همکاری صخره‌ نوردان در پاکسازی دیواره‌‌های تخت جمشید

حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، از آغاز عملیات پاکسازی آرامگاه داریوش در نقش رستم و دیواره صفه با دعوت از تیم صخره‌‌نوردی در شهرستان مرودشت خبر داد. این عملیات با تهیه نقشه دقیق از موقعیت گیاهان آسیب‌رسان و آموزش‌های کافی در زمینه حفاظت و صیانت از آثار به این تیم و تحت نظارت مستقیم کارشناسان حفاظت و مرمت این محوطه تاریخی از هفته پیش آغاز شده است.

فدایی با اشاره به ضرورت و اهمیت پاکسازی فصلی گیاهان از سطوح آثار تاریخی، رشد گیاهان، بوته‌ها و علف‌های هرز و نفوذ و ریشه‌دوانی عمقی بین مصالح و بلوک‌های سنگی را باعث شکستگی و جابه‌جایی سنگ‌ها دانست و اذعان داشت:

در دیواره‌های بلند با خارج کردن سنگ‌ها از حالت عمود و ایستای خود، به‌تدریج شرایط ناپایداری دیواره‌ها را فراهم می‌آورند.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید به فرایند خاکسازی و افزایش رطوبت در سطوح سنگ به‌عنوان یکی دیگر از پیامدهای رویش‌های گیاهی و ریشه‌دوانی در سطوح دیواره‌ها اشاره کرد و بر انجام مجموعه اقداماتی برای کنترل انواع فرسایش‌های بیولوژیکی تاکید داشت. وی در این رابطه اظهار کرد:

اگرچه حذف گیاهان در سطوح سنگی در دسترس و از جمله در سطوح افقی از سهولت بیشتری برخوردار است، پاکسازی آن‌ها از روی دیواره‌های عمودی و در ارتفاع با مشکلات زیادی روبروست و به همین منظور سال‌ها است که گروهی از صخره‌نوردان مجرب شهرستان مرودشت و دوستدار میراث فرهنگی، در پاکسازی گیاهان در مکان‌های صعب‌العبور محوطه و به‌ویژه روی دیواره مرتفع تختگاه و همچنین روی آرامگاه‌های هخامنشی در نقش رستم، ما را یاری کرده‌اند.

_{عکس‌ از وب‌سایت باشگاه خبرنگاران جوان}

در همین راستا، رخشنده‌خو، مسئول کارگاه‌های حفاظت و مرمت تخت جمشید و نقش رستم نیز ضمن اشاره به ضرورت کنترل عوامل بیولوژیکی متنوعی که موجب تخریب آثار تاریخی می‌شوند، از تدوین برنامه‌ای برای به‌کارگیری شیوه‌های متنوع به‌منظور مقابله با عوامل مختلف از جمله رویش انواع گلسنگ‌ها، گیاهان و درختچه‌های مخرب خبر داد و گفت:

رﯾﺸﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺳﻄﻮح ﭼﯿﻨﻪﺑﻨﺪی، ﺗﺮک و ﺣﻔﺮه را در سنگ‌ها ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﺑﺮ دﯾﻮاره‌ها ﻓﺸﺎر وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ، بنابراین علاوه بر تاثیر در فرسایش‌های شیمیایی سنگ، در بعد فرسایش مکانیکی نیز تاثیر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﺨﺒﻨﺪان را در ﺳﻨﮓ‌ها بر جای می‌گذارد که باید از آن پیشگیری کرد.

رخشنده‌خو همچنین به عملیات لای‌روبی و پاکسازی رسوبات کانال‌های آب واقع در ارتفاع بالای آرامگاه داریوش بزرگ در این فصل از همکاری با گروه صخره‌نوردی اشاره کرد و اذعان داشت:

این کانال‌های روباز در زمره اقدامات مهندسی کم‌نظیری است که در دوران هخامنشی و به‌منظور دور کردن آب‌های جاری ناشی از بارندگی از روی تزیینات سنگی آرامگاه و هدایت و انتقال آب‌ها به طرفین آرامگاه انجام شده است.

بنا بر گفته مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، این فصل از عملیات پاکسازی و مرمت از هفته گذشته آغاز شده است و در صورت نبود بارندگی، در روزهای آتی نیز ادامه خواهد داشت.