آرامگاه کوروش کجاست؟
آرامگاه کوروش کبیر، یکی از جاذبه‌های گردشگری در استان فارس و شهرستان شیراز است که در روزهای مختلف سال به‌ویژه ایام نوروز، در بین گردشگران متداول و پرطرفدار است.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۸/۰۸/۲۲ منتشر شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۷ به‌روزرسانی شده است.
کوروش کبیر، اولین پادشاه و موسس حکومت هخامنشیان، یکی از مشهورترین و البته محبوب‌ترین پادشاهان ایران‌زمین است که در زمان سلطنت خود، به پادشاهی عدالت‌محور با حکومتی مردم‌دوست شهرت داشته است. وی از سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر مناطق بسیاری از آسیا حکومت کرد.
کوروش کبیر طبق متنی که در استوانه خود که به منشور کوروش نیز شهرت دارد، نخستین موازین حقوق بشر را آشکار کرد. این پادشاه ایران کهن، در خانواده‌ای پرورش یافته است که همیشه شاه بوده‌اند. در روایات و برخی از اسناد تاریخی، به نظر می‌رسد که مرگ کوروش پس از حدود ۳۰ سال سلطنت و با کشته شدن در جنگ با قبیله‌ای به نام ماساژت‌ها، یک ایل ایرانی‌تبار و نیمه‌بیابان‌گرد و تیره‌ای از سکاهای آن‌طرف رودخانه سیردریا، به‌وقوع پیوسته است. کوروش در این جنگ زخم شدیدی برداشت و پس از سه روز تحمل درد، درگذشت. پیکر کوروش به پاسارگاد منتقل شده و در این مکان که در دشتی به ارتفاعی حدود دو هزار متر از سطح دریا و محصور در میان کوهستان واقع شده است، به خاک سپرده می‌شود.
این در حالی است که «گزنفون»، مرگ کوروش را نه به‌دلیل زخمی شدن در جنگ بلکه به‌صورت طبیعی و در پاسارگاد عنوان کرده است و دلیل وی نیز سن بالای کوروش است. با توجه به سنگ‌نوشته‌ها، نقوش برجسته، آثار برجای‌مانده از پادشاهان هخامنشی و نقش خود کوروش در پاسارگاد و لوح‌های استوانه‌ای شکل کوروش که در بابل به‌دست آمده است، چنین به‌نظر می‌رسد که این پادشاه مقتدر و دیگر پادشاهان هخامنشی، اقدامات ارزنده و قابل‌توجهی را همچون فتح بابل، آزادی قوم یهود، فرستادن یهودیان به سرزمین مقدس و خانه‌هایشان و صدها اقدام دیگر انجام داده‌اند.
معرفی
پاسارگاد، دشتی است کهن که پیشینه آن به دوران پارینه سنگی بازمی‌گردد. در این مکان عمارات و بناهای باشکوه متعددی ساخته شده است و از آن به‌عنوان مجموعه سلطنتی پاسارگارد که یادگاری از دوران شکوهمند هخامنشی است، یاد می‌شود. همچنین پاسارگاد نام نخستین پایتخت پادشاهان هخامنشی است که امروزه روی دشتی وسیع و در مرکز استان فارس، قرار دارد؛ اما در کنار تمامی کاخ‌ها و عمارات تاریخی پاسارگاد، «مقبره کوروش»، بنایی است ارزشمند که همانند نگینی در میان دیگر میراث باقی‌مانده از دوران حکومت هخامنشیان، می‌درخشد. بنای آرامگاه کوروش بزرگ در بخش جنوبی مجموعه سلطنتی پاسارگاد قرار دارد و به گونه‌ای ساخته شده است که از هر جهت در دشت پاسارگاد، قابل‌مشاهده بوده است. بنایی بسیار ساده و در عین حال زیبا که سازندگان آن را با احتساب پلکان‌ها ارتفاعی بالغ بر ۱۱ متر و مساحتی نزدیک به ۱۶۰ متر مربع بنا کرده‌اند.
در واقع، ساختمان آرامگاه، متشکل از سکوهایی است که بنای اصلی روی آن ساخته شده است و طبق نظرات متعددی که کارشناسان عنوان داشته‌اند، سبک معماری این بنای ارزشمند برگرفته از معماری یونانی آسیای صغیر، میان‌رودی، مصری، عیلامی و ایرانی اصیل است. در واقع می‌توان ساختار کلی آرامگاه کوروش را متشکل از دو بخش در نظر گرفت. پایه مقبره که بخش اول بنا است، سکویی است ساخته شده از ۶ پله و بخش دوم مقبره نیز، اتاق کوچکی است که سقفی شیب‌دار روی آن قرار گرفته است و سازندگان آن را بالای بخش اول تعبیه کرده‌اند. جالب است بدانید که تمامی قسمت‌های بیرونی آرامگاه در هفت طبقه و روی یکدیگر ساخته شده است و احتمالا طراح بنا، این نوع طراحی را به‌دلیل قداست عدد هفت، در نظر گرفته و اجرا کرده است. سنگ بنای آرامگاه نیز سنگ‌های آهکی سفیدرنگ و متمایل به زرد است که احتمال می‌رود از معدن سیوند که در فاصله ۳۰ کیلومتری از پاسارگاد قرار دارد، استخراج شده است.
اتاقک آرامگاه دارای ارتفاعی بیش از دو متر، دارای دیوارهایی به ضخامت ۱٫۵ متری، سنگ‌های تراشیده شده در چهار ردیف که به زیبایی و دقت بسیار روی یکدیگر قرار گرفته شده است، دو قطعه سنگ بسیار سنگین در کف آرامگاه و پوشش سقف آن نیز سنگی، است. نکته قابل‌توجه در مورد معماری آرامگاه کوروش، عدم استفاده از هرگونه ملاط در ساخت بنا است. این ویژگی در معماری تخت جمشید وجود دارد. عمارتی که تا به امروز و با گذشت بیش از دو هزار سال همچنان مقاوم ایستاده است. البته کارشناسان معتقدند که استفاده از بست‌های فلزی دم چلچله‌ای که احتمالا جنس آن‌ها از آهن و سرب است، در اتصال سنگ‌ها به یکدیگر از مهم‌ترین دلایل استحکام قابل‌توجه بنای آرامگاه کوروش است.
موقعیت جغرافیایی
شهر باستانی پاسارگاد، که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، در فاصله‌ی ۱۳۰ کیلومتری از بخش شمالی شهرستان شیراز در استان فارس قرار دارد. با توجه به متون تاریخی به‌نظر می‌رسد که این شهر باستانی در دشت مرغاب، منطقه‌ای که حدود ۲۵۰۰ سال پیش باغی وسیع و سرسبز بوده است، ساخته شده است. اهمیت این مکان به‌گونه‌ای بوده است که طبق روایات، پادشاهان هخامنشی مراسم تاج‌گذاری خود را در این مکان برگزار می‌کردند. (مشاهده روی نقشه)
مسیر دسترسی
همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد، آرامگاه کوروش در منطقه باستانی پاسارگاد، شهرستان پاسارگاد، استان فارس و در ضلع جنوبی مجموعه ارزشمند پاسارگاد قرار دارد. برای رفتن به این مکان تاریخی و مشاهده‌ی این اثر ارزشمند ایرانی، امکان استفاده از خودروی شخصی در مسیر جاده‌ای و نیز استفاده از حمل و نقل ریلی برای علاقه‌مندان وجود دارد؛ اما آنچه مسلم است، باید برای حضور در این مکان به شهرستان شیراز مراجعت کرد. همچنین شهرستان مرودشت نیز می‌تواند گزینه انتخابی دیگری برای رفتن به پاسارگاد باشد.
استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، یکی از انتخاب‌هایی است که مسافران در مسیر رسیدن به پاسارگاد و آرامگاه کوروش، برمی‌‌گزینند. در این صورت باید از وسایل حمل و نقل شیراز به پاسارگاد استفاده کنند. اتوبوس و تاکسی‌های بین شهری از جمله وسایلی است که مسافران می‌توانند آن‌ها را در پایانه‌های مسافربری (ترمینال) و در پایانه‌ی شهید کاراندیش و علی‌بن حمزه شهرستان شیراز بیابند. این وسایل نقلیه مسافران را به پلیس راه و پایانه‌ی تاکسی سعادت‌شهر می‌رسانند. سپس مسافران می‌توانند با استفاده از تاکسی‌های سعادت‌شهر به‌سمت پاسارگاد حرکت کرده و خود را به مقصد برسانند.
درصورتیکه گردشگران قصد دارند با خودروی شخصی به این منطقه سفر کنند، ملزم به طی کردن مسافتی حدود ۱۳۰ کیلومتر خواهند بود. ایشان بهتر است ابتدا به مرودشت سفر کرده و پس از عبور از این شهرستان، مسیر شهر پاسارگاد را در پیش گرفته تا به دشت مرغاب و تنگه بلاغی برسند. هنگام حضور در دشت مرغاب، باید از آن بالا رفته و ضمن تماشای مناظر زیبا و چشم‌نواز پیرامون این منطقه باستانی کشور، به‌خوبی می‌توانند مقبره باشکوه یکی از معروف‌ترین پادشاهان ایرانی را مشاهده کنند.
همچنین مسافران می‌توانند در شیراز حضور یابند و پس از ورود به جاده‌ی شیراز-اصفهان از سعادت‌شهر گذشته و پس از ۲۰ کیلومتر از طریق جاده فرعی به‌سمت «روستای مادر سلیمان» حرکت کنند. سپس با طی مسافتی حدود چهار کیلومتر به پاسارگاد خواهند رسید. این مسیر حدود ۱۳۰ کیلومتر به طول خواهد انجامید.
مقاله مرتبط
گزینه سومی نیز برای رسیدن به آرامگاه کوروش در مقابل گردشگران وجود دارد و آن، استفاده از حمل و نقل ریلی است. در این صورت برای رفتن به پاسارگاد، لازم است که با سوار شدن به قطار اصفهان-شیراز به پنج کیلومتری سعادت‌شهر بروند. سپس با کمک تاکسی‌هایی که در ایستگاه قرار دارد، خود را به پاسارگاد برسانند.
گردشگرانی که از تهران به پاسارگاد سفر می‌کنند، ملزم به طی مسافتی بیش از ۸۰۰ کیلومتر و بیش از هشت ساعت هستند که استفاده از بزرگراه خلیج فارس، یکی از این گزینه‌های انتخابی است. اگر شما نیزناکنون از پاسارگاد و آرامگاه کوروش بازدید کرده‌اید، تجربیات خود را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
عکس کاور: الهام اسدی
دیدگاه