- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- تبلیغات در کجارو
از دره ستارگان تا اشکال سنگی عجیبوغریب و سواحل زیبا، جزیره قشم را به بهشتی مملو از جاذبههای گوناگون تبدیل کردهاند که هر گردشگری را تحتتاثیر قرار میدهند. این جزیره محوطههای طبیعی و بکر بسیاری دارد که توسط آبهای نیلگون خلیج فارس احاطه شدهاند و در تضاد کامل با سایر نقاط ایران هستند. غار، دره، جنگل و هرآنچه که از یک طبیعت زیبا انتظار داشته باشید، در قشم پیدا میشود.
وجود این اکوسیستم متنوع باعث شده است که جزیره قشم بتواند در میان ژئوپارکهای جهان قرار بگیرد. ژئوپارک قشم که بهعنوان اولین ژئوپارک خاورمیانه در شبکه جهانی ژئوپارکها به حساب میآید، در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی در نشست پاریس به ثبت رسید. گرچه پس از آن با فرازوفرودهای زیادی مواجه شد و چندین بار در معرض حذف از ژئوپارکهای جهان قرار گرفت؛ موضوعی که یک بار اتفاق افتاد و احتمال وقوع آن نیز چندین بار تکرار شده است. این ژئوپارک که از جاهای دیدنی قشم محسوب میشود، بهلحاظ تنوع زمینشناختی، تنوع در جنبههای اکولوژی، باستانشناسی، محیط زیست و حیات وحش، اهمیت زیادی بین ژئوپارکها دارد و باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد. برای اینکه از مفهوم ژئوپارک و ویژگیهای ژئوپارک قشم بیشتر بدانید، با ادامه مقاله همراه شوید.
ژئوپارک قشم از مکان های دیدنی استان هرمزگان است که در غرب جزیره واقع شده است. این منطقه از شرق به روستای طبل و روستای سلخ، از غرب به روستای گوری، از شمال و جنوب به ساحل جزیره منتهی میشود.
منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس:Ebrahim nikkhoo)
ژئوپارک برنامهای متعلق به بخش علوم زمین یونسکو است که با هدف جلب مشارکت جامعه محلی برای مدیریت و بهرهبرداری پایدار از یک سرزمین شکل گرفت که به حفظ و نگهداری میراث زمینشناختی، طبیعی و فرهنگی میانجامد. در واقع ژئوپارکها یکی از بهترین مدلها برای همزیستی پایدار انسان و زمین هستند و برخلاف انواع مناطق حفاظتشده، نهتنها ورود و حضور بازدیدکنندگان را محدود نمیکنند؛ بلکه برای آنها طراحی شدهاند؛ موضوعی که به رونق پایدار اقتصادهای محلی منتهی میشود. از جمله اهداف ژئوپارکها میتوان به ارتقای دانش مردم درباره علوم زمین، جلب مشارکت همگانی در حفاظت و نگهداری میراث زمینشناختی و... اشاره کرد.
شبکه ژئوپارکهای جهانی با پشتیبانی یونسکو در سال ۲۰۰۴ میلادی به وجود آمد و ۱۷ ژئوپارک از اروپا و هشت ژئوپارک از چین نخستین عضوهای آن بودند. تعداد این ژئوپارکها تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۱۶۱ مورد از ۴۴ کشور جهان رسید که در این میان ژئوپارک قشم تنها ژئوپارک جهانی ایران و اولین ژئوپارک خاورمیانه به حساب میآید.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Shahab NKH)
قشم با ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت بهعنوان بزرگترين جزيره خليج فارس محسوب میشود. این جزیره زیبا در ناحیه آبوهوایی نیمه استوایی قرار دارد که عمده پوشش گیاهی آن شامل درخت کنار، کهور و کرت است. طبيعت بسيار متنوع و باارزش، زيستگاههای ويژه، گونههايی جانوری و گياهی كمياب، پديدههای زمينشناسی متنوع، ساحل سراسر جزيره و... آن را به یکی از جاذبههای معروف تبدیل کرده است.
این جزیره در مرز دو اکوسیستم دریایی کاملا متفاوت یعنی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده و همین موقعیت جغرافیایی باعث ایجاد تنوع زیستی منحصربهفردی شده است. بهعبارتی، شرایط زیستگاهی در این دو اکوسیستم آبی یکسان نیست و با وجودی که این دو آبراه از طریق تنگه هرمز به یکدیگر متصل میشوند، از نظر تنوع زیستی تفاوت چشمگیری دارند. وجود زیستگاههای مختلف در قشم، بهخصوص زیستگاههای ساحلی را میتوان از ویژگیهای بینظیر این جزیره دانست که نمونه بارز آن انواع بسترهای ساحلی نظیر بسترهای صخرهای، مرجانی، ماسهای و جنگلهای مانگرو هستند که در کل خلیج فارس وجود دارند؛ اما در جزیره قشم بهصورت یکجا دیده میشوند.
سه اکوسیستم بسترهای مرجانی، جنگلهای حرا و جنگلهای بارانی بهلحاظ تنوع زيستی دارای بیشترین تنوع جانوری و گياهی هستند. وسعت جنگل های حرا در قشم بيش از ۱۰۰ هزار هكتار است؛ گرچه وسعت جزاير مرجانی در آبهای اطراف قشم دقيقا مشخص نیست.
جریانات جزر و مدی در خلیج فارس موجب شده است که منطقه جزر و مدی به یکی از اکوسیستمهای مهم در اطراف جزیره تبدیل شود؛ منطقهای که از نظر تنوع زیستی و فراوانی گونه حائز اهمیت است و جزو مناطق مورد توجه گردشگران به حساب میآید.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سعید حائریفرد)
هدف از ایجاد ژئوپارکها، حفاظت، آموزش و توسعه پایدار بوده و برنامه مدیریتی آنها بر اساس این ارکان تعریف شده است. در واقع، هدف یونسکو از ایجاد ژئوپارکها تبدیل این مکانها به مراکزی کارآمد برای آموزش، پژوهش و کارورزی در زمینههای مختلف علوم زمین است تا به این وسیله بهترین و مناسبترین حفاظت و بهرهبرداری از آنها به عمل آید.
ژئوپارک جهانی قشم که در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی به ثبت رسید، یکی از نخستین ژئوپارکهای شبکه جهانی است. این ژئوپارک محدودهای به مساحت ۳۰۰ کیلومتر مربع از غرب جزیره قشم را در بر میگیرد؛ گرچه کل جزیره قشم، جنگلهای حرا در شمال جزیره و جزیره هنگام در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ به این مجموعه اضافه شدند. با ثبت محدوده جدید ژئوپارک قشم در شبکه جهانی ژئوپارکهای یونسکو، اکنون با مساحتی بالغ بر ۲,۰۶۳ کیلومتر مربع یکی از قدیمیترین ژئوپارکهای غرب آسیا و خاورمیانه محسوب میشود.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سلمان طباطبایی، علی عبداللهی، Amin Motiagh)
متاسفانه در سال ۱۳۹۱ هجری شمسی معیارهای ثبت جهانی از سوی مدیران منطقه آزاد قشم اجرا نشد و نتیجه آن حذف این ژئوپارک از فهرست یونسکو بود. تلاش مسئولان باعث شد که ژئوپارک قشم در اردیبهشت ۱۳۹۶ مجددا بهعنوان یک ژئوپارک جهانی برای یک دوره چهارساله تایید شود. در سال ۱۳۹۸ همزمان با واگذاری اراضی محدوده غار نمکدان قشم با هدف تاسیس اقامتگاه و مرکز پرورش آبزیان و همچنین شهرکهای صنعتی، خطر حذف ژئوپارک قشم دوباره قوت گرفت.
سازمانهای بینالمللی وقتی از ژئوپارکی حمایت میکنند، آن را در فهرست خود قرار میدهند و از نظر مالی، تکنیکی و ارسال متخصص میتوانند به آن کمک کنند و در عوض از کشور میزبان انتظار دارند که سعی خود را در مراقبت و نگهداری از این منطقه به خرج دهد. موضوعی که باید درباره ژئوپارک قشم بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
غار نمکدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mohammad Moh
جاذبههای زمینشناختی، طبیعی و فرهنگی جزیره قشم در قالب ۲۵ ژئوسایت معرفی شدهاند که بهطور فعال حفاظت میشوند. از ژئوسایتهای ژئوپارک قشم میتوان به دره ستارگان، کورکوراکوه، بام قشم، دره تندیسها، دره شور، تنگه چاهکوه، نمکدان، کریان، موزه ژئوپارک، پهنههای گلی، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه اولی، بصیرا، چاکویر، جزایر ناز، ژئو لینک، باسعیدو، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخمگذاری لاکپشتها، صخره خرچنگها، روستای لافت، غار خربس و تالاب پرندگان دو کوهک اشاره کرد. در ادامه توضیح مختصری درباره برخی از آنها ارائه خواهیم کرد.
تنگه چاهکوه، منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: قشم نما)
دره ستارگان، منبع عکس: سایت 24hourslayover.com
بام قشم، منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: آرش شکروی)
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Ali tour guide)
موزه ژئوپارک جهانی قشم که در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی فعالیت خود را در مساحتی بالغ بر ۱۰۰۰ متر مربع آغاز کرد، محلی عالی برای تماشای کوچکترین و بزرگترین پستاندار جهان است. کليه نمونههاى موجود در این موزه با همکارى استاد رضا پارسا تاکسيدرمى شدهاند. حشرهخوار کوتوله با وزن دو گرم، کوچکترین پستاندار روی زمین محسوب میشود که میتواند بچه به دنیا آورد و به بچههای خود شیر دهد. نهنگها بزرگترین پستاندار جهان هستند که بهعنوان مثال، طول اسکلت وال گوژپشت که در موزه نگهداری میشود، به ۱۵ متر میرسد.
در این موزه، انواع پرندگان نیز در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارند. از شهدخوار کوچک که یکی از کوچکترین پرندههای جهان محسوب میشود تا پرندگانی همچون پلیکان پا خاکستری که در معرض خطر انقراض هستند، در این موزه به چشم میخورند.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Amin Motiagh)
علاوه بر بیش از ۳۰۰ گونه جانوری، میتوانید از مجموعه سنگها و صدفها نیز دیدن کنید که در بخش فسیلشناسی قرار دارند. جالب اینکه تعدادی از جاذبههای زمینشناختی جزیره بهشکل ماکتهای کوچک طراحی شدهاند که بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود. از جمله این ماکتها میتوان به طولانیترین غار نمکی جهان و همچنین سایت تخمگذاری لاکپشتهای پوزه عقابی، ساحل ماسهای و بام قشم اشاره کرد.
در این موزه میتوانید از نشانههای حضور انسانهای اولیه در جزیره قشم تا صنایع دستی معاصر و محیط زیست را به نظاره بنشینید. جالبترین بخش موزه را شاید بتوان ماکت سهبعدی و طبیعی قشم دانست که تمامی جزئیات جغرافیایی و ریختشناسی جزیره در آن گنجانده شده است.
بخشى از موزه به صنايع دستى جزيره اختصاص دارد که از آن جمله مىتوان به لباسهاى محلى زنان، انواع سوزندوزى، خوسدوزى، گلابتون دوزى، گليم، صنايع چوبى، صنایع دریایی و سازهاى محلى جزيره مثل عود، دف، دهل و... اشاره کرد.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمدعلی محسنی ماهانی)
قشم از اوایل تیر تا اوایل مرداد، گرمترین روزهای سال را تجربه میکند. سردترین زمان سال نیز با متوسط دمای ۱۳ تا ۱۸ درجه سانتیگراد، از اوایل دی تا اوایل بهمن است. بنابراین، بهترین زمان سفر به قشم از نظر آبوهوا را میتوان از اوایل آذر تا اوایل فروردین دانست که هوای مطلوبی بر منطقه حاکم است و احتمال بارش باران کمتر میشود.
به همین دلیل، شلوغترین زمان گردشگری قشم معمولا سه ماه زمستان و ایام نوروز و خلوتترین زمان سه ماه تابستان است.
منبع عکس: سایت travital.com
هتل ژئوپارک قشم که در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی افتتاح شد، یک هتل سه ستاره است که در سال ۱۳۹۴ با هدف ارتقای کیفیت آن، مورد بازسازی قرار گرفت. هتل مذکور دارای ۳۰ اتاق و سوئیت در دو طبقه خود است که پنجره بعضی اتاقها رو به ساحل زیبای خلیج فارس باز میشود. اتاقهای هتل شامل دو تخته تویین، دو تخته دبل، دو تخته تویین با چشمانداز دریا، دو تخته دبل با چشمانداز دریا، اتاق سه تخته، اتاق سه تخته با چشمانداز دریا، چهار تخته با چشمانداز دریا، سوییت یکخوابه برای دو نفر با چشمانداز دریا، سوئیت یکخوابه برای سه نفر با چشمانداز دریا است.
این هتل نهتنها دسترسی آسانی به ساحل نیلگون خلیج فارس دارد؛ بلکه مهمانان آن میتوانند در کوتاهترین زمان ممکن از موزه ژئو پارک، قلعه پرتغالیها و غار خربس دیدن کنند. بازار قدیم قشم نیز فقط حدود هفت دقیقه تا هتل فاصله دارد و بازدید از آن را نباید از دست بدهید. اگر بخواهید از قشم با قایق به بندرعباس یا جزیره هرمز بروید، این هتل بهخاطر فاصله کمی که با اسکله ذاکری دارد، انتخاب مناسبی برایتان خواهد بود.
برای صرف غذا میتوانید از رستوران هتل استفاده کنید که در طبقه همکف قرار دارد. این رستوران با ظرفیت ۸۰ نفر از ساعت ۷:۳۰ تا ۹ صبحانه سرو میکند و زمان ناهار و شام بهترتیب از ساعت ۱۲:۳۰ تا ۱۴:۳۰ و از ۱۹:۳۰ تا ۲۱:۳۰ است.
امکاناتی همچون پارکینگ، آسانسور، فروشگاه سوغاتی، صندوق امانات، لابی، سرویس بهداشتی فرنگی و ایرانی در لابی، سرویس بهداشتی ایرانی در راهرو، اینترنت در لابی پ تاکسی سرویس شبانهروزی برای رفاه مهمانان در نظر گرفته شده است.
اگر تاکنون به قشم سفر کرده و از هر یک از ژئوسایتهای ژئوپارک قشم دیدن کردهاید، نظر و تجربه خود را با کاربران کجارو در میان بگذارید.
نویسنده: صدیقه شجاعی
عکسهای گالری از وبسایت qeshmgeopark.ir (عکاس: نامشخص)