اقامتگاه بومگردی، هتل ۵ ستاره نیست

در سالیان گذشته تعداد اقامتگاه‌های بومگردی در کشور افزایش یافته است؛ با این وجود، هنوز تصویر روشنی از خدمات و سبک گردشگری ارائه شده در این مراکز وجود ندارد. بسیاری از مردم از اقامت در بومگردی‌ها توقع دریافت خدماتی مشابه هتل‌ها را دارند و نبود تختخواب، تلویزیون یا حمام اختصاصی را نشانه ضعف واحد اقامتی می‌دانند.

این در حالی است که گردشگران خارجی که از ایران بازدید می‌کنند، عموما دیدگاهی متفاوت از بوم‌گردی‌ها دارند و آن‌ها را محلی برای تجربه زیست به سبک جامعه محلی می‌دانند و از آن لذت می‌برند.

نامطابق بودن معیارها

با نشستن پای صحبت‌های کارشناسان حوزه بومگردی‌ها، متوجه می‌شوید بسیاری از آن‌ها معتقدند که توقع مردم کشورمان از بومگردی‌ها مطابق با معیارهای جهانی نیست. در واقع در شرایطی که گردشگران سایر کشورها برای کسب تجربه‌ای متفاوت و آشنایی با جامعه محلی به بومگردی‌ها می‌روند، ایرانیان صرفا برای کاهش هزینه‌هایشان به این اقامتگاه‌ها روی آورده‌اند. نتیجه چنین رویکردی، گله‌گزاری‌های همیشگی مردم از مطلوب نبودن خدمات رفاهی در اقامتگاه‌های بومگردی است.

اکبر منصوری، عضو جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی ایران، در این خصوص به خبرنگار کجارو گفت:

در مرحله نخست باید توجه داشته باشید که واژه «بومگردی» از «اکولاج» (ecolodge) گرفته شده که «اکو» به‌معنای محیط زیست و «لاج» به‌معنای کلبه است؛ بنابراین در این نوع از گردشگری، گردشگر به خارج از محیط شهری رفته و وارد فضای بکر شده و در اقامتگاهی زندگی و شب‌مانی می‌کند.

وی افزود:

گردشگر در طول روز در محیط اطراف گشت‌وگذار می‌کند و شب را در اقامتگاه سپری می‌کند. از چنین سبک گردشگری نباید توقع اقامت در یک هتل پنج ستاره داشت.

تغییر سلیقه گردشگران

در سال‌های اخیر، سلیقه گردشگران در مورد سفر و گردشگری در سطح جهان در حال تغییر است. منصوری، عضو جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌ های بوم‌ گردی ایران، در این خصوص گفت:

ذائقه گردشگران در جهان دارد تغییر می‌کند و تمایل عمومی به‌سمت گردشگری‌های ماجراجویانه است. در دنیا انواع مختلفی از گردشگری عشایری و در کنار آن، اقامت در بومگردی‌ها متداول شده است. در ایران نیز بیشتر گردشگرانی که به کشورمان می‌آيند گردشگران فرهنگی هستند و به‌دنبال تجربه اقامت در هتل‌های لاکچری نیستند. هدف این گردشگران اکثرا این است که مکان‌های تاریخی را ببینند. در فرانسه هم که رتبه اول را در زمینه جذب گردشگر با آمار ۸۵میلیون گردشگر ورودی در سال دارد، مردم به خاطر ساحل فرانسه به آن سفر نمی‌کنند؛ بلکه می‌خواهند برج ایفل، نوتردام و میراث فرهنگی این کشور را از نزدیک مشاهده کنند.

وی خاطر نشان کرد:

قصدم این است که بگویم تلاش بومگردی‌ها کار کردن روی اصالت است. توجه داشته باشید که دنیای آینده از دو بحران رنج می‌برد؛ یکی بحران آب که تمام دنیا خصوصا ایران با آن درگیر می‌شوند و دیگری بحران هویت. در ایران اگر بخواهیم روی هویت کار کنیم، این بومگردی‌ها هستند که این کار را انجام می‌دهند و روی هویت و اصالت کار می‌کنند. این نکته برای گردشگران خارجی بسیار حائز اهمیت است.

این فعال صنعت گردشگری ابراز داشت:

گردشگر استرالیایی داشتم که او را به آهنگری سنتی بردم و آنجا برایش یک نعل اسب درست کردند. او می‌گفت قدمت آهنگری شما از کشور من بیشتر است و از این لذت می‌برد که مردم ایران خصوصا در روستا‌ها و در میان عشایر همچنان اصالت خود را حفظ کرده‌اند

_{عکس تزیینی؛ منبع: اسنپ‌تریپ، عکاس نامشخص}

سلیقه متفاوت گردشگران ایرانی

یکی از نکات با اهمیت در خصوص بومگردی‌ها آن است که فرصت ارتباط با جوامع محلی را به گردشگران می‌دهند. با اقامت در یک اقامتگاه بومگردی که در روستایی ییلاقی قرار گرفته، گردشگران می‌توانند زندگی و فرهنگ عشایر را از نردیک ببینند و تجربه‌ای متفاوت کسب کنند.

منصوری در این خصوص ابراز داشت:

در تمام دنیا کلا ۱۴ کشور هستند که همچنان عشایر دارند؛ این در حالی است که در خود ایران بالای ۱۴ نوع عشایر اعم از بلوچ، شاهسوند، کرمانج، بلوچ و... در حال زیست هستند. عشایر ایران اکثرا همچنان سبک و سیاق زندگی گذشته خود را حفظ کرده‌اند و گردشگران خارجی نیز خیلی مشتاق هستند که آن‌ها را ببینند؛ اما مردم ایران ذائقه گردشگری‌شان تفاوت دارد و سلیقه رایج این است که در جایی سرسبز اقامت کنند و شاید کنار آن، بساط جوجه و کبابشان هم به راه باشد. به نظرم در داخل کشور در بحث گردشگری فرهنگی برای مردم خودمان بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.

وی افزود:

به‌عنوان نمونه استان اردبیل را در نظر بگیرید؛ یک اثر ثبت جهانی به نام شیخ صفی‌الدین در آنجا وجود دارد و شاه اسماعیل که موسس سلسله صفویه بوده نیز در این استان دفن شده است. گردشگران خارجی خیلی مشتاق هستند که بیایند و آرامگاه را ببینند؛ اما برای خود ساکنان اردبیل و حتی برای مردم ایران این موضوع خیلی جذابیت ندارد. خیلی از ایرانی‌ها می‌گویند برویم  یک مکان تاریخی را ببینیم که چه شود؟ ترجیح می‌دهند آهنگ پخش شود و لحظاتی را خوش باشند. به نظرم نوع نگاه به‌شکل و سیاق اقامت در اماکن گردشگری خیلی به این مربوط است که به موضوع از نگاه گردشگران فرهنگی خارجی یا از نگاه معمول گردشگران ایرانی نگاه کنیم و این دو می‌تواند خیلی متفاوت باشد.

با توجه به وضعیت فعلی و نوع نگاه مردم به بومگردی‌ها، به نظر می‌رسد که لازم است مسئله آموزش در خصوص کم و کیف و خدمات ارائه شده در بومگردی‌ها جدی‌تر گرفته شود. مردم باید بدانند در یک بومگردی چه خدماتی ارائه می‌شود و چه تجربه‌هایی کسب می‌کنند.

افزون بر این، تفاوت بومگردی با هتل یا خانه مسافر باید برای مردم کشورمان روشن شود. برای شکل‌گیری ذهنیت صحیح در خصوص اهداف و کم‌وکیف اقامتگاه‌های بومگردی، ساخت برنامه‌های تلویزیونی و تولید محتوای مرتبط در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بیشتر طرف توجه قرار گیرد. همچنین گنجاندن سرفصل‌های مناسب در خصوص گردشگری در دروس دانش‌آموزان نیز می‌تواند کمک کند که اهمیت و جایگاه اماکن تاریخی و فواید کسب تجربه در بومگردی‌ها برای نسل بعدی شفاف‌تر شود.

نظر شما در خصوص وضعیت اقامتگاه‌های بومگردی چیست؟ از اقامت در بومگردی‌ها چه توقعی دارید؟ فکر می‌کنید اهمیت تجربه زندگی به شیوه مردم محلی در چیست؟ رسانه کجارو آماده انتشار نظرات مختلف در خصوص اقامتگاه‌های بومگردی و انتظارات مردم از آن‌ها است.