موزه خودرو کاخ نیاوران

موزه خودرو نیاوران بخشی از کاخ نیاوران است که در گذشته گاراژ خودروهای دربار پهلوی بود. این موزه که در سال ۱۳۹۱ کار خود را به‌صورت رسمی آغاز کرد و جزو جاهای دیدنی تهران قرار دارد، موزه‌ تخصصی خودرو نیست و به‌عنوان بخشی از تاریخچه این کاخ و دوره پهلوی دوم محسوب می‌شود. در واقع، در این موزه تعداد کمی خودرو به نمایش در آمده است و به همین دلیل برخلاف باور بسیاری از بازدیدکنندگان خبری از تعداد زیادی خودروهای کلاسیک و اشرافی در آن نیست.

• آدرس: تهران، میدان شهید باهنر (نیاوران)، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران (نمایش روی نقشه)

منبع عکس: کجارو (عکاس: علیرضا کیخا)

موزه خودروهای اختصاصی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران در مجموعه کاخ نیاوران تهران قرار دارد و دسترسی به آن با خودروی شخصی و وسایل نقلیه عمومی به‌راحتی امکان‌پذیر است.

• مترو: برای استفاده از مترو باید در ایستگاه تجریش پیاده شوید و از آنجا با تاکسی و اتوبوس به میدان نیاوران (باهنر) بروید.
• اتوبوس: با اتوبوس‌های بی‌آرتی راه‌آهن-تجریش می‌توانید خودتان را به تجریش برسانید و با تاکسی یا اتوبوس راهی مجموعه نیاوران شوید.
• تاکسی: اکثر پایانه‌های تاکسیرانی دارای تاکسی‌هایی به مقصد تجریش هستند و می‌توانید از طریق آن‌ها به تجریش و سپس با استفاده از وسایل نقلیه عمومی به نیاوران بروید.

موزه خودروهای اختصاصی نیاوران در مجموعه نیاوران قرار دارد. کاخ نیاوران، باغی زیبا است که در زمان فتحعلی‌ شاه قاجار شکل گرفت و محمد شاه بنای کوچک و ساده‌ای در آن ساخت و ناصرالدین شاه بنای باشکوه صاحبقرانیه را در آن بنیان نهاد. محمدرضا پهلوی نیز کاخی مدرن جهت سکونت خود و خانواده‌اش در آن احداث کرد. موزه خودروهای اختصاصی نیاوران بنایی در این مجموعه است که در گذشته به‌عنوان گاراژ خودروها استفاده می‌شد و تزیینات و معماری خاصی ندارد.

ایجاد موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران در فروردین سال ۱۳۹۱ هجری شمسی مطرح شد. با تلاش‌ مسئولان در تیرماه همان سال این موزه در یک طبقه و با مساحت ۲۰۰ متر مربع گشایش یافت. هدف از برپایی موزه شامل نمایش خودروهای اختصاصی دربار به مردم، ساماندهی تعدادی از آثار موجود در مخازن مجموعه، بهینه‌سازی سیستم حفاظت و نگهداری از آثار، گسترش فضاهای موزه‌ای مجموعه و ایجاد ارتباط میان نسل جوان و پیوندهای فرهنگی-تاریخی می‌شد.

این موزه، خودروهای سلطنتی را به‌صورت تخصصی به نمایش نمی‌گذارد و تنها به حفاظت و معرفی آثار از منظر شناخت اولیه و روایت تاریخی مجموعه تاکید دارد. مشابه این موزه را می‌توانید در یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران یعنی مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد نیز ببینید.

از آثار به نمایش درآمده در موزه خودرو نیاوران می‌توان به دو دستگاه رولزرویس سلطنتی فانتوم پنج و ۶ اشاره کرد که از خودروهای اختصاصی در کاخ نیاوران در دوره پهلوی دوم بوده‌اند. این دو خودرو در شرایط مطلوبی نگهداری می‌شوند و بازدیدکنندگان نیز بیشتر وقت خود را به تماشای جزییات این خودروها اختصاص می‌دهند. به‌خصوص آرم طلایی تاج پهلوی که روی بدنه یکی از رولزرویس‌ها حک شده و مورد توجه بازدیدکنندگان است. یک آرم بزرگ تاج پهلوی به رنگ طلایی نیز در کنار خودروی رولزرویس دیگر قرار دارد که محل نصب قبلی آن نامشخص است.

خودرو الکتریکی کم‌سرعت مخصوص گلف که در سواحل دریای خزر استفاده می‌شد، یکی دیگر از آثار این موزه است. در واقع، به‌غیر از دو خودرو رولزرویس یادشده، بقیه خودروها، تفریحی و ساحلی هستند و اکثرا توسط فرزندان محمدرضا پهلوی استفاده می‌شدند.

متاسفانه چند خودرو نیز بدون وجود راهنما و اطلاعات در این موزه قرار دارند که یکی از آن‌ها خودرو مسابقه‌ای است. علاوه بر این می‌توانید شاهد هشت موتورسیکلت‌ متعلق به فرزندان خاندان پهلوی باشید. موتور ATC90 هوندا ۸۹ سی سی چهارزمانه (سال ۱۹۷۵، ساخت ژاپن)، موتور ساحلی ATC90 هوندا، موتور هوندا ۵۰ سی سی Honda Monkey (سال ۱۹۷۲، ساخت ژاپن)،‌ موتور ۵۰ سی سی Chibi (ساخت شرکت Tanaka در ژاپن مربوط به سال ۱۹۷۲) و موتور برقی Lady Moto (ساخت شرکت NISA در ایتالیا) از جمله موتورهای موزه هستند.

ضمن اینکه عکس‌هایی از خاندان پهلوی در حال استفاده از خودروهای سلطنتی بر دیوار شمالی موزه نصب شده است. البته بیشتر این خودروها در موزه‌های ایران نیستند و خبری از سرنوشت آن‌ها وجود ندارد. با این حال، جالب است که شرکتی مثل آستون مارتین خودروهای کوچکی برای استفاده فرزندان پهلوی دوم ساخته بود. چند ماکت خودرو نیز در موزه مذکور به چشم می‌خورد.

بازدید از موزه خودرو نیاوران در ۶ ماه اول سال از ساعت ۹ تا ۱۹ و در ۶ ماه دوم سال از هشت تا ۱۷ امکان‌پذیر است. ضمن اینکه این مجموعه در ۱۴ خرداد، ۲۱ رمضان، تاسوعا و عاشورا، رحلت رسول اکرم (ص) و شهادت امام صادق (ع) تعطیل است.

برای ورود به کاخ نیاوران باید ۵۰۰۰ تومان هزینه ورودی بپردازید و در صورتی که مایل به بازدید از موزه خودرو باشید، باید بلیط ۴۰۰۰ تومانی آن را خریداری کنید.

• از آنجا که تعداد خودروهای موزه بسیار کم است، بازدیدکنندگان اغلب معتقدند که موزه خودرو مجموعه نیاوران در مقایسه با موزه خودرو سعدآباد حرفی برای گفتن ندارد.
• امکاناتی مانند نیمکت‌هایی در محوطه، سرویس بهداشتی، نمازخانه، آبسردکن، کافه، رستوران و فروشگاه صنایع دستی در کاخ نیاوران برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است.
• هنگام حضور در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران می‌توانید از کوشک احمدشاهی، کاخ صاحبقرانیه، باغ کتیبه‌ها و کتابخانه اختصاصی دیدن کنید. ضمن اینکه پارک نیاوران، موزه حیات وحش دارآباد و رویا پارک در نزدیکی کاخ نیاوران قرار دارند و می‌توانید بازدید از آن‌ها را در برنامه خود بگنجانید.

نویسنده: علیرضا کیخا/ بازنویسی: صدیقه شجاعی