کاوش باستانشناسان در قدیمیترین سکونتگاه ایران
یافتههای تاکنون باستانشناسان تایید کرده است «غار قلعه کرد آوج» در قزوین، قدیمیترین سکونتگاه بشر در ایران بوده است. اکنون باستانشناسان به این غار بازگشتهاند تا چهارمین فصل کاوش را آغاز کنند؛ در جایی که قبلا دندان شیری یک کودک انسان نئاندرتال به قدمت ۱۷۵ هزار سال کشف شده بود و احتمال داده شده سن حضور اجداد انسان در آن از ۴۵۵ هزار سال فراتر برود.
چهارمین فصل کاوش در غار قلعه کرد آوج را گروهی از باستانشناسان ایران و فرانسه به سرپرستی مشترک «حامد وحدتینسب» از دانشگاه تربیتمدرس تهران و «ژیل بریون» از موزه انسانشناسی پاریس انجام میدهند.
حامد وحدتینسب، سرپرست کاوشهای باستانشناسی غار قلعهکرد، با استناد به اطلاعاتی که تاکنون از مطالعه مواد فرهنگی، رسوب­شناسی، بقایای جانوری و سالیابی مطلق غار قلعهکرد بهدست آمده است، گفت:
این غار محل زیست انواع گروه­های انسانی شامل انسان هوشمند، انسان نئاندرتال، انسان هایدلبرگ و انسان راستقامت در گستره زمانی حدودا نیممیلیون سال پیش تا هزاره­های متأخر بوده است.
مهمترین دستاوردهای فصلهای پیشین کاوش غار قلعهکرد به گفته این باستانشناس، کشف دندان کودک انسان نئاندرتال با قدمت مقدماتی ۱۵۵ هزار سال پیش بود که پس از کالیبره شدن سنش­ها در آزمایشگاه موزۀ انسان­شناسی پاریس به ۱۷۵ هزار سال تغییر کرد.
دندان این کودک نئاندرتال در حال حاضر در موزۀ شهر قزوین برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.
سرپرست کاوشهای باستانشناسی غار قلعهکرد همچنین گفت:
نتایج آخرین آزمایش­های سالیابی روی مواد فرهنگی غار قلعه­کرد با استفاده از دو روش تشدید چرخش الکترون (ESR) و اورانیوم/توریم حاکی از سن ۴۵۵ هزار سال برای نهشتههای فرهنگی بهدستآمده از کاوشهای فصلهای پیشین این محوطه است.
این باستانشناس تاکید دارد که نهشته­های باستانی قرارگرفته در زیر لایه­های سالیابیشده دارای ضخامت قابلتوجهی بوده و همین امر حاکی از این است که سن حضور اجداد انسان در این محوطه از عدد ۴۵۵ هزار نیز فراتر خواهد رفت.
وحدتینسب همچنین گفت:
رهیافت فصل چهارم کاوش باستانشناسی در قلعه کرد آوج، نمونه­برداری برای سالیابی از لایه­های زیرین، مطالعه سنتهای ساخت دستافزارهای سنگی و بازسازی معیشت و دیرین اقلیم محوطه و منطقه است که با تامین اعتبار از سوی ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین در حال اجراست.
غار قلعهکرد از مهمترین محوطه­ های پارینه­سنگی در ایران و خاورمیانه است که در دورههای گذشته توسط گروههای باستانشناسی استان قزوین مورد شناسایی و مطالعۀ مقدماتی قرارگرفته بود. نخستین و دومین فصول کاوش این محوطه در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و فصل سوم با وقفه­ای دو ساله در سال ۱۴۰۱ توسط هیئت مشترک ایران و فرانسه انجام شد.