ثبت ملی مراسم «میلک دگیر کرده» (شمع روشن کردن) شهر سرایان

«سیداحمد برآبادی» مسئول حوزه پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت:

شمع روشن کردن (شمع دگیر) از جمله آیین‌ها و مراسم بانوان شهرستان سرایان ۱۴ شعبان (روز برات) است که برای برآوردن حاجات انجام می‌دهند. در زمان‌های بسیار دور که شمع‌های امروزی نبوده خودشان شمع درست می‌کردند که به آن «میلک» می‌گفتند و به این مراسم نیز (میلک دگیر کرده) می‌گویند.

برآبادی ادامه داد:

بیشتر بانوان و زنان سالخورده شهرستان سرایان در این مراسم شرکت می‌کنند و مربوط به قوم و طایفه خاصی نیست. آن‌ها معتقدن هستد که در این روز به چهار محل که مورد احترام آن‌ها است رفته و درآنجا برای برآوردن حاجات خود شمع روشن می‌کنند و تعدادی از آن‌ها که حاجات شان برآورده شده شیرینی، نقل و شکلات تقسیم می‌کنند.

این مقام مسئول افزود:

این چهار محل عبارتند از مسجد میرهاشم، آرامگاه توران‌شاه، تکیه حضرت رقیه (کوت سنگ)، تکیه علی‌اصغر (مربیجه) که از جمله مکان‌های مورد احترام در این شهرستان است.

مسئول حوزه پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی توضیح داد که در گذشته در موقع روشن کردن شمع‌ها، دست خود را روی شمع و دودی که از سوختن آن حاصل می‌شود، کشیده و به صورت‌شان می‌زدند و هم‌زمان این ذکر «آتنا براتنا رحمتنا، یارب تو بنویس به نیکی نامه اعمال مرا» را می‌گفتند، چون معتقد بودند که در این روز نامه اعمال افراد تا سال آینده نوشته می‌شود.

برآبادی با بیان اینکه این مراسم از قدیم‌الایام اجرا می‌شده است، افزود:

تاریخ دقیقی از انجام این مراسم در دست نیست، ولی با توجه به مصاحبه و انجام پژوهش و پرسش از کهنسالان و بزرگان مشخص است که این مراسم بیش از صد سال قدمت دارد.

این مراسم آیینی ۲۱ آبان ۹۶ در فهرست آثار معنوی کشور (ناملموس) به ثبت رسیده است.