همه ما شنیدهایم که میگویند «اصفهان، نصف جهان» است و مطمئناً این موضوع بیدلیل نیست. این شهر زیبا در گذشته پایتخت امپراطوری صفوی بوده است و جاذبههای تاریخی متعددی در آن بهچشم میخورد که قدمت برخی از آنها به ایران پیش از اسلام برمیگردد. برای سفر به اصفهان در ایام نوروز ، کجارو که مقاصد مختلفی از شهرهای ایران و خارجی را برای تور نوروز معرفی کرده است میتواند انتخاب خوبی برای شما باشد.
بناهای تاریخی متعددی در شهر وجود دارد که شماری از آنها بهعنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیدهاند. این شهر به داشتن معماری زیبای اسلامی، پلهای سرپوشیده، مسجدها و منارههای منحصربهفردش نامآور است. برای آشنایی با برخی از بهترین جاهای دیدنی اصفهان با ما همراه باشید.
فراموش نکنید که کجارو علاوه بر معرفی جاذبههای گردشگری مقاصد داخلی و خارجی و معرفی رستورانها و راهنمای سفر، به معرفی برترین تورهای مسافرتی نیز پرداخته است. اگر تمایل دارید که سفری برنامهریزی شده و راحت به اصفهان یا هر مقصد دیگری داشته باشید، میتوانید تور اصفهان را در کجارو بهسادگی جستجو کنید، از میان فهرست تورهای دهها آژانس معتبر، بهترین تورها را مشاهده و قیمت آنها را مقایسه و در نهایت ارزانترین تور به مقصد مورد نظرتان را انتخاب کنید.
مسجد امام
عکاس: آراد مجتهدی
مسجد شاه که به نامهای مسجد سلطانی، مسجد جامع عباسی و از پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به مسجد امام نیز شهرت دارد، مهمترین مسجد تاریخی اصفهان و یکی از مساجد میدان نقش جهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران بهشمار میرود. این مسجد که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان قرار دارد، در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه عباس بزرگ، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شد و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسید. مسجد امام یکی از جاذبههای اصلی شهر اصفهان است که عجایب متعدد معماری در آن خودنمایی میکند. درواقع این مسجد شاهكاری جاویدان از معماری و كاشیكاری و حجاری ایران در قرن یازدهم هجری است و آخرین تاریخ های ثبت شده در مسجد، سال ۱۰۷۷ هجری قمری یعنی آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و ۱۰۷۸ هجری یعنی اولین سال سلطنت شاه سلیمان و نیز سال ۱۰۹۵ هجری قمری را نشان میدهند.
مقالههای مرتبط
نقش مساجد جامع در شکلدهی کالبدی عناصر شهری دیگر همانند بازارها، معابر و ... از یک سو و عنایت ویژهی حکام اسلامی به ساخت مسجد جامع شهر در هر دوره، از سوی دیگر، سبب شده تا همواره مسجد جامع به عنوان یک نشانهی شهری قابل توجه در کل شهر مطرح باشد. در مدرسه جنوب غربی مسجد، قطعه سنگ سادهای به شكل شاخص در محل معینی تعبیه شده است كه ظهر حقیقی اصفهان را در چهار فصل نشان میدهد و چنانكه میگویند محاسبهی آن را «شیخ بهائی» دانشمند و فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عباس انجام داده است. این شاهکار معماری همراه با میدان نقش جهان به ثبت میراث جهانی یونسکو رسیدهاند.
موزاییکهای فیروزهای جذاب، خطاطیهای قرآنی فوقالعاده دیدنی، ایوانها پر نقش و نگار، منارههای زیبا، طرحهای هندسی و گل و گیاه بینقص و وحدت زیبایی خیرهکنندهی این شاهکار هنری، مطمئناً آن را در فهرست یکی از زیباترین مساجد دنیا قرار داده است.
ورودی اصلی این مسجد در ضلع جنوبی میدان قرار گرفته و ورودی های دیگری نیز در محلات اطراف بنا دارد، دسترسی به بنا از خیابان استانداری و کوچههای عمود (گذر سعدی و پشت مطبخ) بر میدان به سهولت بوده و از خیابانهایحافظ و سپه نیز پس از ورود به ضلع شمالی میدان، به صورت پیاده و یا درشکه امکانپذیر است.
مسجد شیخ لطفالله
مسجد شیخ لطفالله، از شاهکارهای دوران صفوی است که ساخت آن از سال ۱۶۰۳ شروع و در سال ۱۶۱۹ به پایان رسید. این مسجد شاهکاری از معماری و کاشیکاری قرن یازدهم هجری است که در ضلع شرقی میدان نقش جهان اصفهان واقع شده و به دستور شاه عباس اول و به دست معمار زبردست محمدرضا اصفهانی ساخته شده است.
این مسجد نه دارای مناره و نه شبستان ورودی (حیاط) است و همچنین ورودی آن که با پله شروع میشود، به همین دلیل کمی غیرطبیعی به نظر میرسد؛ درواقع هدف اصلی از ساخت این مسجد برای استفادهی خصوصی اعضای سلطنتی بوده است.
یکی از ویژگیهای این مسجد چرخش ۴۵ درجهای است که نسبت با محور شمال- جنوب و نسبت به قبله دارد که در اصطلاح معماری به آن پاشنه میگویند، اما این بنا چنان استادانه ساخته شده است که از بیرون هیچ اثری از کجی را مشاهده نخواهید کرد. بنای این مسجد بر یک چهار ضلعی استوار است و در قسمتهای بالاتر به هشت ضلعی تبدیل میشود و در نهایت دایرهوار به ساقهی گنبد میپیوندد. شماری از کاشیکاریهای معرق درون و بیرون گنبد و کتیبههای خط ثلث آن به خط علیرضای تبریزی عباسی است. یکی ازشاهکارهای معماری را میتوانید در محراب این مسجد مشاهده کنید، جایی که کاشیکاریهای ظریف آن و همچنین دو لوح در داخل محراب که عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمدرضا ابن استاد حسین بنا اصفهانی» روی آن حک شده است. کاشیکاریهای طلایی رنگ و سبک اسلامی آنها، این سازه را از سایر بناهای تاریخی متمایز میکند.
کاخ عالی قاپو
کاخ عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان و روبهروی مسجد شیخ لطفالله قرار دارد. آنچه باعث شده است که این سازهی ۶ طبقهای در زمره آثار باشکوه و بسیار نفیس عصر صفوی قرار گیرد، مینیاتورهای اثر هنرمند معروف عصر صفوی رضا عباسی و همچنین گچبریهای آخرین طبقه کاخ عالی قاپو است که تالار آن «اتاق موسیقی» یا «اتاق صوت» نیز نامیده میشود. نقاشیهای متعدد و رنگارنگی در این کاخ بهچشم میخورد و از تراس ستوندار میتوان میدان و مساجد اطراف آن را مشاهده کرد.
بنای عالی قاپو با ارتفاعی حدود ۴۸ متر تا کف بازار بلندترین کاخ چند طبقه تا چند دهه اخیر در شهر اصفهان بوده است. به دلیل اضافات و الحاقات معماری، در هر سو نمایی متفاوت دارد، بهطوریکه از سمت میدان نقش جهان ۲ طبقه، از پشت ساختمان ۵ طبقه و از طرفین بنا ۳ طبقه بهنظر میرسد، هرچند با احتساب طبقه همکف بهعنوان اولین طبقه، در کل ۶ طبقه دارد.
این کاخ درحالحاضر سه راه پله دارد که شامل دو راه پلهی مارپیچی بهصورت قرینه در قسمت غربی ساختمان و یک راه پلهی پلکانی معروف به پلههای شاهی است که برای تشریفات استفاده میشد.
کاخ عالی قاپو اقامتگاه سلطنتی شاه عباس بود که برای پذیرایی از مهمانان عالیرتبه از این محل استفاده میکرد. درواقع این بنا پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان توسط شاه عباس اول بین سالهای ۹۷۳ تا ۹۷۷ خورشیدی بهعنوان مقر و دولتخانهی حکومتی سلاطین صفوی شروع به ساخت شد و مدت زمان ساخت آن حدود ۷۰ تا ۱۰۰ سال طول کشید.
چهل ستون
کاخ-باغ چهل ستون یکی از نمونه باغهای سلطنتی به جای مانده از دوره صفوی در شهر اصفهان است که با نام کاخ چهل ستون یا باغ موزه چهل ستون نیز شناخته میشود. در واقع، این باغ بخش کوچکی از باغ وسیع جهاننما است که شاه عباس اول با احداث کوشکی در میان آن هسته نخستین کاخ چهل ستون را ایجاد کرد. در زمان سلطنت شاه عباس دوم، ساختمان تکمیل شد و در ساختمان موجود مرکزی، تغییرات کلی داده شد و تالار آینه، تالار ۲۰ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آئینه کاری و کاشیکاری دیوارها و سقفها افزوده شد. تالار مرکزی کاخ که به مهمانان خارجی و شخصیتهای کشورهای دیگر اختصاص داشت، حاوی نقاشیهایی است که وقایع تاریخی دورانهای مختلف را بیان میکند. این سالن با شکوه که بر گنبدی منقوش استوار است، با لچکیهای رنگارنگ و طرحهای طلایی و شفاف از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب میشوند.
۲۰ ستون چوبی باریک (هر یک از آنها تنه یک درخت چنار است) در جلوی این کاخ خودنمایی میکند که انعکاس آنها در حوض جلوی کاخ باعث میشود، تعداد این ستونها دوبرابر شود و ۴۰ عدد بهنظر برسد.
باغ چهل ستون سه در ورودی دارد که در قدیمی آن، رو به شرق قرار گرفته است. هنگام ورود به باغ از سردر اصلی آن، پس از طی مسافتی نه چندان زیاد، به استخر بزرگ جلوی عمارت و سپس به خود بنا خواهید رسید. محور اصلی باغ، جهت حرکت را به کمک درختانی در دو سو به سمت کاخ اصلی نشان میدهد. باغ چهل ستون دارای شیب بسیار كمی است كه به جاری شدن آب در جویها كمک میکند. این میراث تاریخی از جمله مشهورترین و محبوبترین دیدنیهای اصفهان محسوب میشودکه با وجود آسیبهای وارد شده، هنوز هم زیباییهای خیرهکنندهای برای عرضه به دیدگان گردشگران و بازدیدکنندگان دارد. باغ چهلستون در شرق خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه و غرب میدان نقشجهان قرار دارد.
بازار بزرگ
بازار بزرگ، قدیمیترین و بزرگترین بازار اصفهان با معماری کمنظیر و یکی از قدیمیترین بازارهای کشورهای اسلامی و شرق نیز به شمار میآید. این بازار با حجرهها و دکانهایی که از ۴۰۰ سال پیش تاکنون همان کالای قدیمی خود را میفروشند، درحاشیهی میدان نقش جهان قرار دارد که در دوران صفویه و همزمان با پدیدار شدن کاروانسراها و بازارها و مساجد باشکوه ساخته شد.
قسمتهای مختلف این بازار که در دل شهر اصفهان جای گرفته، تنها محدود به اطراف میدان نقش جهان نبوده و در جای جای شهر رخنه کرده است، بهطوریکه امتداد آن اکنون به مسجد جامع و بازار عریان ختم میشود. بازار اصفهان با راستههای زرگرها، مسگرها، تفنگ سازها، کفشدوزها، کلاهدوزها، قنادها و غیره بسیار وسیعتر از آن چیزی است که تصور میکنیم. صدای چکش بر تن فلزات هنوز از راسته مسگرها شنیدنی است. اگر از طرفداران صنایع دستی هستید، میتوانید صنایع دستی اصیل اصفهانی را از این بازار تهیه کنید، هرچند امروزه کالاهای چینی نیز در این بازار به وفور فروخته میشود.
مسجد جامع
مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان از مهمترین و قدیمیترین ابنیهی مذهبی و تاریخی اصفهان و ایران است که قدمت آن به قرن دوم هجری قمری باز میگردد. ساخت این مسجد از سال ۱۵۶ هجری شروع و تا ۱۳۳۷ بخشهایی به آن اضافه و ساخته شد. از آنجا که بخشهای مختلف آن در دورانهای مختلف تاریخی ساخته و پرداخته شده، مجموعهی حاضر همچون موزهی عظیمی، معرف روند تحول و تکامل معماری ایران در دورهی اسلامی و حتی پیش از آن است، چراکه کاوشهای باستانشناسی نشان از آن دارد که احتمالاً این مسجد پیش از تسلط اعراب بر این شهر، مرکز مذهبی مهم شهر بوده و بهصورت یکی از آتشکدههای شهر اصفهان کاربری داشته است. بههرحال بهنظر میرسد ساخت مسجد جامع به قرون اولیهی هجری و در زمان عباسیان بوده که در قرن سوم هجری محراب آن تخریب و جهت قبله آن اصلاح شده است. سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است، اما تعمیرات و الحاقات آن به دورانهای بعد بهخصوص عصر صفویان مربوط میشود.
اما مهمترین تغییر مسجد در دوران سلجوقی صورت گرفت؛ چرا که از الگوی «مسجد عربی» فاصله گرفت و با ساخت چهار ایوان در ضلعهای شمالی، جنوبی، شرقی و غربی، سبکی جدید پدیدآورد که به «مسجد ایرانی» معروف شد. مسجد جامع اصفهان با نقشه چهار ايوانی بنا شده و از آنجا که ابداعات هنری و معماری ۱۵ قرن دوران اسلامی را در خود گرد آورده است، يکی از بهترين آثاری بهشمار میرود که در دنيای امروز شهرت دارد. ستونهای آجری دو بخشی، سه بخشی و چهار بخشی، جرزهای آجری طاقهای چشمهای، ایوانهای چهارگانه، سردرهای دوگانه که هر کدام برای معبری است و تزیینات متفاوت در هر بخش از مسجد و روشهای ابداعی جدید از اجزای مهم آن محسوب میشود. دو گنبد آجری سلجوقی مطمئناً برجستهترین عناصر مسجد هستند، هرچند کل این مجموعه با آثار کاشیکاری فوقالعاده و طرحهای تزیینی برای هر بینندهای دلپذیر و هیجانانگیز خواهد بود.
کلیسای وانک
عکاس: پاتریک ساهاکیان
کلیسای وانک یا کلیسای نجات دهنده در دوران حکومت شاه عباس دوم در منطقهی جلفای (منطقهای قدیمی و وسیع در اصفهان که ساکنان آن را ارامنه تشکیل میدهند) اصفهان احداث شد که امروزه به یکی از جاذبههای گردشگری تبدیل شده است. شاه عباس هنگام بازگشت به ایران، ارامنهی ساکن شهرها و روستاهایی را که سر راه ایشان قرار داشت، با خود به ایران آورد و تمامی منازل، مزارع، دامها و سایر متعلقات آنها را از بین برد و به آتش کشید تا از سرعت سپاهیان عثمانی در تعقیب کردن آنها بکاهد. وی به همراه سپاهیانش، ارامنه را تا منطقه جلفا در اصفهان همراهی کرد.
بعد از اسکان ارامنه در منطقهی جلفای اصفهان، آنها به انجام اقدامات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی که برای ایجاد یک جامعهی انسانی لازم و ضروری است پرداختند که ایجاد اماکن مذهبی از جملهی این اقدامات بود. آنها حدود ۱۳ کلیسا را تاسیس کردند که کلیسای وانک، نخستین بنای مذهبی ساخته شده در آن زمان محسوب میشد.
امروزه کلیسای وانک دارای بخشهای مختلفی از جمله موزه، کتابخانه، چاپخانه و ساختمانهای اداری است و در ساخت این اثر کهن از مصالح خشت خام (اکثر کلیساهای قدیمی ارامنه با استفاده از سنگ ساخته شدهاند) استفاده شده است. این مکان تاریخی در فضایی به وسعت حدود ۴ هزار متر مربع، احداث شد که با درنظر گرفتن فضای سبز و باغ وانک، کل مجموعه در مساحتی نزدیک به ۹ هزار متر مربع قرار دارد.
بااینکه ظاهر این بنا ساده و آجری است، اما معماری و تزیینات فضای داخلی حیرت هر بینندهای را بههمراه خواهد داشت. گنبد کوچک و گنبد بزرگ، دو گنبدی است که سازندگان این بنا در ساختمان کلیسا بنا کردهاند. جالب است بدانید که گنبدهای این کلیسا، علیرغم اغلب کلیساهای ارامنه که به شکل هندسی مخروط ساخته میشود، مشابه گنبد مساجد ایرانی در دوران حکومت صفویان احداث شده است. تزئینات زیبا و هنرمندانهای در بخشهای مختلف کلیسا انجام شده است که از شاخصترین آنها نقاشیهای انجام شده روی طوق گنبد، داخل گنبد، کل زاویههای کلیسا، تمامی دیوارها و طاق نماها است. در اکثر این نقاشیها میتوان مضامین کتاب مقدس مسیحیان انجیل را مشاهده کرد. تصاویری از ابتدای تولد حضرت مسیح، روز رستاخیز، داوری روز رستاخیر، بهشت و دوزخ و... توسط هنرمندان ارمنی، روی بخشهای مختلف این مکان مقدس بهچشم میخورد. موزهی این مکان نیز مذهبی و مقدس است که قدمتی بالغ بر یکصد سال دارد و در سال ۱۹۰۵ میلادی، به همت شخصی به نام «طاطاوس هونانیان» احداث شد.
آتشگاه
آتشگاه اصفهان در غرب اصفهان و ۸ کیلومتری مرکز شهر در خیابان آتشگاه و جنوب خمینی شهر قرار دارد. این بنا در نزدیکی رودخانه زاینده رود، روی کوهی واقع شده است و از بلندای این تپه، تا کیلومترها از هر چهار سوی اصلی را میتوان به خوبی مشاهده کرد. آتشگاه اصفهان یکی از سه اثر قدیمی به جا مانده از دوران باستان و ازنظر بزرگی سومین اثر موجود در شهر اصفهان بهحساب میآید و یکی از هفت آتشکدهی بزرگ ایران در زمان قباد ساسانی بوده است.
سازهی آن شامل آتشدانی بزرگ و مدور با دریچههای متعدد است. این ساختمان از خشتهای گلی خام به طول و عرض ۴۰ سانتیمتر و قطر ۱۴ سانتیمتر ساخته شد و مصالح آن خشت، گل و سنگ ریزه و نیهای ساحل زاینده رود بودهاند. مجموعهی آتشگاه اصفهان در طول تاریخ بهعنوان یکی از جایگاههای آتش مقدس و در دورانهای اخیر به دلیل موقعیت مذهبی و تفریحی همواره مورد توجه مردم اصفهان و گردشگران بوده است.
آتشگاه اصفهان در سال ۱۳۳۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، هرچند که امروزه به نگهداری آن توجهی نمیشود. در بافت این بنا میتوان سوراخهای زیادی را دید که به دست گنجیابان کنده شده است. باتوجه به ساختار تپه و خشتی بودن این سازه، سرعت تخریب بوسیلهی بازدیدکنندگان بهویژه در روزهای بارانی بیشتر میشود.
سیوسه پل
عکاس: رضا حاجی پور
سیوسهپل یا پل اللهوردیخان، پلی با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض است که زیرنظر اللهوردیخان اوندیلادزه و با معماری استاد حسین بنا اصفهانی روی زایندهرود اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شد ومحلی برای برگزاری مراسم جشن آبپاشان و همچنین مراسم خاجشویان ارامنهی اصفهان در دورهی صفویه بوده است.
برای ساخت سیوسهپل از مصالحی مانند سنگ، آجر، ملات ساروج و گچ استفاده شده است. بر اساس نظر کارشناسان زمینشناسی و میراث فرهنگی، پایه و فونداسیون این پل بهگونهای ساختهشده که رطوبت، دوام و استحکام آن را افزایش میدهد و به همین دلیل در درازمدت هم آب به آن آسیبی نزده است. سیوسه پل علاوهبر زیبایی مسحور کنندهاش، بهعنوان طولانیترین پل روی زایندهرود شناخته میشود.
در دوران حکومت شاهعباس سیوسهپل، ۴۰ دهانه داشت و بهمرور زمان با کشت درختان و انحراف آب بعضی از دهانهها متروک شد. در سال ۱۳۳۰ مصطفی خان مستوفی «شهردار اصفهان»، زمینهای اطراف پل را آزاد کرد و بعد از باز کردن مجرای عبور آب، دیواری سنگی در سمت شمال پل ساخت که هنوز هم بقایای آن دیده میشود. این پل در طول سالها با نامهای مختلفی خوانده شده است که ازجمله آنها میتوان به پل شاهعباسی، پل اللهوردی خان، پل جلفا، پل چهل چشمه و پل سیوسه چشمه اشاره کرد.
کوه صفه
کوه صفه نام کوهی در منتهیالیه جنوب جغرافیایی اصفهان است که یک مکان فوقالعاده زیبای طبیعی برای تنفس هوای تمیز و تماشای مناظری معرکه از شهر بهحساب میآید. بالارفتن از این کوه با پای پیاده حدود یک ساعت طول میکشد، هرچند که امکان صعود به کوه ازطریق تلهکابین نیز وجود دارد. اگر میخواهید از هیاهوی شهر فاصله بگیرید، کوه صفه محلی عالی برای تفریح در فضای باز بهشمار میرود.
کوه صفه یکی از محبوبترین جاذبههای گردشگری اصفهان محسوب میشود و صبح روزهای جمعه میزبان خیل عظیمی از دوستداران طبیعت و مخصوصاً جوانان است. همچنین منظرهی شهر اصفهان از دامنه و بالای این کوه بسیار دیدنی است. تنگهی گردنه باد نیز از جاذبههای طبیعی این منطقه بهحساب میآید که نباید از دست بدهید. سالن بولینگ با مساحت حدود ۱۰۰۰ متر مربع، باغوحش، شهربازی و غارها و چشمههای مختلف زینتگر این کوه هستند. درضمن در کمرگاه این کوه چشمهای وجود دارد که خاچیک نامیده میشود. قلعهی شاهدژ که به قلعه ی دیو نیز معروف است در بلندای کوه و پائینتر از قله قرار دارد.
یکی از ویژگیهای مهم کوهستان صفه وجود صخرههای عظیم و بلند در نقاط مختلف آن است که از نظر کوهنوردی تخصصی و آموزش سنگنوردی، امکان بسیار خوبی برای گسترش ورزش کوهنوردی در منطقه اصفهان به وجود آورده است.
اصفهان از شهرهای مهم گردشگری ایران است که سالانه مسافران بسیاری به این شهر زیبا سفر میکنند برای تهیه بلیط ارزان هواپیما کجارو به شما کمک میکند شما میتوانید، برای خرید بلیط هواپیما با استفاده از موتور جستجوی پرواز کجارو پایینترین قیمت بلیطها را از بین فروشندههای معتبر مشاهده کرده و بلیط سفر خود را ارزانتر از همه جا تهیه کنید.
دیدگاه