مرند از شهرهای بزرگ و مهم استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان مرند است که در ۷۰ کیلومتری شمال غرب تبریز قرار دارد. طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیتی در حدود ۱۳۱ هزار نفر در شهر مرند ساکن هستند. این شهر از شمال به رودخانه ارس، از جنوب به شهرستان شبستر، از غرب به خوی و از شرق به شهرستان ارسباران محدود میشود. شهر مرند در شاهراه ارتباطی ایران-اروپا قرار دارد و در نتیجه از موقعیت جغرافیایی و ارتباطی بینظیری برخوردار است.
مرند، شهری تاریخی است که قدمت آن به چند قرن پيش از ميلاد مسيح برمیگردد؛ بهطوری که در دورههای اورارتو، آشور و كلده، اقوام زیادی در اين منطقه زندگی میکردند. حتی طبق نوشتههای تورات، مادر حضرت نوح (ع) در مسجد بازار مرند به خاک سپرده شده است و برخی نیز احتمال دفن حضرت نوح (ع) در این منطقه را میدهند.
روایتهای مختلفی دربارهی وجه تسمیه مرند گفته شده است. برخی مرند را تغییر یافته کلمه «مادوند» و «مارند» یعنی محل زندگی مادها میدانند؛ در عین حال در روایاتی هم آمده است که دختر ترسایی به نام «ماریا» بنای اولیه مسجد جامع فعلی مرند را گذاشته و مرند از نام ماریا گرفته شده است. بطلیموس، جغرافیدان یونانی پیش از میلاد مسیح است، از این شهر به نام «ماندگار» یاد میکند و آن را یکی از آبادترین شهرها در تاریخ میخواند.
درباره مرند بیشتر بخوانید:
آب و هوای مرند
عکس از ویکیمدیا (عکاس: Guneyli.Aybike)
مرند مانند بیشتر شهرهای استان آذربایجان شرقی، آب و هوایی سرد و کوهستانی دارد؛ هرچند که در برخی از ماههای سال دمای هوای آن به بالاتر از ۳۷ درجه سانتیگراد میرسد. به این ترتیب، فصل بهار و تابستان را میتوان بهترین زمان سفر به مرند دانست؛ هرچند که این شهر نیز همچون سایر شهرهای ایران در هر فصلی زیباییهای خاص خود را دارد که لذت سفر به آن را دوچندان میکند.
جاهای دیدنی مرند
عکس از گوگلمپ (عکاس: Michael Qiu)
تنوع اماكن تاريخی و گردشگری و طبيعی در شهرستان مرند به حدی است که میتوان از آن بهعنوان بهشت شهرهای آذربايجان شرقی یاد کرد. علاوه بر جاهای دیدنی مرند، نزدیکی آن به شهر تبریز، خود باعث تشویق گردشگران میشود تا چند روزی را هم به گشتوگذار در مرند اختصاص دهند.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی مرند
مطمئنا بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی، امکان آشنایی هرچه بیشتر با پیشینه و تمدن حاکم بر این منطقه را برای گردشگران فراهم میکند. از جمله جاذبههای دیدنی مرند میتوان به «کاروانسرای شاه عباسی پیام مرند» اشاره کرد که بهعنوان بزرگترین کاروانسرای شمال غرب کشور، از مهمترین استراحتگاهها و اماکن بینراهی بوده است.
یکی دیگر از بناهای تاریخی مرند، «مسجد پیربالا» است که به مسجد بازار شهرت دارد و گفته میشود مدفن همسر حضرت نوح (ع) است. بازدید از قلعه (آتشکده) مانداگارانا در قسمت شرقی شهر مرند را هم از دست ندهید که قدمت آن به ۶۰۰۰ سال قبل برمیگردد.
روستای اویندین هم میتواند در برنامهی شما قرار بگیرد؛ مخصوصا که به خاطر آبهای معدنی با خاصیت درمانی، جزو مقاصد محبوب گردشگری مرند و استان آذربایجان شرقی به شمار میرود؛ اما این همه ماجرا نیست و این روستا دیدنیهای طبیعی دیگری همچون آبشار و چشمه را نیز در خود جای داده است که ارزش دیدن دارند.
طاق و قلعه هلاکو هم که یکی از آثار ملی ایران محسوب میشود، متعلق به دوره مغول است و کتیبههایی با آجر خشتی و گلی، کاشیهای فیروزهای و خطوط کوفی دور تا دور طاق را فرا گرفته که از شگفتیهای منحصربهفرد این بنا به شمار میروند.
عکسهای گالری از گوگلمپ (عکاسان: Mohammad Gaeini، فاطمه حجاری ، سیامک گلشاهی و مصطفی ضرغامی)
جاذبه های طبیعی مرند
طبیعت مرند هم در نوع خود دیدنی و جذاب است که بهتر است در طول سفرتان از بعضی از آنها دیدن کنید. یکی از این جاذبهها، غار دوگیجان است که در کوهی بین روستاهای دوگیجان و زرقان قرار دارد و از نوع غارهای طبیعی آهکی است. خود روستای دوگیجان هم از جاهای دیدنی و مناطق ییلاقی مرند است که بهخاطر آبوهوای مطبوع و طبیعتی بکر و جذاب، مورد توجه بسیاری از گردشگران است.
اگر از علاقمندان به اسکی و ورزشهای زمستانی هستید، در سفر خود به مرند، پیست اسکی پیام را که در دامنه ارتفاعات رشته كوه ميشو قرار دارد، در نظر داشته باشید. این پیست از قدیمیترین و بزرگترین پیستهای اسکی کشور است که گزینهای عالی برای ورزشهای برفی محسوب میشود.
عکس از گوگلمپ (عکاس: دکتر آرمان امامی)
آبشار پیربالا نیز از دیگز دیدنی های معروف مرند است که با ارتفاع حدود ۱۵ متر، در ۱۸ کیلومتری مرند و در روستایی به نام پیربالا و در نزدیکی آبشار دیگری به نام عیشآباد قرار دارد. شما میتوانید با بازدید از این دو جاذبه نزدیک به مرند، خصوصا در فصل بهار که آبشار در وضعیت پرآب قرار دارد، حال وهوای خود را تازه کنید.
سوغات مرند
عکس از وبسایت mishoonline.ir (عکاس: نامشخص)
بیشک یکی از جذابیتهای هر سفری، خرید سوغات است. نمیتوان از مرند سخن گفت و حرفی راجع به محصولات منحصربهفرد این منطقه نزد که از سرامیک زنوز (Zonooz)، پسته يامچی و فرش باروج تا محصولات ديگری نظیر زعفران، زردآلو و قيصی، گردو، بادام و انگور را دربرمیگیرد. سیب معروف زنوز را هم بچشید که شهرت زیادی در این استان و حتی ایران دارد.
همچنین، سبدهای مختلفی از ساقه گندم بافته میشود که برای حمل نان و میوه به کار میرود. این سبدها نیز از معروفترین صنایع دستی مرند هستند و یادگاریهای خوبی از این منطقه به حساب میآیند.
علاوه بر اینها، مرند هم مانند دیگر شهرهای استان آذربایجان شرقی، از کانونهای قالیبافی ایران به حساب میآید و کارگاههای بزرگ و کوچک بافت قالی و قالیچه، گلیم و خورجین در نقاط مختلف آن وجود دارد که میتواند سوغاتی جذاب و گرانقدری از این دیار باشد.
غذای محلی مرند
عکس از وبسایت minevisam.com (عکاس: نامشخص)
مرند هم، چون دیگر شهرهای استان آذربایجان غربی، از غذاهای خوشمزه این خطه بینصیب نیست. کوفته تبریزی، انواع کوکوها نظیر کوکوی لوبیا سبز (بزکلی کوکو)، انواع آشها و شورباها و شیلهها مانند آش ترش (تورشولو آش)، آش میوه، غذاهای لذیذی مثل دلمه بادمجان (بادمجان دولماسی) و... تنها گوشهای از سفرهی رنگین منطقهی آذربایجان شرقی و مرند است که چشیدن طعم هر یک از آنها میتواند شما را از طرفداران پروپاقرص این غذاها کند و تجربهای فوقالعاده برایتان باشد.
اقامت در مرند
عکس از گوگلمپ (عکاس: myvirtualland سرزمین مجازی من)
هتل جهانگردی مرند و هتل کاروانسرای یام از جمله هتل های مرند هستند که با اقامت در آنها میتوانید خستگی سفر را از تن بیرون کنید. اگر بهدنبال اقامتی کمهزینه هستید، سری به خانه معلم مرند بزنید که علاوه بر ارائه نرخ ویژه فرهنگیان، از دیگر مسافران نیز به صورت آزاد پذیرایی میکند. همچنین در صورتی که از نزدیکی به زندگی مردم روستایی و تجربهای متفاوت با زندگی روزمره خود لذت میبرید و میخواهید از هیاهوی شهر دور باشید، اقامتگاه بومگردی موغان یوردو و اقامتگاه بومگردی میشاند در روستای درق در نزدیکی زنوز را انتخاب کنید.
رستوران های مرند
عکس از گوگلمپ (عکاس: Michael Qiu)
برای اینکه از خوراکهای خوشمزه محلی بهرهمند شوید و با انرژی مضاعف به گشتوگذار خود ادامه دهید، میتوانید سری به رستورانهای حیدربابا یا حاج نعمت بزنید که از معروفتین رستوران های مرند هستند. کافه رستوران وحید ، رستوران حاج حیدر، کافه رستوران پدرخوانده، رستوران مجلل، و رستوران حاج شیرین نیز از دیگر گزینههای ممکن برای خوردن یک وعده غذای به شمار میآیند.
رستوران هتل یام مرند هم دیگر گزینه پیش روی شما است که از بهترین رستورانهای مرند محسوب میشود و در هتل پنج ستاره کاروانسرای یام مرند واقع در ۱۲ کیلومتری مرند قرار گرفته و انواع غذاهای ایرانی و محلی را سرو میکند.
همچنین اگر از مسافت اندکی رانندگی در خارج از شهر لذت میبرید، اقامتگاه های بومگردی همواره از بهترین گزینهها برای صرف غذاهای محلی با دستپخت خانگی به شمار میآیند. اغلب اقامتگاههای بومگردی، وعدههای غذایی را برای مهمانان مقیم خود سرو میکنند. اما از آنجا که برنامه پذیرایی بیشتر این اقامتگاهها ثابت و یکسان نیست، ممکن است در صورت هماهنگی از قبل، فرصت صرف یک وعده غذای خوشمزه در دل طبیعت نصیبتان شود.
راهنمای سفر به مرند
عکس از ویکیمدیا (عکاس: حامد حقدوست)
اگر برای سفر به مرند برنامهریزی میکنید، باید در جریان باشید که امکان سفر زمینی با اتوبوس و خودرو به این شهر وجود دارد. البته با توجه به اینکه شهر مرند، فرودگاه ندارد؛ در صورتی که بخواهید سفر هوایی به مرند داشته باشید، میتوانید به فرودگاه بینالمللی تبریز پرواز کنید که کمی بیش از ۶۰ کیلومتر با مرند فاصله دارد و میتوانید این مسافت را با سواریهای بین شهری، اتوبوس و مینیبوس طی کنید.
سفر زمینی به مرند
اگر از علاقمندان به سفر با قطار هستید، میتوانید خود را از طریق مسیر ریلی به تبریز برسانید و سپس فاصله حدودا ۷۰ کیلومتری تبریز تا مراغه را با سواریهای بینشهری، اتوبوس یا مینیبوس در عرض حدودا یک ساعت طی کنید.
سفر با اتوبوس هم جذابیتهای خاص خود را دارد و تا حدودی مقرونبهصرفه تمام میشود؛ پس اگر جزو طرفداران این نوع سفر هستید، میتوانید ضمن تماس با پایانهی مسافربری شهر اقامت خود، از وجود اتوبوس به مقصد مرند مطلع شوید. بسیاری از اتوبوسهایی که به مقصد جلفا روانه استان آذربایجان شرقی میشوند، مرند را در میانه راه خود دارند. اگر هم در تهران زندگی میکنید، امکان مسافرت به مرند از طریق پایانهی غرب (آزادی) برایتان مهیا است.
اگر سفر زمینی به مرند با خودروی شخصی را به هر روش دیگری ترجیح میدهید؛ میتوانید از مبدا تهران بهسمت کرج، قزوین، ابهر، زنجان و تبریز حرکت کنید تا در نهایت به مرند برسید. فاصله تهران تا مرند حدود ۷۰۰ کیلومتر است که بدون احتساب توقفهای بین راه و در شرایط معمول، بین هشت تا ۹ ساعت زمان میبرد.
اگر سفر خود به مرند را از غرب ایران و شهری مانند سنندج آغاز میکنید، حدود ۵۱۰ کیلومتر مسافت در پیش دارید که از سقز، بوکان، میاندوآب و تبریز میگذرد و در نهایت به مرند ختم میشود. در صورتی هم که ساکن یکی از شهرهای جنوبی مثل بندرعباس هستید، برای سفر به مرند مسیر ۱۸۸۰ کیلومتری سیرجان-بندرعباس، شهر بابک، یزد، نایین، کاشان، قم، زنجان، تبریز و در نهایت مرند را در پیش دارید که طولانی و البته جذاب خواهد بود. اگر هم تصمیم دارید که از شرق ایران و شهری مانند بیرجند راهی مرند هستید، باید بهطرف طبس و نایین و کاشان حرکت کنید تا پس از عبور از قم و زنجان و تبریز، بالاخره به مرند برسید.
عکسهای گالری از گوگل مپ؛ عکاسان: رضا، سعید نازی، علیرضا رشیدی
