آنچه محلات را برای گردشگران تبدیل به جاذبهای بینظیر و ارزشمند کرده است، گلهایی است که در این شهر پرورش میدهند. محلات به شهر گلایران معروف است و گاهی بهدلیل داشتن گلهای خاص و بینظیرش به هلند ایران شهرت دارد.
شهرت داشتن محلات به شهر گل سبب شده است که برخی تصور کنند محلات تنها همین یک جاذبه را دارد، در صورتی که اینطور نیست محلات نیز مثل دیگر شهرهای ایران جاذبههای طبیعی و تاریخی است که گلهای آن پررنگترین جاذبه آن است. در این نوشتار سعی بر این است تا در یک نگاه مختصر، محلات را بررسی کنیم.
محلات را بهتر بشناسید:
درباره محلات
عکس از گوگلمپ (عکاس: Mhd Mir)
محلات در جنوب تهران قرار گرفته و در حدود ۲۶۲ کیلومتر با پایتخت ایران فاصله دارد. این شهر که در جنوب شرقی استان مرکزی قرار دارد، از شمال به قم و آشتیان، از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان، از غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان محدود میشود. شهر محلات دارای هوایی پاک است و همین هوای پاک، نبود آلودگی و شرایط مساعد طبیعی سبب شکلگیری مزارع گل در این شهر شده و امروزه مهد پرورش گلهای زینتی و پایلوت گلکاری کشور را به خود اختصاص داده است. آب و هوای محلات در بهار ملایم و مطبوع، در تابستان گرم و در زمستان سرد و خشک است. این شهر مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ در حدود ۵۵۳۴۲ نفر جمعیت است. آب مصرفی که در کشاورزی و صنعت و شرب شهر محلات و دیگر همسایگان این شهر مورد استفاده قرار میگیرد، از سرچشمههای رود دز در شهرستان الیگودرز تامین میشود.
عکس از گوگلمپ (عکاس: محمد محمدی)
مردم محلات مسلمان و دارای مذهب شیعه هستند. محلات به تبع اراک جزو شهرهای مهاجرپذیر است.گویش مردم شهر محلات زبان فارسی است. اما در روستاهای اطراف محلات زبانهای ترکی، بختیاری و لری نیز دیده میشود. اکثر روستاهای اطراف محلات دارای لهجه محلی هستند. مردم این شهر اکثرا به کشاورزی و پرورش گل و اشتغال در معادن سنگ این شهر مشغول هستند. بهطور کلی اقتصاد شهر محلات وابستگی بسیاری به صنعت سنگ دارد. در این شهر چندین واحد کارخانه کوچک وجود دارد که حلواارده تولید میکنند.
تاریخچه محلات
عکس از ویکیمدیا (عکاس: آرش غفاری)
محلات را همانگونه که از نامش پیدا است، بهدلیل داشتن محلههای مختلف و فرهنگهای متنوع که تشکیل یک مجموعه به هم پیوسته را دادهاند، «محلات» نامگذاری کردهاند. این منطقه را در روزگار باستان بخش کوچکی از ایالت ماد میدانستند. از کتیبههای برجای مانده مشخص میشود که این منطقه در روزگار عهد هخامنشی با نام ورکان نامیده میشد. از آثار باستانی که در این شهر باقی مانده است، آتشکده آتشکوه است که سابقه آن به دوره ساسانی میرسد. وجود همین آتشکده میتواند نشانی از مسکونی بودن محلات در عصر ساسانیان باشد. در دوران اسلامی این منطقه جزی جبال به حساب میآمد.
از دوره سلجوقیان به بعد محلات جزی عراق عجم محسوب میشد و در منابع نام خاصی برای آن ذکر نشده است. محلات دارای شخصیتها و مشاهیر بسیاری در تاریخ معاصر ایران مثل صدرالاشراف و شیخ فضلالله محلاتی بوده است که با مطالعه تاریخ این شهر میتوان به بررسی این شخصیتها پرداخت.
سوغات محلات
عکس از گوگلمپ (عکاس: مصطفی معراجی)
معروفترین سوغات محلات حلوا ارده و گلوگیاه است. از دیگر سوغاتیهای شهر عرقیات و داروهای گیاهی و صنایع دستی مثل گلیم و ...را میتوان نام برد. مردم شهر محلات شغلهای کوچکی برای خود تشکیل دادهاند که در زمینه آنها فعالیت میکنند. این مشاغل کوچک در زمینههای مختلفی مثل گلوگیاه یا تولید پوشاک و صنعت حمل و نقل بهصورت متنوع انجام میشوند.
اقامت در محلات
گردشگرانی که از شهر محلات دیدن میکنند، برای اقامت در این شهر میتوانند از هتل آبگرم محلات استفاده کنند و اگر مایل نبودند در شهر اراک هتلها و مهمانپذیرهای بسیاری است که میتوانند از آنها استفاده کنند.
عکس از جاباما (عکاس: نامشخص)
جاهای دیدنی محلات
محلات دارای جاذبههای تاریخی و طبیعی بسیاری است. یکی از جاذبههای تاریخی شهر محلات بازار سنتی این شهر است که امروزه بازسازی و مرمت شده است. سایت تاریخی خورهه از مهمترین آثار باستانی و جاهای دیدنی محلات است که پژوهشهای باستانشناسی سابقه آن را به هزاره دوم قبل از میلاد رسانده است.
از دیگر آثار مهم باستانی شهر محلات میتوان از آتشکده آتشکوه یاد کرد که از دوره ساسانی برجای مانده است و در نزدیکی روستای آتشکوه قرار دارد. این آتشکده با آجرهای چهارگوش و نمای سنگ ساخته و جزی آتشکدههای بزرگ بوده است. قلعه گبری یا قلعه جمشیدی از دیگر جاذبههای شهر است.
سد باستانی نیمور از دیگر آثار شهر است که سابقه آن را به دوره ساسانی میرسانند. پل تاریخی باقرآباد که بنای آن به دوره قاجاریه برمیگردد نیز گردشگران بسیاری را بهسمت خود جذب میکند.دهکده گل و گیاه محلات با داشتن ۱۱۰ هکتار مساحت از مهمترین جاذبههای شهر است.
غار یکه چاه از غارهای طبیعی محلات است که سابقه آن را به سدههای باستانی میرسانند. علاوه بر این شهر محلات دارای جاذبههای طبیعی دیگری نیز مثل بوستان سرچشمه، با امکانات رفاهی، چنار ۲هزار ساله و چشمه آب گرم، و ...است.
عکسهای گالری از گوگلمپ و ویکیمدیا (عکاسان: علی کاکاوند، محمد فروغی، Elaheabed و علی شادکام)
نویسنده: زهرا آذرنیوش
