فاجعه‌ای زیست‌محیطی: مرگ مرجان‌های خلیج فارس
با اینکه صخره‌های مرجانی، یکی از مهم‌ترین و متنوع‌ترین اکوسیستم‌های آبی هستند، اما طبق اعلام رئیس گروه اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی، بیش از دو میلیون مترمربع از مناطق مرجانی ایران نابود شده‌اند.
مهدی بلوکی، رئیس گروه اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی، در کارگاه تخصصی محیط زیست دریایی و نقش فعالان رسانه در تنویر افکار عمومی اعلام کرد که با توجه به میزان پوشش مرجان‌ها در مناطق مختلف، بیش از ۲,۵۰۰,۰۰۰ مترمربع از مناطق مرجانی ایران در واحد سطح به‌صورت کامل از بین رفته‌اند. ایشان در ادامه گفتند:
خلیج فارس را «دریای جوان» روبه‌زوال نامیده‌اند، چراکه بر اساس محاسبات Burt در سال ۲۰۱۴ حدود ۷۰ درصد از مساحت ۳۸۰۰ کیلومتری صخره‌ی مرجانی خلیج فارس از بین رفته که سه برابر بیشتر از استاندارد جهانی است. بیشترین رشد و تنوع مرجان‌های ایران در اعماق کمتر از ۱۰ متر بوده و در جزایر ایرانی خلیج فارس بیش از ۱۰۰ گونه مرجان سخت متعلق به ۳۵ جنس و ۱۰ خانواده شناسایی شده است.
مهدی بلوکی در ادامه توضیح داد که با توجه به اهمیت اکوسیستم‌های مرجانی خلیج فارس، آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس فرصتی استثنایی برای دانشمندان به وجود آورده است که می‌تواند به‌عنوان مدلی برای سایر مرجان‌ها در سایر مناطق دنیا باشد، مناطقی که وضعیت دمایی‌شان تا انتهای قرن جاری مشابه دمای فعلی خلیج فارس خواهد بود. علاوه بر این، مرجان‌های زنده در شرایط آماری جدید، فرصتی عالی برای گسترش مرجان‌های مقاوم‌تر در منطقه هستند. اکوسیستم‌های مرجانی در زمین‌شناسی، تأمین غذا و دارو، موج‌شکن طبیعی و کاهش انرژی امواج، مکان امنی برای تولیدمثل، پرورش و تغذیه، کاهش میزان دی‌اکسید کربن موجود در جو، اهمیت دارند. وی در ادامه گفت:
تنوع زیستی آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس در مقایسه با تنوع زیستی موجود در اقیانوس هند نسبتاً کم است و این آبسنگ‌ها در معرض تغییرات زیاد دمای سطحی دریا، شوری زیاد، کدورت بالا، عمق کم، جزرومد شدید و تبخیر زیاد قرار دارند. مناطق مرجانی ایران شامل خارگ، خارگو، فارسی، عسلویه، خلیج نای بند، لاوان، شیدور، هندورابی، کیش، فارور، بنی فارور، سیری، ابوموسی، تنب کوچک، تنب بزرگ، هنگام، قشم، لارک، هرمز و خلیج چابهار هستند.
رئیس گروه اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی، به نابودی مناطق مرجانی امارات به‌علت ساخت جزایر مصنوعی نیز اشاره کرد و گفت که تقریبا تمام زیستگاه‌های دریایی بحرین نیز با افزایش روند توسعه نابود شده است و در سال ۲۰۰۰ نیز یک منطقه‌ی بزرگ مرجانی در شمال قطر به‌علت صنعتی‌شدن منطقه به‌طور کامل از بین رفت. در سال ۲۰۱۶ هم بیش از ۹۰ درصد مرجان‌های اعماق کمتر از ۵ متر در جزایر ایرانی به‌علت افزایش دما و سفیدشدگی از بین رفتند.
مقاله‌های مرتبط:
در جزیره خارگ و عسلویه حدود ۱۳ مورد فعالیت انسانی نظیر عبور خطوط لوله نفت و گاز، ساخت‌وسازهای عظیم صنعتی و نفتی، آلودگی‌های نفتی، خشک‌کردن دریا به نفع ساحل، ساخت اسکله و بندر، ماهیگیری با قلاب و دام، صید بی‌مهرگانی مثل میگو، حضور توریست و غواص، تأثیرات ناشی از لنگر، جمع‌آوری مرجان‌ها، آلودگی فاضلاب‌های صنعتی و شهری و خروجی آب‌شیرین‌کن، زمینه‌ی نابودی مرجان‌ها را فراهم کرده است. این مقام مسئول، عوامل تهدیدکننده‌ی اکوسیستم‌های مرجانی را شامل دو بخش تهدیدات منطقه‌ای و جهانی عنوان کرد و گفت:
برخی تهدیدات منطقه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسانی شامل آلودگی ناشی از استخراج منابع نفت و گاز، جنگ‌های منطقه‌ای، آلودگی حمل‌ونقل دریایی، آلودگی دمایی، فعالیت‌های وابسته به صیادی و جمع‌آوری مرجان‌ها هستند که اکوسیستم‌های مرجانی را مورد تهدید قرار داده‌اند. در حال حاضر، منطقه‌ای حدود ۱۰۰۰ هکتار از مناطق مرجانی ایران، ۱۰۰ درصد از بین رفته‌اند؛ همچنین در عسلویه محدوده‌ای بیش از ۳۶۰ هکتار و در خارگ حدود ۱۵۰ هکتار نابود شده است.
مهدی بلوکی، رئیس گروه اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی، در پایان خاطرنشان کرد که جریمه‌ی تخریب اکوسیستم‌های مرجانی ایران بیش از ۷۵۰ هزار میلیارد تومان است و خسارت مالی بر اساس خدمات اقتصادی ارائه‌شده توسط اکوسیستم مرجانی خلیج فارس و دریای عمان، سالانه حدود ۲۷ میلیارد تومان است.
دیدگاه