دیدنی های قاهره

جاهای دیدنی قاهره؛ از اهرام مصر تا موزه هنرهای اسلامی قاهره

قاهره، پایتخت مصر، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان و بزرگ‌ترین مراکز گردشگری در آفریقا و منطقه خاورمیانه است. این شهر تاریخی در شمال شرقی مصر قرار دارد و رودخانه نیل از میان آن عبور می‌کند. در قاهره بناهای تاریخی و آثار باستانی ارزنده‌ای وجود دارند که گردشگران علاقه‌مند به آشنایی با سرزمین‌های متمدن و باستانی را به سوی خود جلب می‌کنند.

قاهره شهری با ترافیک بالا، آلودگی صوتی فراوان و جمعیت زیاد است. برای بازدید از جاهای دیدنی قاهره باید برنامه‌ریزی مناسب داشته باشید و اطلاعاتی کامل از محل قرارگیری جاهای دیدنی آن، به‌خصوص در بخش‌های مرکزی و بافت تاریخی شهر به‌دست آورید. به‌جز اهرام مصر که در حومه قاهره و شهر باستانی «جیزه» قرار دارند، بناها و آثار تاریخی این شهر در مناطق شلوغ و پرتردد واقع شده‌اند.

بدون شک بازدید از دیدنیهای قاهره در یک سفر ممکن نیست؛ اما با انتخاب مناسب بر اساس علاقه‌مندی خود می‌توانید، سفری خاطره‌انگیز به این شهر داشته باشید.

اهرام مصر (Egyptian pyramids)

اهرام مصر را می‌توان معروف‌ترین جاذبه تاریخی قاهره دانست که بسیاری از گردشگران برای بازدید از این آرامگاه‌های باستانی، به این شهر سفر می‌کنند. شهر باستانی «جیزه» (Giza) در حاشیه جنوب غربی قاهره، محل قرارگیری اهرام سه‌گانه مصر است.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

بزرگ‌ترین هرم بین اهرام مصر، «خئوپس» (Cheops) نام دارد که با عنوان «خوفو» (Khufu) نیز شناخته می‌شود. درون این مقبره بزرگ، دالان‌هایی باریک وجود دارند که به اتاقی ساده با تابوت‌های خالی منتهی می‌شوند. گردشگران امکان بازدید از داخل هرم خئوپس را دارند.

دو هرم دیگر در نزدیکی هرم خوفو به چشم می‌خورند که به‌ترتیب «خفرع» (Khafre) و «منکورع» (Menkaure) نام دارند. مجموعه اهرام سه‌گانه جیزه، تنها آثار باقی‌مانده از عجایب هفت‌گانه جهان قدیم هستند. تندیسی با بدن شیر و صورت فرعون در جوار اهرام مصر دیده می‌شود که «ابوالهول» نام دارد. این مجسمه عظیم، از مشهورترین نمادهای جهان باستان است.

موزه مصر (Egyptian Museum)

موزه مصر در مرکز شهر قاهره و میدان تحریر قرار دارد. این موزه محل نمایش آثاری ارزنده از تمدن مصر باستان است و برای بازدید از بخش‌های مختلف آن به ساعت‌ها زمان نیاز خواهید داشت.

_{منبع عکس: سایت planetware. عکاس: نامشخص}

نخستین بار در سال ۱۸۵۷ میلادی، موزه مصر توسط مصرشناس فرانسوی، «آگوست ماریت»‌ (Auguste Mariette)، تاسیس شد و در سال ۱۸۹۷ میلادی به ساختمان کنونی خود نقل مکان کرد. برخی از آثار موجود در این موزه از مقبره فرعون‌های مصر به دست آمده‌اند که در زمان کشف سالم و بدون آسیب بودند.

از معروف‌ترین و محبوب‌ترین بخش‌های موزه مصر میان گردشگران می‌توان به گالری «توت‌عنخ‌آمون» (Tutankhamun)، اشاره کرد. آثار موجود در این گالری در سال ۱۹۲۲ میلادی از مقبره توتانخامون کشف شدند که غنی‌ترین مجموعه از آثار مدفون در جوار مقبره پادشاهان در اهرام مصر بودند. در این موزه مومیایی یک میمون نیز وجود دارد که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.

مسجد جامع الازهر (Al-Azhar Mosque)

مسجد الازهر از قدیمی‌ترین مساجد و دانشگاه‌های جهان در قاهره است که زمان ساخت آن به سال ۹۷۲ میلادی باز می‌گردد. با عبور از دروازه بزرگ این مسجد، معماری تحسین‌برانگیز آن توجه شما را جلب خواهد کرد. مسجد الازهر پنج مناره دارد که از فاصله‌های دور نیز دیده می‌شوند.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

مسجد الازهر در خیابانی به همین نام در منطقه تاریخی شهر قاهره واقع شده است. نمازخانه اصلی این مسجد در محوطه بیرونی آن قرار دارد و وسعت آن به حدود ۳,۰۰۰ متر مربع می‌رسد. بناهای پشتی مسجد الازهر، در طول زمان به این مسجد اضافه شده‌اند و قدمت آن‌ها از بنای اصلی کمتر است. مسجد الازهر در قلب بخش اسلامی شهر قاهره قرار دارد و دسترسی به آن با تاکسی و سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی آسان است.

قبطی قاهره یا بافت تاریخی قاهره (Old Cairo or Coptic Cairo)

قبطی قاهره در حقیقت بخش قدیمی شهر قاهره است که در امتداد رود نیل قرار دارد. در این منطقه مجموعه‌ای از کلیساهای کوچک و موزه قبطی قرار گرفته‌اند که اطلاعاتی جالب درباره تاریخ مسیحیت در مصر را در اختیار گردشگران علاقه‌مند به تاریخ می‌گذارند. در این منطقه ساختمان کنیسه‌ای تاریخی نیز به چشم می‌خورد.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

قبطی قاهره اکنون در منطقه‌ای به نام «مار جرجس» (Mar Girgis)، قرار دارد و بهترین راه دسترسی به آن از مسیر مترو همین منطقه است. این نواحی در گذشته محل ساخت قلعه رومیان در امتداد نیل بوده است و بسیاری از کلیساهای موجود در آن، در واقع بر خرابه‌های دروازه بابل قرار دارند. بازدید از کلیساهای اطراف بافت تاریخی قاهره همراه با گشت‌وگذار در محله‌های قدیمی این شهر، خالی از لطف نیست.

گورستان سقاره (Cemetery Saqqara)

گورستان سقاره قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سایت باستان‌شناسی مصر در ۳۰ کیلومتری جنوب قاهره است. در این گورستان بزرگ ۱۱ هرم پلکانی وجود دارد که مدفن فراعنه قدیمی مصر هستند.

معروف‌ترین هرم‌های سقاره، «زوسر» (Djoser)، «مصطبه تی» (Mastaba T)، «سراپیوم» (Serapeum) و «مصطبه» (Mastaba)، نام دارند. هرم سراپیوم محل دفن مومیایی گاوهای نر مقدس است و در مصطبه تی، مجموعه‌ای از دیواره‌های رنگارنگ با جزئیات قابل‌توجه، خودنمایی می‌کنند.

_{منبع عکس: سایت planetware. عکاس: نامشخص}

گورستان سقاره در فاصله کوتاهی از اهرام جیزه مصر قرار دارند. برای بازدید از این سایت باستان‌شناسی در حدود نیم روز زمان نیاز دارید. به‌جز اهرام این گورستان، مقبره‌های دیگری نیز در سقاره به چشم می‌خورند که دارای شکل‌ها و رنگ‌های متنوع هستند. کاوش‌های باستان‌شناسی در گورستان سقاره هم‌چنان ادامه دارند و کارشناسان، ظرفیت‌های این منطقه در کشف بقایایی جدید از آثار باستانی را بسیار بالا می‌دانند.

بازار خان الخلیلی (Maze of Khan el-Khalili)

اگر به‌دنبال خرید سوغات و انواع یادگاری‌های ارزشمند از قاهره هستید، سری به بازار خان الخلیلی در خیابان الازهر، مقابل مسجد الازهر بزنید. در این مرکز خرید، دالان‌هایی تودرتو و باریک قرار دارند که انواع صنایع دستی و سوغات سنتی مصر، در آن‌ها یافت می‌شوند.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

قدمت بازار خان الخلیلی به سال ۱۴۰۰ میلادی می‌رسد و امروزه کارگاه‌های ساخت صنایع دستی، مصنوعات فلزی و نقره‌سازی‌ها در گوشه‌وکنار آن فعالیت می‌کنند. چراغ‌های رنگی، آباژورهای فلزی زیبا و انواع لباس‌ها و زیورآلات محلی نیز از بهترین سوغات موجود در این بازار هستند.

در میانه‌های بازار خان الخلیلی می‌توانید در کافه معروف «فیشاوی» (El Fishawy Cafe)، زمانی را به استراحت و صرف چای، قهوه مصری، شیرینی‌های محلی و انواع شربت‌های سنتی مصر اختصاص دهید.

ارگ قاهره (Cairo Citadel)

ارگ قاهره محل قرارگیری قلعه سلطان «صلاح الدین ایوبی» (Salah al-Din Yusuf ibn Ayyub)، از فرماندهان مشهور سپاهیان مسلمان در نبردهای موسوم به جنگ‌های صلیبی، اولین سلطان مصر و سوریه و بنیان‌گذار دولت ایوبیان، است که ساخت آن در سال ۱۱۷۶ میلادی آغاز شد. این قلعه ساختار دفاعی چشمگیری میان قلعه‌های هم‌دوره خود در قرون وسطی دارد.

موقعیت کاربردی ارگ قاهره در کوه‌های جنوب غربی این شهر، چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه از پایتخت مصر، مقابل چشم گردشگران ترسیم می‌کند. بنای قلعه سلطان صلاح‌الدین تا پایان عمر او تکمیل نشد و مراحل پایانی ساخت این بنا در دوره پادشاهی سلطان «الکامل محمد بن عادل» (Al-Kamil)، چهارمین سلطان ایوبیان، صورت گرفت.

ارگ قاهره تا اواسط قرن ۱۹ میلادی، محل استقرار پادشاهان مصر بود تا زمانی که «اسماعیل پاشا» (Isma'il Pasha)، والی ایالت مصر و بنیان‌گذار مصر نوین، اقامتگاه رسمی خود را به کاخ «عابدین» (Abdeen Palace) منتقل کرد. خاندان محمد علی پاشا خاندانی مصری با اصالت آلبانیایی بودند که از سال ۱۸۰۵ تا ۱۹۵۲ میلادی بر مصر حکومت می‌کردند.

_{منبع عکس: سایت planetware. عکاس: نامشخص}

بناهای تاریخی متعددی در طول سالیان طولانی به ارگ قاهره اضافه شدند که از میان آن‌ها می‌توان مسجد «محمدعلی پاشا» یا مسجد رخام گچی، مسجد «سلطان ناصر محمد بن قلاوون» (Al-Nasir Muhammad Mosque)، مسجد «سلیمان پاشا» (Sulayman Pasha Mosque) و همچنین تعدادی موزه مانند موزه پلیس، موزه کالسکه و موزه نظامی را نام برد. 

مسجد سلطان حسن (Sultan Hassan Mosque)

مسجد سلطان حسن یکی از بهترین نمونه‌های معماری اسلامی با جزئیات پیچیده عربی در میدان «صلاح الدین» و بافت تاریخی قاهره است. این مسجد بین سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۳ میلادی و در دوره حکومت پادشاهان «ممالیک بحری» (Bahri Mamluks) ساخته شد. ممالیک بحری حاکمانی ترک‌تبار بودند که از ۱۲۵۰ تا ۱۳۸۲ میلادی بر مصر سلطنت می‌کردند. 

ورودی اصلی مسجد سلطان حسن در بخش شمالی آن قرار دارد و ارتفاع آن به حدود ۲۶ متر می‌رسد. مناره جنوبی مسجد سلطان حسن نیز با ارتفاع حدود ۸۴ متر از سطح زمین، یکی از بلندترین مناره‌های قاهره است.

_{منبع عکس: سایت planetware. عکاس: نامشخص}

ورودی اصلی مسجد سلطان حسن به دهلیزی گنبدی شکل می‌رسد که از راهرویی کوچک به صحن مسجد منتهی می‌شود. روبه‌روی مسجد سلطان حسن، مسجد «رفاعی» (Al-Rifa'i Mosque) یا مسجد سلطنتی قراردارد که مقبره محمدرضا پهلوی نیز در آن واقع شده است. این دو مسجد از جاذبه‌های دیدنی قاهره در منطقه «ارگ قاهره» هستند.

موزه هنرهای اسلامی قاهره (Museum of Islamic Art Cairo)

موزه هنرهای اسلامی قاهره، مجموعه‌هایی نفیس از آثار هنری موجود در خاورمیانه را در خود جا داده است. این موزه در میدان «باب الخلق» (Bab Al-Khalq Square)، در بافت تاریخی قاهره قرار دارد.

بخش‌های زیادی از موزه هنرهای زیبا، بر اثر بمب‌گذاری در اداره پلیس نزدیک موزه در سال ۲۰۱۴ میلادی، آسیب دیدند که شامل بخش‌هایی از بنای موزه و ۱۷۹ اثر تاریخی می‌شدند. پس از سه سال تعطیلی، در سال ۲۰۱۷ این موزه بازگشایی شد.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

موزه هنرهای اسلامی قاهره از سال ۲۰۱۷ به بعد، نزدیک به ۵,۰۰۰ اثر تاریخی را در معرض دید عموم گردشگران قرار داده است. کاشی‌کاری‌های عثمانی، سرامیک‌های ایوبی، نقاشی‌های دیواری، منبت‌کاری‌های ظریف، سکه‌های طلا، سنگ قبرهای مرمری و فرش‌های پرنقش‌ونگار، تعدادی از این آثار هستند.

اتاق‌های مجموعه جواهرات، نجوم و سایر علوم نیز از دیگر بخش‌های جالب‌توجه در موزه هنرهای اسلامی به شمار می‌روند. کارشناسان تعداد آثار موجود در این موزه را بالغ بر ۱۰۰,۰۰۰ اثر باستانی و تاریخی می‌دانند که در این صورت تنها در حدود پنج درصد آثار، در معرض نمایش عمومی قرار گرفته‌اند. برخی از آثار موجود در موزه هنرهای اسلامی را از کشورهایی مانند هند، چین و ایران، به مصر منتقل کرده‌اند.

دروازه زویله (Bab Zuweila)

دروازه زویله سازه‌ای تاریخی متعلق به قرون وسطی و قرن یازدهم میلادی است. این دروازه آخرین ورودی قاهره در جنوب این شهر بود و دو مناره آن هم‌چنان پابرجا هستند. مناره‌های زویله شکوه معماری این سازه در زمان ساخت آن را نشان می‌دهند.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

در گذشته حاکمان از دروازه زویله برای اعدام زندانیان و محکومان استفاده می‌کردند. پیاده‌روی بر فراز این دروازه و تماشای چشم‌انداز شهر قاهره از این منطقه، توجه گردشگران را به‌سوی خود جلب می‌کند. دروازه زویله در خیابان «معز» (Al-Mu'izz Street)، در منطقه تاریخی قاهره قرار دارد.

مسجد ابن طولون (Ibn Tulun Mosque)

مسجد ابن طولون یکی از قدیمی‌ترین مساجد قاهره است که بین سال‌های ۸۷۶ تا ۸۷۹ میلادی به دستور «احمد بن طولون» (Ahmad ibn Tulun)، فرماندار شهر و از والیان دوره خلافت عباسی، ساخته شد. این مسجد در زمان ساخت، بزرگ‌ترین مسجد شهر بوده است و در ساخت آن از آجرهای قرمز استفاده کرده‌اند.

در بخش نمازخانه اصلی مسجد ابن طولون، تزیینات زیبایی از گچ‌بری‌ها و حکاکی‌های چوبی دیده می‌شود و در بخش محراب نیز معرق‌کاری‌هایی با طلا انجام شده است.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

در ضلع شمالی مسجد ابن طولون، مناره‌ای به ارتفاع ۴۰ متر با پلکانی مدور وجود دارد. در ساخت این مناره از مسجد بزرگ سامرا الگوبرداری شده است. گردشگران بر فراز مناره مسجد ابن طولون، زیباترین مناظر قاهره را تماشا می‌کنند. این مسجد در منطقه «صلیبه» (Al Saliba)، در بافت تاریخی شهر قاهره قرار دارد.

پارک الازهر (Al-Azhar Park)

پارک الازهر از جاذبه‌های طبیعی زیبا در خیابان «صلاح سالم» (Salah Salem St) و بافت تاریخی شهر قاهره است. این پارک در سال ۲۰۰۵ میلادی، در فضایی به وسعت ۳۰ هکتار افتتاح شد.

طراحی و ساخت پارک الازهر چالشی بزرگ برای مهندسان مصری در بر داشت؛ زیرا این منطقه در طول بیش از ۵۰۰ سال، به محل انباشت زباله تبدیل شده بود. جابه‌جایی حجم انبوهی از زباله‌ها از منطقه مورد نظر برای احداث پارک، سبب صرف هزینه‌های هنگفت و زمانی طولانی شد.

_{منبع عکس: سایت holidify. عکاس: نامشخص}

برای ساخت پارک الازهر بودجه‌ای ۳۰ میلیون دلاری صرف شده است تا این پارک به یکی از محبوب‌ترین نقاط میان گردشگران سراسر جهان در قاهره تبدیل شود. در پارک الازهر مجموعه‌ای چشم‌نواز از سنگ‌کاری‌های رنگارنگ، معماری هندسی، باغ‌های سرسبز، فواره‌های خروشان و مزارع زیبا وجود دارند. این پارک اکنون تاثیر قابل‌‌توجهی بر بهبود آب‌وهوای شهر قاهره گذاشته است و از آن با نام ریه‌های سبز منطقه تاریخی قاهره یاد می‌کنند.

در پارک الازهر امکاناتی مناسب برای کمپ در طبیعت تعبیه شده است. این پارک رستوران نیز دارد و در صورت تمایل می‌توانید پس از گشت گذار در طبیعت زیبای آن، غذای خود را در رستوران‌های پارک صرف کنید.

_{نویسنده: مینا بهزادی‌منش}