دیدنی های وارنا

مرتب سازی بر اساس :
clear

اولین نفری باشید که برای این مکان عکس آپلود می کنید

آثار ملی ایران میراث جهانی یونسکو

بازدید از این جاذبه رایگان است

در سفر به وارنا از کجا دیدن کنیم؟

وارنا، بندرگاهی بر کرانه دریای سیاه، سومین شهر بزرگ بلغارستان پس از صوفیه (Sofia) و پلوودیف (Plovdiv) است؛ شهری در شرق کشور که با پایتخت (صوفیه)، ۴۴۰ کیلومتر فاصله دارد. وارنا برای بیش از یک قرن، تفریحگاه و استراحتگاه تابستانی بسیاری از اشراف بلغارستانی و گردشگران جوان بوده است و امروز نیز با جذب میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی از مقاصد مطرح گردشگری بلغارستان به شمار می‌رود. 

بازدید از قدیمی‌ترین گنجینه طلای جهان با بیش از ۶,۰۰۰ سال قدمت و صخره‌های طبیعی با فرم‌های عجیب و خارق‌العاده، پیاده‌روی در صحرا، سفر به گذشته و دوره کمونیسم و تفریح در سواحل شنی در روزهای گرم سال از جمله دلایلی هستند که گردشگران را به‌سمت وارنا می‌کشانند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با جاهای دیدنی وارنا آشنا کنیم.

باغ دریایی (The Sea Garden)

باغ دریایی وارنا

منبع عکس: فلیکر. عکاس: ناشناس

باغ دریایی، یک پارک عظیم ساحلی عمومی در شهر وارنا است؛ پارکی که از نظر معماری می‌توان آن را به‌عنوان یک بنای تاریخی ملی نیز معرفی کرد. شهروندان وارنا برای استراحت و تفریح در روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها به باغ دریایی می‌آیند تا از جاذبه‌هایی نظیر دلفیناریوم، آکواریوم، موزه دریایی و باغ وحش دیدن کنند و در رستوران‌ها و کافه‌های آن به صرف غذا و نوشیدنی بپردازند.

در باغ دریایی فعالیت‌های بسیاری برای گردشگران وجود دارند؛ از جمله می‌توان پیاده‌روی در مسیرهای سنگ‌فرش احاطه‌شده با درختان و گل‌ها، تماشای مجسمه «یوری گاگارین» (Yuri Gagarin) در کوچه فضانوردان (Alley of the Cosmonauts) با قدمتی از سال ۱۹۶۱ میلادی و چندین تندیس از افراد برجسته عصر رنسانس، لذت از نور خورشید و تماشای طلوع و غروب آفتاب را نام برد.

در بخش دلفیناریوم باغ دریایی ورانا، نمایش حدودا ۴۰ دقیقه‌ای با هنرنمایی دلفین‌ها به اجرا درمی‌آید؛ نمایشی که همه به‌خصوص کودکان عاشق آن می‌شوند. دلفیناریوم وارنا در سال ۱۹۹۲ میلادی افتتاح شد. دیوارهای این مجموعه از جنس شیشه و آلومینیوم و به‌شکل مکعب ۳۰ متر در ۱۴ متر هستند. در این بخش علاوه بر تماشای دلفین‌ها می‌توانید به این حیوانات باهوش نزدیک شوید، آن‌ها را لمس کنید و با آن‌ها عکس بگیرید. نوشیدن یک نوشیدنی در کافه قسمت شرقی دلفیناریوم با پنجره‌های بزرگی مشرف به استخر نیز از تجربیاتی است که نباید آن را از دست بدهید؛ جایی که می‌توان شنای دلفین‌ها در زیر آب را تماشا کرد.

باغ وحش باغ دریایی وارنا در بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۱ میلادی توسط دو معمار ساخته شد. حیوانات این باغ وحش از باغ وحش صوفیه و سایر باغ وحش‌های کشور بلغارستان آورده شده‌اند و امروزه بیش از ۷۰ گونه مختلف جانوری (نظیر شیر، ببر، کانگرو، پلیکان، میمون، قو، پلنگ، پنگوئن، شتر، آهو و غیره) در این مکان زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۱۳ میلادی بیش از ۱۰۰ پرنده تخت حفاظت به این مجموعه آورده شدند.

شهربازی وارنا

منبع عکس: تریپ ادوایزر. عکاس: ناشناس

شهربازی وارنا از دیگر بخش‌های محبوب در باغ دریایی برای کودکان است. از وسایل بازی این شهربازی می‌توان به چرخ و فلک، ترن هوایی کوچک، قایق‌‌های دریاچه، چرخ و فلک، بانجی جامپینگ و ترامپولین را نام برد.

موزه باستان‌شناسی (Archaeological Museum)

موزه باستان‌شناسی وارنا

منبع عکس: dickschmitt. عکاس: ناشناس

موزه باستان‌شناسی مشهورترین موزه وارنا است

موزه باستان‌شناسی وارنا با ۳۲ سالن مجزا، جاذبه‌ای بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ است؛ موزه‌ای که گنجینه‌ای از آثار تاریخی از دوران پیش از تاریخ تا دوره عثمانیان را به نمایش می‌گذارد و از مهم‌ترین مجموعه‌های آن می‌توان به آثار کشف‌شده از گورستان وارنا شامل سلاح، اشیا و زیورآلات طلا با قدمت بیش از ۴,۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و مجموعه‌ای شامل جواهرات، طلا و گوشواره‌‌های زیبا اشاره کرد.

موزه باستان‌شناسی وارنا یکی از پربازدیدترین موزه‌های بلغارستان است و سالانه گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. ساختمان این موزه به سبک نئورنسانس ساخته شده و شامل همکف و دو طبقه بالایی به‌شکل مربع است. موزه همچنین دارای حیاط‌های اندرونی وسیع و نقاشی‌های دیواری زیبا در برخی اتاق‌ها و راهروها است.

صومعه آلادژا (Aladzha Monastery)

صومعه آلادژا

منبع عکس: thecrazytourist.com. عکاس: ناشناس

صومعه آلادژا (Alaca در زبان ترکی به‌معنای «رنگارنگ») در حومه شمال شرقی وارنا، یک صومعه ارتدکس است که در غار قرار دارد و بخشی از یک منطقه طبیعی حفاظت‌شده ساحلی به شمار می‌رود. این غارها ساخته دست بشر هستند و روی صخره‌ای به ارتفاع ۲۵ متر تراشیده شده‌اند. موزاییک‌های زیبا، اتاق‌های راهبان، آشپزخانه و اتاق غذاخوری، یک کلیسای کوچک و باقی‌مانده‌هایی از نقاشی‌های دیواری قرون‌وسطایی از جذابیت‌های این صومعه به شمار می‌روند. گردشگران با پیاده‌روی کوتاهی در جنگل از صومعه آلادژا می‌توانند از سردابه‌های قدیمی دیدن کنند؛ سردابه‌هایی که مردگان را در آن دفن می‌کردند.

کلیسای جامع وارنا (Dormition of the Theotokos Cathedral)

کلیسای جامع وارنا

منبع عکس: فلیکر. عکاس: ناشناس

کلیسای جامع وارنا با قدمتی از قرن نوزدهم میلادی، با اسامی دیگری چون کلیسای جامع ارتدوکس و کلیسای ویرجین نیز شناخته می‌شود. این کلیسا با گنبدهای مسی پرزرق‌وبرق به دستور شاهزاده الکساندر باتنبرگ و با الهام از کلیسای کاخ پترهوف در سنت پترزبورگ پس از آزادی بلغارستان از حکومت عثمانی ساخته شد؛ کلیسایی با ظاهر کارت پستالی که می‌توان آن را به‌عنوان نماد شهر وارنا معرفی کرد.

نمادهای فراوانی در فضای داخلی کلیسای جامع وارنا دیده می‌شوند؛ نمادهایی که توسط تزار روسیه، نیکلاس دوم در اوایل قرن بیستم میلادی به کلیسا اهدا شدند. در این کلیسا همچنین نقاشی‌‌های دیواری، لوسترهای بسیار بزرگ چوبی و تزیینات بسیاری مانند پنجره‌های بزرگ رنگی با قدمتی از دهه ۱۹۶۰ میلادی به چشم می‌خورند. گردشگران با بالا رفتن از ۱۳۳ پله می‌توانند به برج ناقوس کلیسا بروند و از آنجا چشم‌انداز زیبایی از وارنا را تماشا کنند.

موزه پارک نبرد وارنا (Battle of Varna Park Museum)

موزه پارک نبرد وارنا

منبع عکس: varna.bg. عکاس: ناشناس

برای تماشای بلغارستان تحت حاکمیت ترکیه عثمانی به موزه پارک نبرد وارنا بروید

در موزه پارک نبرد وارنا می‌توان به تماشای لحظات مهمی در تاریخ اروپای اواخر قرون وسطی نشست. در سال ۱۴۴۴ میلادی، ارتش مسیحی مجارستانی - لهستانی در شهر وارنا متحمل شکست سنگینی از ارتش عثمانی سلطان مراد دوم شدند؛ شکستی که منجر به چندین قرن تسلط ترکیه عثمانی بر این منطقه (تا قرن نوزدهم میلادی) شد. این موزه پارک در غرب شهر قرار دارد و در آن می‌توان از نمایشگاه‌های دائمی سلاح‌ها و زره‌های قرن پانزدهمی دیدن کرد که پس از جنگ جمع‌آوری شده‌اند. پس از بازدید از موزه، زمانی را نیز به کاوش در پارک اطراف ساختمان اختصاص دهید؛ فضایی که آرامگاه شهر و همچنین باروهای تراسیایی حاوی مقبره‌های مربوط به ۴,۰۰۰ سال قبل از میلاد را در خود جای داده است.

جنگل سنگی (Stone Forest)

جنگل سنگی وارنا

منبع عکس: فلیکر. عکاس: ناشناس

جنگل سنگی وارنا، یک پدیده طبیعی عجیب در تنها صحرای بلغارستان است؛ میدانی از ستون‌های سنگی که حدود هفت متر ارتفاع دارند و مساحتی حدود ۱۳ کیلومتر مربع را پوشش می‌دهند. به باور زمین‌شناسان حدود ۵۰ میلیون سال پیش، در این منطقه به‌جای جنگل، دریا بوده است و با گذر زمان و عقب‌نشینی دریا، صخره‌‌ها و سنگ‌‌های آهکی بیرون زده‌اند.

ستون‌های جنگل سنگی اغلب توخالی هستند و توسط فرآیندی به نام اکسیداسیون متان تشکیل شده‌اند؛ فرآیندی که توسط ارگانیسم‌های کوچک ایجاد می‌شود. با این وجود، باور به طبیعی بودن این پدیده کمی مشکل است و بسیاری بر این باورند که این ستون‌ها ساخته دست بشر هستند. عکاسی با ستون‌های جنگل سنگی و قدم زدن در تنها صحرای قاره اروپا به‌غیر از صحرای تابرناس (Tabernas) اسپانیا از جمله تفریحاتی است که در این جاذبه می‌توان به آن‌ها پرداخت. جنگل سنگی سال ۱۹۳۷ میلادی به‌عنوان اولین میراث طبیعی کشور بلغارستان به ثبت رسید.

حمام‌های رومی وارنا

حمام‌های رومی وارنا

منبع عکس: فلیکر. عکاس: ناشناس

حمام‌های رومی در جنوب شرقی وارنا از جاذبه‌های مهم تاریخی شهر محسوب می‌شوند؛ حمام‌هایی که زمانی به شهر رومی اودسوس تعلق داشتند و قدمت آن‌ها به سال ۱۰۰ میلادی بازمی‌گردد. حمام‌های رومی وارنا با دیوارهای ضخیم از جنس آجر رس پر با پنج یا ۶ لایه از بزرگ‌ترین حمام‌های عمومی رومیان باقی‌مانده در اروپا (با حدود ۷,۰۰۰ متر مربع وسعت) و یکی از دو حمام باقی‌مانده در خارج از رم هستند.

بخشی از ساختمان حمام‌های رومی وارنا، حدود ۲۵ متر ارتفاع دارد و شما از آنجا می‌توانید به وضوح تمام امکانات اصلی حمام و همچنین بقایای «تایپوکاست» (typocaust) را مشاهده کنید؛ بخشی که حمام‌ها را از طریق شبکه‌ای از لوله‌های زیرزمینی گرم می‌کرد. بازدید شبانه از این حمام‌ها به‌دلیل نورپردازی بی‌نظیر و همچنین پیاد‌ه‌روی در این منطقه مرتفع با وجود چشم‌اندازهای فوق‌العاده از شهر را به‌هیچ‌وجه از دست ندهید.

موزه رترو (Retro Museum)

موزه رترو

منبع عکس: bulrent. عکاس: ناشناس

بازدید از موزه رترو به افراد علاقه‌مند به ماشین‌های کلاسیک توصیه می‌شود

موزه رترو از موزه‌های جدید شهر وارنا است؛ جایی که می‌توان در آن، به تماشای وارنا در دوره سوسیالیستی در قرن بیستم میلادی (سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۹ میلادی) نشست. این موزه در یک مرکز خرید گرند مال قرار دارد و از آثار به نمایش درآمده در آن می‌توان به سیگار بلغاری بدون فیلتر، ظروف آشپزخانه، جاروبرقی روسی و لوازم آرایشی افراد مشهور و همچنین مجسمه‌های مومی شخصیت‌های مهم بلغارستان مانند امیل دیمیتروف (Emil Dimitrov)، خواننده، و البته تودور ژیوکوف (Todor Zhivkov)، رئیس‌جمهوری، اشاره کرد.

موزه رترو در سال ۲۰۱۵ میلادی افتتاح شد. نمایشگاه دائمی ماشین‌های کلاسیک و قدیمی با مجموعه‌ای از ۵۰ اتومبیل نظیر اسکودا (Skoda)، ترابانت (Trabant)، ولگا و لیموزین چایکا (مخصوص سیاست‌مردان)، از جذاب‌ترین بخش‌های این موزه به شمار می‌رود.

باغ گیاه‌شناسی دانشگاه (University Botanical Garden)

باغ گیاه‌شناسی دانشگاه

منبع عکس: Visit Varna. عکاس: ناشناس

باغ گیاه‌شناسی وارنا، مکانی فوق‌العاده برای پیک نیک یا گذراندن یک عصرگاه به‌همراه تمام اعضای خانواده است؛ پارکی با مساحت ۵۶۰ هکتار که در سال ۱۹۷۷ میلادی افتتاح شد. ۳۰۰ گونه گل و گیاه و بوته در این باغ وجود دارند. اگر در اوایل فصل تابستان به باغ گیاه‌شناسی وارنا بروید، با منظره‌ای دوست‌داشتنی از بیش از ۲۵۰ گونه گل زنبق و ۳۰ گونه گل رز در باغ‌ها روبه‌رو خواهید شد.

واندرفول راکس (The Wonderful Rocks)

واندرفول راکس وارنا

منبع عکس: trekearth. عکاس: ناشناس

پدیده عجیب «واندرفول راکس» در سال ۱۹۴۹ میلادی توسط دولت به‌عنوان یک پدیده ملی معرفی شد؛ جاذبه‌ای شبیه به جنگل سنگی وارنا که بدون شک باید آن را ببینید تا وجود آن را باور کنید. ستون‌هایی سنگی با ارتفاع ۵۰ متر در «واندرفول راکس»، همانند برج‌های یک قلعه انتزاعی بزرگ در کنار رودخانه، به چشم می‌آیند؛ سنگ‌هایی آهکی که حاصل چندین دهه فرسایش بادی و آبی هستند.

بازدید از واندرفول راکس به صخره‌نوردان و همچنین افراد علاقه‌مند به پدیده‌های طبیعی توصیه می‌شود. در اینجا می‌توانید با پیاده‌روی در تونلی زیر این ستون‌های سنگی، منظره‌ای عالی از آن‌ها را تماشا کنید.

مجموعه باریت (Barite Complex)

مجموعه باریت

منبع عکس: فلیکر. عکاس: ناشناس

مجموعه باریت را می‌توان به‌عنوان یک موزه در فضای باز معرفی کرد

مجموعه باریت، جاذبه‌ای بی‌نظیر در وارنا است؛ جایی که گردشگران و ساکنان وارنا می‌توانند در آن به گذشته سفر کنند و با راه و رسم زندگی در گذشته‌های بلغارستان آشنا شوند. مجموعه باریت، موزه‌ای در فضای باز است که با وجود پنج خانه سنتی و رستورانی ساخته شده از سنگ و چوب، امکان اقامت نیز در آن وجود دارد.

بازدید از صنایع دستی و لباس‌های محلی در موزه قوم‌شناسی و تماشای اجراهای رقص سنتی، آهنگ‌ها و آیین‌های مختلف از محبوب‌ترین تفریحات گردشگران در مجموعه باریت هستند؛ مجموعه‌ای که در کنار رودخانه و در زیر تپه‌های سبز پر از گاو قرار دارد؛ گاوهایی که شیر لازم برای تهیه ماست‌های سرو شده در رستوران را تولید می‌کنند.

موزه تاریخ پزشکی (Museum of the History of Medicine)

موزه تاریخ پزشکی وارنا

منبع عکس: thecrazytourist.com. عکاس: ناشناس

موزه تاریخ پزشکی در دانشگاه وارنا تنها موزه‌ای است که به تاریخ پزشکی در کشورهای حوزه بالکان اختصاص دارد. بازدید از این موزه به همه افراد به‌خصوص پزشکان جوان توصیه می‌شود. در موزه تاریخ پزشکی، یک گاهشمار از عمل پزشکی در بلغارستان از زمان ترکیه باستان تا یونان باستان، رومیان و روزهای اولیه استقلال بلغارستان وجود دارد؛ هر دوره در این گاهشمار توسط مصنوعات معتبر کشف شده نشان داده شده است.

در موزه تاریخ پزشکی حدود ۴,۰۰۰ جلد کتاب پزشکی، نمایشگاه‌های تاریخ طبیعی ( دارای جدول زمانی توسعه انسانی در منطقه) و عصر پزشکی مدرن به‌شکل دستگاه اشعه ایکس و اسکنر اولتراسوند نیز به چشم می‌خورند.

موزه دریانوردی وارنا (Naval Museum)

موزه دریانوردی وارنا در ایستگاه راه آهن قرار دارد. در این موزه که در سال ۱۸۷۹ میلادی تاسیس شده است، تصاویر و اسناد مربوط به کشتی‌های بلغاری، لباس‌های ملوانان، پرچم‌ها، توپ‌ها و لنگرهای قدیمی نگهداری می‌شوند.

خانه پروانه‌ها (Butterfly House)

خانه پروانه‌ها  وارنا

منبع عکس: تریپ ادوایزر. عکاس: ناشناس

خانه پروانه‌ها یکی از تماشایی‌ترین موزه‌های وارنا است؛ جاذبه‌ای که هم کودکان و هم بزرگسالان را به‌سمت خود جذب می‌کند. در این موزه، گونه‌های مختلفی از پروانه‌های رنگارنگ در اندازه‌های مختلف پرورش داده می‌شوند. در زمان ورود به موزه، فردی به‌عنوان راهنما با شما همراه خواهد شد تا در طول بازدید در مورد تعداد و گونه‌های مختلف پروانه‌ها به شما توضیح بدهد.

اکسینوگراد (Euxinograd Residence)

کاخ اکسینوگراد

منبع عکس: vizts. عکاس: ناشناس

اکسینوگراد در گذشته صومعه بود؛ اما در سال‌های پس از جدایی بلغارستان از ترکیه عثمانی، تبدیل به کاخی باشکوه شد. این کاخ و باغ اطراف آن به دستور شاهزاده فردیناند اول، رئیس دولت آن دوره در سال ۱۹۷۸ میلادی، توسط معمارانی فرانسوی توسعه یافت. در حال حاضر اکسینوگراد، اقامتگاه تابستانی رئیس‌جمهوری بلغارستان است؛ اما بازدیدکنندگان می‌توانند در باغ اطراف آن به گردش بپردازند و از بیشتر ساختمان‌های بیرونی کاخ دیدن کنند. اکسینوگراد حدود هشت کیلومتر با وارنا فاصله دارد و برای بازدید از آن باید از شهر خارج شوید.

سواحل وارنا

سواحل وارنا

منبع عکس: تریپ ادوایزر. عکاس: ناشناس

سواحل شنی و صخره‌ای از مشهورترین جاهای دیدنی وارنا هستند

سواحل بسیاری در شهر وارنا وجود دارند؛ سواحلی با تفریحات متعدد آبی و امکانات متنوع که از دلایل اصلی جذب گردشگران در فصل تابستان به این شهر هستند.

ساحل خصوصی نیروانا از بکرترین و از سواحل خانوادگی وارنا، ساحل وارنا در مرکز شهر با کافه و رستوران‌های متعدد، یک پارک آبی کوچک و یک زمین بازی، ساحل راپونگی (Rappongi Beach) با شن و ماسه‌های طلایی دارای سرویس‌های بهداشتی و غریق نجات، ساحل شن‌های طلایی، ساحل آسپاروهوو (Asparuhovo Beach) با فضایی آرام و خلوت و ساحل بکر تراکاتا (Trakata beach) از مشهورترین سواحل وارنا هستند.

پارک آبی آکواپلیس (Aquapolis Water Park)

پارک آبی آکواپلیس

منبع عکس: تریپ ادوایزر. عکاس: ناشناس

پارک آبی آکواپلیس یکی از هیجان‌انگیزترین جاذبه‌های وارنا در منطقه گلدن سندز است؛ پارکی با چشم‌اندازی خیره‌کننده به منطقه جنگلی وارنا که به یکی از زیباترین پارک‌های آبی شرق اروپا شهرت دارد. در این پارک چندین سرسره و استخر و همچنین جاذبه‌های دیگری نظیر قلعه‌های قدیمی، چشمه، آبشار، جکوزی، دریاچه مصنوعی و مکان مناسب برای صخره‌نوردی برای بازدیدکنندگان تعبیه شده‌اند.

پارک ملی طبیعی ماسه‌های طلایی (Golden Sands Nature Park Varna)

پارک ملی طبیعی ماسه‌های طلایی

منبع عکس: bulgariatravel.org. عکاس: ناشناس

پارک ملی طبیعی ماسه‌های طلایی با پوشش گیاهی شبیه به جنگل‌های استوایی در منطقه جنگلی حفاظت شده قرار دارد و بیش از ۵۰۰ گونه گیاهی و ۱۰۰ نوع پرنده در آن به چشم می‌خورند. دوچرخه‌سواری در پنج مسیر معین، آبتنی در چشمه‌های آب گرم طبیعی، گشت‌وگذار در فضای سرسبز، عکاسی و پیک‌نیک از بهترین فعالیت‌هایی است که می‌توان در این پارک به آن‌ها پرداخت.

پلانتاریوم وارنا (Planetarium Varna)

پلانتاریوم وارنا

منبع عکس: ویکی مدیا کامنز. عکاس: ناشناس

پلانتاریوم وارنا یکی از بهترین رصدخانه‌های کشور بلغارستان است؛ مکانی مجهز به تلسکوپ‌های مدرن و مجهز که بازدید از آن به افراد علاقه‌مند به نجوم و ستاره‌شناسی و دانشمندان به‌شدت توصیه می‌شود. در پلانتاریوم وارنا علاوه بر تماشای سیارات و ستارگان می‌توانید با یک دستگاه مخصوص و بسیار پیشرفته منظومه شمسی را از فاصله پنج میلیارد کیلومتری تماشا کنید. این پلانتاریوم به‌دلیل برگزاری فستیوال‌ها و کنگره‌های مختلف در طول سال به‌عنوان مجموعه فرهنگی نیز شناخته می‌شود.

پرسش‌های متداول

مشهورترین موزه‌های وارنا کدامند؟

موزه باستان‌شناسی، موزه رترو، موزه تاریخ پزشکی، خانه پروانه‌ها، موزه دریانوردی وارنا

مشهورترین سواحل وارنا کدامند؟

ساحل خصوصی نیروانا، ساحل ورانا، ساحل شن‌های طلایی، ساحل راپونگی، ساحل آسپاروهوو، ساحل تراکاتا

در باغ دریایی وارنا چه جاذبه‌هایی وجود دارند؟

دلفیناریوم، آکواریوم، موزه دریایی، شهربازی، باغ وحش

قدمت کلیسای جامع وارنا به چه سالی بازمی‌گردد؟

قرن نوزدهم میلادی

نویسنده: نگین توکلی