دلیل مسدودی موبایل گردشگران خارجی در ایران چیست؟

به‌واسطه تصمیم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر ارگان‌های ذی‌ربط از نیمه مهرماه ۱۳۹۹، ریجستری گوشی تلفن همراه  باید در مبادی ورودی و به‌صورت کاملا حضوری انجام شود. از آنجایی که این تصمیم در زمان ممنوعیت ورود گردشگران خارجی به ایران به‌دلیل اوج‌گیری شیوع کرونا در ایران اتخاذ شد، اکنون گردشگران خارجی برای ورود به ایران و استفاده از تلقن همراه خود، با مشکل مواجه می‌شوند؛ این موضوع در حالی است که اطلاعات کارآمدی درخصوص مقررات ریجستری گوشی همراه مسافران ورودی به ایران در وب‌سایت‌های وزارت امور خارجه، ویزای الکترونیک، سفارتخانه‌ها و حتی تورگردان‌ها ارائه نشده است. سامانه همتا به‌عنوان یکی از مراجع مربوط در وب‌سایت خود به زبان فارسی و انگلیسی نوشته است:

جمهوری اسلامی ایران به‌منظور تسهیل در ارائه خدمات GSMA و افزایش رضایت مشترکین، از دسترسی غیرقانونی دستگاه‌های تقلبی و دزدی به شبکه‌های اپراتور GSMA جلوگیری می‌کند. بنابراین، تنها دستگاه‌های مجاز برای ورود به شبکه اپراتور GSMA و برقراری ارتباط باید این شرایط را داشته باشند: درج سیم‌کارت غیرایرانی روی هر مدل تلفن همراه یا فقط سیم‌کارت ایرانی در مدل‌های قانونی تلفن همراه استفاده شود. اگر قصد استفاده از سیم‌کارت ایرانی روی تلفن همراه خود را دارید باید توجه کنید که گر کمتر از سه هفته در ایران بمانید می‌توانید بدون مشکل از سرویس GSMA استفاده کنید، اما اگر اقامت شما در ایران بیش از سه هفته باشد، برای استفاده از سرویس GSMA باید مالیات تلفن همراه خود را در گمرکات واقع در فرودگاه و پایانه‌های مسافربری پرداخت و موبایل خود را ثبت کنید.

بدیهی است که ارائه چنین اطلاعات مبهم و موجزی کافی به‌نظر نمی‌رسد و بنا بر گفته بسیاری از تورگردانان، بسیاری از گردشگران که این مدت به ایران سفر کرده‌اند، به‌دلیل بی‌اطلاعی از وجود چنین مقرراتی، با مسدود یا بلاک شدن تلفن همراه خود روبه‌رو شده‌اند. همچنین گردشگرانی هم بوده‌اند که برخلاف سه هفته زمانی که تعیین‌شده، از همان ابتدای ورود به ایران تلفن‌ همراهشان مسدود شده است. یکی از مدیران آژانس‌های مسافرتی در این رابطه اذعان دارد:

گردشگرانی که انفرادی سفر می‌کنند یا در فرودگاه راهنمای تور همراه آن‌ها نیست اطلاع ندارند که در مبادی ورودی باید تلفن همراه خود را رجیستر کنند. نمی‌دانند به‌محض این‌که گوشی همراه خود را روشن کنند مسدود یا بلاک می‌شود. البته خیلی از آژانس‌داران و راهنماهای گردشگری هم به‌دلیل دو سال دوری از فضای کاری، اطلاعاتی از مقررات جدید ندارند و مشکلات به مرور سر باز می‌کند.

یکی دیگر از تورگردانان ضمن تشریح تجربه اخیر خود در همراهی گردشگران خارجی، می‌گوید:

گوشی آن‌ها رجیستر نشده بود، بنابراین مسدود شد و آن‌ها تا زمانی که به وای‌فای دسترسی پیدا نکردند، نمی‌توانستند با کسی تماس بگیرند و این شرایط، سفر را برای آن‌ها سخت، پراسترس و نگران‌کننده کرده بود.

علاوه بر این، شواهد حاکی از این است که برای ریجستری گوشی تلفن همراه در فرودگاه بین‌المللی، مسافران با صف‌های طولانی و معطلی‌های طاقت‌فرسا مواجه هستند و مسئولان این امر، گاه غیبت‌های طولانی دارند یا وب‌سایت گمرک به‌مراتب از دسترس خارج می‌شود و دچار نقص فنی است.

در شهریورماه ۱۴۰۰ و پس از بازدید وزیر اقتصاد از گمرک فرودگاه بین‌المللی امام‌ خمینی، مسئولان گمرک با تاکید بر لزوم تشکیل کارگروه برای کاهش زمان رجیستری حضوری یا حذف آن، گفته بودند:

با توافقات و مصوبات اخیر، صرفا احراز هویت شخص مسافر و گوشی تلفن همراه او در مبادی ورودی توسط گمرک در حداقل زمان ممکن انجام خواهد شد و تمام کنترل‌های لازم بعدی در راستای رجیستر کردن گوشی از جمله کنترل گذرنامه از طریق سرویس ناجا و وجود سیم‌کارت به نام مسافر ورودی، به‌طور کاملا غیرحضوری و در فرصت یک ماه از تاریخ ورود مسافر در سامانه مربوطه انجام خواهد شد و فرآیند اضافی از جمله تکمیل فرم، پرداخت حقوق ورودی یا سایر فرآیندها در مبادی ورودی گمرک انجام نخواهد شد. همچنین به گمرکات تذکر داده شده بود در صورت وجود هرگونه ایستایی در این زمینه با آن‌ها برخورد شود.

به‌رغم گذشت چند ماه از وعده مسئولان گمرک، همچنان ایستایی، صف و انتظار طولانی رجیستری در مبادی ورودی برای مسافران به چشم می‌خورد. وجود چنین مقررات دست‌و‌پاگیری، طبعا به‌ سود رونق گردشگری ایران نخواهد بود و لزوم اعمال نفوذ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را به‌عنوان متولی گردشگری، در این تصمیم‌گیری‌ها مشخص می‌کند؛‌ چراکه مسدود شدن گوشی تلفن همراه گردشگران در ایران در کنار مسئله ایران‌هراسی، جلوه بیشتری پیدا می‌کند و عدم دسترسی طولانی‌مدت خانواده گردشگران با آن‌ها، به افزایش نگرانی‌ها در خصوص سفر به ایران و تبلیغات منفی دامن می‌زند.