- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- افزودن مکان
دشت مغان با مناظری زیبا و خیره‌کننده از جاهای دیدنی استان اردبیل است. این دشت از طرف شمال و شرق به جمهوری آذربایجان، از جنوب به شهرستان مشگین‌شهر و از غرب به ارسباران محدود می‌شود. قسمت عمده دشت مغان در جمهوری آذربایجان و بخشی نیز شمالی‌ترین قسمت استان اردبیل در ایران را تشکیل داده است. با کجارو همراه شوید تا درباره دشت مغان بیشتر بدانید.
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: اکبر آقایی
دشت مغان از سه شهر گرمی، بیله‌سوار و پارس‌آباد تشکیل شده است. مغان که تا سال ۱۳۵۵ یکی از توابع مشگین شهر محسوب می‌شد، در این سال از شهرستان مشگین شهر جدا شد و به‌عنوان یک شهرستان مستقل در چارچوب تقسیمات کشوری به‌شمار آمد. شهر گرمی نیز به مرکزیت آن تعیین شد. دشت مغان در قسمت شمالی این منطقه به دشت همیشه بهار ایران معروف است. دشت مغان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی و دامپروری ایران است. سراسر دشت مغان به‌علت حاصلخیزی خاک، دمای مساعد و موقعیت خاص منطقه‌ای زیر کشت اقسام غلات، حبوبات و علوفه قرار می‌گیرد و بی‌مناسبت نیست که مغان را «انبار غله آذربایجان» مینامند.
دشت مغان همانگونه که پیش‌تر گفته شد، مساحت وسیعی از نواحی شمال استان اردبیل و کشور آذربایجان را در بر می‌گیرد. پیشنهاد می‌کنیم خود را به اردبیل برسانید و از آنجا با طی ۱۱۰ کیلومتر به گرمی، مرکز شهرستان مغان بروید. از گرمی می‌توانید جاذبه‌های گردشگری بی‌نظیر این دشت را از مردم محلی جویا شوید.
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: علی عبادی
به‌طور کلی چهره طبیعی دشت مغان به سه قسمت کوهستانی، کوهپایه‌ای و جلگه‌ای تقسیم می‌شود:
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: Aylin Germi
دشت مغان، دشت همیشه بهار ایران، یکی از مهم‌ترین مناطق زیست محیطی آذربایجان برای زمستان‌گذرانی گونه‌های نادر پرندگان کوچنده به‌شمار می‌آید. در تالاب‌های دشت مغان انواع پرندگان کوچنده آبزی همچون پلیکان خاکستری، اردک چشم طلایی، اردک تاجدار، مرکوس سفید، قوی گنگ، قوی فریادکش، قوی کوچک، غاز خاکستری و بالکان کوچک مشاهده شده است؛ از همین رو، به‌عنوان یکی از مقاصد پرنده نگری ایران، ارزش بازدید دارد.
عکس از وب‌سایت TopTourist
از آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی منطقه مغان می‌توان به قلعه اولتان مغان، برج قارلوجا، تپه خرمن، تپه نادر اصلاندوز، پل تاریخی خمارلو مغان، زیستگاه خروسلوی مغان، زیستگاه آقابابا، زیستگاه حسن دره سی، گورستان اصلاندوز مغان، گورستان کورلار کورعباسلوی مغان، دریاچه سد شهرک مغان، سواحل زیبای آراز چایی (رود ارس) و جنگل‌های مغان اشاره کرد.
در پهنه دشت مغان همه جا، گورستان‌های وسیع و اغلب منسوب به هزاره اول قبل از میلاد وجود دارد که بیشتر آن‌ها در معرض تجاوز و حفاری قاچاق قرار گرفته و می‌گیرند. در نزدیکی اصلاندوز، گورستان‌های قوش اوتران، قلی بیگلو، افجی، گدایلو و کرار کورعباسلو مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است. همچنین منطقه مقصودلوی کورعباسلو مدفن شهدای جنگ‌های ۱۰ ساله میان امپراتوری روسیه تزار و قشون دولت ممالک محروسه قاجار (قاجار قورونموش مملکتلری) به فرماندهی ژنرال عباس میرزا است. گورستان‌های باستانی در دامنه کوه‌ها و رودخانه‌ها انتخاب شده‌اند که آفتابگیر و رو به مشرق است؛ زیرا آفتاب و آب در مذهب میتراییسم همانگونه که از اسم این منطقه برمی‌آید (مغان) جنبه تقدس دارد. گورستان‌های مربوط به هزاره نخست پیش از میلاد قلی بیگلو و قوش اوتران و سایر گورستان‌های مکشوفه و گورستان‌های عهد ساسانی (افجی) بدون استثنا دارای چنین مشخصاتی هستند. طرز تدفین به‌واسطه آهکی بودن خاک که باعث از بین رفتن و پوسیدگی استخوان می‌شود، به‌طور کلی معلوم نشده است؛ اما استخوان‌های کوچک کاسه سر و قلم پا نشان می‌دهد که جهت مردگان شرقی، غربی و سر و صورت روبهروی آفتاب قرار داشته است.
«قیز قلعه سی»، (قلعه دختر) که از سال ۶۲۹ تاکنون پابرجا است؛ در کنار رودخانه برزند در ۱۷ کیلومتری شمال گرمی مغان، دژی مستحکم جلب توجه می‌کند. قیز قلعه سی یکی از قلاع متعددی است که با نام قلعه دختر در سراسر کشور شناخته می‌شوند. مصالح قیز قلعه سی از قلوه سنگ و ملاط ساروج است و در حال حاضر از آن، دو دیوار ناقص و دو برج باقی مانده است. سبک و نام بنا، قدمت آن را به دوران اشکانی و ساسانی منسوب می‌کند.
عکس از وب‌سایت راسخون
عشایر دشت مغان، مردمانی پاک‌سرشت، مهمان‌نواز، صمیمی، معصوم، سخت‌کوش و استوار هستند که با پوستی خشکیده و سوخته در دامنه کوه‌ها و صخره‌ها و پهنه دشت‌ها به‌دنبال گوسفندان خود، برای بقا با طبیعت خشن در ستیز و نبردند؛ انسان‌های کوچ‌نشینی که پس از سپری شدن قرن‌ها تبدیل به مردمانی خودکفا با فرهنگی اصیل و غنی شده‌اند.
بهترین زمان سفر به دشت مغان، فصل تابستان است. در این فصل علاوه بر هوای مطبوع، طبیعت در اوج شکوه و سرسبزی خود به سر می‌برد. اواخر فصل بهار نیز فرصت مناسبی برای سفر به دشت مغان محسوب می‌شود؛ بااین‌حال، فصل پاییز و زمستان برای بازدید از مناطق کوهستانی و کوهپایه‌ای مناسب نیست و ممکن است با هوای سرد یا بارش‌های پراکنده برف روبه‌رو شوید؛ هرچند میزان دما در مناطق جلگه‌ای و دشت هرگز آن‌قدر پایین نمی‌رود.
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: حسین فتاحی
اقامت در دشت مغان به‌واسطه وسعت منطقه، شامل گزینه‌های متعددی می‌شود و گردشگران بسته به سلیقه خود، قادر به انتخاب هستند. هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، اقامت‌های بومگردی، کمپینگ یا حتی اقامت در چادرها و آلاچیق‌های عشایر شاهسون، انتخاب‌های پیش‌روی گردشگران و طبیعت‌گردان است. هتل‌ها و مسافرخانه‌های دشت مغان شامل موارد زیر است:
دشت مغان پهنه‌ای افسانه‌ای و سرشار از جاذبه‌های طبیعی است که گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند؛ از همین رو، پیاده‌روی، کوهپیمایی و گشت‌وگذار در طبیعت، مهم‌ترین تفریح این منطقه به‌جساب می‌آید. مسیرهای هموار برای دوچرخه‌سواری و آفرود نیز از جمله ویژگی‌های دشت مغان است. روستاهای متعدد جلگه دشت مغان فرصت آشنایی گردشگران با فرهنگ‌های دیگر را فراهم می‌کند و تماشای دامداری عشایر شاهسون نیز از جمله شاخصه‌های مغان است. عکاسی، پرنده‌نگری، استفاده از چشمه‌های آبگرم و جمع‌آوری گیاهان دارویی نیز بخشی از تفریحات دشت مغان را شامل می‌شود.
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: vegar ayhan
در ۲۰ کیلومتری جاده روستای صلوات به‌طرف مشگین شهر، به یک سه‌راهی بر می‌خوریم که تابلوی آبی ناخوانای روستای مازافا در حاشیه آن دیده می‌شود. کمی که به جلوتر می‌رویم، در سمت چپ خودمان کوهپایه سنگی را می‌بینیم که به روایت اهالی روستای مازافا و بر اساس قصه کهن این دیار، آن را «چوبان داشی» یا «چوپان سنگی» مینامند. بر اساس افسانه‌ها، چوپان ناشکری با گوسفندان و گله خویش در بالای آن کوه به سنگ تبدیل شده و قدمت آن شاید به هزاران سال پیش بر می‌گردد. از وسط روستای مازافا دو کیلومتر مسیر خاکی تا چشمه آب معدنی مازافا وجود دارد که بنا به گفته اهالی، آب آن برای درمان سنگ کلیه مناسب است.
«قلعه دیو» یا «دیو قالاسی» که در حدفاصل دو روستای «قوزلو» و «کویج»واقع شده است، یکی از جاذبه‌های تاریخی شمال شرقی مشگین‌شهر و دامنه کوه سبلان محسوب می‌شود. از این قلعه که قدمتی متعلق به دوران پیش از اسلام دارد، اثر چندانی باقی نمانده است.
نویسنده: عماد جعفری/ پوریا محمدی پیوند
