آسفالت ورودی محوطه تاریخی هگمتانه!

چهارماه پیش نخستین هشدارها نسبت به آینده‌ی «طرح پیاده‌راه کردن شش رینگِ تاریخی همدان با مرکزیت میدان امام (ره)» مطرح شد چون در ازای انجام این پروژه، مسئولان طرح فراموش کردند راهی برای عبور و مرور وسایل نقلیه کسبه‌ی بازار آهنگرها که چیزی کمتر از ۵۰ مغازه را شامل می‌شد، باز کنند.

در نتیجه با اعتراض کسبه به استانداری، شورای تامین استان همدان وارد موضوع شد و درخواستِ دادن مسیری از عرصه‌ی ۴۰ هکتاری هگمتانه را برای عبور ماشین‌های کسبه‌ی این بازار قدیمی داد.

هر چند از همان ابتدای بحث، میراث فرهنگی برای جلوگیری از دائمی شدن این مسیر، نخست پیشنهاد داد تا خودروهای کسبه به‌صورت موقت از گیت ورودی محوطه‌ی تاریخی هگمتانه عبور کنند، تا زمانی که معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، محوطه را بررسی کرده و در نهایت نظر نهائی اعلام شود. اما به نظر می‌رسد این کار به مذاق کسبه بازار آهنگرها و شغل‌های کاذب در این محوطه خوش آمده و با چند اعتراض شورای تامین استان نه‌تنها به فکر آسفالت بخشی از محوطه‌ی تاریخی هگمتانه برای عبور ماشین‌های این کسبه افتاده، بلکه سریع دست به کار شده و مراحل نهایی آسفالت کردن هگمتانه را پشت سر گذاشته است!

اقدامی که هر چند بر اساس دستور شورای تامین استان باید در نواری باریک به عرض شش متر انجام می‌شد، به تشخیص کارگران در ده متر اجرا شد و این بخش از محوطه هگمتانه که هنوز هیچ مطالعه و کاوش باستان‌شناسی روی آن انجام نشده است را آسفالت می‌کنند.

«علی مالمیر» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان گفت:

این اقدام بر اساس مصوبه شورای تامین و در راستای اجرای آن، انجام می‌شود.

او توضیح داد که پیش از این و با بررسی معاون میراث فرهنگی کشور، یک راه بینابینی که بحث نقل‌وانتقال داشته باشد را در کمیته تخصصی پایگاه‌ها مصوب کردیم؛ اما متاسفانه بخشی از طرح که اجرا شد، بر اساس مصوبه شورای تامین استان و در مسیر دیگری که از داخل سایت محصور رد می‌شود، در حال انجام است.

وی با تاکید بر اینکه میراث فرهنگی استان همدان نمی‌تواند در قبال این مصوبه کاری انجام دهد، تاکید می‌کند: شورای تامین استان همدان برخلاف نظر میراث فرهنگی این مصوبه را صادر کرده است.

مالمیر مسیر آسفالت این محوطه را این‌طور توصیف کرد:

کوچه‌ای در کنار محوطه هگمتانه قرار دارد که به‌سمت بازار آهن فروش‌ها می‌رود، ادامه آن کوچه از داخل عرصه هگمتانه به داخل پارکینگ منتهی می‌شود تا نهایتا به میدان هفت تیر که میدان ورودی هگمتانه است، برسد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان تاکید کرد:

در شرایط کنونی احتمالا تا امروز این بخش از محوطه تا میدان هفت تیر را آسفالت می‌کنند.

«حسین زندی»، فعال میراث فرهنگی استان همدان نیز بعد از دیدن این محوطه‌ی تاریخی و اقداماتی که در این محوطه در حال انجام است گفت:

محوطه را شخم زده‌اند. روز درختکاری است اما کارگران شهرداری درخت‌ها را بریده‌اند، آن هم در مکانی تاریخی که قرار بود ثبت جهانی شود. اکنون بیل‌مکانیکی در محوطه حرکت می‌کند و در حال از بین بردن آثار تاریخی این محوطه است. با این اقدام، بخش مهمی از هگمتانه به پارکینگ تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه مصوبه شورای تامین استان، آسفالت کردن در عرض شش متری بوده است، بیان کرد:

این در حالی است که کارگران شهرداری عرضی حدود ۱۰ متری را آسفالت می‌کنند و از سوی دیگر ماشین‌ها فضای داخلی هگمتانه را با پارکینگ اشتباه گرفته‌اند. این شرایط باعث شده تا یگان حفاظت میراث فرهنگی با کارگران شهرداری درگیر شود.

او با بیان اینکه متاسفانه استانداری نمی‌تواند شهر را اداره کند و مدیران شهری، برای کمتر از ۵۰ کسبه‌ی آهن‌فروش یک اثر تاریخی را نابود می‌کنند، بیان کرد:

این محوطه در فهرست موقت یونسکو به ثبت رسیده است، اما در این شرایط همه شانس‌ها برای ثبت جهانی هگمتانه از بین می‌رود.

زندی با اشاره به گذشت سه ماه از سال ۲۰۱۸ و انتخاب همدان به‌عنوان «پایتخت گردشگری آسیا» بیان کرد:

آقای استاندار از انجام اقدامات مناسب برای جذب گردشگری در این یک سال صحبت می‌کند و تاکید دارد که هیچ جاذبه‌ی گردشگری در این استان ازبین نمی‌رود؛ اما از سوی دیگر به‌راحتی و بدون هیچ اقدامی چنین کارهایی را انجام می‌دهند.

این فعال میراث فرهنگی همدان در ادامه با بیان اینکه در ابتدا قرار بود بخشی از پروژه‌ی پیاده راهی که شهرداری در خیابان اکباتان انجام می‌دهد و به ورودی تپه هگمتانه می‌رسد به میراث فرهنگی واگذار شده و به تپه‌ی هگمتانه ضمیمه شود، اظهار کرد:

باید بر اساس آن طرح، املاک آهن‌فروش‌هایی که در این بخش کاسبی می‌کنند و شغل‌های مزاحم املاکشان توسط شهرداری خریداری و آزادسازی و به تپه ۴۰ هکتاری هگمتانه ضمیمه می‌شد.

او افزود:

از سوی دیگر بر اساس قراری که با شورای تامین برای این مسیر موقت در نظر گرفته بودند -که آن هم عملی نشد- قرار بوده با ایجاد مسیر کوچه آهن‌فروش‌ها با گذشتن از عرض خیابان اکباتان به‌سمت کوچه دباغ خانه پایین وصل شود و مشکل تردد آن‌ها حل شود و در مراحل بعدی آهن فروشان از این نقطه از شهر همدان منتقل شوند، اما نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه بخشی از تپه هگمتانه را آسفالت کرده و یک مسیر جدید درست کرده‌اند تا آهن فروش‌ها و شغل‌های کاذب راحت‌تر آنجا رفت‌و آمد کنند.

زندی با اشاره به آسیبی که به صنعت گردشگری همدان با تکمیل این کار وارد می‌شود، ادامه داد:

با جانمایی شغل‌های کاذب در این نقطه‌ی تاریخی و تبدیل هگمتانه به بارانداز ماشین‌های آهن‌فروش و پارکینگ، نمی‌توانیم انتظار توسعه گردشگری داشته باشیم.

او با تشریح موقعیت کنونی هگمتانه، ادامه داد که از یک‌سو شغل‌های مزاحم و از سوی دیگر در سرگذر شهرداری پارک سوار ایجاد کرده‌ است و آهن‌فروش‌ها و مرغ فروش‌ها نیز در این نقطه قرار گرفته‌اند، این یعنی منظر محوطه‌ی تاریخی هگمتانه از بین می‌رود.

این فعال میراث فرهنگی در این زمینه راهکاری را نیز پیشنهاد داد:

با توجه به وجود زمین‌ها و مغازه‌های زیادی که در اطراف شهر به‌خصوص چهارراه بابک وجود دارد، آن منطقه در اختیار آهن‌فروش‌ها قرار بگیرد و در مقابل مغازه‌هایی که در دل تپه هگمتانه است به میراث فرهنگی واگذار شود تا بتوان این مشکل را به‌درستی برطرف کرد.