استان سیستان و بلوچستان

استان سیستان و بلوچستان از آن دسته از استان‌های کشور است که مورد کم‌لطفی گردشگران و مسئولین گردشگری کشور قرار گرفته است، اما این منطقه از کشورمان دارای اماکن متعدد تاریخی و جاذبه‌های طبیعی فراوانی است که می‌تواند یکی از بهترین تجارب توریستی برای گردشگران را رقم بزند. استان سیستان و بلوچستان در شرق جنوب شرقی ایران واقع است. این استان با حدود ۱۸۰,۷۲۶ کیلومتر مربع وسعت کمابیش اندازه کشور سوریه بزرگی دارد و بیش از ۱۱ درصد وسعت ایران را در بر می‌گیرد. سیستان شامل زابل و شهرهای اطرافش است و بلوچستان دربرگیرنده بقیه شهرها از زاهدان تا چابهار است.

مردم استان سیستان و بلوچستان از قومیت های بلوچ و سیستانی است که بلوچ‌ها به زبان بلوچی با لهجه‌های متفاوت و عموما با مذهب تسنن و تشیع و سیستانی‌ها به گویش پارسی سیستانی صحبت می‌کنند و مذهب تشیع اند.

این استان بیشتر آب و هوای گرم و خشک دارد اما در عین حال از تنوع آب و هوایی و اقلیمی ویژه‌ای برخوردار است و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز در این استان پهناور به چشم می‌خورد. استان سیستان و بلوچستان از لحاظ طبقه‌بندی اقلیمی در ناحیه اقلیمی بیابانی و خشک است. در یک تقسیم بندی کلی می‌توان گفت مناطق ایرانشهر، زابل و باهوکلات، آب و هوای بیابانی و مناطق زاهدان، خاش، سراوان و چابهار، آب و هوای نیمه بیابانی و ناحیه کوهستانی بم پشت در جنوب سراوان و امتداد آن به طرف مشرق تا کوه‌های بشاگرد، آب و هوای نیمه بیابانی معتدل دارد. اقلیم مشرق ارتفاعات و فلات‌های مرتفع و کم وسعت میان آن، نیمه بیابانی با زمستان های سرد است.

زاهدان مرکز این استان است که از طریق راه‌آهن با میرجاوه پاکستان ارتباط دارد و از سوی کرمان هم به راه‌آهن سراسری ایران متصل است. میزان بارش در مناطق مختلف معمولاً بین ۱۳۰–۷۰ میلیمتر است. بارندگی در این استان گاه موجب ایجاد سیل و خسارت شدید می‌شود ولی در صورت مهار سیلاب‌ها امکان توسعه کشت افزایش می‌یابد.

در تابستان حداکثر دمای شهرستان‌های ایرانشهر و زابل به ۵۰ درجه سانتیگراد می‌رسد. شهرستان‌های دیگر حرارت پایین‌تری دارند. حداقل دمای زمستان در زاهدان و خاش معمولا ۸–۷ درجه سانتیگراد زیر صفر و هر چند سال یکبارتا ۱۸- درجه سانتیگراد نیز می‌رسد. زاهدان سردترین و ایرانشهر گرمترین شهرهای استان هستند. در نواحی جنوبی و ساحلی استان، یعنی تا شعاع حدود ۱۵۰ کیلومتری از ساحل دریا، در زمستان دمای شب و روز بین ۲۵–۱۰ در جه سانتیگراد متغیر بوده و این ویژگی همراه با رطوبت نسبی ۹۵–۵۰ درصد در طول سال استعداد فراوان تولید محصولات گرمسیری و سبزیجات غیر فصل را فراهم کرده است.

سیستان و بلوچستان ۱،۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد و به دلیل قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ به ویژه بندر چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران و آسانترین و بهترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه به آبهای آزاد است.

استان سیستان و بلوچستان دارای فرهنگ خاص و تاریخی غنی است که در تمام زمینه‌ها ازجمله آشپزی می‌توان بازتاب آن را مشاهده کرد. از آنجایی که دامپروری به صورت گسترده‌ای در سیستان و بلوچستان رواج دارد، شالوده‌ی اصلی غذاهای سیستانی را گوشت تشکیل می‌دهد. خرما نیز در کنار گوشت به صورت وسیعی درفرهنگ غذایی مردم استان قرار دارد. با وجود همسایه بودن با پاکستان و همینطور رفت و آمد بسیار با هندی‌ها، چاشنی‌های غذایی تند چندان در فرهنگ خورد و خوراک مردم این استان رواج پیدا نکرده است. از غذاهای سنتی استان سیستان و بلوچستان می توان کشک زرد، اوجیزک، آبگوشت، تنورچه، چنگال، دوغ، دوغ برک، املت سوزی، تباهگ و لنجو را نام برد.