بازگشایی باشکوه خیابان باستانی ابوالهول در مصر

هنگامی که آمریکایی‌ها توجه خود را به‌ لذت بردن از سنت قدیمی رژه در روز شکرگزاری معطوف می‌کردند، ۱۰,۰۰۰ کیلومتر دورتر، مصر شروع به احیای سنتی کرد که برای چند هزار سال در فراموشی به سر می‌برد. وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، عصر پنجشنبه ۲۵ نوامبر در مراسمی باشکوه، جاده باستانی ابوالهول را در شهر اقصر بازگشایی کرد.

جاده‌ای مقدس که «مسیر خدا» نامیده می‌شد و معابد کارناک را در شمال مصر، به شهر اقصر متصل می‌کرد. این جاده که ۲٫۷ کیلومتر طول دارد، با بلوک‌های ماسه‌ای سنگ‌فرش شده است و بیش از ۱,۰۵۰ تندیس ابوالهول و قوچ، دو طرف آن را مزین کرده‌اند. مسیر خدا برای قرن‌های متمادی زیر شن‌های صحرا مدفون شده بود و اکنون به‌لطف تلاش‌های طولانی‌مدت باستان‌شناسان مصری، دوباره روشنایی آفتاب را لمس می‌کند.

«دکتر مصطفی الصغیر»، مدیرکل بناهای تاریخی کرناک اظهار کرد که تاکنون ۳۰۹ تندیس این مسیر به‌خوبی حفاری شده است؛ اما ممکن است این تعداد با ادامه کاوش‌ها افزایش یابد.

جاده ابوالهول را چه کسی ساخته است؟

مانند سایر شگفتی‌های دوران باستان، جاده ابوالهول نیز تمام اسرار خود را نمایان نساخته است. هنوز مشخص نیست که احداث این جاده در دوران کدام فرمانروای باستانی مصر آغاز شده است. برخی کارشناسان معتقدند که قدمت جاده ابوالهول به دوران «ملکه هتشپسوت» در ۳,۵۰۰ سال پیش باز می‌شود؛ گرچه دکتر الصغیر اذعان دارد که هیچ‌گونه شواهدی دال بر صحت این فرضیه کشف نشده است.

_{عکس‌ از وب‌سایت ABC News}

برخی دیگر از محققان بر این باورند که جاده مذکور چند صد سال پس از ملکه هتشپسوت، در دوران فرمانروایی «آمنهوتپ سوم» ساخته شده است. بااین‌حال مصطفی الصغیر تصریح می‌کند که آثار باستانی مربوط به دوران آمنهوتپ سوم، بعدها به این محدوده منتقل شده است. دکتر الصغیر با بیان این احتمال که احداث جاده ابوالهول حدود ۳,۰۰۰ سال قبل و در دوران فرمان‌روایی مشهورترین فرعون مصر ساخته شده است، می‌گوید:

قدیمی‌ترین اثر کشف‌شده در محدوده این جاده، بنای یادبودی است که به فرمان‌روا «توت‌عنخ آمون» تعلق دارد که ۳۰۰ متر ابتدایی از ستون دهم معبد کارناک تا دروازه معبد موت را در بر می‌گیرد.

اینکه کدام فرعون مصر فرمان ساخت پروژه این جاده باستانی را داده است، مشخص نیست؛ بااین‌حال آنچه که تمامی کارشناسان روی آن توافق نظر دارند، این موصوع قلمداد می‌شود که بخش اعظم این جاده به‌طول دو کیلومتر، در دوران فرمان‌روایی «نکتانبو اول»، بنیان‌گذار آخرین سلسله بومی مصر در ۲,۴۰۰ سال پیش احداث شده است.

مسیر رژه جاده ابوالهول

مصریان باستان سالانه در دومین ماه از فصل طغیان نیل، جشنی بنام «Opet» به‌منظور دعا برای باروری خدایان و فرعون برگزار می‌کردند. در طول این جشن، کاهنان معبد سه قایق را روی شانه‌های خود از کارناک به اقصر حمل می‌کردند که حاوی تندیس «خدای آمون»، همسر او یعنی «موت» و پسر او «خونسو» بود.

این سفر با پای پیاده در طول جاده ابوالهول یا به‌وسیله قایق در امتداد رود نیل صورت می‌پذیرفت. این مراسم بسته به خواست فرعون، روزها و هفته‌ها ادامه داشت و سپس تندیس‌ها به کارناک بازگردانده می‌شد.

جاده ابوالهول با گذشت دوران طولانی، زیر ماسه‌های مصر مدفون شد تا اینکه در سال ۱۹۴۹، هشت مجسمه ابوالهول در مقابل معبد اقصر توسط گروه باستان‌شناسان مصری به سرپرستی دکتر «زکریا گونیم» کشف شد.

حفاری این محدوده برای سال‌ها ادامه داشت و باستان‌شناسان در طول کاوش و حفاری این جاده باستانی، مجبور به تخریب برخی ساختمان‌ها، کلیسا و مساجد تازه‌تاسیس شدند‌.

وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر به‌‌واسطه مراسمی که در آوریل گذشته برگزار کرد نیز مورد تمجید رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفت. مراسمی که در آن مومیایی‌های سلطنتی با رژه‌ای نمادین، به محل جدید خود منتقل شدند و شهر اقصر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های فضای باز، به‌ جهانیان معرفی شد. این رویداد که سعی در بازسازی روح جشنواره باستانی «Opet» داشت، شامل موسیقی، پایکوبی و نمایش نور بود.

_{عکس‌ کاور  از وب‌سایت The Times}