سفری به منطقه ممنوعه چرنوبیل

سودا سلیمی سه شنبه، ۲۶ دی ۱۳۹۶ ساعت ۱۹:۱۵

۳۱ سال بعد از بدترین فاجعه‌ی هسته‌ای تاریخ، گروهی مستقل به نام ستارگان (Stalkers)، سفری غیرقانونی به این منطقه ترتیب دادند تا در مورد این شهر رادیواکتیوی اطلاعاتی جمع کنند.

مقاله‌های مرتبط:

حدود ۲۰۰ تن مواد رادیواکتیو و سایر فلزات سمی محیط چرنوبیل را به‌شدت مسموم کرده‌اند. واقعه‌ی چرنوبیل یکی از بدترین فاجعه‌های تاریخ بشریت بوده است. این مواد سمی حتی در خاک رسوخ کرده‌اند و منظره‌ی عجیب و مرده‌ای را در این منطقه رقم زده‌اند.

سی و یک سال بعد از تبدیل این منطقه به منطقه‌ای مرده و بی‌روح، برای اولین بار است که این منطقه رنگ موجودی زنده به خود می‌بیند. در دهه‌ی گذشته تعداد روزافزون از گروه ستارگان به این منطقه سفر کرده‌اند تا به چشم خود دهکده‌ی مرده را دیده و شاهد طلوع خورشید بر فراز شهر متروک پریپیات «Pripyat» و برژنو «Brezhnev» باشند.

ایگن کنیازو «Eugene Knyazev» در این باره می‌گوید:

در این محل احساس می‌کنید که آخرین موجود زنده روی کره‌ی زمین هستید.

ایگن بیش از ۵۰ سفر به این منطقه داشته و حدود یک سال در این منطقه‌ی آلوده زندگی کرده است. او ادامه می‌دهد:

در دهکده‌ها، خیابان‌ها و شهرهای بدون سکنه حس عجیبی به انسان دست می‌دهد، حسی جادویی.

_{یکی از افراد گروه ستارگان که ماسک گاز زده است (عکاس: Pierpaolo Mittica, Parallelozero)}

سفر بعد از دوران رادیواکتیویته

واژه‌ی «Stalker» از رمان علمی تخیلی آرکادی و بوریس ستراگاتسکی «Arkady and Boris Strugatsky» در سال ۱۹۷۱ میلادی، به نام پیک‌نیک در کنار جاده «Roadside Picnic»، گرفته شده است. در این داستان مهاجمان بیگانه از سایر کره‌ها به زمین آمده و در قسمت‌هایی از کره‌ی زمین که به‌صورت منطقه‌بندی شده بوده، موادی سمی رها می‌کنند. در داستان، گروهی به نام ستارگان وجود داشته که این مواد سمی را به فلزات گران‌بها تبدیل کرده و در بازار سیاه به فروش می‌رسانده است. این داستان بعدها در فیلم آندری تراکوسکی «Andrei Tarkovsky» با نام ستارگان به تصویر کشیده شده است.

۱۵ سال قبل از رخ دادن واقعه‌ی چرنوبیل، رمان ستراگاتسکی به نظر بسیار عجیب و نو می‌نمود.

در ۲۶ آوریل سال ۱۹۸۶، یک سری اشتباهات در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل باعث به‌وجود آمدن یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات تاریخ بشریت و رخداد فاجعه‌ای هسته‌ای (فقط در فوکوشیما این مقدار رادیواکتیو که تا مرتبه‌ی ۷ می‌رسد، گزارش شده است) در چرنوبیل شد.

انفجاری در رآکتور شماره‌ی چهار باعث پخش شدن غباری از مواد رادیواکتیو در مناطقی گسترده از اوکراین، بلاروس و روسیه شد. در اثر این حادثه بیش از صد هزار نفر به صورت اجباری به مناطقی دیگر منتقل شدند. علاوه بر صدماتی که به مردم وارد شد، این حادثه هزینه‌های سیاسی و اقتصادی جبران‌ناپذیری در پی داشت.

استوارت لیندسی «Stuart Lindsay»، محققی در مورد واقعه‌ی چرنوبیل در دانشگاه استرلینگ، می‌گوید:

گروه ستارگان برای فرار از زندگی مدرن و مقرراتی، به محلی که نمود اشتباه انسان و مداخله‌ی او در طبیعت است، سفر می‌کنند.

مناطق بسیاری از این محدوده با حصارهایی محافظت شده است تا از ورود مردم به آنجا جلوگیری شود.

گروه ستارگان خود را از دوستدارن تاریخ و مستندسازان می‌دانند و از اینکه خاطره‌های چرنوبیل به فراموشی سپرده شود، جلوگیری می‌کنند.

الکساندر شرخ «Alexander Sherekh»، فیزیکدانی که بیش از ۱۱ بار به این منطقه سفر کرده، می‌گوید:

با سفر به این منطقه، شما به یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های تاریخ شوروی سابق سفر کرده‌اید و واقعا قادر خواهید بود که تاریخ را از نزدیک لمس کنید.

او ادامه می‌دهد:

با این سفر شما از ۴۰ ساعت کاری در یک جعبه‌ی بتنی فرار کرده و وارد محیطی کاملا متفاوت می‌شوید. به جای دست و پنجه نرم کردن با مشکلات روزانه و گوشی‌های هوشمند وارد دنیایی می‌شوید که قادر خواهید بود با خود تنها باشید.

دنیای مجازی در مقابل دنیای واقعی

_{عضوی از گروه ستارگان در هنگام غروب روی پشت‌بام (عکاس: Pierpaolo Mittica, Parallelozero)}

بازی اوکراینی ستارگان، اولین بازی کامپیوتری است که در منطقه‌ی چرنوبیل طراحی شده و در سال ۲۰۰۷ میلادی منتشر شد. این بازی روی عموم بسیار تاثیرگذار بود.

اولگ یاوورسکی «Oleg Yavorsky»، یکی از خالقان این بازی کامپیوتری توضیح می‌دهد:

ما به کسی که با این بازی کامپیوتری آشنا است، هیچ‌گاه توصیه نمی‌کنیم که به‌صورت غیرقانونی به این منطقه سفر کند. باید به تفاوت‌های محیط بازی با دنیای واقعی واقف باشیم. ولی تجربه نشان داده که بازیکنان این بازی برای سفر به این منطقه بسیار راغب هستند.

با توجه به بازی کامپیوتری و تاسیس گروه ستارگان می‌توان فهمید که این اشتیاق سفر به چرنوبیل در واقع ناشی از غرور جوانی است. باید این مسئله را در نظر داشت که تراژدی‌هایی که در بازی به نمایش گذاشته شده، بسیار کمتر از واقعیت است و ممکن است واقعیتی که در سفر به چرنوبیل می‌توان دید، بسیار هولناک بوده و خارج از توان تحمل انسان باشد.

لیندسی می‌گوید:

بسیاری از نجات‌یافتگان چرنوبیل در این باره گفته‌اند که احساس می‌کردند تبدیل به موش آزمایشگاهی عده‌ای شده‌اند و رسانه‌های غربی هم به این حس آن‌ها دامن می‌زده‌اند. دسته‌ی دوم نجات‌یافتگان که تعداد بیشتری هم دارند و در جهان پخش شده‌اند، امروزه نگران سلامت خود به‌خاطر حادثه‌ی چرنوبیل هستند. طوری که من متوجه شده‌ام، افراد پیرتر باعث می‌شوند که جوان‌ترها بخواهند دوباره به چرنوبیل بازگردند. این قضیه را در فعالیت‌های گروه ستارگان می‌توان دید.

تعداد زیادی از کسانی که با گروه ستارگان سفر کرده‌اند، گفته‌اند که با این سرزمین رابطه‌ای داشته‌اند و این محل را مثل خانه‌ی خود می‌بینند.

یاوورسکی می‌گوید:

گروه ستارگان وظیفه دارند که خطرات استفاده از مواد و انرژی‌های ناشناخته را به بشر یادآوری کنند. بازی کامپیوتری هم برای جلب توجه نسل جوان به این حادثه ساخته شد. ما امیدواریم که بشر از این حادثه درس عبرت گرفته و هیچ‌گاه آن را فراموش نکند. تعداد زیادی انسان جان خود را از دست دادند تا ما را از خطرات جانی بعد از انفجار هسته‌ای دور نگه دارند.