استان یزد یکی از زیباترین استانهای ایران است که باوجود اقلیم خشک، جاذبههای گردشگری و تاریخی زیادی دارد. شهر میبد یکی از شهرهای جذاب و دیدنی استان یزد است که در مرکز ایران قرار دارد و قدمت آن برابر با ۷ هزار سال تخمین زدهشده است. همه ما میبد را به کاشیها و سرامیکهای مرغوبش میشناسیم و این منطقه نهتنها به جاذبههای تاریخیاش مشهور است، بلکه صنعت و اقتصاد پررونقی دارد.
میبد یکی از شهرهای تاریخی استان یزد است که پیشینهای ۷ هزارساله دارد. میبد دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد است و بافت تاریخی ارزشمندی دارد.
میبد از شرق و شمال به اردکان، از جنوب و غرب به صدوق محدود میشود، فاصله میبد از تهران ۶۲۷ کیلومتر است. میبد در کنار مسیل رودخانههای قدیمی و در کنار راه قدیمی ری به کرمان به شکل سکونتگاههای اولیه شکلگرفته است. این شهر بر روی شیب طبیعی که از جنوب به شمال بوده قرار دارد. این شیب به شکلی است که روستای رکنآباد در جنوب شهر حدود ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرتآباد در شمال شهر است.
ميبد، در عصر پادشاهی قباد (پادشاه ساسانی) ساختهشده و دلیل ساخت شهر به شرح زیر است:
يكی از فرزندان شاه به نام موبد بيمار شد و پزشكان هوای اين منطقه را برای او بهبودی بخش دانستند، ازاینرو با ايجاد اين شهر و بنای قلعهای، آن را «موبدگر» خواندند که بهمرورزمان «گرد» از بين رفته و «موبد» را «ميبد» ناميدند.
کلمه ميبد كه از لغتهای فارسی ميانه است، نشانهای از دوران ساسانی است. در آثار تاريخی و جغرافيايی عصرهای نخستين پيش از اسلام، بارها این اسم آورده شده است. با توجه به پيشينه دراز شهر ميبد، احتمال دارد اين اسم دگرگونشده اسم قبلی و يا اسم تازهای از دوران ساسانی باشد.
بهعنوان دومین شهر و مرکز تجاری استان یزد به شمار میرود. در آثار تاریخی سکههایی به ضرب میبد متعلق به اثر ساسانی دیده میشود، همین موضوع گواه محکمی بر اعتبار این شهر در عصر ساسانی است. نارین قلعه یکی از آثار تاریخی مهم میبد است و بر اساس آثاری که در این قلعه بهدستآمده میتوان گفت این محل برای نگهداری آثار تاریخی بوده است و در برههای از زمان چنین استفادهای از آن میشده است. نارین قلعه در قرون اولیه اسلام هم مکان بسیار مهمی بود و از آن بهعنوان دژی غیرقابل نفوذ یادشده است. در زیر این قلعه راههای زیرزمینی وجود دارد که نشان میدهد این قلعه استفاده نظامی داشته و برای تأمین آب و غذا از این راهها استفاده میشده است.
لباس محلی یزد در میبد استفاده میشود. از لباسهای محلی یزد میتوان به تنبون، شال، عرق چین، قبا، ارخالق، ردا یا عبا، لباده (لباسی گشاد که مردان میپوشند)، شال کمر، چارقد، چاقچور، روبند، پیچه، سربند، سدره، کلاهک، پیراهن مولی و روسری اشاره کرد.
لهجه یزدی یکی از لهجههای زبان فارسی است که در استان یزد و سایر شهرهای استان رواج دارد. مردم بومی یزد بهاستثنای زرتشتیها به زبان فارسی با لهجه یزدی صحبت میکنند. مشخصه لهجه یزدی تفاوت آوایی و واژگانی است.
ازجمله سوغاتیهای خوشمزه میبد و یزد میتوانیم به قطاب، پشمک، لوز، شیرینی حاجی بادوم، نان پنجرهای، نان برنجی، حلواارده اشارهکنیم.
از معروفترین صنایعدستی میبد میتوانیم به سرامیک و سفال آن اشارهکنیم که امروز شهره جهانی دارد و به بسیاری از مناطق صادر میشود.
از دیگر صنایعدستی میبد باید به کار بافی، دارایی بافی و زیلوبافی اشارهکنیم.
غذاهای سنتی استان یزد و شهر میبد عبارت است از: آش شولی، آش گندم، آش آلو، آش آبغوره، آش ماش، آش کدو، قیمه نخود، قلیه کدو و کوفته لپه.
نارین قلعه مهمترین بنای میبد است که یک قلعه قدیمی و تاریخی بوده و در بسیاری از اعصار از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. از دیگر بناهای تاریخی میبد باید به کاروانسراها، برج کبوتر خانه، مسجد جامع فیروزآباد، قلعه مهرجرد، یخچال تاریخی میبد، موزه زیلو، موزه سفال، قلعه بارچین، چاپارخانه، قلعه بشنیغان، مسجد جامع میبد اشاره کرد.
جاذبههای طبیعی شهر میبد باغهای باصفا و زیبایی است و گشتوگذار در محیط سرسبز باغها توصیه میشود.