استان گیلان یکی از سرسبزترین و زیباترین استانهای کشور است. این استان همجوار با دریای خزر و رشتهکوههای البرز است و بافت جلگهای و کوهستانی آن بستری بسیار غنی از لحاظ طبیعی است. این استان علاوه بر جاذبههای طبیعی بیشمار؛ از جمله ییلاقات، مراتع، دشتها، جنگلها، کوهستانها، دریاچهها و رودها و آبشارهای گوناگون، از غنای تاریخی بالایی نیز برخوردار است. با کجارو همراه باشید.
با استان گیلان آشنا شوید:
رشت
شهر رشت، مرکز استان گیلان، از زمان پیش از اسلام و دست كم در دوره ساسانیان وجود داشته است. در زمانی كه حكومت ساسانی رو به فروپاشی میرفت، حكمرانی مستقل این دیار را گیلانشاه مینامیدند. آب و هوای رشت از جمله آب و هوای معتدل کاسپین و شبه مدیترانهای است که دارای تابستانهای گرم و شرجی و زمستانهای سرد و مرطوب است. رشت سومین شهر گردشگرپذیر ایران است و بسیاری از هتل های استان گیلان در این شهر واقع شدهاند.
میدان شهرداری رشت
ساختمان شهرداری نهاد عمومی اما غیردولتی شهر رشت است. شهرداری رشت سابقهای همتراز با شهرداری تهران دارد؛ پس از شکلگیری مشروطیت در ایران با تصویب قانون بلدیه در ۱۲۸۶ خورشیدی رسما تاسیس شد و در زمره اولین بلدیههای ایران است. پیش از تصویب قانون بلدیه اداره شهر بر عهده انجمن بلدیه رشت بود. این نهاد عمومی مسئولیت اداره کلانشهر رشت را به عهده دارد.
کاخ شهرداری در اوایل سلطنت رضا شاه پهلوی (۱۳۰۴-۱۳۲۰ ه. ش) احداث شده است. به هنگام وقوع زلزله مهیب و ویرانگر منجیل در سال ۱۳۶۹ آسیب دیده بود که چندی بعد بهصورت سابق بازسازی گردید.
مجموعه شهرداری مربوط به دوره پهلوی است و در رشت، میدان شهرداری واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۵۱۶ بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استان گیلان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مدرسه شاپور
این مدرسه، از بناهای اوایل دوره پهلوی است كه در راه رشت-انزلی قرار دارد و اولین مدرسه به شیوه امروزی و با معماری نوین در گیلان است كه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است. مدرسه قدیمی معروف به شهید بهشتی مربوط به دوره قاجار نیز در رشت قرار دارد.
مسجد صفی
این مسجد از بناهای مذهبی زیبای شهر رشت است كه بنای اصلی آن در دوره صفویه ساخته شده است. وجه تسمیه این مسجد به محمد میرزا معروف به صفی میرزا، پسر بزرگ شاه عباس معروف است. این محل كه قتلگاه شاهزادگان جوان و بیگناه بود، به دستور شاهعباس، شهیدیه نامگذاری شد. مسجدصفی دارای كاشیكاری و گچبریهای زیبایی است و به دلیل قدمت تاریخی اهمیت فرهنگی، هنری و جهانگردی دارد.
خانه ابریشمی
خانه ابریشمی از بناهای زیبای عصر قاجار و در محله صیقلان رشت واقع است. این خانه دارای دو تالار به نام های چینی خانه و تالار آیینه است. هر یک از تالارها با تزیینات پرکار آرایش یافتهاند. در تالار چینی خانه ظروفی منقوش به نقش گل و مرغ، در دوایری که با گچبریها احاطه شده، جای گرفتهاند. از دیگر قسمتهای این بنا تالار آیینه با آینهکاریهای دقیق و ظریف است. تزیینات بیشمار سقف، گیلوییها، طاقها، طاقچهها و سردرها بههمراه گچ بریهای ظرفی در اطراف پیش بخاری، این بنای مسکونی را در ردیف زیباترین منازل دوره قاجاریه قرار داده است. از آنجا که این بنا در گذشته به حاجی میرزا ابریشمی تعلق داشت، امروزه نیز با نام صاحب اولیه آن خوانده میشود.
عمارت کلاه فرنگی
این عمارت که در میان پارک شهر رشت (باغ محتشم) جای گرفته از مهمترین جاهای دیدنی رشت به شمار میآید. رودخانه گوهر رود با انحنای خاصی از جنوب ساختمان و باغ عبور کرده و زیبابی محیط اطراف بنا را دو چندان میسازد. باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی در زمان محمد صادقخان اکبر سردار محتشم ملقب به سردار معتمد ساخته شد. این بنا از بیرون سه طبقه به نظر میآید. در حالی که از داخل دارای چهار طبقه است. عمارت کلاه فرنگی مدتها محل سکونت حاکمان و فرمانداران شهر رشت بود و بارها به دست تعمیر و مرمت سپرده شد. در سال ۱۳۷۴ این عمارت به مدیریت میراث فرهنگی گیلان واگذار شد و امروزه از آن بهعنوان مرکز آموزش هنرهای سنتی استفاده میشود.
بازار بزرگ رشت
بازار بزرگ رشت، بازاری قدیمی واقع در مرکز شهر رشت است و مرکز کلیه فعالیتهای بازرگانی استان گیلان به حساب میآید. روزانه هزاران نفر از ساکنان شهرها و روستاهای استان گیلان و استانهای مجاور، برای دادوستد در این بازار حضور مییابند. بازار رشت برای گردشگران نیز همواره جذاب و دیدنی بوده است. بازار سنتی رشت شامل میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوقها و کاروانسراها است. معماری کاروانسراها و طاقیهای موجود در بازار رشت یکی از جاذبههای توریستی این بازار است.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی
بعد از ۸۵ سال که خانه میرزا کوچک جنگلی بهصورت مخروبهای درآمده بود با پیگیریهای صورت گرفته از سوی بنیاد پژوهشی فرهنگی میرزا کوچک جنگلی در سال ۱۳۸۲ از طرف شورای شهر رشت برای انجام خدمات تاریخی فرهنگی در اختیار بنیاد ذکر شده قرار گرفت. این مکان در استادسرای رشت واقع شده است.
کاروانسرای لات
كاروانسرای لات كه نزد اهالی به كاروانسرای شاه عباسی نیز شهرت دارد، در فاصله ۳۵ كیلومتری جنوب شهرستان رشت واقع شده است. این كاروانسرا فاقد كتیبه است. ولی بر اساس متنهای تاریخی، به دستور منوچهر خان معتمدالدوله در سال ۱۲۴۶ هجری قمری ساخته شده است. این كاروانسرا حیاطی مربع شكل با هفت صفه و اتاق دارد. دروازه كاروانسرا در ضلع شرقی آن قرار دارد و مصالح آن نیز از آجر و ملات ساروج است.
چشمه آب شور لاکان
در میانه جاده رشت-لاكان، در شرق روستای آقا دانا پیر، جنگل انبوه و زیبا دامن گسترده است. چشمه آب شورلاكان در دل این جنگل و در جنوب رشت قرار دارد. آب چشمه در حوضچهای باتلاقی میریزد. دیوارههای چشمه از رسوبهای آهكی پوشیده شدهاند. آب چشمه به علت وجود نمک فراوان، شور است و به همین سبب آب شور نام گرفته است. مردم منطقه، چشمه را مقدس میدانند و در فصل تابستان برای درمان بیماریهای پوستی با آب چشمه حمام میكنند.
امامزاده هاشم
امامزاده هاشم در محلی به همین نام و در ۳۰ کیلومتری جنوب رشت در جاده رشت-تهران واقع است. بنا به گفته رابینو این بقعه در زمان شاهزاده منوچهر خان معتمد الدوله حاکم وقت گیلان بهطور گسترده بازسازی شد. در جریان جنگ جهانی اول و مبارزات میرزا و یارانش این بقعه آسیب فراوان دید و برای آخرین بار زلزله سال ۱۳۶۹ صدمات جدی بر آن وارد ساخت. بقعه امامزاده هاشم در سالهای اخیر بهطور گسترده بازسازی و مرمت شده و تاسیسات آن گسترش یافته است.
پل گازروبار
این پل در جاده رشت به صومعهسرا بر رودخانه گازروبارساخته شده و شالوده آن به دوره صفوی و قاجار بازمیگردد. پل گازروبار دارای یک دهانه اصلی و دو دهانه فرعی کوچک است. مصالح به کار رفته در آن آجر با ملات گچ در طاقها و سنگ ساروج در پایهها است. این پل به دستور حاجی یوسف بگلوری در دوره قاجار بازسازی شد.
موزه میراث روستایی گیلان
این موزه در پارک جنگلی سراوان و در ١٨ کیلومتری جاده رشت-تهران قرار دارد. بازدید از این موزه فرصت مناسبی برای گردشگران است تا با فضای روستایی خطه گیلان خو بگیرند و در مورد زندگی و رسوم مردم اطلاعاتی کسب کنند.
این موزه نمونهای کوچک اما واقعی، از نحوه زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است. بخش معماری این موزه، مجموعهای است که قدمت بناهای آن بهطور متوسط به ١۵٠ سال میرسد. مطالعات گسترده برای مکانیابی مناسب اجرای پروژه انجام شد. پس از بررسیهای فراوان، پارک جنگلی سراوان، بهعلت دارا بودن توپوگرافی مناسب و مشابه گیلان، دسترسی آسان و وجود تاسیسات زیربنایی مناسب بهعنوان محل اجرای پروژه انتخاب شد.
بندر انزلی
بندر انزلی یکی از شهرهای زیبای شمال ایران که هر سال پذیرای میلیونها توریست است، جاذبههای دیدنی بسیاری دارد و در کنار کمیت، تنوع دیدنیهایش هر گردشگری را به چند روز ماندن در انزلی تشویق میکند. انزلی دومین شهر گیلان با فاصله ۴۰ کیلومتری (نیم ساعته) از رشت است و پنجمین بندر فعال اقتصادی کشور محسوب میشود.
تالاب انزلی
تالاب انزلی به باور کارشناسان محیط زیست یکی از بزرگترین و جالبترین تالابهای دنیا از نظر تنوع زیستی است و در ساحل جنوب غربی خزر و در غرب دلتای سفیدرود، در جنوب شهر انزلی واقع است. این تالاب وسعتی حدود ۲۸۰ کیلومتر مربع دارد و عمق آن ۱/۵ تا ۲/۸ متر است و جزایر کوچک و بزرگی از آن سر بیرون آوردهاند. این تالاب در زمستان میزبان انواع پرندههای دریایی بهویژه قوهای سفید، غاز، اردک، مرغابی، چنگر و دیگر پرندگان مهاجر است. یکی از جذابیتهای بینظیر تالاب انزلی، نیلوفرهای آبی است که در سراسر تالاب به چشم میخورند. نیزارها و لاله دریایی نیز در حاشیه تالاب مناظری دیدنی در اختیار بازدیدکنندگان قرار میدهند. قایق سواری بر پهنه مرداب یکی از مفرحترین لحظات سفر به بندر انزلی است.
بلوار انزلی
پارک بزرگی که در امتداد تالاب وجود دارد با وسعت ۳۵۰۰ متری در سال ۱۳۰۵ ساخته شده است. در شمال این بلوار دو موجشکن معروف انزلی چشماندازی زیبا ایجاد کردهاند. در حاشیه جنوبی آن امروز غرفههای چای و قلیان در تمام مسیر وجود دارد که محل تجمع جوانان، خانوادهها و گردشگران خصوصا در شبهای تعطیل است.
کاخ موزه انزلی
در فاصله دو پل انزلی و غازیان، کاخ سلطنتی انزلی در وسعتی نزدیک به ۱۵۰۰ متر در کنار ساحل دیده میشود. این کاخ در فاصله سالهای ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۴ و پس از حادثه آتشسوزی کاخ خوشتاریا در کنار کاخ اصلی ساخته شد.
کاخ خوشتاریا متعلق به تاجری روسی بوده که برق را به ایران آورد. کاخ امروزه به موزه نظامی نیروی دریایی تبدیل شده که انواع سلاح گرم و سرد از زمان صفویه به بعد را در معرض تماشا قرار میدهد.
کشتی میرزا کوچک خان جنگلی
این کشتی تنها شناور سواحل شمالی کشور است که برای مقاصد تفریحی مورد استفاده قرار میگیرد. صرف یک وعده همراه با موسیقی و عبور روی آبهای تالاب انزلی و دریای خزر تجربهای است که ارزش امتحان کردن دارد.
از انواع کبابهای لذیذ، توصیه میشود در انزلی «ترشه کباب» را امتحان کنید که گوشت راسته گوسفند یا گوساله است و در سسی شامل گردوی چرخ کرده، رب انار، پیاز، چوچاق و جعفری برای نصف روز خوابانده شده است. انواع ماهی شمالی با بهترین طبخ در انزلی پیدا میشود اما ماهی سوف (در فصل مناسب) ماهی سفید و اوزونبرون بهترین گزینهها هستند. بهترین بشقاب پیش غذا در رستوران های گیلان نیز شامل اشپل، گردو و باقالا است. بورانی بادمجان، زیتون و سیر ترشی را در کنار غذا فراموش نکنید! کال کباب، ترشه شامی و خورش از دیگر خوراکهای خوشمزه این منطقه هستند.
بازار انزلی
شنبهبازار انزلی از ۷۰ سال پیش تاکنون بهشکل هفتگی در خیابان میرزا کوچک خان برگزار میشود. در این بازار که محل تجمع انزلیچیها و مردم روستاهای اطراف است، همه نوع جنسی عرضه میشود؛ از مرغ و جوجه زنده گرفته تا انواع سبزیهای محلی، انواع ترشی تا کفش و لباس و ابزار کشاورزی به فروش میرسد.
لاهیجان
لاهیجان یکی از شهرهای دیدنی در استان گیلان است که با داشتن جاذبههای گردشگری بیشمار در صدر نقاط دیدنی کشور قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این شهر در ناحیه کوهپایهای قرار دارد و تپه ماهورهای آن را بوتههای چای پوشاندهاند.
لاهیجان، معروف به عروس شهرهای گیلان، دارای چشماندازها و جاذبههای طبیعی بسیار زیبایی است که همجواری شهر با یکی از زیباترین کوههای منطقه (شیطان کوه) و دسترسی آسان به آن با چشماندازهای کوهپایهای شامل باغهای سرسبز چای و مزارع برنج و چشمههای متعدد آن در سطح ملی در بخش گردشگری سرآمد است.
شیطان کوه لاهیجان
این کوه سرسبز که در درون شهر قرار دارد، با درختان و شمشادهای کوتاه و سبز پوشیده شده است. این کوه بهعلت واقع شدن در داخل مجموعه شهری باعث به وجود آمدن چشماندازهای زیبایی شده و گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب میکند.
بام سبز لاهیجان
در سالهای اخیر با طراحی شهرداری لاهیجان، فضایی در بالای شیطان کوه ایجاد شده که بهعلت مشرف بودن به شهر به نام بام سبز شناخته میشود. این محوطه سبز و زیبا بهوسیله گذرگاهی از ورودی کوه و میان درختان به آبشار شیطان کوه متصل میشود. مجموعه بام سبز بهعلت جذابیت و منتهی شدن به مجموعه ارتفاعات مشرف به شهر و باغات چای، تعداد بسیاری از دوستداران طبیعت را به خود جذب کرده است. تماشای روزها و شبهای لاهیجان از فراز بام سبز، از دیگر جاذبههای این مجموعه تفریحی است.
استخر لاهیجان
در پای شیطان کوه استخری بزرگ به وسعت ۱۷ هکتار قرار دارد که گفته میشود به دستور شاه عباس احداث شده است. استخر دارای جزیرهای زیبا است که توسط یک پل به حاشیه جنوبی آن متصل شده است. طول حاشیه این استخر نزدیک به دو کیلومتر بوده که در کنار بلواری زیبا قرار دارد که دورتادور استخر را احاطه کرده و از مراکز دیدنی و تفریحی مهم لاهیجان است.
آبشار لاهیجان
این آبشار زیبا که از بدنه شیطانکوه به پای کوه سرازیر میشود، بهوسیله پمپاژ آب از استخر تغذیه شده و حوضچههایی برای تخلیه و حرکت آب در پایین آن احداث شده است. در کنار این آبشار یک راه پلکانی تا قله کوه وجود دارد که گردشگران با پشت سر گذاشتن بیش از ۷۵۰ پله که از کنار آبشار و پای کوه آغاز شده و از داخل درختان سرسبز میگذرد به قله کوه و بام سبز میرسند.
تلهکابین لاهیجان
تله کابین لاهیجان از دیگر جاذبههای تفریحی است. طول این تله کابین، هزار و ۵۵۰ متر است که از بام سبز به قله تاج خروس کشیده شده و در هر ساعت یک هزار نفر را جابهجا میکند. این تله کابین دو ایستگاه و پنج دکل دارد که اختلاف آن از سطح دریا، ۳۵۰ متر است. احداث پارک مجهز به رستوران، کافیشاپ و انواع غرفههای آلاچیق و ایجاد فضای مناسب برای گردشگران از دیگر برنامههایی است که برای احداث در ایستگاههای تله کابین در نظر گرفته شده است.
پارک جنگلی میرصفا
این پارک جنگلی طبیعی در خیابان شقایق (منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی) قرار دارد و دارای تعدادی آلاچیق است که مورد توجه گردشگران است.
پل خشتی لاهیجان
این پل در غرب لاهیجان در محله پردهسر قرار دارد و متعلق به دوره کیاییان است.
آرامگاه کاشفالسلطنه و موزه تاریخ چای ایران
لاهیجان مهمترین مرکز کشت و تولید چای ایران به شمار میرود و کلمه چای در ایران با نام این شهر همراه است. انتقال چای ابتدا از جاده ابریشم توسط چینیها انجام میشد و بهتدریج کشت و تولید آن در هندوستان رونق یافت و از راههای بازرگانی جنوب به ایران نیز وارد میشد. برای اینکه کشت و مصرف چای در همه طبقات عمومی شود، سختیها و محدودیتهای بسیاری کشیده شد تا سرانجام حاج محمد میرزا قوانلو، ملقب به کاشفالسلطنه به تشویق مظفرالدین شاه به این امر همت گمارد. این مقبره در حال حاضر یکی از دیدنیهای شهر است که در کنار موزه تاریخ چای قرر دارد. این موزه در سال ۱۳۷۵ به همت سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۷۶۹ ثبت و تبدیل به موزه شد. این موزه از صبح ساعت ۸ تا ۶ غروب، به غیر از دوشنبهها برای بازدید عموم باز است.
مسجد جامع لاهیجان
مسجد جامع لاهیجان در محله میدان و در کنار بقعه چهار پادشاهان قرار دارد. این مسجد بنابر قولى، یکى از قدیمیترین مساجد لاهیجان است و به دستور کیاسلطان، محمدکیا در سال ۸۹۳ هجری قمری در مکان آتشکدههاى قدیمى بنا شده است. مسجد در سالهاى ۱۳۳۱ و ۱۳۷۰ هجری شمسی بازسازى و توسعه یافته است. در طرف غربى مسجد، مدرسهاى متصل به مسجد قرار دارد. در این مدرسه چاهى است که میگویند امام حسن (ع) از آن چاه براى وضو ساختن آب کشیده است. مردم پول و طلا در چاه میاندازند و بر لبه آن شمع روشن میکنند.
بقعه چهارپادشاه
در فاصله چند متری مسجد جامع قرار دارد . این محل ابتدا مرقد سید خرمکیا یا سید خورکیا، مقتول به سال ۶۴۷ قمری بود. چون سایر سادات کیایی را در جوار مرقد سید کیا به خاک سپردند، این محل به نام چهار پادشاهان؛ مدفن برادران سید هادی کیا یعنی سیدعلی، سیدحسن و سایر شهدایی است که در سال ۷۹۱ هجری قمری در جنگ رشت کشته شدند.
بقعه شیخ زاهد گیلانی
با تمام زیبایی معماری و مسیری پر از جاذبه طبیعتگردی، نشان دیگری از زیباییهای گردشگری گیلان است. این بنای تاریخی در بیرون شهر لاهیجان و در روستای شیخانور، بر سر راه لاهیجان به لنگرود و بر دامنه کوه واقع شده است.
سواحل امیرآباد
شمالیترین نقطه شهرستان لاهیجان، به دریای خزر و سواحل امیرآباد منتهی میشود که از جذابیتهای بسیاری برخوردار است.
روستای بکر و زیبای چی چی نی کوتی
معنی نام این روستای زیبا که چشماندازهای زیبایی دارد، لانهی گنجشک است. با گشتوگذار در جنگلهای کوهپایهای روستای چی چی نی کوتی معنای اصلی طبیعت بکر را درک خواهید کرد. طبیعتی که هنوز از گزند ما آدمیان آسیبی ندیده است و هنوز گونههای جانوری مختلف از جمله خرس قهوهای، شغال و روباه و کفتار و نوعی خوک خاکستری در این جنگلها زندگی میکنند. در ضمن تقریبا در پایان فصل بهار و آغاز فصل تابستان نوعی خاص از تمشک وحشی در بیشه زارهای این روستا میروید که قطعا طعم آن را جایی دیگر نچشیدهاید. باشد که این طبیعت بکر و زیبا پاک و بکر و زیبا باقی بماند.
تالاب بین المللی امیرکلایه
این تالاب به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار در ۴۰ کیلو متری شمال شهر لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده و بهدلیل نوع خاص اکوسیستم آن به دور از هرگونه آلودگی زیست محیطی بوده و دارای جاذبههای تفریحی بسیاری است.
تالاب سوستان
این تالاب بهدلیل اقلیم مناسب، آب شیرین، پوشش گیاهی و مواد غذایی مناسب، زیستگاهی برای پرندگان و آبزیان گوناگون است. همچنین دسترسی مناسب آن نیز میتواند مورد توجه مسافران و توریستها واقع شود.
راههای متفاوت با چشماندازهای متنوعی برای رسیدن به این تالاب وجود دارد، ولی کوتاهترین مسیر را میتوان از میدان دانشگاه آزاد بهسمت روستای سوستان و این تالاب در کرد. میدان تربیت معلم بهسمت سوستان نیز مسیر مناسبی برای در کردن این مسیر است.
فومن
بهدلیل مجسمههای بسیاری که در شهر وجود دارد، فومن را بهعنوان شهر مجسمهها میشناسند. شهرستان فومن یکی از چهار شهرستان اولیه گیلان (پس از ایجاد مفهوم امروزی شهرستان در دوره اصلاحات پهلوی) همچون رشت و تالش و انزلی بوده است. شهرستان فومن یکی از قطبهای گردشگری ایران است. چشم اندازها، دشتها، رودخانهها و کوهستانهای بسیار زیبایی در این شهرستان قرار دارند.
آبشار دوقلو گشترودخان
اگر مسیر فومن را بهسمت ماسوله در پیش بگیریم، به روستایی ییلاقی و سرسبز میرسیم که گشترودخان نام دارد. آبوهوای این منطقه معتدل و مرطوب است. یکی از جاذبههای زیبای این منطقه آبشاری زیبایی است که به آبشار دوقلو معروف است. این آبشار با شهر فومن حدود چهارده کیلومتر فاصله دارد و اگر از محله پیرسرا حدود دو ساعت به پیادهروی در جنگل بپردازید به این آبشار زیبا میرسید. این آبشار زیبا و طبیعت فوقالعادهای که دارد مکانی شادی بخش و بسیار زیبا را برای گردشگران فراهم ساخته است.
آبشار لارچشمه
این آبشار در مسیر فومن به ماسوله و در نزدیکی شهر تاریخی ماسوله قرار دارد. ارتفاع این آبشار حدود شش متر است و در ارتفاع ششصد و هفتاد متری از سطح دریا واقع شده است .
ریزش آب و فشار آن باعث شده تا استخری در پای این آبشار به وجود آید که بسیار تماشایی است. این آبشار بهدلیل قرار گرفتن در جنگل و احاطه شدن توسط درختانی انبوه منظرهای شگفت را به وجود آورده است که نظر هر رهگذری را به خود جلب میکند. در نزدیکی این آبشار استراحتگاه و قهوهخانههایی ساخته شدهاند که مسافران و گردشگران میتوانند با مراجعه یه این استراحتگاهها هم خستگی از تن به در کنند و هم از مناظر زیبا و بکر این منطقه بهرهمند شوند.
روستای ماسوله
این روستا از توابع فومن است و قدمت تاریخی آن، بهعنوان محلی برای زندگی انسانها، به قرن هشتم هجری قمری بازمیگردد. ماسوله هم نزدیک به دریا است و هم قریب هزار و پنجاه متر از سطح دریا ارتفاع دارد و آبوهوای آن آمیزهای از لطافت هوای کوهستانی و رطوبت هوای دریا است. بازار ماسوله که مرکز تجارت ماسوله است، بازاری بدون سقف است با چند طبقه که منظره جنگل را روبهروی خود دارد؛ با دکانهای چموشدوزی، آهنگری، چاقوسازی، نانوایی، بقالی و ... .
از جاذبههای تاریخی ماسوله کهنه ماسوله است که در محلی بالاتر از محل کنونی روستا قرار دارد. کهنه ماسوله روی تپهای قرار دارد و آثار پایه دیوارهای بناهای سنگی روی آن قابل رویت است. ماسوله دارای معماری زیبا و منحصر به فردی است. محوطه جلوی خانهها و پشت بامها هر دو بهعنوان پیادهرو استفاده میشوند. خیابانهای کوچک و پلههای بسیار به هیچ وسیله نقلیه موتوری اجازه ورود نمیدهند. معماری ماسوله در یک جمله توصیف میشود: حیاط ساختمان بالایی پشت بام ساختمان پایینی است. ساختمانها معمولا از دو طبقه تجاوز نمیکنند.
قلعه رودخان
گیلان در دوران قدیم به دو منطقه بی یه پس (Beeye Pas) و بی یه پیش تقسیم میشد. فومن تا سال ۹۵۱ خورشیدی مرکز گیلان بی یه پس یا گیلان غربی به شمار میرفت. انتخاب فومن بهعنوان مرکز حکومت، حکمرانان را بر آن داشت تا قلعه مستحکمی برای دفاع از حوزه استحفاظی خود بسازند، تا هم محل استقرار حکومتیان باشد و هم کاربرد نظامی داشته باشد. قلعه رودخان نمونه برجسته یک قلعه کوهستانی است. قلعههای کوهستانی معمولا در بالاترین نقطه کوه ساخته میشدند. اگر میخواهید یک قلعه نسبتا استوار را که سعی در مرمت آن صورت پذیرفته ببینید، توصیه میکنیم از سفر به قلعه رودخان غافل نشوید.
صومعه سرا
صومعه سرا شهری در ۲۵ کیلومتری غرب شهرستان رشت است. از شمال به تالاب انزلی، از شرق به رشت و شفت، از غرب به رضوانشهر و ماسال و از جنوب به فومن مرتبط است. محصولات عمده این شهرستان برنج، چای، نیشکر، کرم ابریشم، زعفران و صنوبر است.
عکس از ویکیپدیا (عکاس: فرید کامراننیا)
محوطه تاریخی هفتدغنان
محوطه تاریخی هفتدغنان در استان گیلان، شهرستان صومعهسرا، بخش مرکزی، دهستان ضیابر و روستای بهمبر قرار دارد. این شهر قدیمی و تاریخی که به گفته باستانشناسان حداقل ۱۲۰۰ سال قدمت دارد در منطقه گسکر صومعه سرا قرار دارد و در گذشته مرکز حکومت گسکرات بوده است.
ویرانهها و خرابههای به جا مانده شهر تاریخی هفت دغنان نشان از یک منطقه باستانی دارد. در سال ۱۳۸۲ باستانشناسان بقایایی از یک گورستان دوره اسلامی را در آن شناسایی کردند. در این گورستان، اجساد بهصورت نامنظم دفن شده بودند که بنا بر فرضیه باستانشناسان این امر بهدلیل وقوع حادثهای همچون زلزله، بیماری یا جنگ اتفاق افتاده است.
در سال ۱۳۸۲ بخشی از این منطقه که در حدود ۶۰ هکتار بود و بقایای یک شهر تاریخی را در برداشت، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این شهر بقایایی از یک شهر وسیع است، که امروزه در میان پوشش گیاهی انبوه از چشم دور مانده است. در چشماندازهای این محوطه آثاری از برجستگیهای مربوط به ابنیه قدیمی که پوشیده از گیاهان و درختچههای جنگلی است دیده میشود که احتمالا بقایای آثار معماری این شهر تاریخی است.
پناهگاه حیاتوحش سلکه
منطقه پناهگاه حیات وحش سلکه در قسمت جنوبی تالاب انزلی و در محدوده شهرستان صومعه سرا قرار دارد و از شمال به تالاب، از جنوب به حاشیه مزارع روستاهای هندخاله و صوفیانده، از غرب به رودخانه هندخاله و از شرق به رودخانه ترابخاله محدود است.
پناهگاه حیات وحش سلکه یکی از تالابهای با ارزش شمال کشور است که سالانه تعداد بسیاری از پرندگان مهاجر در این تالاب زندگی میکنند. بخشی از این منطقه بهصورت تالابی و بخشی دیگر آن بهصورت چمنزار و مرتع بوده که از نظر زیستگاه انواع غازها فوقالعاده حائز اهمیت است.
پل خشتی گوراب تولم
رودسر
رودسر، از شمال به دریاچه خزر، از جنوب به رشته کوههای البرز، از شرق به رامسر، از توابع استان مازندران و از غرب به املش و لنگرود منتهی میشود. قسمت کوهستانی شهرستان رودسر، خوش آب و هوا و سردسیر است. قسمت شمالی این شهرستان که در قسمت حاشیه جنوبی دریای خزر و منطقه جلگهای قرار گرفته، مرطوب است.
منطقه اشکورات
اشکورات منطقهای است در شرق استان گیلان و در امتداد رشته کوه البرز که از جنوب شهرستان رودسر شروع شده و تا جنوب رامسر ادامه دارد. اشکورات بهدلیل کوهستانی بودن در تابستان آب و هوایی بسیار مطبوع و دلنشین دارد که گردشگران بسیاری را هرساله به سوی خود فرا میخواند.
این منطقه بهدلیل وجود دریاچههای طبیعی، چشمه سارها، چشمههای آب معدنی، رودخانههای زلال و غارهای فراوان و هوای پاک توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کرده است. در قسمتهایی از مناطق کوهستانهای اشکورات کاوشهایی انجام شده است که آثار و شواهد مختلفی مخصوصا قبرهایی مربوط به دوران نبوع تا دوران ساسانی و بعضا نیز از دوران اسلامی به دست آمده و این امر به قدمت این منطقه اشاره میکند.
پارک جنگلی سفیدآب
طرح پارک جنگلی سفیدآب رودسر با اهداف توسعه صنعت توریسم در استان و استفادههای تفرجی و تفریحی و حفاظت و حمایت از جنگل تهیه و طراحی شده است. این پارک، منطقهای با وسعت ۳۹۴۳ هکتار است که قسمت اعظم آن کوهستانی و میانبند است. در ادامه به جاذبههای توریستی این منطقه اشاره میکنیم.
جاده ارتباطی تا مرکز طرح و وجود آب معدنی سجیران، فضای سرسبز، مراتع و جنگل روح پرور و نزدیکی آن به مراکز خدماتی اداری از قبیل شورای اسلامی و پاسگاه و… از جمله مهمترین جاذبههای گردشگری این منطقه است. همچنین وجود رودخانه پلرود به طول ۶۵ کیلومتر و درختان تنومند توسکا، ممرز و گردو و… و آواز دلنشین پرندگان خوش خوان جلوه نشاط آوری به منطقه داده است. وجود ایستگاه اسبسواری، دوچرخه سواری، کاخ رضاخان، مسجد محمودامیربنده متعلق به دوره قاجاریه در امیربنده کلاچای از دیگر جاذبه های توریستی پارک جنگلی سفیدآب است.
کوه عروس و داماد
کوه عروس و داماد یکی از عجایب اشکورات است که در روستای زیاز واقع شده است. این روستا با روستاهای آغربن کندسر، گرمابدشت، دیورود و سجیران همسایه بوده و در ۲۶ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۴۱ کیلومتری جنوب غربی شهرستان رودسر واقع شده است. در شمال منطقه سیپل، کوه سنگی با شیب بسیار تند واقع شده است که در بالاترین نقطه آن دو مجسمه سنگی بهشکل عروس و داماد قرار دارد.
آبشار میلاش
آبشار سحر انگیز میلاش شاخص ترین، بزرگترین و زیباترین آبشار منطقه رحیم آباد است که در یک کیلومتری غرب روستای میلاش، در مسیر رودخانه میلاش قرار داشته و از کوه بندبن سرچشمه میگیرد و در ارتفاع ۸۰۰ متری از سطح دریا و در ۷۰۰ متری غرب رودخانه پلرود قرار دارد. جدا از این آبشار، دیدار از منطقه کهنه سره که از نقاط باستانی روستا بوده و سکونتگاه انسان های گذشته است نیز خالی از لطف نیست.
قلعه بندبن قاسمآباد
قلعه بندبن با برجی به ارتفاع ۱۲ متر در روستای زیبا و کوچک بندبن در منطقه قاسمآباد شهرستان رودسر گیلان گنجینهای زیبا از آثار باستانی استان است که بی شک چشم هر گردشگری را به خود خیره میکند.
قدمت این قلعه به صدها سال پیش بازمیگردد و ساکنان از آن به عنوان قلعهای دفاعی در برابر حملات دشمنان دریایی خود استفاده می کردند. معماری بینظیر، در کنار چشمانداز قلعه، شگفتی کارشناسان یونسکو را سبب شده، زیرا در ساخت این قلعه از ترکیب خاصی از زرده تخممرغ و ساروج بهمنظور استحکام میان سنگها استفاده شده است.
لنگرود
لنگرود یک شهر ساحلی (ساحل چمخاله) در شمال استان گیلان و نزدیک به شهر لاهیجان است. جمعیت این شهر بر پایه آمار سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر با ۷۴٬۴۷۷ نفر (۲۳٬۸۶۴ خانوار) است.
ساحل چمخاله
ساحل چمخاله لنگرود با شرایط زیبا و دلپذیر خود در دنیا کمنظیر است؛ چراکه گفته میشود در دنیا دو شهر ساحلی بهشکل دلتا وجود دارد که این حالت آب و هوای دلپذیر را پدید میآورد و لنگرود یکی از این دو شهر است.
چَمخاله، منطقهای ساحلی بسیار زیبا و منحصربهفرد در استان گیلان است که در حدود ۱۰ کیلومتری شرق لنگرود، ۲۰ کیلومتری شرق لاهیجان و ۳۹ کیلومتری غرب رودسر قرار دارد. چمخاله دارای یکی از بهترین سواحل ماسهای است که همه ساله در فصلهای بهار و تابستان پذیرای جمع کثیری از مسافران و توریستها است.
لیلاکوه
لیلاکوه یا به گفته اهالی محلی لیلهکوه، منطقهای است در نزدیکی شهر لنگرود در استان گیلان در شمال ایران که یک منطقه توریستی و گردشگری زیبا است که هر ساله مسافران بسیاری را به خود جذب میکند. کوههای سرسبز، شالیزار و رودخانه پر از ماهی، همه در کنار نیز، در این منطقه جمع شده است.
دریاچه کومله
دریاچه کومله در شهر کومله شهرستان لنگرود در استان گیلان قرار دارد. این دریاچه سه آبگیر مجزا را شامل میشود که طول بزرگترین آبگیر آن در حدود سه کیلومتر و عرض آن چهارصد متر است. فاصله دریاچه تا سواحل دریای خزر و ساحل زیبای چمخاله در حدود ده کیلومتر و تا ارتفاعات شمالی البرز و کوه پرشکوه در حدود یک کیلومتر است. در نزدیکی دریاچه امکانات تفریحی از قبیل قایق سواری و رستوران فراهم شده است.
پل خشتی لنگرود
پل خشتی لنگرود روی رودخانه لنگرود و از خشت و آجر ساخته شده است. این پل که معروفترین بنای تاریخی و نماد شهر لنگرود است، در گویش گیلکی لنگرودی، به خَشتهپٌل وخَشتهپورد معروف است. در کتاب دارالمرز ولایت گیلان نوشته رابینو، زمان ساخت این پل در دوران صفویه است. پل خشتی لنگرود، فشکالی محله را به راه پشته، دو عدد از محلههای بزرگ شهر لنگرود، وصل میکند.
بلوردکان
بلوردکان ﺟﺰو روﺳﺘﺎی ﻻت ﻟﯿﻞ، از ﺗﻮاﺑﻊ ﺑﺨﺶ اﻃﺎﻗﻮر ﻟﻨﮕﺮود است. اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﮕﻠﯽ ﮐﻮهستانی ﺑﺎ چشماندازهای ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎ و ﺟﺎده آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ، دارای ﺟﺎذﺑﻪهای زﯾﺒﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ اﻋﻢ از ﭘﺎرک ﺟﻨﮕﻠﯽ، رودﺧﺎﻧﻪ و آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻋﻢ از ﮐﺎرواﻧﺴﺮا، ﭘﻞ و... اﺳت. اداﻣﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻠﯽ و ﯾﯿﻼﻗﯽ منتهی ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺴﯿﺮ آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ هلودشت میرسد.
تالش
از شهرستانهای استان گیلان در شمال ایران است.
روستای مریان
روستای مریان از توابع بخش مرکزی شهرستان تالش، در ۳۷ کیلومتری شمال غربی هشتپر و ۱۴۳ کیلومتری رشت قرار دارد. این روستای تاریخی از شمال به روستای ناوان، از شرق به روستای سینا هونی، از جنوب به اراضی جنگلی و از غرب به روستای آق اولر محدود میشود. روستای مریان از طریق شهر هشتپر با جادهای مناسب و زیبا قابل دسترسی است. ارتفاع این روستای کوهپایهای از سطح دریا ۱۰۸۰ متر است و آب و هوای آن در زمستان سرد و در تابستان معتدل است.
گورستان باستانی روستا، نشانگر سکونت دیرینه اقوام تالشی در این روستا است و آثاری از حمام قدیمی منسوب به دوره صفوی یا قاجاری موید قدمت کهن روستا است. جاذبههای گردشگری این ناحیه مثل چشمانداز رودخانه پرآب کرگانرود، ارتفاعات پیرامون روستا، جنگلهای انبوه و سرسبز و هوای مهآلود، تصویری رویایی پیشاروی گردشگران روستای مریان ترسیم میکند. در سفر به مریان شنیدن صدای نواختن نی چوپانان و آوازهای محلی تالشی را تجربه خواهید کرد.
پارک جنگلی سیاهداران
این منطقه در جنوب غربی شهر تالش (هشتپر) واقع است و در سالهای اخیر توسط شهرداری تالش به محدودهای برای گذران اوقات فراغت و تفریح تبدیل شده است. پس از احداث راه و پله گذاری بخشهایی از دامنه این تپه، در بلندترین نقطه آن تفریحگاهی بکر و دیدنی با امکاناتی چون رستوران، آلاچیق و سرویس بهداشتی برپا شده است و سپس طرح سورتمه جنگلی ریلی در دامنههای پوشیده از جنگل تاسیس شد که عبور از مسیر آن برای مسافران بسیار هیجانانگیز و جالب خواهد بود. ضمن آنکه در داخل محدوده و پیش از عبور از مسیر، حیاط وحش طبیعی ایجاد شده و حیواناتی مثل آهو و غزال وحشی قابل رویت هستند.
پارک جنگلی گیسوم
یکی از نقاط دیدنی استان گیلان و شهرستان تالش پارک جنگلی گیسوم است. مسیر زیبا و دیدنی در میان درختان سر به فلک کشیده تونلی جنگلی را ایجاد کرده که دل هر بینندهای را با خود میبرد.
در جنوب گیسوم، رضوانشهر به فاصله ۱۴ کیلومتر و در شمال شهر هشتپر (تالش) با فاصله حدود ۲۰ کیلومتر قرار دارد. جاده گیسوم تونلی جنگلی را با نسیم خنک کوهستانهای تالش در نیز آمیخته تا تن و جان هر رهگذری را آرامش بخشد و روحش را آسایش دهد. گیسوم جایی است که جنگل و دریا به نیز و سحر طبیعت به اوج خود میرسد. مغازههای مختلف و ساحل زیبای آن برای شنا نیز جذابیت آن را دو چندان کرده است.
قلعه صلصال
یکی دیگر از قلعه های تاریخی استان گیلان با قدمتی حدودا هزار ساله، قلعه صلصال واقع در روستای قلعهدوش لیسار از توابع تالش است. بعضا معتقدند دلیل نامگذاری روستای قلعهدوش موقعیت جغراقیایی آن نسبت به قلعه صلصال است، در نمایی زیبا از روستا چنین به نظر میرسد که روستا قلعه را به دوش میکشد. ارتفاع این قلعه از سطح دریا تقریبا ۱۰۰ متر بوده و چشمانداز زیبایی بر دشت و ساحل خزر دارد. همچنین این قلعه به خاطر معماری نظامی، جاذبه فراوانی برای گردشگران دارد.
آتشکده ایسپیه مزگت
بنای ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده قدیمی و بزرگ در دیناچال تالش است. تمامی نشانههای معماری و کاربردی آن عملکرد مذهبی این بنا را تایید میکند. این بنا دردوران پس از اسلام احتمالا بعد ازقرن سوم هجری به مسجد تبدیل شد و ظاهرا تا مدتهای مدید مورد استفاده قرار میگرفته است. آنچه بیش از هر چیز بیننده را به حیرت میاندازد، علت وجودی چنین بنایی در این نقطه دور افتاده است. در اینکه اسپیه مزگت یک مرکز عبادی بزرگ بوده تردیدی نیست و این امر از وجود احتمالی یک شهر یا سایت باستانی مدفون شده در حوالی آن خبر میدهد.
آبشار زمرد
آبشار زمرد تالش در اطراف شهر حویق در ۴۰ كیلومتری شمال شهر تالش واقع شده است. آبشار زمرد حویق یکی از زیباترین پدیدههای گردشگری شهرستان تالش و استان گیلان است که در تمام فصول سال گردشگران و کوهنوردانی از دیگر نقاط را به خود جذب میکند. فاصله این آبشار از بازار شهر حویق ۹ کیلومتر است که قسمتی از جاده آن آسفالت بوده و بقیه نیز خاکی و کوهستانی است.
آبشار ورزان
آبشار ورزان یا ورازان در فاصله ۳۶ کیلومتری شمالغرب شهر تالش (از میدان نماز تالش تا ابتدای بازار سوباتان) و ۲۲ کیلومتری جنوب (از ایست و بازرسی جنگلبانی سوباتان تا دریاچه) دریاچه نئور اردبیل (از مسیر فیبر نوری اردبیل - گیلان) در ارتفاع ۱۹۰۰-۱۹۷۰ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد. این آبشار در اطراف آبادی ییلاق سوباتان قرار دارد.
آستارا
آستارا یکی از زیباترین نواحی ایران است که در شمال ایران و در استان گیلان، حد فاصل استان گیلان و اردبیل واقع شده است. بهعلت شرایط آب و هوایی ویژه و وجود خاک مناسب قسمت بسیاری از شهرستان آستارا پوشیده از انواع رستنیها و گیاهان است. وجود کشتزارها و جنگلهای این شهرستان همراه با چشمانداز کرانههای دریای مازندران در دره میانی استانهای گیلان و اردبیل، بدیعترین منظرههای طبیعی را به وجود میآورد و تحسین هر بینندهای را برمیانگیزد.
تله کابین حیران آستارا
تله کابین حیران آستارا یکی از مناطق نمونه گردشگری استان گیلان و شهرستان بندر آستارا است. تله کابین حیران آستارا به طول مسیر هزار و ۵۰۰ متر در محدوده روستای و نه بین و حاجی امیر قرار دارد. مسیر تله کابین حیران از جاده آستارا به اردبیل در منطقه حیران آغاز شده و وارد جنگل فندقلو میشود. تله کابین در نقطهای از گردنه حیران قرار گرفته که از طرف شرق به دریای خزر و شهر آستارا و چشماندازهای زیبای گردنه حیران و از طرف غرب و جنوب به جنگلهای زیبای فندقلو و از شمال نیز به شهرهای مرزی جمهوری آذربایجان مشرف است. تله کابین حیران دارای ۳۰ کابین شش نفره معمولی و سه کابین ویژه VIP بوده و ایستگاههای این تله کابین از استانداردترین ایستگاههای موجود در میان تله کابین های ایران است.
تالاب استیل
در ۷ کیلومتری شهر آستارا در حاشیه جاده لوندویل به آستارا قرار دارد. اهمیت اکو توریستی این تالاب از جهت نزدیکی به جاده، تنوع چشماندازهای طبیعی همچون کوهستان، جنگل و مزارع و کشتزارهای اطراف دوچندان میشود. ضلع غربی تالاب، پوشیده از جنگل و پوششهای سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسکای شناور منظره بسیار جالب توجهی را به وجود آورده است که در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یکی از جاذبههای مهم تلقی میشود.
از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی است. همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان کمیاب بوده که برای زاد و ولد از اروپای مرکزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میکنند که مهمترین آن چینگیر نوکسرخ است.
آبگرم علیداشی
این مکان بهدلیل نزدیکی به جاده آستارا به اردبیل و واقع شدن در یک محیط ییلاقی و خوشمنظره از رونق بسیاری برخوردار است و آبشاری زیبا در کنار آن وجود دارد. این آبگرم دارای خواص درمانی بسیاری است که از آنها میتوان به از بین بردن درد مفاصل، کمردرد، قولنج و تقویت اعصاب اشاره کرد.
آبگرم کوتهکومه
این آبگرم در روستای کوتهکومه در ۹ کیلومتری از شهر لوندویل واقع شده است و از دیر باز برای درمان دردهای رماتیسمی، مفاصل و همچنین از بین بردن لکههای پوستی مورد استفاده قرار میگرفته است. مسیر حرکت از لوندویل به آنجا بهطور کامل آسفالت بوده و در حاشیه پر آب و زلال واقع شده است. امروزه این مکان با بهرهمندی از دوش، حوض، سرویس بهداشتی، آبی سالم و مفید، خانههای سنتی و قدیمی و اطاقهای مجهز کرایهای جهت ارائه خدمات به مسافران عزیز، به یکی از مکانهای توریستی شاخص بدل شده است.
سیو شوان (آسیاب آبی)
پس از کوته کومه و راه آبشار لاتون به بقایای این آسیاب در روستای کوچکی به همین نام برخورد میکنیم. قسمت چرخ آن را سیل برده، ولی سنگهای اتاق آن هنوز موجود است.
آبشار لاتون (بارزاو)
این آبشار از بزرگترین آبشارهای طبیعی ایران با طبیعتی منحصربهفرد است. ارتفاع آن به بیش از ۱۰۰ متر میرسد و در فاصلهای حدود ۵ کیلومتر از آبگرم کوتهکومه واقع شده است. امروزه در مسیر آن استراحتگاههایی برای توریستها و کوهنوردان ایجاد کردهاند که به ارائه خدمات به این عزیزان مشغول هستند.
قلعه تک آغاج
بقایای این قلعه که در ارتفاعات عباس آباد قرار گرفته، به دوران سلاجقه میرسد. گفته میشود که تیمور لنگ در آنجا اطراق کرده و به سنجرآباد قشون برده است. در سال ۱۳۲۶ ه.ش تا ۱۳۲۹ ه.ش، این مکان مرکز نورافکن مرزبانی آستارا بوده است.
نویسنده: سپهر حقیقی
عکسهای گالری از گوگل مپ و Unsplash؛ عکاسان: حمید اسپنانی، سیروس محمدنیا، سینا مرادبختی، مصطفی یکرنگی، امین صفری پور