دیدنی های چادگان

در سفر به چادگان از کجا دیدن کنیم؟

شهرستان چادگان در فاصله تقریبی ۱۱۵ کیلومتری غرب مرکز استان اصفهان واقع شده است. این شهر باستانی قدمتی دیرینه دارد و در گذشته‌های بسیار دور «پاراتاک» نامیده می‌شد؛ اما به مرور و به تناسب مکان قرارگیری، نام چادگان را بر آن گذاشتند. نام فعلی شهر، کلمه‌ای ترکی و متشکل از دو بخش «چاد» و «گان» است؛ «چاد» در زبان ترکی به‌معنای شیار، شکاف و دره معنا می‌دهد و «گان» پسوند نسبت معرفی می‌شود. این نام را به حضور ترک‌های قشقایی نسبت می‌دهند که از زمان صفویه و به دستور شاه عباس اول در این منطقه ساکن شدند.

فارغ از حوادث تاریخی و اجتماعی که بر این منطقه گذشته، چادگان از نظر جغرافیایی نیز دارای اهمیت بسیاری است. این شهر در جوار زاینده‌رود قرار دارد و به تناسب شرایط محیطی، از گذشته‌ سکونتگاه مناسبی برای مردم به شمار می‌رفت. بر اساس شواهد و اسناد موجود، چادگان در زمان هخامنشیان از آبادانی قابل‌توجهی برخوردار بود و ظاهرا داریوش، پادشاه ایران‌زمین، برای جمع‌آوری سپاه خود به این منطقه مراجعه و پس از انتخاب سربازان، به‌سمت همدان حرکت کرد. بعدتر، چادگان مورد توجه اسکندر مقدونی نیز قرار گرفت و بنا بر گفته‌های موجود، وی این منطقه را تحت نفوذ خود درآورد و مدتی در آن ساکن شد. 

امروزه این منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد؛ وجود شهری ییلاقی و خنک در استان گرم و خشکی چون اصفهان، چادگان سرسبز و زیبا را به یکی از محبوب‌ترین مکان‌های گردشگری این استان تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، آب و هوای خنک و مطبوع در کنار جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، چادگان را مورد توجه افراد بسیاری اعم از اهالی منطقه و گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌دهد. 

دریاچه سد زاینده رود

_{منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناس}

دریاچه سد زاینده‌ رود در فاصله ۱۱۰ کیلومتری غرب شهر اصفهان قرار دارد و از دیدنی‌ترین جاذبه‌های شهر چادگان محسوب می‌شود. ساخت این سد در سال ۱۳۴۵ خورشیدی آغاز شد و در سال ۱۳۴۹ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این سد علاوه بر تولید برق و کنترل سیلاب‌های فصلی، آب کشاورزی حوضه زاینده رود و آب آشامیدنی استان‌های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری را نیز تامین می‌کند.

دریاچه سد زاینده رود تقریبا در ارتفاع ۲,۰۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است و حدود ۴۵ کیلومتر مربع وسعت دارد. منطقه اطراف این دریاچه و سد، محیط مناسبی برای تفریح و تفرج اهالی و گردشگران به حساب می‌آید و بسیاری از خانواده‌ها برای پیک‌نیک و گردش آخر هفته به طبیعت اطراف دریاچه مراجعه می‌کنند.

ماهیگیری از دیگر دلائلی است که افراد علاقه‌مند را به دریاچه سد زاینده‌رود هدایت می‌کند. در این دریاچه انواع ماهی کپور، قزل‌آلای رنگین کمان و زرد زندگی می‌کنند. قایق‌سواری، پیاده‌روی، کمپینگ و استفاده از آب و هوای پاک و آرامش محیط اطراف،‌ از دیگر امکانات تفریحی دریاچه سد زاینده رود به شمار می‌رود.

دهکده گردشگری زاینده رود

_{منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناس}

دهکده گردشگری زاینده رود که تحت عنوان دهکده توریستی و تفریحی چادگان نیز شناخته می‌شود، از محبوب‌ترین و زیباترین دیدنی‌های چادگان به حساب می‌آید. این دهکده توریستی و تماشایی که در دو کیلومتری شهر چادگان و در ساحل دریاچه سد زاینده رود احداث شده است، تقریبا ۲۴۵ هکتار فضای سبز دارد و حدود ۱۲۴ گونه گیاهی در آن به چشم می‌خورد.

دهکده گردشگری، پشت سد زاینده‌ رود قرار گرفته و به‌زعم برخی، از نظر تاریخی نیز حائز اهمیت است. ظاهرا این منطقه خوش‌آب‌وهوا، زمانی به اقامتگاه سپاهیان «داریوش سوم»، آخرین پادشاه هخامنشی اختصاص داشت؛ مدتی نیز محل سکونت اسکندر مقدونی به شمار می‌رفت و ازاین‌رو، همچنان یکی از روستاهای اطراف را به نام «اسکندری» می‌شناسند و شاه عباس صفوی نیز در روزگار خود، ترک‌های قشقایی را در این حوالی اسکان داده بود.

در دهکده گردشگری زاینده رود امکانات بسیاری برای تفریح و سرگرمی وجود دارد که تله‌کابین، باشگاه اسب‌سواری، آموزش سوارکاری، قایق‌رانی، گشت آبی با اتوبوس دریایی، آب‌تنی در استخر مجهز و مجزا برای بانوان و آقایان، زمین بازی والیبال، بسکتبال و پینگ‌پنگ، پینت بال و دوچرخه‌سواری با امکان کرایه دوچرخه، از جمله این امکانات تفریحی است. برای رفع خستگی و صرف غذا یا نوشیدنی نیز می‌توان به کافه‌ها و رستوران‌های اطراف دهکده مراجعه کرد.

روستای انالوجه (ایلچه)

_{منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناس}

روستای انالوجه از دیگر جاذبه‌های دیدنی شهر چادگان به شمار می‌رود که پیش از تبدیل چادگان به شهرستان، از توابع شهرستان فریدن بود. این روستا در دامنه جنوب شرقی دالانکوه و در حد فاصل شهرهای چادگان و داران قرار دارد. نام اصلی روستای انالوجه، «ایلچه» عنوان می‌شود و این نام از واژه «ایل» می‌آید؛ چراکه اصالت مردمان این روستای ترک زبان، از ایل قشقایی شیراز است. پس از مهاجرت و اسکان افراد ایل، نام ایلچه برای این روستا انتخاب شد؛ اما این نام در گذر زمان (حدود ۳۰۰ سال پیش) و با تغییر گویش به ایلانچه، آنالوچه و در نهایت، انالوجه تغییر کرد.

قرار گیری روستای انالوجه در دامنه کوه، آب و هوایی کوهستانی برای آن رقم زده است؛ ازاین‌رو، زمستان‌های روستا با سرما و برف و باران سنگین همراه است و در مقابل، تابستان‌های خنک و دلچسبی برای آن به ارمغان می‌آورد. قبرستانی تاریخی در انالوجه وجود دارد که پیشینه آن به حدود ۲۵۰ سال پیش و عصر زندیه بر می‌گردد. بیش از ۳۰ سنگ قبر قدیمی در این قبرستان به چشم می‌خورد و به‌دلیل ارزش تاریخی، ‌قبرستان انالوجه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

روستای مشهد کاوه

_{منبع عکس: shahnameh pajohan؛ نام عکاس: ناشناس}

در بخش مرکزی شهرستان چادگان، نزدیک زاینده رود و در دهستان کاوه‌ آهنگر، روستایی وجود دارد که به زعم برخی، زادگاه «کاوه اهنگر» قهرمان افسانه‌ای ایران زمین است. گفته می‌شود که این روستا تا پیش از قیام کاوه آهنگر «کوادلیه» یا «کودلیه» نام داشت و پس از قیام وی بود که نام‌هایی منسوب به کاوه بر آن گذاشتند.

بقعه‌ای در روستای مشهد کاوه به چشم می‌خورد که کارشناسان، قدمتی ۷۰۰ ساله برای آن تخمین می‌زنند و ظاهرا در انتظار ثبت ملی است؛ این بقعه تاریخی به باور بسیاری از افراد به «کاوه آهنگر» اختصاص دارد. گفته می‌شود که در این مقبره علاوه بر کاوه آهنگر، پسر او «قارن» و احتمالا دختر وی نیز مدفون شده‌اند. بر اساس شواهد موجود، تمام اهالی این روستا از پیر و جوان و کودک، ارزش بسیاری برای قهرمان اسطوره‌ای ایران زمین قائل هستند و داستان‌های حماسی وی را با اشتیاق برای دیگران تعریف می‌کنند.

برج تاریخی مشهد کاوه از دیگر جاذبه‌های گردشگری روستای مشهد کاوه است که قدمت آن به عصر قاجار نسبت داده می‌شود. متاسفانه عدم رسیدگی و آسیب‌های پی‌درپی، این اثر تاریخی را در معرض تخریب و نابودی قرار داده است.

خانه معظم ‌الملک میر پنج

_{منبع عکس: سایت گردشگری ایران؛ نام عکاس: ناشناس}

خانه معظم‌ الملک میر پنج از مهم‌ترین و معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان چادگان محسوب می‌شود. این خانه تاریخی زیبا که یادگاری از عصر قاجاریه است، در اسفندماه سال ۱۳۸۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و اکنون، ساختمان آن به اداره میراث فرهنگی شهرستان چادگان اختصاص دارد.

خانه معظم الملک، بنایی با حدود ۱۷۰ سال سن است که توسط «جعفر قلی خان میر پنچ» از فرماندهان فوج فریدن در عصر قاجار و نایب‌ الحکومه فریدن در زمان مشروطه ساخته شد. این خانه به محل اسکان سرداران نظامی اختصاص یافت و علاوه بر آن، هسته مرکزی گردهمایی فوج‌های نظامی نیز به شمار می‌رفت.

بنای خانه معظم‌الملک در باغ بزرگی قرار دارد و معماری آن با شرایط اقلیمی منطقه وفق داده شده است. جداره‌ای از شیشه‌های رنگین و زیبا به‌صورت قرینه در جلو ایوان اتاق خواب دیده می‌شود که کارشناسان، هدف از آن را جلوگیری از ورود سرمای سخت منطقه کوهستانی به داخل خانه ذکر می‌کنند. حوض بزرگ و دایره‌ای شکلی نیز در حیاط و مقابل عمارت وجود دارد که زمانی، آب آن از طریق فواره و از جوی کنار ساختمان تامین می‌شد. حمام اختصاصی خانواده معظم الملک نیز به مساحت ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر مربع در قسمت غربی ساختمان به چشم می‌خورد.

بنای عمارت معظم الملک شامل زیرزمین و طبقه اول می‌شود و هریک از طبقات ۱۱ پنجره دارند که به حیاط مشرف است. نمای ارسی‌ها و کنگره بالای ساختمان، زیبایی ظاهری این بنا را مضاعف ساخته‌اند. داخل ساختمان نیز که شامل یک تالار بزرگ و سه اتاق می‌شود، با نقاشی‌ها و آینه ‌کاری‌های زیبا مزین شده است.

پل تاریخی اورگان

_{منبع عکس: مهر نیوز؛ نام عکاس: ناشناس}

پل تاریخی اورگان در روستایی به همین نام در دهستان چنارود جنوبی (در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر چادگان) قرار گرفته است و از جاذبه‌های تاریخی ارزشمند چادگان محسوب می‌شود. این پل که یادگاری از بختیاری‌های مرکز ایران به شمار می‌رود، حدود یک قرن پیش و توسط اهالی روستای اورگان روی رودخانه زاینده‌رود ساخته شد.

روستای اورگان منطقه‌ای ییلاقی با آب و هوای معتدل و خنک است و ازاین‌رو، بهار و تابستانی خنک و پاییز و زمستانی سخت و سرد را تجربه می‌کند. در گذشته‌های دور، اهالی روستا برای تردد به روستاهای مجاور باید از رودخانه‌‌ای می‌گذشتند که برخلاف امروز زنده و پررونق بود، آب بسیار سردی داشت و در مواقعی از سال نیز به درجه انجماد می‌رسید.

بنا بر روایات موجود در سال ۱۳۰۸ خورشیدی،‌ مردم این روستا به کمک یکدیگر و به همت شخصی به نام «حاج جلیل استکی» پل اورگان را با مصالح سنگ و ساروج به طول ۹۰ متر و عرض و ارتفاع پنج متر بنا کردند. برخی نیز بر این باورند که بنای اولیه پل اورگان سال‌ها پیش از حاج جلیل استکی، به‌شکل چوبی ساخته شده بود و ازاین‌رو، قدمتی بیش از یک قرن بر آن متصور هستند.

این پل امروزه به یکی از جاذبه‌های گردشگری چادگان تبدیل شده است و اهالی روستا و قوم بزرگ بختیاری، دورهمی‌های خود را در این مکان برگزار می‌کنند. پل اورگان با پیگیری اهالی و دوستداران میراث فرهنگی، در سال ۱۳۹۵ خورشیدی و به‌عنوان یازدهمین پل از مجموع ۱۱ پل تاریخی مسیر زاینده رود در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. 

_{نویسنده: فاطمه حکمت‌شعار}