آیا آلودگی آب کانال‌های ونیز پس از شیوع کرونا کمتر شده است؟
به نظر می‌رسد ونیز، یکی از دوست‌داشتنی‌ترین شهرهای جهان در حال بازگشت به حالت اولیه و دست‌نخورده خود است. البته باید بدانید که این نتیجه‌گیری مثبت از شیوع ویروس کرونا، تمام داستان نیست.
پس از قرنطینه کل کشور ایتالیا در روز دهم مارس (۲۰ اسفند ۱۳۹۸) برای جلوگیری از همه‌گیری کووید ۱۹، برخی از تصاویر از شهر زیبای ونیز در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌چرخند و همگان را با زیبایی و سکوت خود، شگفت‌زده کرده‌اند. آب‌های کانال‌هایی که معمولا تیره و گل‌آلود هستند، آن‌چنان صاف و شفاف شده‌اند که هم‌اکنون در برخی از کانال‌های کم‌عمق‌تر، می‌توان کف آب را دید.
در نگاه اول، ممکن است این اتفاق، یک روزنه امید در حین یک همه‌گیری جهانی به نظر بیاید. یکی از محبوب‌ترین شهرهای جهان در کشور ایتالیا در حال بازگشت به حالت اولیه بکر و دست‌نخورده خود است. سر تیترهایی چون «قرنطینه ویروس کرونا، آلودگی محیط‌زیستی را کم می‌کند، کانال‌های ونیز، شفاف شده‌اند» و ویدئوهای توئیتر از شنای دلفین‌ها در بندر آن، به نظر یک خبر خوب کمیاب در این روزگار شوم می‌رسد. البته، این نتیجه‌گیری خوشبینانه، تمام ماجرا نیست.
در یکی از توئیت‌های کاربران در روز ۱۷ مارس ۲۰۲۰ (۲۷ اسفند ۱۳۹۸)، آمده است:
ونیز، برای مدت زیادی، آبی به این شفافی به خود ندیده است. سر و کله دلفین‌ها نیز پیدا شده است. طبیعت، دکمه ریست (تنظیم مجدد) را روی ما کلیک کرده است.
اما طبق گزارش نشنال جغرافی در روز ۲۰ مارس (یک فروردین ۱۳۹۹)، متاسفانه مشخص شد که ویدئوی توئیت وایرالی دلفین‌های ونیزیان (Venetian)، در حقیقت در یک بندرگاه در ساردینیا، فیلمبرداری شده است.
آب‌های شفاف چطور؟ طبق گفته‌های خانم «کریستن تیانگ» (Kristen Thyng)، دستیار تحقیقاتی دانشگاه ای اند ام تگزاس، کیفیت آب، به‌طور کلی شاخص خوبی برای آب آلوده نیست. وی گفت:
آلودگی می‌تواند بر ظاهر آب تاثیر بگذارد، اما آب کاملا شفاف هم ممکن است حاوی مواد سمی باشد.
البته باید بدانید که تیانگ به داده‌های دست اول از وضعیت اخیر ونیز دسترسی ندارد و یک پروفسور اقیانوس‌شناس است. سخنگوی دفتر شهردار ونیز نیز برای توضیح شفافیت جدید آب، با اشاره به عوامل دیگر، این‌گونه اظهار کرد:
آب به نظر شفاف‌تر می‌آید، زیرا رفت‌و‌آمد کمتری در کانال‌ها وجود دارد و همین امر سبب ته‌نشین شدن آلاینده‌ها در کف آن می‌شود.
بله، این کاملا درست است. زمانی که بحث ظاهر آب است، سوخت تخلیه‌شده، دود و دیگر مواد آلاینده کشتی‌هایی که به ونیز می‌رفتند و قایق‌هایی که در کانال‌های آن در گردش بوده‌اند، فاکتورهای اولیه محسوب نمی‌شوند. در عوض، معمولا این ماده آلی و به هم‌خوردن مواد رسوب‌کننده است که بر ظاهر آب، تاثیر می‌گذارد. تیانگ می‌گوید:
موادی که در آّب، معلق هستند، به‌خصوص رسوب‌ها و جلبک‌ها، می‌توانند تاثیرات زیادی بر کیفیت آب داشته باشند.
به همین‌ترتیب، رنگ سبز آب‌های ونیز که تصویری آشنا برای بسیاری از بازدیدکنندگان محسوب می‌شود، به‌خاطر آلودگی نیست. تیانگ در ادامه می‌گوید:
آب ممکن است با نوع خاک و گیاهانی که در نزدیکی منبع آبی زندگی می‌کنند، تغییر رنگ دهد.
در حال حاضر، قوها به‌صورت مکرر در کانال‌های بورانو، جزیره‌ای در تالاب ونیزی دیده می‌شوند. عکس از مارکو کاپاویلا (Marco Capavilla)
با این وجود که داده‌ای برای تشخیص کیفیت آب در ونیز و اینکه آیا واقعا بهتر شده است یا خیر، وجود ندارد، بحث آلودگی هوا، یک مقوله کاملا متفاوت است. با تعطیلی موقت کارخانه‌های شمال ایتالیا و کاهش تعداد تاکسی‌های آبی و اتوبوس‌هایی که با دود اگزوزهایشان، آلودگی محیط‌زیستی ایجاد می‌کنند، کیفت هوا در منطقه به‌طور قابل توجهی بهبود یافته است. این بهبود به حدی زیاد است که آژانس فضایی اروپا موفق شده است، ناپدیدشدن آلودگی را از ماهواره‌هایی که ایتالیا را مونیتور می‌کنند، ثبت کند.
به‌طور مشابهی، سطح آلودگی هوا در چین نیز، پس از اقدامات این کشور برای محدود کردن شیوع کووید ۱۹، به‌طور قابل توجهی کم شده است.
از آنجا که قرنطینه کماکان در ایتالیا پابرجا است، بیشتر شهروندان ونیزی مجبور هستند که قوها و جست‌و‌خیز ماهی‌ها را از دور تماشا کنند. به آن‌ها دستور داده شده است که در خانه‌هایشان بمانند تا زمانی که این انتظار تمام شود و شهر بتواند برای بار دیگر، میزبان بازدیدکنندگان بین‌المللی باشد.
«جیام پائولو اوتاتزی» (Giampaolo Ottazzi)، مدیر کل هتل «بلموند سیپریانی» (Belmond Hotel Cipriani)، می‌گوید:
من دقیقا به دستورالعمل‌های داده‌شده توسط دولت ایتالیا عمل می‌کنم و به غیر از مسائل ضروری، از خانه بیرون نمی‌روم. اگرچه می‌توانم این را تایید کنم که ونیز در حال حاضر، شبیه به شهر ارواح شده است و حجم سکوت، بیشتر از آن چیزی است که انتظارش را دارید.
وی ادامه می‌دهد:
من روزهای خود را با تماشا و تحسین زیبایی ونیز از «آلتانا»ی خودم سپری می‌کنم و هم‌اکنون قدر تمام غروب‌ها و طلوع‌ها را می‌دانم. اما سعی می‌کنم بیشتر اوقات را سرگرم کار باشم و خودم را برای باز شدن دوباره درب‌های هتل، آماده کنم. این در دی‌ان‌ای ما است که هیچ‌وقت تسلیم نشویم.
آلتانا به نوع خاصی از تراس روی پشت‌بام در ونیز می‌گویند.
دیدگاه