۱۰ مسیر پیاده‌گردی جذاب در ایران
ایران کشوری چهار فصل است و از کوه‌های تالش و سبلان گرفته تا کوه‌های کرمان و کردستان و حتی کویر مصر، جاهای دیدنی و متنوعی برای پیاده‌گردی دارد که می‌تواند هر گردشگری را راضی کند.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۸/۰۲/۲۹ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۷ به‌روزرسانی شده است.
ایران، جغرافیا و آب‌و‌هوای متنوعی دارد و جزو معدود کشورهایی است که چهار فصل دارد. زمانی که در تهران برف می‌بارد، شکوفه‌های بهاری نرگس زرد در شیراز شکوفه داده‌اند و چابهار در اواسط تابستان است. در سفر به ایران برای اینکه بهترین تجربه را برای خود رقم بزنید باید از منطقه مناسب هر فصل دیدن کنید. در این مقاله نیز قصد داریم تا بهترین مسیرهای پیاده‌گردی (شامل پیاده‌روی در محیط‌های مختلف طبیعی به‌خصوص کوهستان‌ها است) را به شما معرفی کنیم که علاوه بر نمایش جغرافیای منحصربه‌فرد ایران، امکان آشنایی با گروه‌های قومیتی و قبایل عشایری را فراهم می‌کند.
کوه‌های تالش
عکس از وب‌سایت Wikipedia
کوه‌های تالش زنجیره‌ای از کوه‌ها است که در شمال‌غربی ایران و جنوب‌شرقی جمهوری آذربایجان قرار دارد. این کوه‌ها بخش شمال‌غربی رشته‌کوه البرز را تشکیل می‌دهند و از زمین‌های پست لنکران به‌سوی جنوب‌شرقی امتداد یافته و تا دشت‌های سفیدرود در ایران ادامه می‌یابند.
کوه‌های تالش دو قله بنام‌های تیلار و باغرو دارد که در امتداد مرز استان‌های زنجان، گیلان و آذربایجان ایران کشیده شده‌اند و تلفیقی از تنوع طبیعت و فرهنگ در آن‌ها به‌چشم می‌خورد. بازدیدکنندگان در ابتدا با جنگل مواجه می‌شوند و سپس به مرتعی می‌رسند که در آن گوسفندان زنگوله دارند تا در مه ناشی از دریای خزر گم نشوند.
از سوباتان، روستایی ییلاقی در غرب لیسار و در شمال هشتپر درشهرستان طوالش تالش، می‌توانید تا عباس یوردی و دامنه کوه‌های باغرو پیاده‌گردی کنید، جایی که چادرهای عشایر قرار دارد. بازدیدکنندگان در طول مسیر با زبان و فرهنگ تالشی، گیلکی و آذری مواجه می‌شوند و افراد خوش‌شانس احتمالاً می‌توانند شاهد کوچ عشایر باشند.
کوه‌های سبلان
عکاس: فرید عطار
سبلان سومین قله بلند ایران پس از قله دماوند و علم‌کوه است و یکی از ۱,۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان به شمار می‌رود. ارتفاع قله آن ۴,۸۱۱ متر است و در بالای قله، دریاچه کوچکی قرار دارد. کوه سبلان در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان مشگین‌شهر واقع است. سبلان به‌خاطر آبگرم های طبیعی دامنه کوه به‌خصوص سرعین و شیروان دره، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است.
بازدیدکنندگان بعد از تماشای جاهای دیدنی اردبیل می‌توانند به چشمه‌های آبگرم قوتور سویی سری بزنند. بعد به مشگین‌شهر بروند که به آش دوغ‌هایش معروف است، در ادامه آبگرم شابیل، از جاهای دیدنی مشگین‌شهر، را از دست ندهند که اطرافش مملو از زنبق‌های نارنجی بسیار بزرگ است. ادامه مسیر و صعود به قله سبلان برای کوهنوردان باتجربه و حرفه‌ای مناسب است که تجهیزات مخصوص را به‌همراه داشته باشند. در ضمن بهترین زمان صعود به قله از اواسط خرداد تا اوایل شهریور ماه است. کوهستان سبلان به‌طور کلی سه قله معروف دارد، قله بزرگ آن به سلطان و دو قله دیگر آن به هرم و کسری مشهور هستند.
علم کوه
عکاس: هادی کریمی
کوه تخت سلیمان در رشته‌کوه البرز، ۱۶۰ قله با ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر دارد و بلندترین آن‌ها، علم‌کوه با ارتفاع ۴,۸۵۰ متر است. شهرت این قله بیشتر به‌خاطر دیواره دامنه شمالی آن است که فنی‌ترین و سخت‌ترین مسیرهای سنگ‌نوردی و دیواره‌نوردی در ایران را دارد و با دیوار کوهنوردی معروف ۹۰ درجه‌ای سنگ و یخ دنیا رقابت می‌کند. با اینکه ۴ مسیر برای دسترسی به این قله وجود دارد، رودبارک در کلاردشت به‌سمت شمال معروف‌ترین مسیر دسترسی است. علاقه‌مندان باید ۱٫۵ ساعت به‌طرف ونداربون و خرمدشت رانندگی کنند، جایی که روستاییان به پرورش گوسفند مشغول هستند. از این منطقه باید حدود ۱٫۵ ساعت تا حصار چال کوهنوردی کنند که مملو از گل‌های زرد و سبزه است و اطرافش را قله‌ها و دریاچه‌های یخچالی احاطه کرده‌اند. اینجا در فصل تابستان، منطقه معروفی برای کمپ‌زدن به‌حساب می‌آید و حیا‌ت‌وحش آن شامل بزهای کوهی و قوچ می‌شود.
دماوند
عکاس: مهدی کلهر
دماوند، کوهی در شمال ایران با ارتفاع ۵,۶۱۰ متر از سطح دریا است که بلندترین کوه ایران و بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه به شمار می‌رود. دماوند نه‌تنها نماد کشور ایران است، بلکه آن را به‌عنوان «بام ایران» نیز می‌شناسند. این کوه در بخش مرکزی رشته‌کوه البرز در جنوب دریای خزر قرار دارد و آتشفشانی خاموش به‌حساب می‌آید که از بخش جنوبی آن دود بیرون می‌آید و برخلاف سبلان، دهانه آن مملو از برف است. ۱۶ مسیر مختلف برای صعود به دماوند وجود دارد، هرچند دره یخار جزو مسیرهای تقریبا غیرممکن برای صعود محسوب می‌شود. با اینکه بسیاری از کوهنوردان مسیر جنوبی را به‌خاطر چشمه آب‌گرمش ترجیح می‌دهند؛ اما زیباترین مسیر آن را می‌توان دشت داغ دانست. علاقه‌مندان می‌توانند از جاده هراز به‌سمت سد لار حرکت کنند که به دشت داغ و مسیرهای پناهگاه سیمرغ منتهی می‌شود. بهترین زمان صعود به دماوند در فصل تابستان است و چنانچه کسی کوهنورد حرفه‌ای نباشد، باز نیز می‌تواند طبیعت‌گردی در دامنه‌های این کوه را جزو برنامه‌هایش بگذارد.
البرز
عکس از وب‌سایت Wikipedia
البرز رشته کوهی در بخش شمالی ایران است که از جمهوری آذربایجان شروع می‌شود و تا ترکمنستان و افغانستان امتداد می‌یابد و بخش بزرگی از آن در راستای کناره جنوبی دریای خزر کشیده شده است. از آنجا که مردم در هر دو طرف این رشته‌کوه زندگی می‌کردند، در گذشته به‌طور سنتی از قاطر برای رفت‌و‌آمد استفاده می‌شد. یکی از مسیرهای صعود به البرز ازطرف طالقان است که از شمال‌غرب تهران دو ساعت فاصله دارد. سپس علاقه‌مندان می‌توانند از طالقان به‌سمت روستای پراچان بروند که در دامنه جنوبی تخت سلیمان قرار دارد و شامل ۴۰ قله و سه مسیر پیاده‌روی می‌شود. مسیری که به دره سه‌هزار می‌رود، نیازمند اجاره قاطر است که شما را از روستاها و چشمه‌های آبگرم عبور می‌دهد. بهترین زمان پیاده‌گردی در این مسیرها از تابستان تا اوایل پاییز است.
زرد کوه
عکس از وب‌سایت همشهری آنلاین
زردکوه یا زردکوه بختیاری، کوهستانی در زاگرس شمال مرکزی است که در جنوب‌غربی ایران قرار دارد. این کوهستان در نزدیکی شهرستان کوهرنگ، منطقه بختیاری‌نشین بین چهارمحال و بختیاری و خوزستان واقع شده است. زردکوه با ارتفاع ۴,٢٢١ متر، پس از کوه دنا، دومین کوه مرتفع در رشته کوه‌های زاگرس و یکی از ۱,۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان به شمار می‌رود. زردکوه را به‌خاطر خاک زردی که دارد به این نام می‌خوانند. پیشنهاد می‌کنیم که سفر خود را از شهرکرد، مرکز استان، آغاز کنید و سپس به‌سمت فارسان و چلگرد بروید؛ جایی که عشایر بختیاری کوچ تابستانی خود را انجام می‌دهند. در ادامه به‌سمت دریاچه کوهرنگ حرکت کنید. با اینکه بهار بهترین زمان برای بازدید از زردکوه است؛ اما امکان اسکی در فصل زمستان در برخی از سراشیبی‌های آن وجود دارد.
کوه‌های کرمان
عکاس: مفیدی
تضاد آب‌و‌هوایی را می‌توان در کرمان مشاهده کرد، از یک طرف دشت لوت قرار دارد که جزو گرم‌ترین نقاط دنیا به‌حساب می‌آید، از طرف دیگر کوهستان و آب و فضای سرسبز کرمان خودنمایی می‌کنند. کوه‌های متعددی از جمله کوه هزار، پنجمین قله بلند ایران، در این استان قرار دارد. بااین‌حال پیشنهاد ما روستا و قله لاله‌زار با ارتفاع ۴,۳۵۱ متری است که در ۱۴۴ کیلومتری جنوب شهر کران و شمال بافت قرار دارد. از لاله‌زار می‌توانید به تنگه آردی بروید که زمین سرسبز آن در فصل بهار مملو از رز‌های قرمز است.
کوه‌های کردستان
عکس از وب‌سایت Wikipedia
استان کردستان، منطقه‌ای منحصربه‌فرد در رشته کوه زاگرس است که علت آن نیز فقط به مناظر شگفت‌آور آن برنمی‌گردد، بلکه فرهنگ غنی و زبان کردی، این خطه از ایران را متمایز کرده است. گردشگران در سفر به کردستان می‌توانند از طبیعت بکر لذت ببرند و در عینِ حال با فرهنگ کردی بیشتر آشنا شوند. یکی از معروف‌ترین کوه‌های آن را می‌توان کوه شاهو دانست که از شرق سلیمانیه تا شمال شهر روانسر امتداد یافته است. رشته کوه شاهو بخشی از رشته کوه‌های زاگرس به‌حساب می‌آید که در مرز دو استان کردستان و استان کرمانشاه و نزدیک به رودخانه سیروان قرار دارد. دره اورامان تخت نیز از زیبایی منحصربه‌فردی برخوردار است، به‌خصوص به‌خاطر خانه‌هایی که در شیب کوه ساخته شده‌اند. دریاچه زریوار در مریوان نیز مکانی عالی و معروف برای پیاده‌گردی محسوب می‌شود، هرچند به پای زیبایی خیره‌کننده اورامان تخت نمی‌رسد.
کوه سهند
عکاس: مهرداد سرهنگی
سهند نام قله و رشته‌کوهی آتشفشانی در جنوب تبریز است که ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر دارد. سهند یکی از مهم‌‌ترین کوه‌های آتشفشانی خاموش ایران به شمار می‌رود و به‌دلیل انبوه گیاهان، چمن‌زارها، گلزارها و مراتع در آن به عروس کوه‌های ایران مشهور شده است. برخلاف سایر کوه‌های ایران که صخره‌ای هستند، کوه سهند عمدتا خاکی است و محیطی عالی برای چراگاه محسوب می‌شود.
جای تعجب ندارد که بهترین گوسفند و پنیر، به لیقوان در نزدیکی تبریز تعلق دارد. بلندترین قله سهند، کمال (قوچ‌گلی داغی) با ارتفاع ۳,۷۰۷ متر است که از دو مسیر مراغه و تبریز می‌توان به آن صعود کرد و در عینِ حال شاهد زندگی عشایر این منطقه نیز بود. تا در این منطقه هستید، می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید و به قله سلطان داغی نیز بروید. در ابتدا از روستای کندوان دیدن کنید که خانه‌های مخروطی شکل در دل کوه‌های سنگی کنده شده است و سپس به‌سمت قله حرکت کنید. در دامنه کوه شاهد گل‌های بنفش وحشی خواهید بود. درصورتی که به قله صعود کنید، با منظره‌ای فوق‌العاده زیبا روبه‌رو خواهید شد و می‌بینید که این صعود، ارزشش را داشته است.
کویر مصر
عکس از وب‌سایت Wikipedia
یکی دیگر از بهترین مسیرهای طبیعت گردی ایران که بسیار مورد توجه گردشگران بوده، پیاده‌گردی در رمل‌های کویر مصر است. مصر نام روستایی کویری در استان اصفهان و در ۴۵ کیلومتری شهر جندق است. این روستا درمجموع حدود ۱۲۰ نفر جمعیت دارد و به‌دلیل منحصربه‌فرد بودن و داشتن چشم‌اندازهای نفسگیرش، یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب می‌شود، به‌طوری که تورهای کویر مصر، از پرفروش‌ترین تورهای کویرنوردی در سراسر ایران هستند. تپه‌های ماسه‌ای زرد رنگ و رمل‌ها، دیدنی‌ترین بخش کویر مصر است. ماسه‌های این منطقه به‌اندازه‌ای نرم و صاف هستند، که باید کفش‌هایتان را دربیاورید و با پای برهنه راه بروید. با اینکه کویرنوردی مستلزم داشتن تجربه است و گردشگران باید همراه با فردی حرفه‌ای به این کار اقدام کنند؛ اما جزو تجربه‌هایی است که نباید از دست بدهید. بهترین زمان سفر به کویر مصر در مهر ماه است که شما می‌توانید بدون نگرانی از سرمای هوا زیر نور ماه چادر بزنید و در طول روز بدون گرمازدگی به شترسواری بپردازید. نظر و تجربیات خود را در خصوص گشت‌و‌گذار و پیاده‌روی در طبیعت ایران با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
دیدگاه