانه‌ای است که در مناطق نزدیک رودها به‌وفور رخ می‌دهد. افرادی که در مناطق ساحلی و نزیک به دریاها زندگی می‌کنند نیز باید موارد ایمنی برای مقابله با سیل‌های ساحلی را رعایت کنند. در سیل‌های آهسته برخلاف سیل‌های ناگهانی، مردم منطقه زمان بیشتری برای فرار و پناه گرفتن در نقاط امن دارند؛ اما مشکلات ناشی از خرابی خانه‌ها و قحطی مواد غذایی پس از آن، گریبان مردم را می‌گیرد.

سیل چگونه به وجود می‌آید؟

از زمان‌های بسیار دور انسان‌ها نقاط نزدیک به رودخانه‌ها را برای سکونت انتخاب می‌کردند. زمین‌های مناسب کشاورزی در نزدیکی رودهای پر خروش از مهم‌ترین عوامل این انتخاب بودند. با گسترش شهرسازی و مسطح شدن زمین‌های اطراف رودخانه‌ها، نفوذ آب رودها در دشت‌های سیلابی بیشتر شد و عواملی مانند گرم شدن زمین و کم شدن ظرفیت خاک مناطق در جذب آب باران، سبب وجود سیل‌های شدید شد.

خانه های گرفتار در میان سیلاب ها

منبع عکس: خبرگزاری تابناک، عکاس نامشخص

بخشی از علل پیدایش سیل به تغییرات اقلیمی در نقاط مختلف کره زمین بازمی‌گردد و بخشی دیگر نیز به‌دلیل دخالت نادرست انسان در طبیعت اطراف محل زندگی خود است. به‌طور کلی، نقش انسان‌ها را به‌عنوان بر‌هم‌زننده نظام و چرخه طبیعت، می‌توان مهم‌ترین دلیل پیدایش سیل‌های مخرب دانست. از بین بردن درختان و گیاهان در مناطق مختلف به مقصود ساخت‌وساز توسط انسان، توانایی خاک این مناطق را در جذب آب باران کاهش می‌دهد.

با طغیان آب رودخانه‌ها سیلاب‌ها انباشته می‌شوند و خرابی به بار می‌آورند. با پیشامد هر بار سیل در یک منطقه، فرسایش خاک شدیدتر می‌شود و احتمال ویرانی در سیل‌های بعدی همان منطقه بیشتر است.

جریان سیل از میان شهر

عکاس و منبع عکس: امید رجبی پور از خبرگزاری تسنیم

شکسته شدن سدها و بندها، سونامی اقیانوس‌ها و جزر و مد شدید آب در ساحل دریاها، از دیگر عوامل مهم در شکل‌گیری سیل‌ها هستند. در بعضی نقاط جهان نیز که به‌دلیل اقلیم خاص آن‌ها، بارش باران به‌صورت شدید و ناگهانی است، سیل‌های مخرب اتفاق می‌افتند. با گرم شدن زمین و روند افزایشی ذوب شدن برف کوه‌ها، تعداد سیل‌های ناگهانی در حواشی رودخانه‌های معروف جهان، افزایش یافته‌اند.

با توجه به موارد مطرح شده می‌توان دلایل وقوع سیل در نقاط مختلف جهان را به‌صورت زیر برشمرد:

  • آب شدن برف کوهستان‌ها با گرم شدن کره زمین
  • بارش‌های سنگین باران
  • عدم نفوذپذیری خاک منطقه در جذب آب
  • سونامی و جزر و مد شدید آب دریاها
  • از بین رفتن بندها و سدها
  • عدم لای‌روبی مناسب رودخانه‌ها
  • تغییر مسیر نامناسب رودخانه‌ها توسط انسان
  • مسدود شدن آبراه‌های طبیعی در گذر زمان

سیل چگونه باعث خرابی می‌شود؟

خرابی پل و جاده بر اثر وقوع سیل

منبع عکس: خبرگزاری ایسنا، عکاس نامشخص

سیل با طغیان از بستر رودخانه در نخستین گام به خانه‌ها و بناهای نزدیک رودخانه‌ها آسیب می‌زند. اگر شدت سیل زیاد باشد سبب تخریب کامل خانه‌ها می‌شود و هرچه بر سر راه آن قرار بگیرد، ویران می‌کند. همچنین سیلاب‌ها پل‌ها را می‌شکنند و بخش‌های زیادی از زمین‌های کشاورزی اطراف را نابود می‌کنند.

سیل‌ها لایه حاصلخیز و قابل کشت زمین‌های کشاورزی را از بین می‌برند. اگر سیل به‌صورت آب گل آلود غلیظ باشد، این لایه از گل سطح زمین کشاورزی را می‌پوشاند و تا مدت‌ها استفاده از آن ممکن نخواهد بود؛ البته گاهی این اتفاق به‌صورت برعکس می‌افتد و بعضی سیل‌ها سبب حاصلخیزی زمین‌های بایر می‌شوند. مثال قابل‌توجه در این مورد طغیان، هر ساله رود نیل است که زمین‌های اطراف را به کشتزارهای عالی برای کشاورزی تبدیل کرده است.

عکاس و منابع عکس‌ها: سجاد ذوالفقاری از خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری‌های فارس، خبر آنلاین و دنیای اقتصاد

متاسفانه سیل‌ها در طول زمان خسارت‌های جانی زیادی نیز در برداشته‌اند و حیوانات و انسان‌های زیادی بر اثر وقوع سیل از میان رفته‌اند. از دیگر آثار و خسارت‌های ناشی از وقوع سیلاب‌ها می‌توان به تخریب جاده‌ها، مراتع، روستاها و افزایش ضایعات زیست محیطی اشاره کرد. در طول سال‌های اخیر به‌دلیل تغییر در اکوسیستم طبیعی زمین تعداد سیل‌های ناگهانی در گوشه و کنار جهان رشد چشمگیری داشته است. سیلاب‌های ناگهانی خرابی‌های به مراتب گسترده‌تر از سیل‌های آهسته دارند و عوارض ناشی از ویرانگری آن‌ها تا سال‌ها باقی می‌مانند.

روش‌های مهار و کاهش شدت سیل

مهار سیل به وسیله سیل بندها

منبع عکس: خبرگزای ایرنا، عکاس نامشخص

با توجه به نقش انسان در بروز یا افزایش احتمال وقوع سیل، مطالعه دقیق و بررسی کارآمد متخصصان در حوزه زمین‌شناسی و جغرافیا می‌تواند راهکارهای عملی مناسب برای مهار و کاهش شدت سیل به‌همراه داشته باشد. با اطلاع از شدت و حجم آب و مدت زمان رخ دادن سیلاب‌ها در مناطق پر ریسک جهان، می‌توان تا حد زیادی این پدیده طبیعی را کنترل کرد و میزان خسارت و تخریب ناشی از سیل را کاهش داد.

حفظ جنگل‌ها، گیاهان و منابع طبیعی تاثیر قابل‌توجهی بر کنترل سیلاب‌ها دارد

یکی از راه‌های کاهش قدرت تخریب سیل، حفاظت و گسترش بافت‌های جنگلی در مناطق سیل خیز است. جلوگیری از قطع درختان قطور و حفظ جنگل‌های انبوه نقش قابل‌توجهی در کنترل شدت سیل دارند. شاخ و برگ درختان سرعت حرکت آب را کم می‌کنند و سبب نفوذ آب بیشتر در خاک می‌شوند. از دیگر راه‌های مهار سیلاب‌ها سیل‌بندها هستند. با ساخت سیل‌بندها در مناطق مناسب برای جهت دادن به حرکت آب، میزان خرابی این پدیده کاهش می‌یابد. نصب مخازن بزرگ در مسیر پیشروی سیل‌ها نیز راهکاری مناسب است و باعث کاهش حجم آب روان می‌شود.

نصب لوله های ضخیم در مسیر سیل برای کاهش شدت جریان آب

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا، عکاس نامشخص

برای جلوگیری از افزایش احتمال وقوع سیل در نواحی نزدیک رودخانه‌ها، باید از ساخت خانه در حریم رودها جلوگیری شود. تالاب‌ها نیز نقش مؤثری در جذب آب باران و جلوگیری از وقوع سیل دارند؛ بنابراین حفظ اکوسیستم این مناطق برای جلوگیری از نابودی تالاب‌ها ضروری است. مناطقی که در گذشته محل عبور رودها بوده‌اند نیز مناسب برای خانه سازی نیستند. حتی اگر این رودها کاملا خشک شده باشند، احتمال شدت گرفتن جریان آب سیل در این مسیرها زیاد است.

کانال سازی و ایجاد آبراهه در مسیر حرکت رودخانه‌ها نیز می‌تواند بر کاهش سرعت جریان و حجم آب در هنگام بروز سیل موثر باشند. در حال حاضر کارشناسان هواشناسی، جغرافیا و زمین‌شناسی با بررسی دقیق توپوگرافی نقاط سیل خیز جهان به دستاوردهای قابل‌توجهی رسیده‌اند.

متخصصان با تعیین جنس پوشش زمین در هر منطقه و شناسایی سنگ، خاک و گیاهان آن میزان نفوذپذیری مناطق سیلابی در جهان را تخمین زده‌اند. بررسی بزرگترین رگبارها در نواحی مختلف جغرافیایی آمار مناسبی از دامنه زمانی وقوع این بارش‌ها ارائه داده‌اند. مطالعه بر ظرفیت‌ بستر رودهای سیلابی نیز امکان تغییر ساختار در پایین دست این رودخانه‌ها و در نتیجه کنترل شدت سیل را ایجاد کرده‌اند.  

کنترل سیل با هدایت مسیر آن

منبع عکس: خبرگزاری تسنیم، عکاس نامشخص

با بررسی موارد مطرح شده از سوی کارشناسان و اندازه‌گیری شیب هر منطقه، در طول سال‌های اخیر اقدام‌های مؤثری در جهت کنترل آثار مخرب سیل صورت گرفته است که بسیار مفید بوده‌اند. در طول سالیان دراز انسان‌ها دریافته‌اند که مقابله با بلایا و پدیده‌های طبیعی امکان‌پذیر نیست. آگاهی از نقش مخرب انسان در شکل‌گیری بلایای طبیعی، می‌تواند سبب قطع این زنجیره ارتباطی شود.

در زمان وقوع سیل چه کار کنیم؟

زمان شروع سیلاب

عکاس و منبع عکس: رضا قادری از خبرگزاری ایرنا

اگر در مناطق سیل‌خیز زندگی می‌کنید، برای جلوگیری از افزایش خسارت‌های ناشی از وقوع سیل باید نکات ایمنی را رعایت کنید. از ساختن خانه‌ در حریم رودخانه به‌خصوص در روستاها اجتناب کنید. همیشه در یک بسته‌بندی مناسب و در دسترس، قوطی‌های کنسرو غذا، آب سالم، جعبه کمک‌های اولیه، دارو و چراغ قوه نگهداری کنید تا در صورت وقوع سیل این بسته را همراه داشته باشید. مدارک شناسایی و اسناد معتبر خود را نیز در کیف‌ها و بسته‌بندی های ضد آب بگذارید.

در زمان وقوع سیل جریان گاز، برق و آب را قطع کنید و با خارج شدن از خانه به نقاط مرتفع بروید

چنانچه در نزدیکی منطقه سکونت شما سابقه وقوع سیل وجود دارد، ساختمان منزل خود را مقاوم سازی کنید و در جاهای مناسب سیل‌بند بسازید. از قرار دادن آبگرمکن‌ها در فاصله کم از زمین نیز جلوگیری و برای خروجی فاضلاب دریچه‌های کنترل تعبیه کنید.

با وجود تلاش کارشناسان زمین‌شناسی برای مهار و کنترل سیل‌ها، وقوع این پدیده طبیعی خارج از اختیار انسان است و ساکنان مناطق پرریسک باید آمادگی لازم برای رویارویی با پیشامد سیل را داشته باشند، پس بارش‌های ناگهانی را جدی بگیرید. حتی اگر بارش‌ها با شدت کم باشند، استمرار آن می‌تواند سبب بروز سیل ناگهانی شود. نخستین نکته بسیار مهم در زمان وقوع سیل، دور شدن از بستر رودخانه‌ها است. نزدیکی به نقاط کم‌عمق رودها نیز در زمان بارندگی‌های مداوم می‌تواند خطرآفرین باشد.

ماشین گیر کرده در سیل

منبع عکس: خبرگزاری تسنیم، عکاس نامشخص

اگر خانه شما در نقاط کم ارتفاع قرار دارد به سرعت جریان آب، برق و گاز را قطع کنید. سپس از خانه خارج شوید و به مناطق مرتفع‌ بروید. در زمان وقوع سیل به تیرهای چراغ  و کابل‌های برق نزدیک نشوید. در این زمان برای تردد از پل‌ها نیز استفاده نکنید و تا جای ممکن از رانندگی با خودرو پرهیز کنید. جریان آب می‌تواند اتومبیل شما را متوقف و شما را در آن گرفتار کند.

پس از وقوع سیل از تجمع در مناطق سیل زده پرهیز کنید، زیرا احتمال نشست و ریزش ساختمان و خیابان‌ها وجود دارد. پیش از ورود به خانه خود نیز از سالم بودن بنا اطمینان حاصل کنید. برای وصل کردن جریان برق و گاز عجله نکنید و لوازم برقی را به‌خوبی خشک کنید. مناطق سیل زده در معرض انواع آلودگی‌های میکروبی قرار دارند، پس بهداشت فردی و محیطی را رعایت کنید و برای جلوگیری از گزش خزندگان و حشرات، لباس‌های پوشیده بپوشید. پس از وقوع سیل با نیروهای امداد و هلال احمر همکاری کنید و آب و غذای غیر بسته‌بندی را نخورید.

مهیب ترین سیل های ایران

خرابی های سیل در استان گلستان

خرابی‌های سیل در استان گلستان، منبع عکس نامشخص

در طول ۱۰۰ سال اخیر ویران کننده‌ترین سیل‌ها در کشورهای آسیایی و نقاط توسعه نیافته در جهان اتفاق افتاده‌اند. وجه مشترک مناطق سیل زده در جهان تخریب گسترده جنگل‌ها، گیاهان و در نتیجه تغییر در اکوسیستم این مناطق است. کشور ما نیز به‌دلیل سیاست‌های ناکارآمد در حوزه محیط زیست، در سال‌های اخیر دچار نتایج زیان باری از پدیده طبیعی سیل شده است.

تخریب جنگل‌ها، چرای بی‌رویه دام‌ها، ساخت سدهای غیر استاندارد و مسدود کردن رودخانه‌ها، از مهم‌ترین دلایل وقوع سیل‌های ناگهانی و ویرانگر در ایران هستند. بیش از ۷۰ درصد از سیل‌های ویرانگر بین سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۸۰ شمسی، در طول سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ اتفاق افتاده‌اند. آمار افزایش سیل‌های ناگهانی ویرانگر، با توجه به نوسان کم آب و هوایی در این مدت نسبت به قبل، نشان‌دهنده سیاست‌های ناکارآمد در این زمینه است.

با وجود سابقه خشک‌سالی در ایران در طول سال‌های دراز هر ساله بر احتمال وقوع سیل در کشور ما افزوده می‌شود. بین سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۸۳ بیش از ۱۱,۵۰۰ نفر از مردم کشور ما جان خود را در اثر پدیده سیل از دست داده‌اند، با این وجود آمار دقیقی از میزان تلفات انسانی در طول ۷۰ سال اخیر وجود ندارد. سیل سال ۱۳۸۸ شمسی در قم، نمونه‌ای کوچک از دخالت نادرست انسان درطبیعت ایران به شمار می‌رود. شهرداری قم با تبدیل بستر خشکیده رودخانه قمرود به پارکینگ، سبب جاری شدن سیل در این منطقه و آسیب‌های فراوان شد.

عکاسان و منابع عکس‌ها: محمد نسایی از خبرگزاری تسنیم، محمد مهیمنی از خبرگزاری مهر و خبرگزاری ایرنا

در ادامه به مرور چند تا از ویرانگرترین سیل‌های ۴۰ سال اخیر در ایران می‌پردازیم. چهارم مرداد ماه سال ۱۳۶۶ یکی از شدیدترین سیلاب‌ها در تهران و در میدان تجریش اتفاق افتاد. با شروع بارش‌های شدید و شکستن شدن سد رودخانه گلابدره حجم عظیمی از آب، میدان تجریش، خیابان شریعتی، دربند، درکه و مناطق اطراف آن‌ها را در بر گرفت.

استان گلستان از دیگر مناطق سیل خیز کشور ما به شمار می‌رود که در سال‌های ۱۳۸۰، ۱۳۸۱، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۴، وقوع سیلاب‌های ناگهانی را تجربه کرد. در این مدت بیش از ۶۰۰ هم‌وطن ما جان خود را در استان گلستان از دست دادند. سیل استان گلستان در سال ۱۳۸۰ از مرگبارترین سیلاب‌های ایران بوده است. در سال ۱۳۹۵ نیز در استان سیستان و بلوچستان به‌دلیل شدت بارش‌ باران، رودخانه‌ها طغیان کردند و خسارت‌های قابل‌توجهی به این استان وارد شد. در این حادثه یک تن جان خود را از دست داد.

کودکان سیل زده در مناطق شمالی ایران

عکاس و منبع عکس: غلامرضا احمدی از خبرگزاری تسنیم

در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ سیلی بزرگ در شمال غربی ایران اتفاق افتاد که بر اثر آن ۴۸ نفر از ساکنان این مناطق از بین رفتند. بیشترین خسارت‌های مالی و جانی در این سیل در شهرهای آذرشهر و عجب شیر گزارش شد. چهار ماه پس از این حادثه نیز سیلی عظیم در استان‌های گلستان، گیلان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و سمنان، جان ۱۴ نفر را گرفت.

مهر ماه سال ۱۳۹۷ بار دیگر در استان‌های خراسان شمالی، مازندران، گلستان و گیلان سیلی بزرگ جاری شد که تا سه روز ادامه داشت و دست‌کم ۹ نفر جان خود را از دست دادند. پس از آن در روزهای نوروز سال ۱۳۹۸ سیل‌های عظیم شهرهای کشور ما را در بر گرفتند. در این زمان ۳۹ نفر از ساکنان شهرهای گنبد کاووس، بندر ترکمن، آق قلا، شیراز، بخش‌های مختلف استان لرستان و شهرهای شرق مازندران از بین رفتند. میزان خرابی سیل در این سال بی سابقه بود و بخش‌های زیادی از این مناطق ویران شدند.

بزرگ ترین سیل های جهان

سونامی بزرگ و ایجاد سیل ویرانگر

منبع عکس: روزنامه عصر ایران، عکاس نامشخص

در بسیاری از کشورهای جهان نیز پدیده سیل در طول سال جان هزاران انسان را به خطر می‌اندازد. سیل سال ۲۰۱۸ میلادی در ایالت «مریلند» آمریکا دو کشته بر جا گذاشت و سبب ویرانی بخش‌های زیادی از این شهر شد. در ایالت «اوتاراکند» هندوستان نیز در سال ۲۰۱۳ میلادی بر اثر سیلی عظیم در حوالی کوه هیمالیا، ۵۷۰۰ تن جان خود را از دست دادند.

کشور چین با رودخانه‌های پر خروش و پرآب از سیل‌خیزترین مناطق جهان به شمار می‌رود و در طول سالیان گذشته میلیون‌ها نفر جان خود را در مرگبارترین سیل‌های این کشور از دست داده‌اند

سونامی مرگ‌بار کشور ژاپن در سال ۲۰۱۱ میلادی در پی وقوع زلزله‌ اتفاق افتاد. در این حادثه شهر «می نامی سانریکو» به کل نابود شد و بیش از ۲۵ هزار نفر از ایالت‌های مختلف این کشور کشته، مفقود یا مجروح شدند. در سال ۱۹۹۹ میلادی سیل مهیبی در کشور ونزوئلا جان بیش از ۳۰ هزار نفر را گرفت. پس از این سیل دو شهر این کشور کاملا نابود شدند و شهر «وارگاس» ۱۰ درصد از جمعیت ساکنان خود را از دست داد.

کشور چین با وسعت بالا و رودخانه‌های خروشان یکی دیگر از نقاط سیل خیز در جهان است. در طول سالیان گذشته میلیون‌ها نفر در این کشور بر اثر سیل‌های ویرانگر از میان رفته‌اند. در سال ۱۸۸۷ میلادی بر اثر وقوع سیل در حوالی رودخانه زرد چین، ۹۰۰ هزار نفر کشته شدند. پس از آن نیز این رودخانه بارها طغیان کرد و جان بسیاری از ساکنان شهرهای اطراف خود را گرفت. سیل رودخانه «یانگزی» در این کشور نیز در سال ۱۹۳۱ میلادی بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر کشته بر جا گذاشت. دیگر رودخانه چین با سیلاب‌های کشنده «یانگ تسه» نام دارد. در سال ۱۹۳۰ میلادی سیلاب عظیم این رودخانه جان بیش از ۱۴۵ هزار نفر را گرفت و میلیون‌ها تن را آواره کرد. بسیاری از کشته شدگان به‌دلیل شیوع قحطی و بیماری‌های کشنده پس از سیلاب جان خود را از دست دادند.

سیل بزرگ «بنچیائو» در سال ۱۹۷۵ میلادی اتفاق افتاد. در طول این حادثه بیش از ۶۰ سد پس از نابودی سد بنچیائو شکسته و در اثر آن بخش‌های زیادی از شهرهای اطراف ویران شدند. در جریان این حادثه و شیوع قحطی و بیماری پس از آن، نزدیک به ۲۳۰ هزار نفر از بین رفتند. کشورهای ویتنام، پرو، بنگلادش و گواتمالا دیگر نقاط جهان هستند که در طول دو قرن اخیر هزاران نفر از ساکنان خود را بر اثر پدیده سیل از دست داده‌اند.

منابع عکس‌ها: سایت nilz.ir و خبرگزاری ایرنا، عکاس‌ها نامشخص

در این مقاله به معرفی پدیده طبیعی سیل و آثار مخرب آن پرداختیم و مهیب‌ترین سیل‌های تاریخ ایران و جهان را بررسی کردیم. در ادامه می‌توانید تجربه‌ها و نظرات خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.

پرسش‌های متداول

سیل چیست؟

سیل و سیلاب پدیده‌هایی طبیعی هستند که با افزایش سطح آب رودخانه‌ها در زمان بارندگی‌های شدید رخ می‌دهند.

علت وقوع سیل در تابستان چیست؟

وقوع باران‌های تند و موسمی طبیعی که به‌دلیل خشکسالی و کاهش پوشش گیاهی در ایران، این باران‌ها شکل سیلاب به خود می‌گیرد.

آخرین سیل تابستانی ایران چه سالی رخ داد؟

مرداد سال ۶۶

در زمان وقوع سیل چه باید کرد؟

در زمان وقوع سیل جریان گاز، برق و آب را قطع کنید و با خارج شدن از خانه به نقاط مرتفع بروید

عکس‌ کاور از وب‌سايت خبرگزاری ایرنا

مطالب مرتبط:

دیدگاه