- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- تبلیغات در کجارو
گلپایگان یکی از شهرهای قدیمی استان اصفهان محسوب میشود. این شهر دارای قدمت بسیار زیادی است. گلپایگان در دوره ساسانی، ورتپاتکان و بعد از اسلام، جرفاذقان نامیده میشد. مسجد جامع گلپایگان یکی از جاذبههای تاریخی این شهر است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
عکس از گوگلمپ | عکاس: Amir Aarabi
مسجد جامع گلپایگان یکی از مساجد مهم تاریخی دوران سلجوقی و جاهای دیدنی گلپایگان محسوب میشود. این مسجد در مناطق تاریخی و مرکزی شهر و خیابان مسجد جامع قرار گرفته است.
برای دسترسی به مسجد جامع گلپایگان از میدان هفدهم شهریور در مرکز شهر بهسمت شرق و خیابان مرکز بهداشت حرکت کنید؛ سپس بهراست بپیچید و وارد خیابان مسجد جامع شوید. با طی مسافت ۶۰۰ متر به مسجد جامع گلپایگان خواهید رسید.
عکس از گوگلمپ | عکاس: Arg Googad
مسجد جامع گلپایگان یکی از بزرگترین و باقدمتترین مساجد ایران محسوب میشود. این مسجد بخشی از تاریخ معماری دوره سلجوقیان را به خود اختصاص میدهد؛ گرچه میتوان گفت که در مرمت مسجد، جنبه مذهبی آن بر جنبه تاریخی غلبه داشته است. این بنای تاریخی در نهم مرداد ماه سال ۱۳۱۲ شمسی در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۱۹۱ ثبت شد.
عکس از گوگلمپ | عکاس: Farzaneh Ghalami
مسجد جامع گلپایگان در اصل روی آتشکدهای ساسانی بنا شده است. این مسجد در زمان حکومت «ابوشجاع محمد بن ملکشاه سلجوقی» ساخته شده و در طول تاریخ، بارها و بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
تاریخ احداث بنای مسجد جامع گلپایگان را سال ۵۰۸ هجری قمری دانستهاند. این مسجد به دستور «ابونصر ابراهیم بن محمد بابا عبدالملک» ساخته شده است. نام این شخص در یکی از کتیبههای مسجد و در حاشیه محراب به چشم میخورد. معمار مسجد نیز «ابوعمر بن محمد قزوینی» است و نام وی بالای محراب و در زیر کتیبه دور گنبد دیده میشود. در زمان فتحعلیشاه قاجار، شبستانهای ساده طرفین گنبد و بناهای شرقی و غربی مسجد را احداث کردند و بر ساختمانهای گنبد عهد سلجوقی افزودند.
عکس از گوگلمپ | عکاس: Karim Karimi
مسجد جامع گلپایگان بهطور کامل از آجر ساخته شده و فقط پی آن از سنگ است. در برخی قسمتها که بعدها اضافه شدهاند، کاشیکاریهایی زیبا به چشم میخورد. مسجد گلپایگان دارای صحن و شبستان وسیع و گنبد بزرگ آجری است و از خصوصیات آن میتوان به وجود کتیبههای آجری متعدد و تزیینات فراوان دوره سلجوقی اشاره کرد. یک حوض آب بزرگ و کمعمق نیز در وسط صحن مسجد قرار دارد که علاوه بر فراهمآوری مکانی برای وضوگیری نمازگزاران، بر زیبایی این مسجد افزوده است. صحن مسجد جامع گلپایگان بدون احتساب هشتیها، حجرهها و رواقها در حدود ۱,۶۰۰ مترمربع مساحت دارد.
عکس از گوگلمپ | عکاس: Arg Googad
کتیبههای مسجد جامع گلپایگان از دوره سلجوقی بهجای ماندهاند و از ویژگیهای حائز اهمیت مسجد به شمار میروند.
زیر گنبد کتیبهای جای گرفته است که آیه ۱۸ سوره توبه را میتوان روی آن مشاهده کرد. در ادامه به «ابوشجاع محمد بن ملک شاه قسیم» اشاره میشود. همچنین نام «محمد بن ابراهیم بنا» در این کتیبه به چشم میخورد که گویا در معماری مسجد نقش داشته است. در گوشههای بالای گنبد نیز ابیاتی حک شدهاند که خلفای راشدین را میستایند.
علاوه بر گنبد، محراب هم میزبان کتیبههای متعددی است. در حاشیه بالای محراب، آیهای از سوره شورا دیده میشود. پیرامون محراب را نیز آیات ۲۸۵ و ۲۸۶ سوره بقره و آیات اولیه سوره مومنون زینت بخشیدهاند.
از مهمترین بخشهای مسجد، گنبدخانه آن محسوب میشود که مربوط به دوره سلجوقی است. گنبدخانه طرحی زیبا با آجرکاری نفیس دارد که در آن، نقشهای اسلیمی و هندسی همراه با مقداری گچبری در لابلای آجرها دیده میشود. آجرکاریهای گنبدخانه سلجوقی بینظیر هستند و مقرنسهایی با شکل مربع دارند. ارتفاع گنبد ۲۲ متر و ابعاد گنبد از داخل ۱۲ در ۱۲ متر است. دوپوش گنبد مسجد جامع گلپایگان مانند دوپوش گنبد مسجد جامع یزد و اغلب گنبدهای قرن هفتم به بعد، گسسته است.
عکسها از گوگلمپ | عکاس:علیاصغر شیروانیپور و M777؛ ویکیپدیا | عکاس: محمد وحیدی
میل یا مناره سلجوقی با ۱۸ متر ارتفاع، با بازار قدیمی گلپایگان و مسجد جامع گلپایگان در یک دوره ساخته شده است. میل سلجوقی با حدود ۹۰۰ سال قدمت، بهعنوان راهنمایی برای کاروانیان و مسافران شبانه کویر استفاده میشد.
نویسنده: زهرا آذرنیوش / پوریا محمدی پیوند
آثار ملی ایران